Katalog

Zdzisława Frąszczak
Wybór zawodu, Referaty

Cechy osobościowe a wybór zawodu

- n +

Cechy osobowościowe a wybór zawodu

Jednym z zadań nauczyciela - wychowawcy jest pomóc swoim wychowankom w wyborze szkoły, zawodu. Uczniowie mojej klasy w minionym roku szkolnym ukończyli naukę w gimnazjum. Mieli przed sobą trudną decyzję - co dalej. W ciągu roku szkolnego bardzo często poruszaliśmy tematy z tym związane. Między innymi mówiliśmy o różnych osobowościach i odpowiadających im zawodach. Ten temat omówiłam również na spotkaniu z rodzicami. Poniżej przedstawiam referat, który przygotowałam i przedstawiłam na spotkaniu z rodzicami 7.10.2002 roku.

W życiu każdego człowieka występuje kilka momentów, w których musi podejmować decyzje wpływające w istotny sposób na jego dalsze losy życiowe Do takich momentów należy niewątpliwie ten w którym nasze dzieci się obecnie znajdują. Trzeba wybiec myślą daleko naprzód i postanowić, co się chce dalej w życiu robić, kim zostać, a w najbliższej perspektywie- do jakiej pójść szkoły. Niełatwa to decyzja, zwłaszcza że nasze dzieci znajdują się pod wpływem różnych sugestii, nacisków i trudnej sytuacji w naszym kraju, jeśli chodzi o zatrudnienie. My jako rodzice bardzo często chcemy skierować nasze dzieci do szkoły, której z różnych względów sami nie ukończyliśmy, czyli zrealizować poprzez nasze dzieci swoje własne, niespełnione marzenia. Niejeden ojciec, dziadek, wujek czy starszy brat namawia do pójścia jego śladami zawodowymi, dla podtrzymania zawodowych tradycji rodzinnych. Ich namowy są słuszne, pod warunkiem, że wykonywany zawód będzie takim, który się kocha. Nauczyciele przedmiotów, z których nasze dzieci mają dobre oceny, mogą nakłaniać na związany z nimi kierunek dalszego kształcenia. Najlepszy kolega czy najbliższa koleżanka namawiają do wyboru szkoły, którą sami wybrali- bo razem będzie raźniej. Raźniej może i tak- ale czy słusznie? Wybór szkoły i zawodu gdy się jest młodym i nie ma doświadczenia życiowego jest bardzo trudny. Tym trudniejszy, że nawet wówczas, gdy dość dokładnie wiadomo co nasze dziecko chciałoby w życiu robić - nie zawsze to jest możliwe. Np. nie każdy zawód jest dostępny dla leworęcznych. Niektóre schorzenia i ułomności wykluczają możliwość wykonywania pewnych zawodów. Czasem ktoś chciałby robić coś, do czego nie ma wystarczających uzdolnień lub zbyt skromny zasób niezbędnej wiedzy z niektórych przedmiotów.

Rozmawiając z naszym dzieckiem o wyborze zawodu i szkoły możemy wspólnie odpowiedzieć na podstawowe pytania:
1. Czy masz uzdolnienia do nauki w wybranym zawodzie?
2. Czy jesteś dobrze przygotowany z przedmiotów uznanych w danym typie szkoły za kierunkowe?
3. Czy odpowiadasz wymaganym warunkom zdrowotnym i psychofizycznym?
4. Czy w wybranym zawodzie można łatwo znaleźć pracę?
5. Co zrobisz, jeżeli na wybrany kierunek nie zostaniesz przyjęty?

Szczególną uwagę należy zwrócić na uzdolnienia i przygotowanie z przedmiotów kierunkowych, ważnych dla wyuczenia się zawodu i kwalifikacje psychofizyczne. Do kwalifikacji psychofizycznych należą cechy osobowościowe oraz wymagania i przeciwwskazania lekarskie.

Chciałabym bliżej omówić cechy osobowościowe.

