Działania profilaktyczne dla młodzieży placówki całodobowej, zagrożonej używaniem środków uzależniających

Przygotowując program profilaktyczny dla młodzieży zagrożonej używaniem środków uzależniających kierowałam się przekonaniem, że nie można pozostawić młodzieży sam na sam z ryzykiem, jakie niesie za sobą używanie tych środków. Rozpoczęcie używania alkoholu czy innych środków rzadko jest wynikiem przemyślanej decyzji młodego chłopaka lub dziewczyny. Najczęściej jest skutkiem naśladowania dorosłych lub rówieśników. Wczesnej inicjacji środkami uzależniającymi sprzyja nieumiejętność przeciwwstawiania się presji wywieranej przez grupy rówieśnicze lub osoby dorosłe. Młodzi ludzie zwykle nie wiedzą, jak w takich sytuacjach mogą się zachować. Nie są do nich przygotowani. Bywają nimi zaskakiwani. Czynniki te - obok stereotypów funkcjonujących w podkulturze młodzieżowej - sprzyjają wczesnym debiutom zażywania używek. Odpowiedź "nie, nie chcę" może wywołać w gronie młodych ludzi drwiny, próby ośmieszenia, posądzenie o uległość wobec rodziców, nauczycieli, o niedojrzałość, niekoleżeńskość. Nie jest więc łatwo to powiedzieć.

Celem mojego programu jest chęć pokazania i próba nauczenia młodzieży niekonfliktowego odmawiania, przygotowanie ich do odważnych a zarazem racjonalnych reakcji na presję wywieraną przez rówieśników lub osoby dorosłe.

Uczenie młodzieży umiejętności rozpoznawania zachowań i sytuacji ryzykownych, odnalezienie się w nich oraz podejmowanie racjonalnych wyborów.

Aby dowiedzieć się na jakim etapie występuje zagrożenie niedostosowaniem społecznym wśród wychowanków w placówce, postanowiłam przeprowadzić wśród nich anonimową ankietę (własnego autorstwa) . Dotyczyła ona zażywania narkotyków, środków odurzających, picia alkoholu i palenia papierosów.

Dokonując analizy uzyskanego materiału i na podstawie wstępnych konsultacji z młodzieżą dowiedziałam się, że :
sięganie po różnego rodzaju używki przez nich wynika nie tylko z niewiedzy o ich szkodliwości, ale przede wszystkim z niskiego poczucia własnej wartości, złych stosunków panujących między rodzicami a dziećmi, z braku umiejętności radzenia sobie z frustracją i stresem, z nieumiejętności podejmowania decyzji, nerwic szkolnych, nieumiejętności przyjęcia postawy asertywnej w sytuacji nacisku grupy rówieśniczej.

Uczniowie twierdzili, że sięgają po używki z wielu powodów: dla zabicia czasu, z nudów, z braku perspektywy na przyszłość, bo taka jest moda, z ciekawości, z chęci spróbowania czegoś nowego. Niektórzy uważają, że picie, palenie, zażywanie narkotyków i środków odurzających jest oznaką dorosłości.

Wśród młodych ludzi upowszechnia się picie alkoholu, zwłaszcza piwa. Młodzież stwierdziła, że nie ma większych trudności ze zdobyciem narkotyków, środków odurzających, z zakupem alkoholu czy papierosów. Twierdzą, że wiedzą lub łatwo można się dowiedzieć, gdzie i od kogo można kupić narkotyki.

W przekonaniu, że należy jak najszybciej podjąć działania profilaktyczne, zapoznałam z wynikami rozpoznania dyrekcję placówki. Wspólnie postanowiłyśmy o opracowaniu przeze mnie i realizacji programu profilaktyczno - wychowawczego.

Wprowadzając program profilaktyczny dla młodzieży zagrożonej środkami uzależniającymi, obawiałam się, czy młodzież zechce aktywnie uczestniczyć w zajęciach warsztatowych. Jednak po pierwszych zajęciach, które przeprowadziłam przekonałam się, że młodzież potrzebuje takich spotkań, aktywnie w nich starali się uczestniczyć. Zachęcona taką postawą zaczęłam organizować następne zajęcia warsztatowe oraz spotkania i prelekcje dla wychowanków.

Warsztatowa forma pracy profilaktycznej jest atrakcyjniejsza dla młodzieży niż same wykłady.

Systematyczna realizacja zadań programu oraz otwarte postawy wychowawców wpłynęły na właściwą postawę wychowanków i ich dążenia do bycia lepszymi ludźmi, wolnymi od przemocy i nałogów.

