Racjonalne użytkowanie energii

Artykuł zawiera informacje o sposobach racjonalnego użytkowania energii.Treści zawarte w nim mogą być wykorzystane na zajęciach z biologii w Gimnazjum oraz jako pomoc do realizacji ścieżki ekologicznej.

Każde przekręcenie włącznika, każde włączenie kontaktu oznacza spalanie paliw i emisje do atmosfery CO2 i innych związków odpowiedzialnych za zanieczyszczenie środowiska. Współczesne elektrownie dostarczają nam energię elektryczną prawie bez ograniczeń, ale ropa naftowa, gaz ziemny i węgiel wyczerpią się któregoś dnia.

Dlatego należy racjonalnie korzystać z energii.
Co oznacza racjonalne gospodarowanie energią i czym się różni od oszczędzania?
Wszyscy wiemy, że standard życia jest ściśle związany z ilością używanej energii.

Na półkach sklepów pojawia się coraz więcej urządzeń mających ułatwić nam życie:
- roboty,
- miksery,
- czajniki bezprzewodowe,
- zmywarki do naczyń.

Urządzenia te oszczędzając naszą pracę i czas - zużywają jednak energię. Nie oznacza to jednak, że z tych udogodnień musimy zrezygnować. Oszczędzanie to jedynie zmniejszenie zużycia energii - często kosztem naszego zdrowia lub zmęczenia - a nie o to nam chodzi.

Nikt oszczędzając energię nie zrezygnuje z lodówki, telewizora czy też pralki automatycznej, ale za to może gotować w garnku przykrytym pokrywką, zakręcać kran czy wyłączać światło w pustym pomieszczeniu. Racjonalne użytkowanie energii to wykorzystywanie urządzeń w taki sposób, aby dawały nam jak najwięcej korzyści przy minimalnym zużyciu energii. Dlatego zanim zacznie się szukać miejsc, w których można zmniejszyć zużycie energii bez straty związanego z tym komfortu należy zrobić "rachunek sumienia" dotyczący poziomu zużycia.

Tabela I przedstawia tygodniowe zużycie energii przez niektóre urządzenia gospodarstwa domowego.

URZĄDZENIE MOC CZAS UŻYTKOWANIA TYGODNIOWO ILOŚĆ ZUŻYTEJ ENERGII
1 Lodówka 250W 42h 10.5kWh
2 Telewizor + wideo 100W 35h 3.5kWh
3 Pralka 2 prania 3.0kWh
4 Komputer 200W 15h 3.0kWh
5 Odkurzacz 1200W 2h 2.4kWh
6 Kuchenka mikrofalowa 1000W 1h 1.0kWh
7 Żelazko 1000W 1h 1.0kWh
8. Suszarka do włosów 800W 1h 0.8kWh
9 Wieża hi-fi 80W 10h 0.8kWh
10 Magnetowid 100W 5h 0.5kWh
11 Toster 800W 1h 0.5kWh
12 Ekspres do kawy 150W 2h 0.3kWh
13 Radio 20W 10h 0.2kWh Razem 27.4kWh

Oświetlenie

Średnia ogólnopolska zużycia energii do celów oświetleniowych w gospodarstwach domowych wynosi 650KWh rocznie. Oświetlenie jest odpowiedzialne za ok. 35% zużywanej w gospodarstwie domowym energii elektrycznej. Dzieje się tak głównie, dlatego, że nadal najpopularniejszym - domowym "źródłem światła jest żarówka, - która liczy sobie już przeszło 100lat. Cechuje się ona bardzo niską sprawnością. Zwyczajna żarówka zamienia, bowiem na energię świetlna jedynie około 5% pobranej energii. Reszta, czyli aż 95% tracone jest w postaci ciepła. Czy musimy z niej korzystać? Na rynku oświetleniowym pojawiły się lampy zwane świetlówkami kompaktowymi (lub lampami energooszczędnymi) oraz żarówki halogenowe.

