Katalog

Katarzyna Łowicka
Wychowanie fizyczne, Artykuły

Artykuł z serii: Co ma piernik do wiatraka?, pt.: "Czy odnowa biologiczna ma związek z wychowaniem fizycznym w szkole?"

- n +

"Czy odnowa biologiczna ma związek z wychowaniem fizycznym w szkole?"

Artykuł z serii "Co ma piernik do wiatraka?"

Po ukończeniu Studiów Podyplomowych Odnowy Biologicznej kilka osób zapytało mnie, jaki jest związek tych studiów z wychowaniem fizycznym w szkole, przedmiotem, którego uczę. Już choćby taki, że studia te odbyły się na Wydziale Wychowania Fizycznego AWF w Poznaniu. Ale przecież sama nazwa wydziału nie łączy się z rzeczywistym wychowaniem fizycznym w szkole. A jednak! Spróbuję wskazać wspólne elementy odnowy biologicznej i wychowania fizycznego w szkole.

Każdy rodzaj pracy niesie ze sobą zmęczenie, fizyczne lub psychiczne. Istnieje tylko jeden sposób usuwania zmian zmęczeniowych - jest nim wypoczynek. Proces wypoczynku związany jest z odnową biologiczną. Odnowę biologiczną można rozpatrywać przez pryzmat procesów wypoczynku, jak również możliwości wpływania na procesy restytucji.

Pojęcie odnowy biologicznej pojawiło się na użytek przede wszystkim sportu wyczynowego. Mimo szerokiego używania tego terminu nie sformułowano, jak dotychczas, definicji, która obejmowałaby wszystkie związane z odnową biologiczną procesy i określała istotę postępowania. Pojęcie odnowy biologicznej można określić w aspekcie typowo medycznym, w aspekcie sportu wyczynowego, ale czy da się określić w aspekcie wychowania fizycznego dzieci i młodzieży, a idąc dalej w aspekcie życia codziennego każdego człowieka. Myślę, że tak. W tych ostatnich ujęciach odnową można nazwać powrót organizmu do stanu równowagi i utrzymanie stanu wysokiej fizycznej i psychicznej zdolności do realizowania różnych zadań w szkole, w pracy, w domu.

Skuteczność odnowy w naszym życiu wymaga stosowania stałych środków odnowy
biologicznej:
- racjonalna naprzemienność pracy i wypoczynku,
- zdrowa i spokojna atmosfera w klasie, w zespole, w szkole, w pracy, życzliwość i optymizm kolegów,
- próby pozbycia się społecznych stresów,
- racjonalna i urozmaicona dieta dostosowana do wieku, rodzaju wykonywanej pracy, stanu zdrowia,
- aktywny wypoczynek, rekreacja ruchowa, sport szkolny, sport masowy,
- stała obserwacja stanu zdrowia,
- sen lub wypoczynek bierny jako główny fizjologiczny sposób przywracania organizmowi jego zdolności wysiłkowej.

Te stałe środki odnowy biologicznej są jednocześnie naturalnymi środkami odnowy stosowanymi w naszym życiu przez dzieci, młodzież i dorosłych. Aby dzieci i młodzież właściwie stosowała te środki odnowy potrzebna jest pomoc rodziców, opiekunów, ale przede wszystkim trenerów, nauczycieli biologii i nauczycieli wychowania fizycznego.

W programach wychowania fizycznego dla gimnazjum znajdujemy informacje z zakresu odnowy biologicznej.

W programie wf dla gimnazjum kl. I - III autorstwa p. Mirosławy Śmiglewskiej czytamy:

"Cel główny [...]Umożliwienie [...] umiejętności regeneracji sił poprzez aktywny wypoczynek".

"Cele ogólne[...]Nabycie umiejętności skutecznego i systematycznego zapobiegania wadom postawy i korygowania odchyleń w przypadku ich występowania. [...]

[...]Rozładowanie napięć i energii nagromadzonej podczas pobytu w szkole, wprowadzenie w pogodny i radosny nastrój".

W innym programie wf dla gimnazjum autorstwa p. Hanny Pedowskiej znajdujemy również - "Szczegółowe cele kształcenia i wychowania:
 Kształtowanie zdrowego stylu życia i inspirowanie harmonijnego rozwoju.
 Zasady funkcjonowania organizmu i regeneracji sił.
 Zasady racjonalnego odżywiania.
- Wzmocnienie różnych grup mięśniowych mających zapobiegać lub skorygować
[...]wady postawy.
 Różne formy aktywności fizycznej uczniów[...] - wypoczynek bierny i czynny;
higiena pracy umysłowej i snu.
W tym samym programie o podstawowych osiągnięciach uczniów czytamy, uczeń:
- potrafi dobrać dietę w zależności od wysiłku i pory roku,
- zna różnice między odpoczynkiem czynnym a biernym,
- potrafi dobrać ćwiczenia kształtujące prawidłową postawę ciała,
- potrafi wykonać co najmniej 3 ćwiczenia oddechowe,
- zna zasadę stosowania odpoczynku po wysiłku /regulacja oddechu/.

Natomiast o osiągnięciach końcowych czytamy:
- opanować jedną z technik relaksacji,
- wiedzieć co robić, aby zdrowie utrzymać, doskonalić i zapobiegać jego utracie.

Jakie środki i metody odnowy biologicznej /biochemiczne, psychologiczne, fizyczne, specjalne/ można wykorzystać w szkole na lekcjach wychowania fizycznego i na zajęciach pozalekcyjnych /SKS/? Oto moja propozycja:

FIZYKOTERAPIA.
- Podstawy masażu klasycznego, elementy masażu kręgosłupa np. karku i szyi, automasaż.
- Kąpiele - prysznice naprzemienne z wodą ciepłą i zimną po zajęciach wf w szkole.

AEROTERAPIA.
- Tlenoterapia - ćwiczenia oddechowe; - ćwiczenia jogi przy otwartych oknach.
- Jonoterapia - spacery w parkach i w lesie, bieg po zdrowie, wycieczki, rajdy.

PSYCHOLOGICZNE ŚRODKI ODNOWY.
- Metody relaksacyjne na lekcji wf z kaset np. trening autogenny Schultza.

KINEZYTERAPIA.
- Ćwiczenia śródlekcyjne na lekcjach z innych przedmiotów.
- Ćwiczenia kompensacyjno - korekcyjne.

Podane przykłady wskazują, że odnowę biologiczną mogą stosować nie tylko sportowcy wyczynowi, ale również wszyscy uprawiający sport dla przyjemności, a także wszyscy ci, którzy wykonują stale jakąkolwiek pracę, ponieważ zasada: praca - zmęczenie - odnowa biologiczna, dotyczy każdego współczesnego człowieka.

Opracowanie: KATARZYNA ŁOWICKA

Wyświetleń: 1387


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.