Katalog

Jolanta Klimczyk
Uroczystości, Scenariusze

Scenariusz uroczystości z okazji dnia niepodległości pt. "Polskie symbole narodowe"

- n +

Polskie symbole narodowe

SCENARIUSZ UROCZYSTOŚCI Z OKAZJI DNIA NIEPODLEGŁOŚCI

Cele uroczystości:
- kształtowanie więzi z krajem ojczystym
- kształtowanie świadomości obywatelskiej i patriotycznej
- przygotowanie uczniów do świadomego i aktywnego uczestnictwa w życiu publicznym.

Dekoracja:
uroczystość odbędzie się w izbie historii i tradycji harcerskiej, w której na ścianach wiszą sztandary i godło państwowe. Po środku sali ustawiamy korzeń drzewa, na którym układamy lampki w kolorach białym i czerwonym.

Wykonawcy:
- konferansjerzy
- recytatorzy
- chór

Przebieg uroczystości:

Prowadzący wita przybyłych na uroczystość i mówi:
opowiemy Wam o Orle Białym - godle wszystkich Polaków

Konferansjer:
W dziejach i tradycji naszego narodu są wartości o nieprzemijającym znaczeniu. Wśród nich szczególne miejsce zajmują symbole narodowe: herb państwowy, barwy narodowe i hymn narodowy.
Godło, barwy, hymn to symbole, które reprezentują nasze państwo, a także nasze cechy, odrębności i tradycje narodowe. Świadczą one o zajmowanym przez nasz kraj miejscu na ziemi... Godło, barwy i hymn wyróżniają nas wśród narodów świata. Ale nie odrywają od nich.

Chór:
Nad Gnieznem zapada już zmrok,
Cień warty dokoła się snuje,
Znużeni rycerze zapadli w sen,
Snu Polan sam książę pilnuje.

Czuwaj, czuwaj, czuwaj już.
Świta już, świta już,
Wojowie idą w bój.

Wódz Polan jest dzielny i śmiały,
Nie darmo Chrobrym go zwą,
Zjednoczył Polskę pod jednym berłem,
Z drużyną pilnuje jej swą.


Konferansjer:
Polskie symbole narodowe przebyły długą drogę zanim stały się oficjalnym reprezentantem narodu i państwa. Najstarszym z naszych symboli narodowych jest Orzeł Biały. Nim przybrał dzisiejszą postać - przeszedł wielowiekową ewolucję. W zależności od historycznych i artystycznych uwarunkowań zmieniał swe kształty, głęboko wrastając w świadomość narodową Polaków. Pierwszy heraldyczny wizerunek Orła Białego został umieszczony na tarczy księcia opolskiego Kazimierza.

Recytator:
Dzień dobry Biały Ptaku,
twe skrzydła mocne są -
pod skrzydłami twymi żyzne pola,
jabłko na jabłoni, chleb na stole
i najbliższy sercu od pokoleń
wspólny dom.


Wyjątek z wiersza Wandy Chotomskiej
"Dzień dobry, Biały Ptaku"

Konferansjer:
Za panowania Piastów Orzeł Biały z rozpiętymi skrzydłami, z dziobem rozwartym i koroną na głowie zdobił miecz koronacyjny królów polskich. Jako symbol państwa i narodu towarzyszył wojskom królewskim w walkach z najeźdźcą, był przedmiotem dumy i uwielbienia, dodawał otuchy i siły.

Recytator:
Polskich sztandarów ptak,
Wieczystej chwały znak,
W błękitny wionął szlak
Dumnie jak wprzód!
Błysnęła zorza z chmur,
Znalazła w sercach wtór,
A orzeł bielą piór
Osłonił lud!


Wyjątek z wiersza Artura Oppmana
"Sztandary polskie"

Konferansjer:
W bitwie pod Grunwaldem rycerstwu polskiemu przewodziła chorągiew Wielka Ziemi Krakowskiej, mająca w herbie Orła Białego z rozpostartymi skrzydłami i z koroną na głowie. Obok niej walczącym oddziałom przewodziły: chorągiew nadworna, przedstawiająca rycerza w zbroi siedzącego na koniu w polu czerwonym; chorągiew Ziemi Sieradzkiej z Orłem Białym w polu czerwonym i lwem płowym w polu białym; chorągiew Ziemi Mazowieckiej z Orłem Białym bez korony w polu czerwonym; w sumie 50 chorągwi polskich i 40 litewskich i ruskich.

