Katalog

Aleksandra Dzierza
Różne, Referaty

Uczeń trudny - referat

- n +

Uczeń trudny w szkole

Uczniowie, którzy przeżywają niepowodzenia szkolne są w szkole od początku jej istnienia. Nazywa się ich uczniami trudnymi, ponieważ nauczyciel poświęca im więcej czasu niż uczniom przeciętnym. Uczniowie trudni nie są w stanie sprostać stawianym im wymaganiom, nie czynią dostatecznych postępów w nauce, otrzymują słabe oceny i żyją w poczuciu krzywdy. Szybki rozwój nauki i techniki w naszym kraju sprawia, że gwałtownie rosną wymagania szkoły, która musi przystosować się do aktualnych potrzeb rynku, gospodarki narodowej, a także do wymagań Unii Europejskiej.

Niepowodzenia szkolne uczniów mogą mieć wiele przyczyn. Jedną z nich może być sytuacja ucznia. Atmosfera panująca w domu rodzinnym, pełna napięć, nerwowości sprzyja temu, że dziecko nie osiąga w szkole odpowiednich wyników i staje się uczniem trudnym. Środowisko, w którym dziecko się wychowuje, ma duży wpływ na jego wyniki szkolne. Warunkiem prawidłowego rozwoju dziecka jest prawdziwa atmosfera w domu, zaspakajanie jego potrzeb nie tylko materialnych, ale także emocjonalnych i duchowych. Stosunek młodego człowieka do nauki w dużym stopniu zależy od stosunku samych rodziców do procesu kształcenia. Jeśli rodzice motywują swoje dzieci do nauki, to nie będą one miały w szkole większych kłopotów z nauką.

Mimo wielu patologii rodzinnych przyczyn niepowodzeń uczniów należy upatrywać także w szkole. Uczniów trudnych obecnie jest bardzo dużo. W każdej szkole wyraźnie widać rozbieżność między celami edukacyjnymi a brakiem osiągnięć uczniów, którzy nie radzą sobie z wymaganiami szkolnymi. Wzrasta liczba uczniów, którzy stracili naturalną chęć uczenia się. Ci młodzi ludzie doświadczają porażek, odsuwają się od szkoły, mają trudności ze sobą i z otoczeniem.

Jeśli szkołę ujmiemy jako pewien system, to przyczyny niepowodzeń można przypisać wielu czynnikom:
- samemu uczniowi
- osobie nauczającej
- zbyt przeładowanemu materiałem programowi nauczania
- przepełnieniu klas
- ogólnej atmosferze panującej w szkole

Uczniowie w dużej części sami przyczyniają się do swoich niepowodzeń. Wielu uczniów charakteryzuje niska sprawność procesów myślowych. Na tym tle powstają u nich poważne problemy z przyswajaniem wiedzy i na ogół nie wiążą oni swej przyszłości z nauką. Inną grupę stanowią uczniowie, którzy chcą osiągnąć sukces, ale stosowane przez nich metody nie dają odpowiednich rezultatów. Najwięcej trudności w szkole sprawiają uczniowie, którzy przejawiają negatywne zainteresowania i skłonności. Jawnie prezentują swoje negatywne nastawienie do szkoły.

Za niepowodzenie szkolne po części odpowiedzialni są także nauczyciele. Nauczyciel w istotny sposób wpływa na uzyskiwane przez uczniów wyniki w nauce. Uczniowie w dobrym nauczycielu widzą wzór do naśladowania i przejmują wiele pozytywnych cech. Natomiast nauczyciel mało ambitny, niepodatny na innowacje nie zachęci uczniów do intensywnego wysiłku, aby wyjść z trudności szkolnych.

Przeładowane materiałem programy nauczania sprawiają, że uczniowie mało zdolni nie nadążają z opanowaniem wiedzy. Ważne jest dostosowanie programu nauczania do klasy tak, aby uczniowie mogli maksymalnie rozwinąć swoje umiejętności.

Przepełnione klasy i czasami zła atmosfera w szkole nie sprzyja procesowi nauczania. Uczeń trudny powinien mieć możliwość uzyskania w szkole pomocy fachowej ze strony pedagoga czy psychologa. Otwartość i życzliwość powinny być podstawą do porozumienia się ucznia i nauczyciela.

