STRES

1.) Co to jest stres?
2.) Jak sobie radzić ze stresem?
3.) Nie lękaj się stresu.

Co to jest stres?
Nie będę tracić czasu, żeby roztrząsać tu naukowe definicje stresu, tym bardziej, że sami naukowcy nie są zgodni, jak właściwie rozumieć to pojęcie przyjmiemy po prostu, że stres to dynamiczna reakcja organizmu na sytuację subiektywnie postrzeganą jako trudną (tzn. stanowiącą wyzwanie albo zagrożenie). Otóż z naszej definicji wynika, że stres jest reakcją...
-. .. dynamiczną, czyli zmienną w czasie: twórca pojęcia stresu kanadyjski fizjolog Hans Selye wyróżnił trzy fazy reakcji stresowej:
- alarmową kiedy dowiadujesz się o zagrożeniu lub wyzwaniu (za dwa tygodnie sprawdzian z np. całego działu fizyki)
- adaptacji stopniowo przyzwyczajasz się do zwiększonych wymagań (czyli codziennie uczysz się fizyki po trzy godziny)
- wyczerpania Twój organizm, pracujący na podwyższonych obrotach, przestaje wytrzymywać napięcie (sprawdzian został przełożony na kolejny tydzień, a Ty nie jesteś już w stanie patrzyć na podręcznik, zaczynają się bóle głowy, wymioty itp....)
-. .. organizmu traktowanego jako pewna całość: nie tylko nasza psychika reaguje na stres, ale również i ciało (tj. fizjologia)
-. .. na sytuację postrzeganą jako trudną, ale niekoniecznie przynoszącą zagrożenie (a więc stresuje nie tylko klasówka, ale i pierwsza może kolejne też? randka)
-. .. na sytuację postrzeganą subiektywnie: to, co będzie stresowało Ciebie nie musi stresować Twoich znajomych i vice-versa to, co stresuje ich, Ciebie może zupełnie nie ruszać; to, co stresowało Cię, kiedy miałeś(aś) 5 lat teraz przyjmujesz bez zmrużenia oka; coś, na co w przedszkolu w ogóle nie zwracałeś(aś) uwagi, teraz stanowi źródło stresu (np. czy podobasz się płci przeciwnej...)

Ponieważ życie co i rusz stawia nam nowe wymagania (oraz okazje...), widzimy więc, że nijak nie uda nam się uniknąć stresu, l nie jesteś tu wyjątkiem wszyscy ludzie doświadczają stresu, tyle tylko, że niektórzy potrafią sobie lepiej z nim radzić, a inni nie radzą sobie w ogóle.

Stres (podobnie jak ból), nie jest wcale przyjemny, ale gdyby go nie było, byłoby nam trudniej radzić sobie z zadaniami, które stawia przed nami życie stres jest bowiem mobilizacją organizmu (zarówno ciała, jak i psychiki) do wykonania tego zadania (napisania sprawdzianu, startu w zawodach, występu na konkursie piosenki, poderwania fajnej dziewczyny albo fajnego chłopaka, itd. itp.).

Jak sobie radzić ze stresem?
Podstawowe sposoby radzenia sobie ze stresem to:
- poszukiwanie informacji
- bezpośrednie działanie (albo powstrzymywanie się od działania) aktywność związana z regulacją (a nie kontrolą!!!) własnych emocji

Nie należy zapominać również o profilaktyce stresu
Poszukiwanie informacji stanowi nie tylko podstawę do podjęcia działania (albo powstrzymania się od niego) ma także wartość samo w sobie poprzez poprawę samopoczucia: strachy wyobrażane są zawsze kilkakrotnie większe od realnych! Zebranie informacji pozwala więc ujrzeć sytuację realną, a nie wyobrażoną. Bezpośrednie działanie to najczęściej najlepszy i zarazem najbardziej efektywny sposób na rozładowanie stresu poprzez zlikwidowanie zagrożenia. Istnieją niestety sytuacje, kiedy nic nie można zrobić. Wówczas należy zająć się swoimi emocjami: rozpoznać je (smutek, strach, złość, wstyd), przeżyć, wyrazić... ale nie pogrążać się w nie! Najlepszym wyjściem w takiej sytuacji jest rozmowa z (najlepiej) życzliwą osobą; inne możliwości to napisanie listu, pójście na spacer, słuchanie muzyki albo... sen.
Stresu nie można uniknąć. Ale, jak powiedział Hans Selye, nie jest istotne to co się dzieje liczy się to, jak to przyjmujesz. Przygotujmy się więc na nieuchronne spotkanie ze stresem, żeby, gdy już przyjdzie, skuteczniej stawić mu czoła. Jak? Pamiętajmy o:
A. relaksie (sen, wypoczynek)
B. właściwym odżywianiu (mniej cukru i kofeiny, więcej owoców i warzyw)
C. pozytywnym myśleniu (optymistycznym i życzliwym dla siebie i świata)
D. unikaniu negatywnego myślenia
E. ustalaniu hierarchii Twoich działań i planowaniu ich
l jeszcze garść dobrych rad:
1. bądź odpowiedzialna(y) tylko za swoje postępowanie
2. wyznaczaj sobie realistyczne cele
3. koncentruj się raczej na działaniu niż na wynikach
4. koncentruj się raczej na sukcesach niż porażkach
5. bądź realist(k)ą (ale miej swoje marzenia...)
6. pamiętaj, że życie przynosi ze sobą problemy i że nie da się ich uniknąć
7. rozwiń poczucie humoru dotyczące Twego życia i Twoich problemów
8. naucz się mówić nie
9. bądź kreatywny(a): rób stare rzeczy na nowe sposoby
10. naucz się separować od swoich problemów (ale nie przy pomocy alkoholu)
11. nie odkładaj pracy na później zaczynaj zawsze od najtrudniejszego zadania
12. proś innych (rodzinę, przyjaciół, partnera) o wsparcie
13. znajdź sobie hobby i poświęcaj mu regularnie czas
14. unikaj ludzi, którzy wiecznie narzekają

