Katalog

Robert Joniec
Historia, Artykuły

Model ustrojowy Rzeczypospolitej szlacheckiej

- n +

Model ustrojowy Rzeczypospolitej szlacheckiej

Poziom I
Zdający umiejscowił w czasie (1569-unia lubelska ewentualnie (1-6pkt) 1454-przywileje cerekwicko - nieszawskie lub 1505-konstytucja Nihil Novi do czasów ostatniego króla St. A. Poniatowskiego 1764,1773-sejm rozbiorowy czy też Sejm Czteroletni i Konstytucja 3 Maja 1791 r.) i w przestrzeni (Królestwo Polskie i Wielkie Księstwo Litewskie) używając nazwy Rzeczpospolita Obojga Narodów. Przedstawił podział władzy na ustawodawczą (trzy sejmujące stany-król, senat i izba poselska) wykonawczą (król i mianowani przez niego urzędnicy) i sądowniczą (odrębne sądy dla poszczególnych stanów.) Dostrzegł, że pełnię władzy miała szlachta, korzysta jąc z wielu przywilejów (podatki, urzędy itp.) Zna sposób wyboru króla (wolna elekcja) i zasadę głosowania na sejmach (liberum veto) co stanowiło istotę demokratycznego ustroju.

Poziom II
Selekcjonował fakty związane z tematem. Wyjaśnia, że pań (7-12pkt) stwo było unią (związkiem) polsko - litewską o charakterze realno - personalnym. Wymienia elementy łączące państwa (król, polityka zagraniczna, wspólny Sejm, prawa i przywileje szlachty) i odrębne (urzędy centralne, wojsko, skarb.) Zna skład Sejmu i sposób powoływania posłów (sejmiki) i senatorów. Przedstawia okoliczności tworzenia się demo - kracji szlacheckiej (powstanie sejmu 1493, egzekucja praw i dóbr, konstytcja 1505) Wie jakie były urzędy centralne i terytonialne, koronne i litewskie, skąd państwo czerpało dochody skarbowe (dwa źródła) i na czym opierała się obrona państwa (pospolite ruszenie, wojska zaciężne) i kto dowodził wojskiem (hetmani.) Powiązał wydarzenia i opisał zależności między nimi.

Poziom III

Zna genezę i okoliczności zawarcia unii lubelskiej (Zygmunt (13-18pkt) August, Radziwiłowie) podział administracyjny i lenna Rzeczy- pospolitej (Prusy Książęce, Kurlandia, Inflanty.)Wyjaśnia, na podstawie wymiaru sprawiedliwości, że Rzeczypospolita pozostawała monarchią stanową (trybunał koronny i litewski, sąd sejmowy ewentualnie inne (grodzki, podkomorski, ława miejska) Wskazuje na miejsca obrad (Warszawa) i czas trwania sejmów zwykłych (6 tygodni) i nadzwyczajnych (elekcyjne, konwokacyjne, koronacyjne) oraz zna podstawowe prerogatywy sejmu (podatki, poselstwa, traktaty, ustawy, pobór rekruta.) Zwraca uwagę na oryginalność polskich rozwiązań ustrojowych na tle dążeń absolutystycznych Europy (Francja, Anglia, Rosja) - elekcja viritim, artykuły henrykowskie, pacta conventa. Dokonał syntezy tematu.

Poziom IV
Samodzielnie i w syntetycznej formie ujął temat, formując (19-24) wnioski końcowe uzasadniając własny punkt widzenia na tle tradycyjnego widzenia Rzeczypospolitej(magnateria, Kościół katolicki itp.)podaje i ocenia bliskie i dalekosiężne konsekwecje powstania Rzeczypospolitej Obojga Narodów (zrywanie sejmów rokosze i konfederacje, rozbiory, kresy, kultura itp.) Wskazuje na odmienne drogi ustrojowe Polski i Europy Zachodniej - podając przykłady. Wyróżnił etapy rozwoju demokracji szlacheckiej (rozkwit w XVI wieku, kryzys w wieku XVII oraz próby naprawy Rzeczypospolitej w drugiej połowie XVIII wieku.

Kompozycja
- Spójnia, logiczna wypowiedź, zachowanie ciągłości i logiki wywodu oraz spójnych przejść między kolejnymi częściami pracy.
- Właściwa struktura i proporcje między poszczególnymi częśćiami pracy, przemyślana konstrukcja z zakończeniem uwzględniającym wnioski.

Estetyka
- Układ graficzny i czytelność pisma

Język
- Poprawność gramatyczna (fleksja,składnia), ortograficzna i interpunkcyjna

Styl
- Jednorodność stylistyczna

Opracowanie: Robert Joniec

Wyświetleń: 2725


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.