Katalog

Małgorzata Sawulska
Historia, Konspekty

Konspekt lekcji historii ? ?Wojna polsko-bolszewicka?

- n +

Wojna polsko-bolszewicka

Konspekt lekcji historii w klasie III gimnazjum

Cele:
- zna działalność: Józefa Piłsudskiego, Władysława Grabskiego, Wincentego Witosa, gen. Lucjana Żeligowskiego
- rozumie pojęcia: Orlęta Lwowskie, federacja, bitwa warszawska
- rozumie znaczenie dat: traktatu ryskiego, włączenia Wileńszczyzny do Polski
- charakteryzuje założenia koncepcji federacyjnej Józefa Piłsudskiego
- wymienia główne etapy wojny polsko-bolszewickiej
- wymienia przyczyny wybuchu wojny polsko- rosyjskiej
- omawia znaczenie "cudu nad Wisłą"
- dostrzega związek między wyprawą Żeligowskiego a stosunkami polsko-litewskimi w okresie międzywojennym
- przedstawia, na podstawie mapy, kształt wschodniej granicy państwa polskiego
- dokonuje oceny postawy społeczeństwa polskiego wobec zagrożenia ze strony Rosji Radzieckiej
- poprawnie posługuje się językiem ojczystym
- efektywnie współpracuje w zespole
- rozwija sprawności umysłowe

Metody:
nauczanie polimetodyczne - elementy rozmowy nauczającej, pracy z tekstem źródłowym, pracy z tekstem podręcznika "Razem przez wieki - zrozumieć przeszłość III" wyd. ARKA, pracy z mapą; metoda wiodąca - puzzle (uczenie się we współpracy)

Pomoce:
- mapa ścienna
- atlasy historyczne
- fragment tekstu źródłowego
- kartoniki z napisami
- film "Cud nad Wisłą"

Tok lekcji:

1. Czynności organizacyjno - porządkowe

2. Rekapitulacja wtórna i nawiązanie do tematu lekcji

- Wskaż na mapie granicę północną, zachodnią i południową Polski po I wojnie światowej. Jakie czynniki zadecydowały o ich ustaleniu
- Jakie były warunki pokoju zawartego między Rosją Radziecką a Niemcami w Brześciu Litewskim (3 III 1917)?

3. Zapoznanie uczniów z celami nowej lekcji połączone z zapisem w zeszycie tematu lekcji.

- nauczyciel ilustrując mapą przedstawia sytuację na wschodniej granicy Polski bezpośrednio po zakończeniu I wojny światowej oraz koncepcję czołowych polityków na jej utworzenie

W dniu zawieszenia broni na zachodnim froncie I wojny światowej obszary między Zatoką Fińską a Morzem Czarnym znajdowały się wciąż po kontrolą armii niemieckiej. Ale już pod koniec 1918 r rozpoczęła się jej ewakuacja z terenów Białorusi, Ukrainy i Litwy. Dla młodego państwa polskiego sytuacja stawała się groźna. Po objęciu władzy bolszewicy rozpoczęli realizację swego głównego celu rozszerzenia rewolucji na Zachód, na obszar Niemiec i innych krajów europejskich. Bolszewicki marsz ku Europie musiał prowadzić przez Polskę. Wtargnięcie Armii Czerwonej na polskie terytorium równałoby się z utratą niepodległości. Państwo polskie stałoby się częścią bolszewickiego imperium.

Przywódcy dwóch głównych obozów politycznych - Piłsudski i Dmowski - zajmowali odmienne stanowiska w sprawie wschodnich granic Polski, które nie były jeszcze ustalone.

Piłsudski dostrzegał silne dążenia niepodległościowe Litwinów, Ukraińców i Białorusinów oraz niebezpieczeństwo, które zagraża tym narodom - podobnie jak Polakom - ze strony Rosji Radz. Opowiadał się więc za niepodległością tych państw, ale jednocześnie za ich ścisłym, sojuszniczym związkiem z Polską, który miałby charakter federacji (związek państw, państwo związkowe). Dlatego mówimy, że Piłsudski był zwolennikiem idei federacyjnej.

Dmowski opowiadał się za włączeniem do Polski tych ziem ukraińskich, białoruskich i litewskich, na których Polacy stanowili znaczny odsetek ludności i wywierali decydujący wpływ na ich życie gospodarcze i kulturalne. Program włączenia czyli inkorporacji części ziem wschodnich do Polski nazywamy ideą inkorporacji.