Zdaję sobie sprawę, iż proponowany przeze mnie program nie rozwiązuje ogromu problemów związanych z zagrożeniem używania środków uzależniających przez młodzież placówki w której go realizowałam.

Jest jednak pewną propozycją skierowaną do młodzieży, która chce podejmować działania zmierzające do zmiany istniejącej sytuacji, nawet jeśli będzie dotyczyć jednostek.

PROGRAM DZIAŁAŃ PROFILAKTYCZNYCH DLA MŁODZIEŻY ZAGROŻONEJ UŻYWANIEM ŚRODKÓW UZALEŻNIAJĄCYCH.

Głównym celem programu jest stworzenie sytuacji psychokorekcyjnej, w jakiej młodzież będzie mogła uzyskać odpowiednią wiedze oraz zdobyć umiejętności które będzie mogła wykorzystać w różnych momentach bez wspomagania się używkami.

Program adresowany jest do tej części młodzieży, która doświadczyła przykrych skutków spowodowanych używkami.

CELE SZCZEGÓŁOWE:

- dostarczenie informacji o działaniu środków uzależniających i umiejętności korzystania z tej wiedzy w życiu osobistym,
- wspieranie rozwoju osobowościowego, doskonalenie umiejętności podejmowania racjonalnych decyzji w sprawie środków uzależniających,
- budowanie pozytywnego stosunku do siebie i innych,
- poznanie zasad asertywności, umiejętność stosowania ich w życiu, szczególnie w sytuacja mówienia "NIE",
- kształcenie postaw otwartości i empatii,
- poznanie konstruktywnych sposobów rozwiązywania konfliktów,
- nabywanie praktycznych umiejętności poprawnej komunikacji werbalnej i niewerbalnej z wyeliminowaniem barier komunikacyjnych.

METODY PRACY:

- gry, zabawy integrujące
- rundki (uzupełnianie zdań)
- rysunki
- odgrywanie scenek
- krótkie opowiadania
- praca w grupach, indywidualna
- burza mózgów
- dyskusja
- mini wykład

PLAN PRACY

I. Integracja grupy, ustanowienie reguł grupowych

- zapoznanie uczestników z programem, przyjęcie i ugruntowanie zasad pracy w grupie, zawarcie kontraktu grupowego,
- tworzenia atmosfery zaufania, zawiązanie bliższych kontaktów między prowadzącym a uczestnikami, wyrażanie zrozumienia dla tych, którzy doświadczają przykrych sytuacji i często borykają się z trudnościami.

II. Poczucie własnej wartości

- rozwijanie świadomości własnych wad i zalet,
- poznanie wartości i hierarchii wartości,
- kształtowanie umiejętności wyrażania myśli, poglądów, opinii, nie lekceważąc uczuć i poglądów swoich rozmówców,
- kształtowanie postawy obrony swoich wartości,
- ja i moja rodzina,
- wzmocnienie przekonania że życie bez środków uzależniających jest ciekawsze, bardziej wartościowe.

III. Podejmowanie decyzji

- kto ma wpływ na podejmowane przez nas decyzje,
- etapy podejmowania decyzji,
- mówienie "nie" bez wyrzutów sumienia, złości czy lęku,
- kształtowanie umiejętności świadomego dokonywania wyboru.

IV. Rozwiązywanie konfliktów

- zapoznanie z przyczynami powstania konfliktów,
- poznawanie sposobów rozwiązania konfliktów,
- kształtowanie umiejętności skutecznego dyskutowania i rozwiązywania konfliktów,
- kształtowanie postawy otwartej na świat i innych ludzi,
- ćwiczenie umiejętności komunikacyjnych w różnych sytuacjach społecznych.

V. Wyrażanie uczuć

- zapoznanie z językiem uczuć,
- nabywanie umiejętności rozpoznawania swoich uczuć,
- nabywanie umiejętności wyrażania swoich uczuć,
- umiejętność radzenia sobie z negatywnymi uczuciami.

VI. Uzależnienia

- poznanie pojęcia "uzależnienie", przyczyn uzależnienia oraz jego konsekwencji,
- co wiemy o środkach uzależniających,
- na czym polega używanie i nadużywanie środków uzależniających,
- alkoholizm jako choroba rodzinna, sytuacja dziecka i jego spojrzenie,
- rozpoznawanie powodów, dla których ludzie sięgają po środki uzależniające.

VII. Zakończenie programu

- podsumowanie i usystematyzowanie zdobytej wiedzy i nabywania umiejętności wykorzystania jej dla siebie.

Opracowanie: Bemben Hanna

Wyświetleń: 703