Recytator:
Ale nie traćmy nigdy z myśli naszej,
Żeśmy z tyranią zawsze szli w zawody
I że na klingach lechickich pałaszy
Powszechną wolność czytały narody,
Że zawsze dzielny był ten naród laszy
I tylko taki ma prawo swobody,
Że ptak nasz święty, że nasz orzeł biały
Nie do służalstwa stworzony - lecz chwały.


Wyjątek z wiersza Bolesława Czerwieńskiego
"Memento"

Konferansjer:
W XV, XVI i XVII wieku Orzeł Biały dominował na sztandarach, pieczęciach, herbach królewskich i ziemskich. Wizerunkiem orła zdobiono broń i stroje, zamki i grobowce. Towarzyszył szlachcie na sejmach i sejmikach, a rycerstwu w bitwach.

Recytator:
Widzieliśmy cztery orły, jak górą leciały:
Ruski, pruski, austriacki i nasz orzeł biały.
Czy pamiętasz Austriaku, jak się Wiedeń palił?
Biały orzeł wzbił się w górę, czarny się osmalił.

Wyjątek z pieśni ludowej z XVII w. (autor nieznany)

Konferansjer:
Legiony polskie przedłużały dalej historię Polski starodawnej, zachowały wszystko, co w niej było żywotne, a razem nosiły w sobie zarodek jej przyszłości. Pod sztandarami Legionów polski chłop, mieszczanin, hrabia, książę zrównali się z sobą i w wojsku tym nigdy nie słyszano sporów o prawa urodzenia i o przywileje.

Chór:
Oto dziś dzień krwi i chwały,
Oby dniem wskrzeszenia był;
W tęczę Franków orzeł biały
Patrząc lot swój w niebo wzbił.

Słońcem lipca podniecony,
Woła do nas z górnych stron:
Powstań Polsko, skrusz kajdany,
Dziś twój triumf albo zgon.


Wyjątek z wiersza Kazimierza Delavigne
"Warszawianka"

Konferansjer:
Znak Orła Białego towarzyszył Polakom w powstaniach narodowych. Zabierali go z sobą na tułaczkę po obcych krajach. Zdobił sztandary polskich oddziałów w czasie Wiosny Ludów. Mobilizował wszystkie warstwy społeczne walczące o niepodległość. Wówczas był symbolem nieugiętości. Nosili go na czapkach tuż obok biało - czerwonej kokardy powstańcy śląscy i wielkopolscy. Zdobił również mundury drużyn strzeleckich i bartoszowych.

Recytator:
A jeśli krzyż mi wyszyć chcesz koniecznie,
Wyszyjże orła na odwrotnej stronie -
Orła, co biały, a ku słońcu wiecznie
Patrzy i trzyma miecz ostrzony w szponie.


Wyjątek z wiersza Mieczysława Romanowskiego
"Prośba o orła"

Konferansjer:
Po odzyskaniu niepodległości w roku 1918 ogłoszono liczne konkursy na oficjalny wizerunek godła polskiego. 15 grudnia 1927 roku rozporządzeniem Prezydenta Rzeczypospolitej wprowadzono nowe godło państwowe wg projektu prof. Zygmunta Kamieńskiego. Na czerwonej tarczy obwiedzionej żółtym paskiem, Orzeł Biały w złotej koronie z otwartym dziobem i wysuniętym językiem, rozpostartymi skrzydłami, przepadką zakończoną gwiazdkami, wyprostowanymi skrzydłami i złotymi szponami.

Recytator:
Przeszywały Cię na wylot kule,
Z Białym Orłem, królewski sztandarze,
Ale serce pogardziło bólem,
bo trwał honor żołnierski na straży!