Świetlówka energooszczędna ma szereg zalet:

Po pierwsze - oszczędza ona energię a więc zmniejsza rachunek za energię. Jedna tradycyjna żarówka zużywa, bowiem piec razy tyle energii, co jedna lampa kompaktowa. Żarówka o mocy 100W możemy zastąpić lampą kompaktową o mocy 20 W otrzymując tyle samo światła.

Po drugie - Trwałość świetlówek kompaktowych jest od 8 do 10 razy większa niż żarówek tradycyjnych. Oznacza to, że w trakcie użytkowania jednej świetlówki kompaktowej wymieniamy 8 do 10 żarówek tradycyjnych.

Po trzecie - Świetlówki kompaktowe dają na ogół światło zbliżone barwą do światła białego, które jest bardziej korzystne dla naszego wzroku. W świetle tym widzimy ostrzej a oczy męczą się znacznie mniej.

Po czwarte - Powszechność zastosowania - możemy świetlówkę kompaktową wkręcać wszędzie bez specjalnych instalacji, włączników. Jest to bardzo ważne tam gdzie z powodu bakelitowych opraw lub złej wentylacji nie mogliśmy wkręcać żarówki tradycyjnej o mocy większej niż 60W.

Po piąte - mogą być stosowane na zewnątrz pomieszczeń np. przed budynkiem. Duża oszczędność energii przy włączeniu na całą noc.

Po szóste - mniejsze zużycie energia tym samym ochrona środowiska, w którym żyjemy.

Ma jednak również wady:

- inne kształty niż zawsze pasujące do tradycyjnych opraw oraz cena wyższa kilkakrotnie od ceny żarówki tradycyjnej.

Tabela II Porównanie kosztów eksploatacji żarówki i świetlówki kompaktowej.

Typ Koszt lampy Ilość zużytych lamp w ciągu 10000 godz. Łączny koszt lamp Zużycie energii w tym okresie Koszt energii w cenach 1998 (0.22zł/kWh
Łączny koszt
eksploatac.
Żarówka tradycyjna 100W
1zł
10
8zł
800kWh
176,00zł

184,00zł
Świetlówka kompaktowa 20W
30zł
1
30zł
160kWh
35,20zł
65,20zl

Jak widać koszt eksploatacji zarówki kompaktowej jest ok 100 zł mniejszy niż żarówki tradycyjnej. Wszyscy, którzy chcą mimo to pozostać przy tradycyjnej żarówce mogą zmniejszyć zużycie energii na oświetlenie o ok. 30-40% stosując się do poniższych rad:

1. Nie należy używać zbyt wielu niskowatowych żarówek. Dwie 60 watowe żarówki dają tyle samo światła, co jedna 100 watowa. 2. Tam gdzie to możliwe (kuchnie, piwnice, strychy) zamiast żarówek tradycyjnych stosuj kompaktowe, oszczędzają one 75% energii. 3. Nie zostawiać zapalonych żarówek tam gdzie to nie jest konieczne. 4. Dopasować źródła światła do rzeczywistych potrzeb. Czytać przy punktowym świetle a nie przy wielożarówkowym żyrandolu oświetlającym głownie sufit. Używać ściemniaczy w pokojach z wielożarówkowymi żyrandolami. 5. Malować ściany i sufity na jasne kolory odbijające światło (biła ściana odbija 80% światła na nią padającego).

LODÓWKA

Pod względem zużycia energii zajmuje drugie miejsce w gospodarstwie domowym. Zużycie energii można zmniejszyć poprzez następujące czynności:

