SZKOLENIE W ZAKRESIE UDZIELANIA PIERWSZEJ POMOCY PRZEDMEDYCZNEJ

I. OGNIWA POMOCY:
4 min:
1. Zabezpieczenie miejsca wypadku lub ewakuowanie poszkodowanych
na zewnątrz lub w inne miejsce.
2. Zabezpieczenie parametrów życiowych- oddychanie i krążenie.
3. Wezwanie pomocy.

8 min:
1. Zabezpieczenie parametrów życiowych i urazów, tak by bezpiecznie
dowieść poszkodowanego do szpitala.
2. Transport do szpitala.

20 min:
1. Szpitalny oddział ratunkowy..

II. POSTĘPOWANIE PODCZAS WZYWANIA POMOCY:

Telefony alarmowe:
- 999- Pogotowie Ratunkowe
- 112 - z telefonu komórkowego- w każdej miejscowości inny 6, 7 cyfrowy
- 9 kanał w CB Radio

Po uzyskaniu połączenia należy:
1. Podać miejscowość, ulicę, numer domu, piętro, ewentualne charakterystyczne szczegóły miejsca, swój numer telefonu, można podać jak najlepiej dojechać.
2. Podać opis zdarzenia - rodzaj wypadku, liczba poszkodowanych. Możliwe dalsze zagrożenia.
3. Należy powtórzyć wiadomość.
4. Podać ocenę stanu poszkodowanej osoby (osób).
5. Nie wolno pierwszemu odkładać słuchawki !
6. W razie potrzeby można się dopytać o sposób postępowania do czasu przyjazdu karetki.

III. KLASYFIKACJA I CHARAKTERYSTYKA URAZÓW:

1. Urazy głowy: - wstrząśnięcie mózgu (niepamięć wsteczna spowodowana urazem głowy, krótkotrwała utrata przytomności, nudności, wymioty, ospałość lub pobudzenie) -stłuczenie mózgu, - złamanie podstawy czaszki.
Po urazach głowy nie naklejamy plastra lecz przykładamy jałowy opatrunek i bandażujemy.
Gdy podejrzewamy wstrząśnięcie mózgu wzywamy pomoc. Jeżeli nie jesteśmy w stanie, to gdy jest noc pozwalamy dziecku spać, lecz sprawdzamy co godzinę jego stan. Należy po urazie (stłuczenie głowy, uderzenie) obserwować dziecko przez 24, a przy zauważeniu niepokojących oznak (bóle głowy, wymioty, zamazane lub podwójne widzenie, napady drgawkowe, brak świadomości) zgłosić się do szpitala.

2. Urazy kręgosłupa: Każdy wypadek drogowy lub upadek z dużej wysokości to potencjalne uszkodzenie kręgosłupa. Takiego człowieka ruszamy tylko w sytuacji zagrożenia życia lub zagrożenia parametrów życiowych.. Poszkodowanego poruszamy zachowując zasadę sztywnej linii wstążki - głowa i stopy w jednej linii. Objawy uszkodzenia kręgosłupa - ograniczenie ruchomości głowy, przymusowe ustawienie głowy, ból przy poruszaniu, następujące porażenie kończyn, możliwość porażenia przepony i zaburzenie oddychania. Może nastąpić uszkodzenie rdzenia kręgowego w razie nieprawidłowego postępowania.

3. Urazy klatki piersiowej: dzielimy na tępe (u kierowców i pasażerów po wypadkach, następuje w wyniku 3 uderzeń- samochód o drzewo, części samochodu o ciało i wewnętrzne części ciała o siebie) i przenikające (może uszkadzać krążenie i oddychanie - przy zaburzeniach oddychania można pomóc, przy zaburzeniu krążenia nie można). Objawy: silny ból w miejscu urazu połączony z dusznością, narastająca duszność, żywoczerwona pienista plwocina, krwawienie, słyszalny świst lub bulgotanie przy ranach penetrujących wnętrze klatki piersiowej. Nie wolno karmić i poić, nie wolno unieruchamiać ! Należy ułożyć w pozycji wysokiej w razie duszności.

