"Jeden jest świat, a my tylko jego cząstką" - propozycja międzyprzedmiotowej ścieżki ekologicznej

(Część pierwsza-wstęp i objaśnienia)

Pragnę przedstawić zarówno propozycję sposobu realizacji międzyprzedmiotowej ścieżki ekologicznej jak i podzielić się z innymi nauczycielami doświadczeniami zdobytymi podczas jej realizacji.

Zaplanowałam makroprojekt edukacyjny składający się z czterech części połączonych wspólnym hasłem "Jeden jest świat, a my tylko jego cząstką". Tematyka spotkań obejmuje cztery żywioły: powietrze, woda, ziemia i ogień. Założyłam, że każde spotkanie realizowane będzie metodą projektów uczniowskich i skierowane będzie nie tylko do uczniów ale i do rodziców, nauczycieli i innych zainteresowanych osób ze społeczności lokalnej naszego miasta.

Stwierdziłam, że korzyści z tak przygotowanych spotkań nie ograniczyły się tylko do podniesienia świadomości ekologicznej młodzieży i dorosłych. Prezentacja projektów przez uczniów w obecności rodziców stwarzała możliwość osobistej satysfakcji obu stronom; pogłębiając więzi pomiędzy dzieckiem a rodzicem oraz rodzicem a szkołą. Rodzice mieli możliwość zobaczyć dzieci w nowych, nieznanych im sytuacjach i zauważyć ich niezwykłe predyspozycje. Po tych wspólnych spotkaniach opuszczali szkołę wzruszeni i dumni ze swych dzieci.

Fakt obecności zaproszonych gości na spotkaniach mobilizuje uczniów do wysiłku, kształtuje w nich poczucie współodpowiedzialności a także pozwala poznać swoje dobre strony.
Jednocześnie, wspólne dążenie z nauczycielem do tego by wypaść jak najlepiej i najpiękniej, umacnia więzi nie tylko w grupach ale i z nauczycielem. Największym sukcesem było podsumowanie pracy przez uczniów: "Denerwowaliśmy się! Było dużo pracy, ale też było dużo radości a czasem i śmiechu". Ostatnie określenie nawiązuje do wyzwolonego z tej okazji poczucia humoru. Przykładem tego jest jedno z przygotowanych zaproszeń na pierwsze spotkanie:



Zanim podjęłam decyzję, by podjąć się realizacji tak dużego projektu w tej klasie, przeprowadziłam następujące badania:

Diagnostykę klasy, mającą na celu:
a) ocenę możliwości uczniów (analiza osiągnięć uczniów w zakresie różnych prac),
b) ocenę aktywności uczniów (obserwacje własne nauczyciela, konsultacje z nauczycielami innych przedmiotów),
c) ocenę konsolidacji klasy (rozmowy z wychowawcą, obserwacje uczniów podczas pracy w grupach i przerw).

Diagnostykę nauczyciela: "Nauczyciel w oczach ucznia" Z. Gaś "Szkoła i nauczyciel w percepcji uczniów" :
a) przeprowadzenie anonimowej ankiety wśród uczniów w sposób zapewniający im poczucie bezpieczeństwa,
b) dokonanie analizy ankiety przez psychoprofilaktyka szkoły.

Realizacja projektów uczniowskich wymaga bardzo wiele pracy: zarówno uczniów jak i nauczyciela, dlatego też zbadanie wzajemnych relacji jest konieczne. Istnienie właściwych zapewnia efekty zgodne z oczekiwaniem nauczyciela Wnioski wynikające z badania pozwoliły mi poznać stosunek uczniów do wykonywanej przeze mnie pracy oraz do mnie samej. W ten sposób mogłam przewidzieć z jakim nastawieniem psychicznym podejmą się realizacji zadania uczniowie.

Przygotowanie omawianego makroprojektu i jego realizacja przebiegała w kilku kolejnych etapach, ale podstawą do naszej pracy było wspólne z uczniami ustalenie celu, tematyki i terminów realizacji poszczególnych spotkań.
a) cele: Dostrzeganie więzi między człowiekiem a przyrodą.
Wytworzenie więzi pomiędzy uczniami, uczniami i nauczycielem, rodziców ze szkołą.

b) tematy i termin ich realizacji:

Spotkanie pierwsze	Powietrze	Semestr I/ listopad	Klasa I
Spotkanie drugie	Woda	Semestr II / marzec	Klasa I
Spotkanie trzecie	Ziemia	Semestr I / listopad	Klasa II
Spotkanie czwarte	Ogień	Semestr II / marzec	Klasa II lub klasa III

Dwa spotkania dotyczące powietrza i wody zostały już zrealizowane.
Projekty realizowali uczniowie w pięciu grupach, każda z grup wybierała jeden z podanych przez nauczyciela tematów. Dobierając tematy stosowałam zasadę stopniowania trudności - pierwszy projekt uczniowie realizowali w trzecim miesiącu nauki chemii, a więc zakres materiału, stosowane metody podczas prezentacji z konieczności były zawężone. Realizacja drugiego projektu wymagała z obu stron większego wysiłku.

Jednym z zadań nauczyciela jest ocena osiągnięć ucznia, ważna szczególnie wtedy, gdy pracują w grupach nierównym frontem. Podczas każdego spotkania uczniowie w grupach rozwiązywali zadania przygotowane przez nauczyciela. Sprawdzały one przede wszystkim, w jakim stopniu uczniowie analizują treści werbalne i niewerbalne - jak potrafią wyszukać relacje między przyczyną a skutkiem oraz znaleźć sposoby przeciwdziałania niepożądanym zmianom w ekosystemach. Planując i organizując każdą sesję starałam się swoim przykładem uczyć ich staranności i dokładności. Wszystkie przygotowane przeze mnie zadania miały określony cel i wynikający z niego tytuł, wykonane były estetycznie, z poczuciem humoru, który podchwycili uczniowie.

Bardzo ważną sprawą jest dokładne zaplanowanie (z udziałem uczniów) pracy. My pracowaliśmy wg. następującego planu:
1. Organizacja pracy:
a) utworzenie grup, wybór liderów,
b) wybór tematów i uświadomienie uczniom różnorodność źródeł, w których mogą odnaleźć potrzebne im wiadomości,
c) ustalenie terminu i sposobu konsultacji grup uczniowskich z nauczycielem.

2. Konsultacje grup z nauczycielem:
a) zasadność użycia zgromadzonych materiałów,
b) formy przedstawienia ich innym grupom,
c) ustalenie terminu prezentacji.

3. Podjęcie decyzji.
Zapraszamy rodziców i nauczycieli na spotkanie, ponieważ:
a) grupy pracują bardzo aktywnie,
b) zdobyte materiały są adekwatne do tematów,
c) planowane sposoby prezentacji są różnorodne.
d) relacje nauczyciel <=> uczeń są pozytywne.

4. Przygotowanie zaproszeń i podziękowań dla gości.

5. Opracowanie scenariusza spotkania i jego realizacja.

6. Dokumentacja naszej pracy:
a) powołanie zespołu redakcyjnego,
b) opracowanie zebranych przez uczniów refleksji od uczestników spotkań.

7. Ocena pracy uczniów przez:
a) liderów grup,
b) inne grupy,
c) nauczyciela,
d). uczestników spotkania.

8. Przekazanie projektu do biblioteki szkolnej.

Opracowanie: mgr Krystyna Szewczyk

Zgłoś błąd    Wyświetleń: 829