A po szturmie - w tej ciszy grobowej,
Kiedy serca z bólu otępiały,
Gdy na ustach marło każde słowo -
Tyś łopotał jeszcze Orle Biały.

Wyjątek z wiersza nieznanego autora

Konferansjer:
Podczas okupacji hitlerowskiej znak Orła Białego jednoczył wszystkich Polaków walczących w kraju i na obczyźnie. Zabierali go do jenieckich obozów i na tułaczkę. Nosili go dumnie na czapkach żołnierze majora Henryka Dobrzańskiego "Hubala", partyzanci z lasów janowskich i Puszczy Solskiej. Pod tym znakiem szli do walki pod Lenino Kościuszkowcy, a pod Monte Cassino żołnierze 2 korpusu Polskich Sił Zbrojnych na Zachodzie. Dominował on także na ulicach powstańczej Warszawy. Orły Białe były z żołnierzem polskim wszędzie, gdzie toczyła się walka o wolność Polski. W gorących piaskach pustyni afrykańskiej i pod kołem polarnym, pod niebem angielskim, włoskim i francuskim, na morzach i oceanach wszystkich częściach świata. Były z tymi, którzy walczyli i ginęli nad Bugiem, Wisłą i Odrą. One pierwsze zwiastowały Polsce wolność i niepodległość.

Recytator:
... tu mówi głos Warszawy,
miasta wyzwolonego
przez Młot i Sierp i Orła.
Orła, co zdjął koronę,
by ją położyć u stóp
ludowi.


Wyjątek z wiersza Konstantego Ildefonsa Gałczyńskiego
"Korespondencja z Warszawy"

Konferansjer:
W czasach panowania w Polsce ustroju komunistycznego Orzeł Biały pozbawiony był swojej korony i dopiero zwycięstwo demokracji w 1989 roku umożliwiło przywrócenie godłu narodowemu poprzedniego wizerunku orła z koroną na głowie.

Prowadzący uroczystość zapowiada:
Barwy narodowe - symbolem honoru, męstwa i sławy

Konferansjer:
Chorągwie wojskowe były już znane za czasów Mieszka I i Bolesława Chrobrego. Pod nimi rycerstwo polskie stawało w wojennej potrzebie przeciwko najazdom niemieckich feudałów. Dominującym elementem na chorągwiach piastowskich był Orzeł Biały, umieszczony na czerwonym polu. Po raz pierwszy znak ten pojawił się na chorągwi Przemysła II, który wizerunek Orła Białego przyjął jako symbol jednoczycielskiej działalności państwa polskiego.
Chorągiew królewska towarzyszyła władcom we wszystkich ważnych wydarzeniach politycznych, a pieczę nad nią powierzano najwspanialszym rycerzom. Jej ochrona była obowiązkiem rycerstwa polskiego, a utrata równała się klęsce i hańbie oddziału. Barwy narodowe stanowiły obok godła zewnętrzną oznakę wolnego i niepodległego państwa i w takim zrozumieniu mocno wrastały w świadomość narodową Polaków.

Recytator:
...polski sztandar nasz
amarantowo - biały
Lechitów wolny znak
w królewskim wieńcu chwały
wolności biały ptak.


Wyjątek wiersza Witolda Łaszczyńskiego
"Polski sztandar"

Konferansjer:
W XV wieku chorągiew posiadał niemal każdy większy oddział wojskowy. Bardzo często pojawiały się na nich napisy "Miłość Ojczyzny naszym prawem" albo "Śmierć albo życie zaszczytne". W XVI i XVII wieku proporce biało - karmazynowe wyznaczały szlaki zwycięstw oręża polskiego, siały postrach i grozę wśród naszych wrogów, stając się dobitnym przejawem honoru, męstwa i sławy żołnierskiej. W XVIII wieku chorągwie i sztandary były nadal symbolem przynależności do oddziału, jego największą świętością. Zgodnie z dawną tradycją oddawano im cześć i honory wojskowe. Uroczyście je poświęcano, składano na nie przysięgę. Przy wręczaniu chorągwi i sztandarów przypominano o obowiązku ich obrony za cenę krwi i życia.