Każdy ma swoją osobowość. Osobowość to "JA", które pokazujemy innym. Kiedy ją określimy będziemy mogli dobrać do niej określony rodzaj pracy, który wymaga określonych cech

Ogólnie wyróżniamy dwa typy osobowości: ekstrawertyk i introwertyk. Ekstrawertyk jest osobą otwartą, przyjazną, ma dar przyciągania do siebie ludzi. Będzie dobrze czuł się w zawodach, w których jest wymagany kontakt z ludźmi np. sprzedawca, psycholog, lekarz. Introwertyk jest osobą zamkniętą w sobie, cichą i będzie dobrze czuł się na samodzielnym stanowisku, w pracy przy biurku, przy komputerze.

Florence Littauer autor książki "Osobowość Plus" wymienia cztery typy osobowości: sangwinik, melancholik, choleryk i flegmatyk. O towarzyskim sangwiniku mówi, że w pracy jest twórczy, tryska energią i entuzjazmem, pobudza innych do współpracy, inicjuje nowe formy aktywności. Perfekcyjny melancholik w pracy podporządkowuje się regulaminom, docenia wagę szczegółów, jest wytrwały i dokładny, uporządkowany i zorganizowany, oszczędny, musi dokończyć co zaczął, lubi wykresy, schematy i liczby. Energiczny choleryk jest ukierunkowany na cel, szybki w działaniu, dobry organizator, dostrzega praktyczne rozwiązania, dodaje innym bodźca. Natomiast o spokojnym flegmatyku mówi, że jest solidny, zgodny, unika konfliktów, pośredniczy w rozwiązywaniu problemów, dobrze znosi naciski, ma zdolności administracyjne.

Joan Kelly - Plate autor książki "Zaplanuj Karierę" pisząc o charakterystyce osobowości podaje bardzo długą listę przymiotników. Listę tę przedstawiam na ostatniej stronie.

Następnie poleca by z tej listy wybrać pięć cech osobowości, które najlepiej cię opisują i uwzględniając te cechy odpowiedzieć na pytanie jaka praca byłaby dla ciebie najlepsza

Podam kilka przykładów cech osobowościowych absolwenta wymaganych w niektórych zawodach. W zawodzie mechanik maszyn i urządzeń wymagane są następujące cechy osobowościowe:
- zainteresowania techniczne,
- wyobraźnia przestrzenna,
- podzielność uwagi,
- szybka orientacja i spostrzegawczość,
- opanowanie,
- zrównoważenie, wytrwałość, cierpliwość,
- dobra kondycja wzrokowo-słuchowa,
- zdolność do dokładnej pracy, ładu i porządku,
- odporność na warunki środowiska pracy,
- dążenie do rozwoju i wzbogacenia własnej osobowości.

Takie same cechy osobowościowe powinien posiadać technik mechanik, ale dodatkowo powinien posiadać zdolność koncentracji uwagi. I nic dziwnego. Może on po ukończeniu nauki wykonywać pracę jako samodzielny wykwalifikowany technik (np. dozoru technicznego), jako technolog w zakresie produkcji, napraw, przygotowania dokumentacji technicznej, może pracować w biurach projektowo-konstrukcyjnych. Jest to ponadto kandydat do pełnienia funkcji w średnim dozorze technicznym, np. funkcji brygadzisty, mistrza.

Podobne cechy osobowościowe powinien posiadać technik elektronik, ale ze względu na specyfikę zawodu dodatkowo wymagane są: wysoki poziom spostrzegawczości i szybka orientacja, umiejętność abstrakcyjnego myślenia, zdolności manualne, duża sprawność i precyzja ruchowa rąk oraz palców, zamiłowanie do dokładnej pracy, odporność na znużenie.

Inny przykład to technik dentystyczny, któremu stawia się dość duże wymagania. Przede wszystkim powinna to być osoba o uzdolnieniach plastycznych. Powinna też interesować się takimi przedmiotami jak fizyka, biologia, chemia. Charakter pracy wymaga, aby kandydat posiadał takie cechy jak: wyobraźnia przestrzenna, spostrzegawczość, pamięć wzrokowa, koncentracja, podzielność uwagi, poczucie estetyki, zrównoważenie, cierpliwość i wytrzymałość.