4. Urazy brzucha : Objawy -sińce na skórze w miejscu urazu, silny ból, napięte powłoki jamy brzusznej, obrona mięśniowa przy ucisku, narastający wstrząs bez cech zewnętrznego krwotoku, rozerwane powłok jamy brzusznej). Poszkodowanego układamy na wznak z nogami ugiętymi w kolanach, pod kolana można podłożyć wałek np. z koca, w miejscu urazu zimny okład, nie wolno podawać nic do jedzenia i picia, nie wolno przykładać ciepłego kompresu !.

5. Urazy kończyn: Możemy zabezpieczyć złamania kości długich i przetransportować. Złamania dzielimy na otwarte i zamknięte. Przy złamaniach kości długich unieruchamiamy dwa sąsiadujące stawy. Przy złamaniach kości udowej bandażujemy jedna nogę do drugiej i czekamy na karetkę - nie transportujemy ! Należy unieruchamiać w pozycji zastanej. Przy złamaniu otwartym należy założyć opatrunek jałowy na wystającą kość i unieruchomić dwa sąsiadujące stawy. Można unieruchomić do podłoża np. do stołu i wezwać pomoc. Przy złamaniach z przemieszczeniem pod nogę podkładamy apteczkę, sweter itp. Jeżeli musimy unieruchomić staw - unieruchamiamy kości tworzące ten staw. Przy urazie stawu łokciowego bandażujemy całą rękę do tułowia. Nie wolno przewozić poszkodowanego z uszkodzeniami stawu biodrowego. Przy zmiażdżeniach jeżeli nie możemy usunąć czynnika, który miażdży do 10 min. czekamy na karetkę.

6. Tamowanie krwawień: rany dzielimy na: cięte, szarpane, z otarcia, stłuczenia, kłute, postrzałowe. Każda rana musi być zdezynfekowana 3 % wodą utlenioną. Spirytusem lub jodyną dezynfekujemy tylko brzegi rany. Następnie zakładamy jałowy opatrunek. Urazy powodujące krwotoki bezpośrednio zagrażają życiu. Należy wtedy nałożyć opatrunek uciskowy w miejscu krwawienia. Opaskę uciskowa zakładamy tylko wtedy gdy nie możemy założyć opatrunku uciskowego na niedługi czas i musi mieć szerokość co najmniej 2-3 cm.

7. Oparzenia: Usuwamy płomień i gasimy go, ściągamy wierzchnie ubranie i schładzamy przez 15 - 20 min pod strumieniem zimnej wody, jeżeli oparzona jest większa część ciała to stosujemy kompresy schładzające, i zakładamy jałowy opatrunek. Przy oparzeniu dużej powierzchni ciała choremu może grozić choroba pooparzeniowa, której efektem jest śmierć. Obliczamy powierzchnię oparzeń wg przelicznika - głowa 9%, ręka 9%" noga 18%, powierzchnia dwóch dłoni 9%. Należy podawać choremu dużą ilość płynu do picia. Przy oparzeniach chemicznych - spłukiwanie czynnika chemicznego przez 20 min. Ługi spłukujemy kwaśnym roztworem. Kwas spłukujemy zasadami. Oczy spłukujemy tylko wodą.

8. Porażenia prądem elektrycznym : Spowodowane mogą być prądem o niskim napięciu , o wysokim napięciu, łukiem elektrycznym (piorun). Mogą wystąpić zaburzenia krążenia. Należy prowadzić obserwację poszkodowanego.

9. Połknięcia trucizny: Jeżeli podejrzewamy połknięcie trucizny nie podajemy nic do powodującego wymioty i zawozimy do szpitala. Przy spowodowaniu wymiotów możemy spowodować wtórne oparzenie. Alkohol i narkotyki mogą powodować stan zagrożenia życia.

10. Zawał serca :Podczas zawału serca dochodzi do natychmiastowego zatrzymania krążenia. Objawy: ból piekący od strony mostka, nasilający się ból przy wysiłku. Należy poszkodowanego ułożyć w pozycji półwysokiej, zapewniamy dopływ świeżego powietrza, wzywamy pomoc. Choremu nie wolno się poruszać, nie wolno podawać lekarstw bez konsultacji lekarza.