Recytator:
Oczy zamknę, to się marzy:
Nasze konie, chorągiewki,
Ognie nocne, krzyki straży
i wiarusów naszych śpiewki.


Wyjątek z wiersza Adama Mickiewicza
"Pieśń żołnierza"

Konferansjer:
7 lutego 1831 roku Sejm uchwalił jednolitą biało - czerwoną barwę narodową. Decyzja ta wywołała niebywały entuzjazm społeczeństwa. Biało - czerwone flagi i kokardy rozkwitły wówczas jak kwiaty na ulicach polskich miast. Noszono je z poczuciem dumy i szczerego uwielbienia, jednoczono się pod sztandarami w walce o wolność.

Recytator:
Nasz sztandar tkała żywa moc,
Co śmierci się nie lęka!
Przez chmurne dnie, przez głuchą noc
Tkała go duchów ręka.

My jej drgającą snuły nić
Z serca, co żarem bije...
Ten tylko naród godzien żyć,
Co czuje sam - że żyje!


Wyjątek wiersza Marii Konopnickiej
"Nasz sztandar"

Konferansjer:
Barwy narodowe towarzyszyły Polakom w okresie Wiosny Ludów. Na swoich sztandarach wypisali oni wówczas hasło "Za wolność Waszą i naszą". Wracali pod tymi sztandarami do kraju na każdy odgłos walki. W roku 1848 na Starym Rynku w Krakowie, gdzie obradował Komitet Narodowy, załopotała biało - czerwona chorągiew z napisem: "Za Wolność Ludu".

Recytator:
Powiewa flaga gdy wiatr się zerwie
A na tej fladze biel jest i czerwień.
Czerwień to miłość, biel - serce czyste...
Piękne są nasze barwy ojczyste.


Wyjątek z wiersza Czesława Janczarskiego
"Barwy ojczyste"

Konferansjer:
Wychowani w poczuciu szacunku i miłości dla symboli narodowych wyruszali Polacy pod biało - czerwonymi sztandarami do walki przeciwko hitlerowskiemu najeźdźcy. Wierni hasłu "Honor i Ojczyzna" dali niezliczone dowody masowego bohaterstwa i bezgranicznej wierności barwom narodowym. W obliczu klęski większość sztandarów ukryto, aby nie dostały się w ręce wroga. Przechowywano je z narażeniem życia, przez cały okres okupacji. Niektóre z nich wydobyte z ukrycia, znów prowadziły do walki polskich żołnierzy.

Recytator:
Biel i czerwień na twoim sztandarze
nie splamione wśród życia nieś trosk
i pamiętaj - cokolwiek się zdarzy -
los ojczyzny to twój także los.


Wyjątek z wiersza Krystyny Pac-Gajewskiej
"Piosenka żołnierska"

Konferansjer:
Dziś waleczne sztandary żołnierzy i partyzantów polskich znalazły się w Muzeum Wojska Polskiego, aby przypominać kolejnym pokoleniom, że krew przez nich przelana nie poszła na marne.

Prowadzący uroczystość zapowiada:
Hymn Polski - symbolem wiary w odrodzenie państwa

Konferansjer:
W roku 1797 we włoskim mieście Reggio narodził się polski hymn narodowy. Od samego początku był on odzwierciedleniem wiary wielu polskich generacji w odrodzenie państwa. Powstały w XIX wieku wyrażał w swoim tekście i melodii znamienne idee walki o niepodległość Rzeczypospolitej. Budząc wiarę w sens przemian rewolucyjnych, jakie winny się dokonać, głosił ideę powrotu do wydartej przemocą ojczyzny. Wolny od narodowego szowinizmu i akcentów zaborczych zawiera wezwanie do poświęcenia i męstwa.

Recytator:
Jeszcze Polska nie zginęła,
Póki młodzież żyje!
Nasza wolność nie minęła,
Gdy w niej serce bije.