Operator sprzętu komputerowego.
Komputer często uzależnia swych użytkowników jak narkotyk. Widać to szczególnie na najmłodszych jego użytkownikach, których mało kto i co jest wstanie odciągnąć od gry przed jej zakończeniem. Bardzo podobnie jest z dorosłymi osobami obsługującymi poważne programy. Rzadko zdarza się, by efekt pracy od razu spełniał wszystkie oczekiwania- a więc jeszcze jedna próba, kolejna poprawka, i jeszcze raz i jeszcze... Tak może upłynąć kilkanaście godzin od rozpoczęcia pracy. Nieustanne dążenie do perfekcji - to jedna z cech ludzi pracujących z komputerem. Zawód operatora urządzeń komputerowych jest dla tych, którzy cenią sobie spokój. Ważna jest także: podzielność uwagi, ciekawość, poszukiwanie nowych rozwiązań, dobra pamięć, zdolność szybkiego uczenia się, a także cierpliwość. Oprócz tego przydaje się wyobraźnia przestrzenna, pomysłowość, zdolność do planowania i organizowanie sobie pracy. W pracy operatora sprzętu komputerowego może przeszkadzać zbytnia nerwowość, wybuchowość niecierpliwość, brak umiejętności dłuższego koncentrowania się.

Ekonomista- analiza i rachunek ekonomiczny
Praca w zawodzie ekonomisty wymaga wyspecjalizowanej wiedzy z kilku dziedzin ekonomicznych oraz umiejętności posługiwania się złożonymi metodami matematyczno - rachunkowymi. Z tego powodu warunkiem podjęcia pracy w tym zawodzie jest posiadanie wyższego wykształcenia na poziomie magisterskim i przejawiania całego zestawu cech i predyspozycji psychicznych. Można opisać te predyspozycje dzieląc je na trzy podstawowe obszary.
1. Predyspozycje i umiejętności intelektualne: umiejętność logicznego myślenia, analizy i syntezy różnych danych, rozumowania i interpretacji w oparciu o zsyntetyzowane dane, uzdolnienia rachunkowo - matematyczne. Pożądana jest także sprawność i produktywność przy rozwiązywaniu problemów. Pomocne mogą być także otwartość i elastyczne twórcze myślenie.
2. Predyspozycje związane z zainteresowaniami, motywacjami i wartościami: ambicje zawodowe i gotowość ciągłego uczenia się, silna wola i energia. Pożądana jest inicjatywa, przedsiębiorczość, samodzielność, systematyczność, dokładność i wytrwałość. Pomaga zdolność szybkiego przystosowywania się do nowych warunków i zadań i jednocześnie samokierowanie, samodyscyplina.
3. Predyspozycje i umiejętności społeczne: umiejętność pracy w zespole, kompromis, umiejętność przekonywania, obrony swoich racji, umiejętność nawiązywania kontaktów, uprzejmego zachowania, taktu, ale także wiarygodnej prezentacji siebie i swojego zdania, umiejętność negocjowania.

Złotnik - Jubiler
Zawód złotnika - jubilera zalicza się do zawodów artystycznych, stąd kandydaci zainteresowani wykonywaniem tej profesji winni odznaczać się odpowiednimi cechami i predyspozycjami osobowościowymi, a także odpowiednim stanem zdrowia.

Pierwszoplanowe miejsce wśród wymagań, jakie stawia ten zawód przed osobami ubiegającymi się o zdobycie kwalifikacji w złotnictwie jest twórcze nastawienie do pracy, materiałów i surowców wykorzystywanych do produkcji wyrobów jubilerskich. Wyczucie smaku, formy i kształtu, zdolność do improwizacji przy tworzeniu przedmiotów w powiązaniu z posiadaną wyobraźnią przestrzenną przyczynia się do pełnego wykorzystywania wszystkich walorów artystycznych tkwiących w metalach i kamieniach szlachetnych, które znajdują się w rękach rzemieślników.

