Koniec wieku XIX manifestem dekadentów.

konspekt lekcji w klasie III liceum

Cel nieoperacyjny - dostrzeżenie cech dekadentyzmu w wierszu Tetmajera

Cele operacyjne: uczeń potrafi -
- określić cechy charakterystyczne dla dekadenta końca XIX wieku,
- zinterpretować tytuł wiersza,
- omówić konstrukcję utworu i jej znaczenie (pytania),
- opisać sytuację liryczną w końcowych wersach,
- dostrzec echa schopenhaueryzmu w wierszu Tetmajera

Metody: pogadanka, heureza, praca z tekstem.

Środki: fragment powieści Sienkiewicza Bez dogmatu,
Koniec wieku XIX Kazimierza Przerwy-Tetmajera

Etapy lekcji:

I. Zaangażowanie - przypomnienie z lekcji poprzedniej istoty dekadentyzmu i założeń filozofii Schopenhauera.
II. Przekształcanie:

- "Rysowanie portretu dekadenta" na podstawie fragmenty powieści Sienkiewicza Bez dogmatu (fragment opisuje bohatera powieści, jego sposób myślenia, zachowanie; są to typowe cechy osobowości dekadenta - znudzenie, apatia, poczucie wewnętrznej pustki, bezsilność, niemoc itp.

ZAŁĄCZNIK nr 1).
- Krótka pogadanka na temat życie i twórczości Tetmajera, jego życie w Zakopanem, Krakowie i wreszcie w Warszawie (tu życie w nędzy, chorobie, tragiczna śmierć).
- Analiza utworu. Elementy analizy:
a) znaczenie tytułu,
b) nastrój utworu,
c) konstrukcja - seria pytań dotyczących światopoglądu, życia u schyłku XIX wieku, kondycji człowieka, wartości przez niego kultywowanych,
d) sytuacja liryczna - jak można odczytać zadane w ostatniej strofie pytanie? Czym jest gest opuszczonej głowy?
e) Podsumowanie interpretacji,

III. Echa schopenhaueryzmu w wierszu: dekadentyzm, brak woli walki, buntu, udręka życia, poczucie bezsensu wszystkiego, brak jakichkolwiek wartości.
IV. Praca domowa

Wyjaśnij w formie notatki: Dlaczego utwór Tetmajera Koniec wieku XIX można nazywa się manifestem polskiego dekadentyzmu?

ZAŁĄCZNIK NR 1

Bez dogmatu H. Sienkiewicza (fragmenty):

A teraz łatwo mi będzie określić stan mego umysłu. Oto: nie wiem, nie wiem, nie wiem! W tym, w tej rozeznanej impotencji rozumu ludzkiego, leży tragedia. Bo pomijając, że natura nasza duchowa będzie zawsze gwałtu krzyczała o odpowiedź na podobne pytania, toż to przecie są pytania największej wagi realnej, najbardziej człowieka obchodzące [...] Czy winić filozofię, że zamiast budować systematy, które się co dzień rozlatywały jak domki z kart, uznała własną niemoc i zajęła się badaniem i uporządkowywaniem zjawisk, leżących w przystępnych dla rozumu granicach? Nie! Sądzę tylko, że ja i każdy inny miałby prawo przyjść do niej i powiedzieć jej: Podziwiam twoją trzeźwość, uwielbiam ścisłość analizy, ale z tym wszystkim uczyniłaś mnie nieszczęśliwym.

Opracowanie: mgr Aneta Gądek

Zgłoś błąd    Wyświetleń: 10600