11. Udar mózgu: Objawy: silny ból głowy, paraliż jednostronny, zaburzenia mowy, opadnięcie kącika ust. Należy szybko wezwać pomoc, nie podawać płynów, jeżeli występuje wysokie ciśnienie można podać lekarstwo przepisane przez lekarza na obniżenia ciśnienia

12. Wstrząs: . Jest to gwałtowna reakcja sercowo- naczyniowa prowadząca do stanu zagrożenia życia. Poprzedza go wypadek, ból w klatce piersiowej, hipotermia (wychłodzenie organizmu), zatrucia, oparzenia. Chory jest blady, spocony, apatyczny lub pobudzony. Wskutek rozwoju wstrząsu może dojść do utraty przytomności. Poszkodowanego układamy na wznak z uniesionymi nogami, okryć kocem, specjalną folią.

POSTĘPOWANIE W NAGŁYCH WYPADKACH

1. Nawiązujemy kontakt słowny, potrząsamy, zadajemy bodziec bólowy- jeżeli osoba nie reaguje tzn. że jest nieprzytomna.

2. Poszkodowanego układamy płasko (należy wycia gnąc wszystko spod głowy) i przez odwiedzenie głowy do tyłu udrażniamy drogi oddechowe.

3. Sprawdzamy czy oddycha- słuchamy czy oddycha, obserwujemy czy unosi się klatka piersiowa, próbujemy wyczuć oddech na swoim policzku.

4. Gdy poszkodowany nie oddycha wykonujemy dwa skuteczne wdechy.

5. Sprawdzamy krążenie na dużych tętnicach - szyjnej, udowej - szukamy około 5 sek. - jeżeli nie ma tętna to znaczy, że jest zatrzymane krążenie.

6. Wyznaczamy miejsce masażu serca - po łuku żebrowym dwa palce powyżej wyrostka mieczykowego.

7. Wykonujemy uciski na mostek - nadgarstek na mostku, klękamy, blokujemy ręce i wykonujemy pchnięcie barkami.

8. Przy masażu serca obowiązują dwa standardy akcji resustacyjnej-
- 2: 15 - dla jednego ratownika z częstotliwością 10 na min.
- 1: 5 - dla dwóch ratowników. Uciśnięcia wykonujemy na głębokość 6 cm u mężczyzn i 4,5 cm u kobiet.

9. U dzieci inaczej oznaczamy miejsce masażu - u niemowląt na mostku oznaczamy linię między sutkami i masujemy 1cm niżej na mostku, u starszych dzieci dzielimy mostek na dwie części i wykonujemy uciski w dolnej części.

10. Niemowlętom nie odchylamy głowy do tyłu, lecz ustawiamy w pozycji
wąchającej, wdechy wykonujemy obejmując usta i nos swoimi ustami, powietrze wdychamy tak aby klatka unosiła się na 1 cm, tętno sprawdzamy na tętnicy pachwinowej, uciski wykonujemy szybciej niż u dorosłego.

11. Od chwili zatrzymania oddychania krążenie trwa jaszcze 2, 3 min potem następuje śmierć kliniczna, od chwili zatrzymania krążenia jest zatrzymane oddychania i od razu występuje śmierć kliniczna.
12. Jeżeli jest przywrócone oddychanie i krążenie należy ułożyć poszkodowanego w pozycji bocznej ustalonej i czekać na pomoc. Jeżeli brakuje któregoś parametru życiowego na leży kontynuować sztuczne oddychanie i masaż serca do chwili przyjazdu karetki pogotowia.

Przy zatkaniu górnych dróg oddechowych wykonujemy zabieg Hemniga u niemowląt przekładając dziecko na ręce i uderzając w plecy, u dzieci starszych naciskając na przeponę trzymając dziecko tyłem przed sobą, u dorosłych na stojąco lub leżąco, uciskając z przodu do góry. Po usunięciu ciała obcego w razie nieprzytomności ułożyć w pozycji bocznej ustalonej.

Opracowanie: Dariusz Zaucha

Wyświetleń: 919