Stres i brak naszego wsparcia - utajeni twórcy niewłaściwego zachowania

Okres wczesnoszkolny to czas w życiu dziecka, kiedy coraz bardziej rośnie dla niego znaczenie pozytywnych relacji rówieśniczych. Dzieci stopniowo nabywają wiedzę o sobie i otoczeniu, poznają rzeczywistość i siebie. Ponadto uczą się dostosowywania swoich potrzeb do wymagań otoczenia. Odkrywając uroki współdziałania, są w stanie dawać wsparcie, słuchać i wyrażać sympatię. Dzieje się tak, gdy dojrzewania tych umiejętności nie zakłóciły stresy i urazy. Jednak czasem, gdy prawidłowe relacje z rodzicami i starszym rodzeństwem są zaburzone, te niekorzystne doświadczenia blokują możliwość współpracy dziecka z rówieśnikami.

Najbardziej typowym przejawem złego zachowania jest agresja. Dla wielu dzieci stykanie się z przemocą jest sytuacją codzienną i staje się dla nich dominującą formą aktywności. Dzieci których normą jest siłowe rozwiązywanie problemów, nie są zdolne do kompromisów. Toczą walkę o pierwszeństwo i bez względu na okoliczności muszą wygrać! Źródłem takich agresywnych zachowań jest doznana wcześniej przemoc. Wywołany doznaną przemocą silny uraz zmienia sądy poznawcze o sobie i innych. Dziecko odbiera otaczających je ludzi jedynie jako potencjalne zagrożenie, przed którym należy się bronić.

Często z doświadczoną przez dziecko brutalnością łączy się narzucona przez świat rywalizacja. W związku z tym, iż wygrywaniu w jakiejś konkurencji towarzyszy poniżanie przeciwników, dzieci wyśmiewają, ośmieszają słabszych, wolniejszych i niżej ocenianych. Rywalizacja powoduje, że dziecko nie jest w stanie się cieszyć z własnego sukcesu. Częścią tegoż sukcesu jest też dla nich to, że ktoś inny jest lub może być lepszy. Jak w takich warunkach dzieci mają cieszyć się zwycięstwem? Niejednokrotnie koncentrują się na niedopuszczeniu do osiągnięcia sukcesu przez innych. Sytuacje opisane powyżej mogą występować w szkole, w domu, na podwórku. Szczególny nacisk trzeba wtedy położyć na budowanie pozytywnej atmosfery, wskazywanie dziecku na sukcesy nie wynikające z bycia lepszym od innych ale zależne od samego siebie. Ważne jest aby dorosły starał się zmienić postrzeganie siebie przez dziecko, starał się zmienić jego zachowanie oraz dawał możliwość odreagowania emocjonalnego. Działania dorosłych powinny być skierowane na tworzenie się u dzieci umiejętności bycia z innymi: uczenie się współdziałania, rozwiązywania konfliktów, negocjowania.

Dzieci muszą się nauczyć słuchania siebie nawzajem, przekazywania i odbierania od innych pozytywnych informacji. Obowiązkiem nauczających jest pomoc podopiecznym w uzyskaniu umiejętności dzielenia się swoimi sądami i planami. Przebywając z dziećmi musimy dać im również możliwość wyrażania swoich emocji. Pozwólmy im na śmiech, ożywione mówienie, swobodę ruchową, a nawet krzyk.

Opracowanie: Izabela Lewicka

Wyświetleń: 537