Nauczyciel w szkole pomaga uczniom trudnym w przezwyciężeniu niepowodzeń szkolnych. Odpowiedzialność w tej dziedzinie ciąży na każdym nauczycielu. Jest to zadanie bardzo trudne, bo wymaga od nauczyciela dużo cierpliwości w stosunku do nieprzystosowanego społecznie ucznia.

Program pomocy uczniom trudnym nauczyciel powinien rozpocząć od rozpoznania sytuacji ucznia. Szczegółowo prowadzona obserwacja pozwoli zebrać o uczniu jak najwięcej informacji. Na podstawie informacji można określić przyczyny trudności w nauce ucznia.

Nauczyciel wobec ucznia trudnego może w swojej pracy wykorzystywać profilaktykę pedagogiczną, diagnozę pedagogiczną i terapię pedagogiczną.

Profilaktyka pedagogiczna, czyli zapobieganie opóźnieniom może być realizowana w różny sposób. Nauczyciel systematycznie kontroluje wykonywane przez uczniów prace domowe, racjonalnie organizuje lekcje powtórzeniowe, ocenia jawnie wyniki nauczania, ucznia słabego łączy podczas pracy w grupie z uczniami lepszymi. Diagnoza pedagogiczna służy nauczycielowi do wykrycia luk w wiadomościach. Następnie nauczyciel zastanawia się, jaka terapia pedagogiczna będzie dla danego ucznia najskuteczniejsza w celu uzupełnienia braków w wiadomościach.

Terapia pedagogiczna, czyli likwidacja luk w wiadomościach zawsze będzie się wiązała z indywidualizacją pracy na lekcjach, w prowadzeniu lekcji na kilku poziomach, zróżnicowaniu prac domowych, a także z indywidualnymi zaleceniami wyrównawczymi.

Aby pomóc uczniowi trudnemu, nauczyciel powinien także podjąć takie działania, aby pomóc uczniom w docenianiu siebie. Nauczyciel powinien pomagać uczniom w określaniu własnych celów i dopasowaniu ich do celów uczenia się. Nauczyciel powinien wspierać "karierę" każdego ucznia, czyli kreować sytuację, w których uczeń ma szansę na odniesienie sukcesu.

W nauczaniu ucznia trudnego ważne są relacje między nauczycielem a uczniem, w których każda strona uznaje kompetencje własne i cudze. Nauczyciel powinien pomagać uczniom trudnym w dotarciu do wiedzy, doradzać w porządkowaniu informacji. Powinien planować kształcenie uwzględniając w nim różne formy organizacyjne. Nauczyciel powinien także zachęcać uczniów trudnych do podejmowania ryzyka w trakcie nauki, gdyż to przezwycięża negatywne skutki szkolnych doświadczeń, np. znudzenie. Ważne jest także, aby nauczyciel stworzył swoje narzędzia oceniania i nagradzania. W atmosferze uznania uczniowie czują się doceniani jako ludzie, a ich praca wydaje lepsze owoce.

W skutecznym nauczaniu nauczyciel powinien stosować mieszankę wzmacniania pozytywnego i negatywnego. Pochwała jednak powinna być częściej używana niż nagana, powoduje to u ucznia powstawanie przywiązania do wartości pozytywnych. Gdy nauczycielowi zależy na tym, aby uczniowie osiągali lepsze wyniki, a uczniowie trudni dostosowywali się do tych lepszych, powinien rozbudzić w klasie współzawodnictwo. Rywalizacja szkolna to dobry bodziec, aby pobudzać do efektywniejszej pracy, ale trzeba go wykorzystywać w sposób umiarkowany, aby jakimś nierozważnym krokiem, nie zniechęcić uczniów z trudnościami do pracy nad sobą.

W ostatnim czasie w szkołach i nie tylko dużo mówi się o uczniu trudnym. Jest to sygnał, że wzrasta świadomość dotycząca zagadnienia niepowodzeń szkolnych, edukacyjnych. Uświadomienie sobie przez nauczycieli i rodziców czynników, które wywołują niepowodzenia szkolne jest bardzo ważne, ponieważ stanowi krok do podejmowania działań diagnostycznych i profilaktycznych.

Bibliografia:
1. Konopnicki J., Powodzenia i niepowodzenia szkolne, Warszawa 1966
2. Kuberska-Gaca K., Gaca A., Profilaktyka niedostosowania społecznego w szkole, WSiP, Warszawa 1986
3. Łysek J., Niepowodzenia szkolne, Kraków1998

Opracowanie: Aleksandra Dzierza

Wyświetleń: 4847


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.