Wyjątek z wiersza Antoniego Boruckiego
"Pieśń młodzieży"
napisanego po r. 1820

Konferansjer:
Twórcą polskiego hymnu narodowego jest Józef Wybicki. Urodzony w roku 1747 w Będominie na Pomorzu, podążał zawsze wszędzie tam, gdzie mógł najlepiej służyć Ojczyźnie. Był konfederatem barskim, współredaktorem słynnego zbioru praw Andrzeja Zamoyskiego, niestrudzonym działaczem Komisji Edukacji Narodowej. Współpracownik Kościuszki w dobie Insurekcji, współorganizator Legionów Polskich u boku Dąbrowskiego, czołowy polityk w dobie Księstwa Warszawskiego i Królestwa Polskiego.

Recytator:
Marsz, marsz, młodzieży,
Przodem, jak należy;
Za twoim przewodem
Będziem znów narodem.


Wyjątek z wiersza Antoniego Boruckiego
"Pieśń młodzieży"
napisanego po r. 1820

Konferansjer:
Mazurek bardzo szybko spopularyzował się wśród legionistów. Pieśń znalazła swój właściwy oddźwięk. Wydobyła na wierzch tajone pragnienia, dała wyraz nadziejom, błysnęła jak bunt. Już następnego dnia po opublikowaniu podchwytują ją żołnierze legionowi. Staje się symbolem ich nadziei na powrót do ojczyzny. Pieśń Legionów uradowała również generała Dąbrowskiego, który mawiał: "inni mają pomniki, a ja swoją Pieśń".

Recytator:
Na to wszystkich jedne głosy
Dosyć tej niewoli
Mamy racławickie kosy
Kościuszkę Bóg pozwoli.


Zwrotka z "Pieśni Legionów" Józefa Wybickiego,
która nie weszła w skład hymnu narodowego

Konferansjer:
Od chwili swego narodzenia żaden manifest, proklamacja, apel nie rozchodziły się tak błyskawicznie jak owa pieśń. Ogarnęła wszystkich co po polsku mówili. Powielana w setkach odpisów, przekazywana w listach, podawana z ust do ust, wykonywana w marszu, przed bitwą, w ataku, śpiewana w kantynach i na biwakach, w koszarach i w czasie nabożeństwa, przemycana przez kordony, granice i mury więzienne - docierała do kraju, rozpalała serca, budziła z odrętwienia, wskrzeszała nadzieję i wiarę w odrodzenie państwa.

Recytator:
Polska nigdy nie zaginie,
Gdy ma takie dzieci,
Naszych wodzów duch w niej słynie,
Kościuszko jej świeci.


Wyjątek z pieśni powstańczej z 1830 r. (autor nieznany)

Konferansjer:
Pieśń Legionów w ciągu długich lat walki o niepodległość Polski dawała natchnienie wielu poetom. Tak powstały pieśni patriotyczne śląskie i warmińskie, z niej narodził się marsz kaszubski, hymn ogólnosłowiański "Hej Słowaci", hymn serbski i pieśń bułgarska. Najbardziej jednak syntetycznie ujął sens toczonej wówczas walki poeta Felicjan Faleński, pisząc w Hymnie węglarzy: Jeszcze Polska nie zginęła... gdy za Polskę ginę. Z chwilą odzyskania przez Polskę niepodległości w roku 1918 "Mazurek Dąbrowskiego" stał się hymnem wolnego narodu. Oficjalnie jednak zatwierdzony został Uchwałą Sejmu Rzeczpospolitej dopiero w roku 1926.

Chór:
Jeszcze Polska nie zginęła
Kiedy my żyjemy!
Co nam obca przemoc wzięła,
Szablą odbierzemy.

Marsz, marsz Dąbrowski
Z ziemi włoskiej do Polski
Za twoim przewodem
Złączym się z narodem.

Przejdziem Wisłę, przejdziem Wartę,
Będziem Polakami,
Dał nam przykład Bonaparte,
Jak zwyciężać mamy.

Jak Czarnecki do Poznania,
Po szwedzkim zaborze,
Dla ojczyzny ratowania
Wrócim się przez morze.

Już tam ojciec do swej Basi
Mówi zapłakany,
Słuchaj jeno, pono nasi
Biją w tarabany.

Opracowanie: mgr Jolanta Klimczyk

Wyświetleń: 6695


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.