Z ekologią od najmłodszych lat

"Ponieważ Ziemia opiekuje się nami
zaopiekujmy się Ziemią.
Odwzajemniajmy miłość jaką
nas obdarza, utrzymując ją w
czystości i szczęściu."
Jan Sztaudynger

Problem ochrony przyrody zauważony został w Polsce już w XIX wieku. Działalność podjęta przez grono ludzi nauki i kultury miała na celu tworzenie obiektów chronionych, opracowanie ustaw prawnych zabezpieczających niszczenie cennych wartości przyrodniczych. Od samego początku ruch ochrony przyrody kierowany był przez ludzi nauki. Pionierami działalności ekologicznej byli: Ludwik Zejszner, Maksymilian Siła - Nowicki i Eugeniusz Janota. W późniejszym okresie powojennym największe zasługi przypisuje się prof. Władysławowi Szaferowi, dzięki któremu powstała pierwsza Państwowa Rada Ochrony Przyrody, Liga Ochrony Przyrody, Zakład Ochrony Przyrody PAN. Profesor Szafer niestrudzenie walczył o zachowanie naturalnego środowiska, o ochronę cennych pomników przyrody, tworzenie rezerwatów i parków narodowych. Rozwinął też szeroką działalność na polu ochrony przyrody międzynarodowej, był członkiem honorowym IUCN, oraz Komisji Ekologicznej i Komisji Ochrony Parków Narodowych tej organizacji. Uczniowie mówili o swoim nauczycielu, że jego praca naukowa i popularyzacyjna wypływała z ogromnego umiłowania ziemi ojczystej, a potrzeba nowocześnie rozumianej ochrony przyrody wypływała z troski o dobro i życie człowieka.[1]

Dzisiaj problem ochrony naturalnego środowiska człowieka, podejmowania działań proekologicznych w obliczu zagrożenia będącego wynikiem urbanizacji, motoryzacji
i nadmiernej eksploatacji zasobów naturalnych powinien być na stałe obecny w programach edukacyjnych.

Jedynie wspólny wysiłek wszystkich ludzi podejmowany w różnych miejscach i sytuacjach jest w stanie zahamować degradację środowiska, wpłynąć na poprawę jakości naszego zdrowia i życia oraz zapewnić perspektywy zdrowego życia przyszłym pokoleniom.

Edukacja ekologiczna kształtuje całościowy obraz relacji pomiędzy człowiekiem, społeczeństwem i przyrodą. Ukazuje zależność człowieka od środowiska oraz uczy odpowiedzialności za zmiany dokonywane w środowisku naturalnym. Należy więc, edukację ekologiczną traktować jako nierozłączny element procesu edukacyjnego. Celem tego procesu jest kształtowanie pełnej świadomości i budzenie zainteresowania społeczeństwa w zakresie spraw związanych z ekonomicznymi, społecznymi, politycznymi i ekologicznymi relacjami na terenach miejskich i wiejskich. Stworzenie każdemu człowiekowi możliwości zdobywania wiedzy, kształtowania postaw, wartości i przekonań, a także umiejętności niezbędnych

w ochronie środowiska. Tworzenie nowych wzorców zachowań jednostek, grup i społeczeństw, uwzględniających jakość środowiska.

Szkoła ma wpisaną w swoją działalność integrację ze środowiskiem uczniów. Wpływając więc na kształtowanie postaw ekologicznych wpływamy na jego najbliższe otoczenie. Celowym jest więc szerokie omawianie problemów ekologicznych w szkole.

Edukację ekologiczną należy rozpocząć już w klasie pierwszej szkoły podstawowej. Najważniejszym zadaniem jest uwrażliwienie dziecka na przyrodę, zainteresowanie go nią, zwrócenie jego uwagi na los zwierząt. Treści nauczania zintegrowanego są tak ułożone, że można na ich podstawie kształtować te cechy. Pomocnym może być "Elementariusz ekologiczny" Haliny Gutt (wydawnictwo Nowa Era), oraz "Zielone zadania" Wojciecha Dziabaszewskiego (wydawnictwo WSiP). Powszechnie Wiadomo, że uczeń klas młodszych, najlepiej zrozumie wtedy, gdy zajęcia oparte są na doświadczeniach i eksperymentach. Dziecko poznaje przyrodę wszystkimi zmysłami, dlatego lekcję z podręcznikiem najlepiej wspomóc ciekawym filmem lub zajęciami z wykorzystaniem komputera. Można zastosować wiele nowych metod pracy tj. drama, metoda stolików zadaniowych, metoda "635", "burza mózgów", metoda kuli śniegowej. Metody te są możliwe do zastosowania jeśli wybierzemy do pracy zadania bliskie i znajome dziecku.

Pracę nad wychowaniem ekologicznym należy rozpocząć od bardzo prostych działań tj. nie zaśmiecanie najbliższego otoczenia dziecka, klasy szkoły, otoczenia szkoły i domu. Jeśli uczeń widzi potrzebę utrzymania czystości, dbania o własne zdrowie, można zacząć uświadamiać mu potrzebę sprzątania terenów zaśmieconych przez innych mniej uświadomionych członków społeczeństwa. Duże znaczenie ma tutaj aktywna działalność Ligi Ochrony Przyrody w szkole, ponieważ każdy członek LOP-u lub koła przyrodniczego przekazuje swój stosunek do przyrody i zamiłowania innym kolegom, najbliższym członkom rodziny i znajomym. Podczas wspólnych wyjazdów, spacerów dziecko ma okazję do przekazywania nabytej w szkole wiedzy. Koło LOP w Naszej Szkole zajmuje się aktywnie propagowaniem wiedzy ekologicznej, podejmuje działania związane ze "Sprzątaniem Świata", systematycznie przypomina o dokarmianiu ptaków zimą, dba o zwierzęta w schronisku wspierając je finansowo, organizuje wycieczki do szkółek leśnych i innych ciekawych miejsc, aktywnie uczestniczy w konkursach organizowanych przez LOP., organizuje zielone patrole oraz przedstawienia ekologiczne., przeprowadza ankiety sprawdzające wiedzę o środowisku, organizuje zbiórki makulatury. Niestety wiedza przekazywana przez dzieci nie zawsze wystarcza, dlatego pracę należy prowadzić również z dorosłymi, aby wyjeżdżając na jakikolwiek wypoczynek dbali o estetykę własnego otoczenia.