Wymienione wyżej cechy bardzo ściśle korespondują z przejawianiem tak potrzebnego i pomocnego zamiłowania do sztuki i prac artystycznych. Zainteresowania tego typu pozwalają na uzyskanie koniecznej wiedzy i orientacji na temat panującej dawniej i współcześnie stylów i trendów zdobniczych wykorzystywanych w złotnictwie. Takie poszukiwanie i naśladowanie wielu technik rzemieślniczych umożliwia poszerzenie i wzbogacenie warsztatu umiejętności zawodowych złotnika i jest podstawą do rozwijania działalności zawodowej. Sięganie i na nowo odkrywanie dawniej stosowanych procedur wykonywania przedmiotów jest nieodzowne przy prowadzeniu różnorodnych prac konserwatorskich, pozwalających przywrócić zabytkom sztuki złotniczej dawną świetność i blask. Kandydaci do tego zawodu powinni cechować się cierpliwością, opanowaniem a także wytrwałością w dążeniu do celu. Nieodzowną cechą tego typu działalności jest umiejętność skupienia się i utrzymania koncentracji uwagi przez dłuższy czas. Ze względu na to, iż złotnicy wykonują swoje zadania indywidualnie i samodzielnie, specjalnego znaczenia nabiera zdolność organizowania stanowiska roboczego oraz opracowania planu pracy.

Przykładów zawodów można by mnożyć. Wątpliwości może być dużo. Zawsze można zwrócić się o pomoc do wychowawcy, pedagoga szkolnego, którzy mogą wskazać gdzie jeszcze można uzyskać szczegółowe informacje.

Na zakończenie chciałabym podkreślić, że w obecnych czasach człowiek w swoim życiu zawodowym będzie musiał umieć łatwo zmienić pracę, zawód, specjalność, zdobyć drugi, a nawet trzeci zawód.

Bibliografia

1. Joan Kelly - Plate, Zaplanuj karierę, Wydaw. Diecezji Pelplińskiej "Bernardinum" Pelplin 1998
2. Richard Nelson Bolles, "Spadochron" praktyczny podręcznik dla osób planujących karierę, szukających pracy i zmieniających zawód, Wydaw. Fundacja Inicjatyw Społeczno - Ekonomicznych, Warszawa 1993
3. Praca zbiorowa pod redakcją Jana Kropiwnickiego, Wybieram szkołę - zawód - pracę, Wydaw. Nauczycielskie, Jelenia Góra 1996
4. Florence Littauer, "Osobowość Plus", Oficyna wydawnicza "Logos" 1994

Charakterystyka osobowości

Przykładowe przymiotniki
elastyczny ambitny władczy
odważny spokojny beztroski
opiekuńczy pewny siebie pogodny
sprytny godny zaufania konformista
zależny zdecydowany zdyscyplinowany
wybuchowy pracowity energiczny
ekstrawertyczny łatwo przystosowujący się uczciwy
szczery przyjazny szczęśliwy
pomocny honorowy idealista
pomysłowy niedojrzały niezależny
odkrywczy inteligentny introwertyk
miły mądry liberalny
żywy logicznie myślący dojrzały
skromny nerwowy obiektywny
spostrzegawczy zorganizowany oryginalny
cierpliwy wrażliwy uległy
sympatyczny dokładny z zasadami
dumny ciekawy trzeźwo myślący
rozsądny zbuntowany zamyślony
odprężony ufny zachowujący dystans
godny szacunku odpowiedzialny analityczny
nieśmiały poważny kapryśny
towarzyski spontaniczny stanowczy
silny uparty współczujący
z temperamentem wytrzymały myślący
godny zaufania niepewny nieobliczalny
ciepły dowcipny zmartwiony

Opracowanie: Zdzisława Frąszczak

Wyświetleń: 4568


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.