Nie lękaj się stresu
- Czy wiesz, co to jest stres? Zazwyczaj określa się go jako trudną sytuację, która Cię niepokoi, a czasem dręczy i nie pozwala spokojnie spać. Mogą to być zagrożenia, brak możliwości zaspokojenia potrzeb lub osiągnięcia celu.
- Stres to rodzaj presji, nacisku płynącego od zewnątrz, ale działającego gdzieś w głębi twojego "ja".
- Stres - to także Twój stan ogólny, wywołany jakimś nieprzyjemnym bodźcem, zwanym stresorem. Są to sytuacje, gdy np. ktoś jest wobec Ciebie lekceważący, zbyt krytyczny, złośliwy. Odczuwasz coraz silniejsze przygnębienie, aż pewnego dnia przykrość staje się wyjątkowo dotkliwa. Nie możesz dłużej jej znosić. I co teraz zrobisz? Obrazisz się? Odpowiesz w podobny sposób? A może więcej się nie odezwiesz? Staraj się powoli zapomnieć, a przede wszystkim opanować gorycz, rozczarowanie, chęć odwetu. Po kilku dniach prawdopodobnie przykry stan minie. W tej często wyczerpującej walce bardzo przydatne są różne formy relaksu. W trudnej sytuacji należy przeciwdziałać ogarniającemu nas niepokojowi, który zdecydowanie zmniejsza odporność na stres, powoduje niekiedy ogólne rozdrażnienie, łącznie z brakiem apetytu. Wysoki poziom lęku sprawia czasem, że następują reakcje nietypowe, np. kłopotliwe reakcje fizjologiczne, trudne do opanowania, a często szkodliwe dla zdrowia.
- We wszystkich sytuacjach stresowych potrzebna jest umiejętność samokontroli. Należy czuwać nad swoim postępowaniem i nie pozwalać na rozleniwienie i słabość. Trzeba też w sposób odpowiedzialny i konsekwentny ustosunkować się do przeszkód i trudności
- Pomyśl, jaki świat pragniesz ujrzeć? Jak powinny wyglądać relacje z otaczającymi Cię osobami? Jak powinna być ukształtowana Twoja osobowość? Środki do walki ze stresem nie znają żadnych granic, gdyż tkwią w nas samych, zależą od naszego rozumu i działania woli, bazują na naszych uczuciach.
- Stres - szczególnie niektóre jego odmiany - może niekiedy okazać się bardzo użyteczny. Krótkotrwały - mobilizuje, podnosi motywację do działania. Często zamienia się w eustres - stres łagodny, przyjemny. Odczuwane np. podniecenie czy nawet trema przed egzaminem lub przed publicznym wystąpieniem, często stanowi dodatkowy bodziec, mobilizuje nasze siły.

Inny rodzaj stresu - distres - występuje w okolicznościach wyjątkowo przykrych, beznadziejnych: powoduje cierpienie, rozpacz, ucieczkę od życia. Męczysz się, załamujesz, wydaje Ci się, że nie potrafisz sobie poradzić. Jeżeli jednak nad sobą pracujesz, zwykle nadchodzi upragniony powrót do równowagi i oto znowu jesteś sobą. Może nawet masz teraz więcej siły i odporności.

Opracowanie: Anna Makurat
nauczyciel - wychowawca
OSW Nr 2 dla Niesłyszących
w Wejherowie

Wyświetleń: 920