4. Opracowanie nowych treści.

- nauczyciel dzieli klasę na grupy równej liczbie uczestników i wyjaśnia na czym polega metoda puzzli, przedstawia zadanie główne poznanie walki Polaków o polską granicę wschodnią oraz określa czas na jego wykonanie 16 minut, każdy uczeń opracowuje fragment zadania, uczniowie z poszczególnych grup, mający do opracowania ten sam fragment zadania pracują nad nim razem (eksperci), następnie przekazują grupie rezultaty pracy nad fragmentem zadania, etap końcowy to podsumowanie zadania na forum klasy

I-jedynki konflikt polsko-ukraiński (str. 39), wyprawa wileńska

II-dwójki uderzenie na Kijów (zmienne losy wojny str.40)

III-trójki zachód wobec wojny polsko-bolszewickiej (państwo w niebezpieczeństwie str.40-41)

IV-czwórki nad Wisłą rozstrzygają się losy Polski i Europy (str. 42)

V-piątki pokój ryski (str. 42)

VI-szóstki zatarg polsko-litewski (str. 42-43)

- podsumowanie zadania na forum klasy, nauczyciel zadaje pytania, każda odpowiedź premiowana jest plusem dla całej grupy
- Co było przyczyną konfliktu polsko-ukraińskiego w Galicji Wschodniej?
- Wskaż na mapie najdalszy zasięg wojsk polskich i ukraińskich w wyprawie na Kijów 1920 r.
- Dlaczego wojska polskie opuściły zdobyte tereny?
- Wskaż na mapie najdalszy zasięg działań Armii Czerwonej w Polsce.
- Podaj przykłady na to, że bolszewicy przygotowywali się do przejęcia władzy w Polsce
- Jakie stanowisko zajęła W. Brytania na konferencji międzynarodowej w Spa w sprawie wojny polsko- rosyjskiej?
- Jaką postawę przyjęło w tym czasie społeczeństwo polskie i rząd?
- Wskaż na mapie przebieg bitwy warszawskiej.
- Kiedy i gdzie zapadła decyzja o kształcie granicy polskiej na wschodzie?
- Wskaż na mapie przebieg granicy wschodniej.
- Jakie były przyczyny konfliktu polsko-litewskiego w okresie dwudziestolecia międzywojennego?
- Z jakimi wydarzeniami w wojnie 1920r. kojarzą ci się następujące osoby:

Józef Piłsudski, Władysław Grabski, Wincenty Witos, gen. Lucjan Żeligowski
- Z jakimi wydarzeniami w wojnie 1920r. kojarzy ci się pojęcie:
Orlęta Lwowskie
- Jakie były przyczyny wojny polsko-rosyjskiej?
- Przewodniczący brytyjsko-francuskiej misji Edgar Vincent D Abernon przebywającej w Polsce w czasie bitwy pod Warszawą w swojej książce pt. "Osiemnasta decydująca bitwa w dziejach świata" napisał:

Tekst źródłowy
[...] Zasadnicze znaczenie polskiego zwycięstwa nie ulega najmniejszej wątpliwości; gdyby wojska sowieckie przełamały opór armii polskiej i zdobyły Warszawę, wówczas bolszewizm ogarnąłby i cały kontynent. W Niemczech, w każdym większym mieście agenci komunistyczni czynili potajemne przygotowania, nakreślony był przez nich zupełnie zdecydowany program działania [...] Są liczne dowody na to, iż rząd moskiewski skupiający swe siły do walki z Polską miał cele o wiele rozleglejsze i dalej idące niż samo zdobycie Warszawy. Jego ambicja, jego ufne oczekiwanie zwycięstwa, rozciągało się na kraje lezące na zachód od Wisły i sięgnęło daleko poza granice Polski [...]

- Dlaczego określił bitwę warszawską osiemnasta decydującą bitwą w dziejach świata?
- Dlaczego o zwycięstwie pod Warszawą mówi się "cud nad Wisłą"
- prezentacja filmu "Cud nad Wisłą"
- chronologiczne ułożenie wydarzeń wojny polsko-bolszewickiej

1. Wyprawa kijowska wojsk polskich i ukraińskich
2. Marsz Armii Czerwonej na zachód w celu zaprowadzenia komunizmu w Europie
3. Letnia ofensywa Armii Czerwonej
4. Zagrożenie państwa polskiego
5. Bitwa warszawska
6. Bitwa nad Niemnem
7. Pokój ryski - Kresy Wschodnie w granicach Polski
8. Przyłączenie Wileńszczyzny (Litwy Środkowej) do Polski

- zapis w zeszycie planu wojny polsko-bolszewickiej
- ocena
- praca domowa (w "Zeszycie ćwiczeń na mapach konturowych" Włodzimierza Chybowskiego wykonać ćwiczenia nr 36)

Opracowanie: Małgorzata Sawulska

Wyświetleń: 7197


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.