Przemoc w mass - mediach

Szeroka literatura z psychologii społecznej potwierdza, iż środki społecznej komunikacji nie tylko komunikują, jaka jest rzeczywistość, ale i jaką powinna być dostarczając wzorców postępowania. Bohaterowie scen filmowych, obrazów są dla dzieci i młodzieży obiektami z którymi utożsamiają się. Niezależnie od tego czy młody człowiek identyfikuje się z udręczoną ofiarą czy brutalnym agresorem skutki tej identyfikacji są destrukcyjne dla rozwoju psychiki. Liczne badania potwierdziły, że kontakt z przemocą w mass - mediach powoduje wzrost poziomu niepokoju, napięcia, nadpobudliwości psychoruchowej, spadek osiągnięć szkolnych i aspiracji życiowych.

Obraz na papierze, ekranie telewizora lub komputera jest przenoszony na realne sytuacje. Nie trzeba doznać osobiście przemocy, być skrzywdzonym, wystarczy identyfikować się w fantazji z agresorem lub z ofiarą. Widz obojętnieje stopniowo na obrazy przemocy, coraz mniej współczuje ofierze, natomiast identyfikuje się coraz częściej z "bohaterem", który jest silny, ma władzę, dominuje nad innymi. Literatura psychologiczna dokumentuje wyraźny związek między przemocą prezentowaną w środkach komunikacji a podobnymi zachowaniami dzieci i młodzieży, które często powielane są w życiu dorosłym. Oprócz instruktażu technik dokonywania przemocy młodzi ludzie uczą się roli krzywdziciela lub obojętnego obserwatora, który powstrzymuje się od współczucia dla ofiary i niesienia jej pomocy.

Agresja zaczyna spełniać użyteczną funkcję np. jako sposób na zakończenie konfliktu, zdobycie jakiejś rzeczy, zaspokojenie różnych potrzeb.

Im częściej i dłużej młody widz patrzy na "mocne" sceny przemocy tym bardziej zaburzony zostaje jego rozwój psychiczny. W życiu młodzieńczym i dorosłym częściej popada w konflikty z prawem wynikające ze stosowania przemocy, która zwłaszcza pod wpływem alkoholu jest bardziej brutalna i stosowana również w rodzinie, wobec żony i dzieci.

Częsty konflikt z przemocą w mass- mediach w okresie dzieciństwa jest ściśle związany z większą preferencją obrazów agresji u dzieci tych osób. Negatywny wpływ scen przemocy na psychikę widza zależy również od jego cech osobistych, typu temperamentu. Większy jest niewątpliwie u dzieci z predyspozycjami osobowościowymi do stosowania przemocy.

Cechy osobiste dziecka decydują również o tym, na ile kontakt z przemocą w mass- mediach ma na niego wpływ lękotwórczy.

Prezentowana przemoc kształtuje wypaczony i negatywny obraz świata i relacji międzyludzkich u wszystkich dzieci. Świat jest dżunglą, w której rządzi silniejszy a jedynym sposobem przetrwania jest atak. Taki obraz świata jest przerażający i powoduje częste depresje, załamania, uciekanie do nałogów, używek i prób samobójczych..

Taka jest odpowiedź młodzieży na wizję świata prezentowanego przez dorosłych w mass - mediach.

Obserwowanie przemocy nie tylko pobudza do agresji ale powoduje udoskonalenie jej form w życiu realnym. Jako rodzice i nauczyciele możemy wiele zrobić, by uchronić nasze dzieci przed zgubnym oddziaływaniem przemocy. Powinniśmy:
- przy każdej okazji uświadamiać dzieciom i młodzieży negatywny wpływ prezentowanej w mass- mediach przemocy w różnych jej aspektach,
- interesować się tym, jakie programy oglądają dzieci
- wprowadzić limit czasu spędzanego przed ekranem
- wyjaśnić dziecku, że w rzeczywistym życiu ofiara aktu brutalnej przemocy cierpi lub umiera, choć aktor filmu telewizyjnego, czy bohater gry komputerowej wychodzi z poważnych opresji bez szwanku
- nie pozwala oglądać brutalnych i krwawych programów i filmów,
- głośno wyrażać dezaprobatę dla każdego przejawu agresji, podkreślając, że przemoc nie jest dobrym sposobem rozwiązywania konfliktów.

Należy zwrócić uwagę również na fakt, że niektóre programy i filmy mogą przekazywać również uprzedzenia rasowe, religijne i inne.

W przypadku gdy, rodzice są głęboko zaniepokojeni reakcjami dziecka na oglądane programy i sami nie radzą sobie z tym problemem powinni zgłosić się z nim do psychiatry dziecięco - młodzieżowego.


Bibliografia:
Publikacja Instytutu Psychiatrii i Neurologii - Bez niedomówień do rodziców o problemach dzieciństwa i dorastania
A.Bandura, R.H.Walters - Agresja w wieku dorastania, Warszawa 1968
A.Pacewicz - O nadużyciach seksualnych wobec dzieci, Ośrodek Rozwoju Umiejętności Wychowawczych. Zarząd Główny Polskiego Towarzystwa Psychologicznego, Warszawa 1992.

Opracowanie: mgr Aldona Zygier

Wyświetleń: 1070