1. Oczyszczać (odkurzać) wymiennik ciepła, czyli tą część lodówki, która jest odpowiedzialna za odprowadzanie ciepła z wnętrza lodówki. W przypadku pokrycia tej części kurzem, tłuszczem lub brudem jej sprawność maleje, a sprężarka musi pracować znacznie częściej, co wiąże się z większym zużyciem energii.
2. Dbać o odpowiednie ustawienie lodówki - pręty wymiennika powinny znajdować się, co najmniej 10 cm od ściany, co zapewni swobodny obieg powietrza.
3. Ustawiać lodówkę z dala od źródła ciepła (kaloryfery, kuchenki). Wysoka temperatura, gorące powietrze 98 (0.22I para pogarszają warunki pracy lodówki
4. Sprawdzać szczelność uszczelek na drzwiach lodówki i dbać o prawidłowe wypoziomowanie. Jeżeli drzwi lodówki się nie domykają przez szpary do wnętrza dostaje się ciepłe powietrze.
5. Żywność z zamrażarki rozmrażać w lodówce. Pochłania ona w czasie rozmrażania ciepło z wnętrza lodówki, oszczędzając sprężarkę oraz zapewnia lepszą jakość rozmrażanego produktu.
6. Nie umieszczać w lodówce gorącego ani też ciepłego jedzenia.
7. Regularnie rozmrażać lodówkę - szron o grubości 3 mm powoduje zwiększenie zużycia energii o 10% a o grubości 1 cm zwiększa jej zużycie dwukrotnie.
8. Kontrolować temperaturę wnętrza lodówki - wyposażyć ja w termostat. Nastawienie termostatu powinno odbywać się po skontrolowaniu temperatury wewnątrz lodówki. Temperatura w lodówce powinna wynosić od 3 do 8 C, w zamrażarce od -8 do -12C.
9. Kupując nową lodówkę pytać sprzedawcę o zużycie energii - kupować energooszczędne.

PRALKA

Racjonalne obchodzenie się z pralką pozwala zmniejszyć zużycie energii o 50%. W pralce zużycie energii zależy od dwóch jej odbiorników - silnika obracającego 12bębnem oraz grzałek podgrzewających wodę. Moc silnika pralki jest zwykle niewielka 250-300W a więc zużycie energii jest niewielkie i wynosi ok.0,5 kw. przez cykl prania.
Natomiast dużym konsumentem energii są grzałki, najczęściej dwie o mocy 1KWh i 1,5KWh.Jeden cykl prania w temp. Ok.95 C oznacza zużycie ok.1,5KWh energii.
Pranie w proszkach, które pozwalają uzyskać dobry efekt w temp.40 C pozwala zmniejszyć zużycie energii o przeszło połowę. Aby zmniejszyć zużycie energii możemy również zmniejszyć poziom wody.(Przy małym praniu)

SPRZĘT RTV

Zmniejszenie zużycia energii to przede wszystkim wyłączenie telewizora innego odbiornika RTV, gdy nikt z niego nie korzysta. Lampki kontrolne w urządzeniach elektrycznych również zużywają energię - ich moc jest niewielka od 4 do 8 Wat, ale pracują przez 24 godziny dając zużycie energii na poziomie 0,1 -0,2kWh na dobę. Jeżeli takich urządzeń w gospodarstwie domowym jest kilka (telewizor, wieża magnetowid, telefon z sekretarką, kuchenka mikrofalowa) okaże się, że zużywają one ponad 1kWh energii elektrycznej.

Na koniec zastanówmy się jak inaczej można jeszcze racjonalnie gospodarować energią, z całą pewnością możemy to czynić również poprzez stosowne ocieplanie ścian budynków, na przykład styropianem jak też montując szczelne okna, które nie "wypuszczają" ciepła. Domy, mieszkania należy wietrzyć krótko a intensywnie, temperaturę w nich regulować poprzez instalowanie na kaloryferach termostatów.

Pamiętajmy, oszczędzając energię zmniejszamy nie tylko wydatki, ale także ograniczamy zniszczenie środowiska naturalnego.

LITERATURA:
- "Zaopiekujmy się ziemią" - Miles Litvinoff.
- "Ekologia-Seria Oxford Młodym" - Michael Scott.
- "Energia i jej związki ze środowiskiem" Broszura dla
nauczyciela -.Narodowy Fundusz Ochrony Środowiska I Gospodarki Wodnej".
-"Szkolny Projekt Energetyczny" - Klub Ekologiczne we Wrocławiu.

Opracowanie: Agnieszka Atłasik

Wyświetleń: 7079