Założone cele reformy oświaty

Diagnoza sytuacji oraz ocena elementów wspierających projekt reformy były podstawą do sformułowania trzech zasadniczych celów reformy. Te zasadnicze cele reformy, to:
1. upowszechnienie kształcenia na poziomie średnim oraz wyraźny wzrost liczby podejmujących studia wyższe,
2. zwiększenie i wyrównanie szans dostępu do edukacji na wszystkich jej poziomach,
3. sprzyjanie poprawie jakości edukacji przez przywrócenie właściwych proporcji między przekazem wiadomości, kształtowaniem umiejętności a troską o rozwój osobowości- czyli doprowadzenie do zintegrowania procesu wychowania
i kształcenia.

Dlatego za swój elementarny obowiązek uznano szukanie sposobu na wyrównanie szans dla dzieci ze wsi i z miasteczek, z różnych terenów Polski. Założono, że trzeba stworzyć warunki dla osiągnięcia przez ok. 80 % młodzieży pełnego wykształcenia średniego, co w konsekwencji doprowadzi do tego, iż ogólny wskaźnik społeczeństwa o tym poziomie wykształcenia zmieni się z obecnych 28 % do 40 %.

Za ważny cel uznano więc, że dużo więcej młodych ludzi musi kończyć szkoły średnie z maturami i wyższe studia. Przyjęto, że absolwent polskich szkół będzie kształcony jak najbardziej szerokoprofilowo z nastawieniem na informatykę, języki obce, przygotowanie do samokształcenia, samozatrudnienia, zdolności do poruszania się na rynku pracy. Przyjęcie takiego kierunku działań wynikało z faktu, iż w gospodarce wolnorynkowej człowiek w czasie kariery zawodowej średnio od 6 do 9 razy zmienia zawód. Tak więc system szkolny musi być obudowany szeroką siecią placówek edukacji ustawicznej, gdzie będzie mógł zdobywać kwalifikacje potrzebne w danym momencie na lokalnym rynku pracy.

Z kolei przywrócenie właściwej równowagi między podstawową triadą edukacyjną, jaką jest ustalenie właściwych proporcji między przekazem wiedzy, kształceniem umiejętności a kształtowaniem osobowości, ma doprowadzić do przeciwdziałania zjawiskom patologii, jakie zaczęły dotykać polską młodzież, kryzys wychowawczej funkcji szkoły. Zbyt dużym wyzwaniem stały się zjawiska przemocy, agresji, szczególnie w szkołach wielkomiejskich. Dlatego też głęboka reforma programowa, która uwzględni kształcenie nowych treści i umiejętności, programy wychowawcze, większe upodmiotowienie uczniów i nauczycieli, oddzielenie kilkuletnich dzieci od uczniów w wieku 13-15 lat będących już w innej fazie rozwojowej. Założenia reformy zdecydowanie odchodzą od modelu wąskoprofilowego szkolnictwa zawodowego. Zmiana przygotowania zawodowego, uwzględniająca różne formy edukacji ustawicznej, pozostaje niezwykle ważnym wyzwaniem reformy.

Wprowadzenie nowego ustroju szkolnego nie jest celem reformy, lecz drogą do osiągnięcia jej głównych celów. Realizacji tych celów mają służyć:
- przedłużenie wspólnej edukacji do lat 16 i przesunięcie o rok decyzji o zróżnicowaniu drogi edukacyjnej,
- struktura systemu szkolnego, w której poszczególne etapy kształcenia będą obejmowały grupy dzieci lub młodzieży w tej samej fazie rozwoju psychicznego i fizycznego, co pozwoli dostosować pracę szkoły do specyficznych potrzeb danej grupy wiekowej,
- przebudowa szkolnictwa zawodowego i oparcie go na szerokoprofilowym, integralnie połączonym z wykształceniem ogólnym, kształceniu w liceum profilowanym oraz w dwuletnich szkołach zawodowych, dających kwalifikacje w zawodzie o szerokim profilu. W przyszłości ma to umożliwić stosunkowo szybkie opanowanie specjalistycznych kwalifikacji zawodowych, a także ułatwić proces przekwalifikowywania się odpowiednio do potrzeb rynku pracy,
- wprowadzenie dwuletniego liceum uzupełniającego dla absolwentów szkół zawodowych, stwarzającego możliwość dalszego kształcenia tym, którzy po ukończeniu gimnazjum wybrali edukację zawodową,
- wprowadzenie systemu sprawdzianów i egzaminów, które umożliwią uzyskanie większej drożności ustroju szkolnego, porównywalności świadectw oraz nadanie egzaminom funkcji diagnostycznej i preorientującej. Egzaminy mają podsumowywać realizację zadań każdego cyklu kształcenia, co powinno wpływać na poprawę jakości edukacji.

Z powyższych założeń wynika, że reforma edukacji będzie się dokonywać równolegle w następujących obszarach:
1. reforma strukturalna - zmiana ustroju szkolnego,
2. reforma programowa powiązana ze zmianą form i metod pracy nauczyciela z uczniem,
3. reforma w systemie oceniania,
4. reforma w zakresie zarządzania i nadzorowania systemu edukacji wynikająca z reformy administracyjnej,
5. reforma awansu zawodowego i zarobków nauczycieli oraz zmiana roli nauczyciela w procesie kształcenia,
6. reforma w zakresie finansowania oświaty.

BIBLIOGRAFIA

1. Boczukowska B., Nowa koncepcja kształcenia w zreformowanej szkole, Nowa Szkoła, 1999
2. Iwanek D., Trudnosci związane z reformą systemu edukacji, Nowa szkoła 1999
3. Książek W., Rzecz o reformie edukacji 1997-2001, "ADAM", Warszawa 2001
4. Pielachowski J., Organizacja i zarządzanie oświatą i szkołą, eMPi, Poznań 2000
5. Ministerstwo Edukacji Narodowej, Reforma systemu Edukacji, Projekt, WS i P, Warszawa 1998
6. Ministerstwo Edukacji Narodowej, O reformie po dwóch latach, Biblioteczka reformy, Warszawa 2000
7. Ministerstwo Edukacji Narodowej, O reformie programowej, Biblioteczka reformy, Warszawa 1999
8. Ministerstwo Edukacji Narodowej, O doskonaleniu nauczycieli, Biblioteczka reformy, Warszawa 1999
9. Ministerstwo Edukacji Narodowej, Reforma systemu edukacji. Szkolnictwo ponadgimnazjalne, Warszawa 2000

Opracowanie: Danuta Gajewska

Wyświetleń: 4415