SCENARIUSZ ZINTEGROWANYCH ZAJĘĆ W KLASIE I A
Prowadzący: Ewa Dróżdż
KRĄG TEMATYCZNY: Woda skarb bezcenny.
TEMAT DNIA: Oszczędzamy wodę.

CELE OPERACYJNE:
Uczeń:
- zna znaczenie wody dla życia ludzi i zwierząt
- potrafi napisać literę w,W, oraz sylaby i wyrazy z tą literą
- potrafi czytać ze zrozumieniem
- układa zdania z rozsypanych wyrazów, które kojarzą się z wodą
- potrafi rozwiązać krzyżówkę
- rozwiązuje zadania tekstowe w zakresie 6
- śpiewa piosenkę "Pada deszczyk" i improwizuje ją ruchem
- rozumie konieczność oszczędzania wody w życiu codziennym oraz dbania o czystość wód
w rzekach i stawach

ŚRODKI DYDAKTYCZNE: plastikowy kubek na wodę, historyjka obrazkowa, "Cenne kropelki", ilustracja do zadania, chmura do zawieszenia cennych kropelek, duża kropla wody.

METODY: pogadanka, opis, pokaz, praktyczne działanie

PRZEBIEG ZAJĘĆ:
1. Sprawdzenie umiejętności czytania tekstu "Raj nad wodą".
2. Słuchanie czytanego przez nauczyciela tekstu S.Kraszewskiego

"Oszczędzamy wodę"
Oszczędzamy wodę
Jedna kropla,
Druga kropla,
Trzecia, czwarta...
I za chwilę rzeka płynie
I rozlewa się w dolinie,
Coraz większa płynie rzeka
I do morza wnet ucieka,
A to morze tak szerokie,
Że go nie obejmiesz wzrokiem,

Burzy się i toczy pianę,
I się łączy z oceanem...
Jedna kropla zmarnowana,
To niewiele,
Tysiąc kropli to już kubek nieduży,
Sto tysięcy- to już duża jest kałuża.
Woda jest bezcennym darem,
Więc używaj jej z umiarem.

2.Swobodne wypowiedzi dzieci na podstawie wiersza
"Oszczędzamy wodę"

- Jak możemy przyczynić się do oszczędzania wody?
- Co możemy zrobić, aby woda w rzekach, jeziorach, morzach, była czysta?

3.Zapoznanie się z treściami obrazków i samodzielne zaznaczanie krzyżykami przy obrazkach właściwego zachowania się bohaterów obrazków.

4.Pogadanka na temat niewłaściwego zachowania się dzieci.

5.Śpiewanie piosenki "Pada deszczyk" z ćwiczeniami koncentracji uwagi.
(koncentracja uwagi na zmieniających się ruchach)

6.Układanie zdań z rozsypanych wyrazów na temat oszczędzania wody i przyklejanie ich do kropli wody.

ZAKRĘCAJ PRYSZNIC ZAMIAST KĄPIELI

KRAN! BIERZ W WANNIE! NIE MARNUJ

WODY!

Zakręcaj kran!

Bierz prysznic,
zamiast kąpieli w wannie!

Nie marnuj wody!

7. Czytanie haseł z kropli wody.

8.Rozwiązywanie krzyżówki i uzupełnianie hasła "Woda to skarb".



1.


2. Piszemy nią po tablicy.

3. Hodujemy w naszej klasie w dużym słoju.

4. Nosisz w nim książki i zeszyty.

5. Myjesz je rano, wieczorem i po każdym posiłku.

Woda to wielki. ............

9.Wpisanie hasła do zeszytu.
10.Rozwiązywanie zadania z treścią:
Kasia myje zęby nie zakręcając wody i za każdym razem marnują się 3 kubeczki wody. Basia oszczędza wodę i zakręca kran, gdy woda jest niepotrzebna, zużywa przy tym tylko 1kubek wody. Która dziewczynka robi dobrze? Ile wody zużywają obie dziewczynki przy myciu zębów?
Kasia-3 litry
Basia- 1litr
Ile razem?

.................................................................
Odp. Obie dziewczynki zużywają....... litry wody.

11.Przypomnienie, że woda jest potrzebna ludziom i zwierzętom do życia. Rysowanie zwierząt w kropelkach wody i zaczepianie ich do chmur.(przypomnienie budowy ciała kota i psa)

12. Zadanie pracy domowej: Przeczytam w domu z mamą lub tatą historię kropelki wody.

Literatura:
1. "Człowiek i przyroda"
informator, Wydawnictwo Książka i Wiedza 1980 r.
2. Przewodnik metodyczny do podręcznika "Wesoła szkoła',
część 1. Wydawnictwo WsiP.

Opracowanie: mgr Ewa Dróżdż

Wyświetleń: 1996