"W co się bawić? - pierwsze dni nauczyciela w szkole"

Początek roku szkolnego to trudny czas nie tylko dla uczniów klasy I To również czas próby dla młodych nauczycieli, którzy rozpoczynają swoją pierwszą pracę. Przychodzą do szkoły pełni obaw, czy będą umieli uporać się ze stresem i wymaganiami im stawianymi. Bardzo ważny jest pierwszy kontakt z przyszłymi wychowankami.

Charakterystyczną cechą okresu rozwojowego dzieci z klas I- III jest umiłowanie zabawy. Wielu psychologów i dydaktyków wypowiadało się na temat walorów tej metody pracy z dziećmi. Zabawa daje uczniom poczucie bezpieczeństwa, sprawia, że nawet nieśmiałe dzieci angażują się w działania. Poprzez zabawę uczą się najlepiej, gdyż emocjonalne zaangażowanie sprzyja lepszemu zapamiętaniu wiedzy.

Początkujący nauczyciele często zastanawiają się jak ciekawie rozpocząć zajęcia. Może poniższy tekst będzie dla nich inspiracją.

1.Poznajmy się.
- ZABAWA Z WIZYTÓWKAMI
Nauczyciel przygotowuje wizytówki z imionami dzieci (imię jest napisane drukowanymi literami, które dzieci poznały w zerówce).Następnie rozkłada je w kręgu. Zadanie dzieci polega na odszukaniu właściwej wizytówki i przypięcie jej. Nauczyciel pomaga dzieciom, które nie potrafią samodzielnie wykonać zadania. Następnie każde dziecko przedstawia się głośno. (Jest to pora do wzajemnej obserwacji. Może ktoś w klasie ma takie same imię jak ja?)
- Można zaproponować dzieciom aby wskazały od jakiej głoski rozpoczyna się ich imię.
- Można także wyklaskać imię dzieląc je na sylaby.

- ZABAWA: ZAPRASZAM DO KOŁA
Zabawę rozpoczyna nauczyciel.
Np. - Zapraszam do koła dzieci, których imię składa się z dwóch
sylab.
- Zapraszam do koła dzieci, których imię rozpoczyna się od
głoski. ..M.
- Zapraszam do koła dzieci, które lubią wakacje itd.

Jeżeli w kole znajdzie się kilkoro dzieci mogą wyrecytować
następującą rymowankę:

Witam Was, witam Was na zabawę już czas
Jestem ja, jesteś ty, raz, dwa, trzy.

W sytuacji, gdy w kole znajdzie się jedno dziecko, można zaproponować dzieciom znaną zabawę: " Ojciec Wirgiliusz "
Ojciec Wirgiliusz uczył dzieci swoje a miał ich wszystkich 123.
Hejże dzieci hejże ha, hejże ha, hejże ha, róbcie wszystkie to, co ja.
Wówczas dziecko w kole wykonuje jakiś gest lub ćwiczenie
gimnastyczne a dzieci starają się go naśladować.

- ZABAWA - POSYŁAM DO...
Do tej zabawy musimy przygotować duży prostokąt płótna (np. prześcieradło) lub uszyć koło, ale tak duże, by każde dziecko w klasie mogło się go uchwycić. Następnie na rozciągniętym płótnie kładziemy jakiś przedmiot np. piłkę, maskotkę itp. Wskazane dziecko wybiera osobę, do której chce wysłać przesyłkę i wypowiada formułkę: posyłam misia do Ani. Następnie ruchem płótna, przy pomocy kolegów stara się przekazać maskotkę pod wskazany adres. Dziecko, które otrzymało przesyłkę wybiera kolejną osobę itd.

Płótno może posłużyć również do wielu zabaw tematycznych np. będzie to bezludna wyspa, tratwa dla nieposłusznego Koziołka z bajki" Nie płacz Koziołku", ogród wiosenny, w którym szpilkami możemy dopinać elementy, ciepły koc przed zimowym chłodem, pod który skryją się zimowe śpiochy itd. zależnie od inwencji nauczyciela.

- ZABAWA - MIEJSCE Z MOJEJ PRAWEJ STRONY JEST WOLNE
Do tej zabawy należy przygotować o jedno krzesło więcej niż jest uczniów, po to, by zawsze jedno pozostało wolne. Każda osoba, obok której krzesło z prawej strony jest puste mówi: " Miejsce z mojej prawej strony jest puste. Zapraszam np. Roberta. "

Staramy się, by wszystkie dzieci zostały zaproszone.

2. Zabawy doskonalące orientację przestrzenną.
- UKŁADANIE ELEMENTÓW ZGODNIE Z INSTRUKCJĄ
Do tej zabawy można wykorzystać np. figury geometryczne.
W ten sposób dzieci będą również utrwalać wiadomości dotyczące kształtów, kolorów, grubości klocków oraz ich wielkości.
Przykładowy zestaw poleceń:
1) na środku kartki połóż duży, cienki, żółty trójkąt.
2) nad trójkątem połóż małe, grube, niebieskie koło.
3) z lewej strony koła połóż mały, czerwony, cienki kwadrat.
4) z prawej strony trójkąta połóż duży, gruby, czerwony prostokąt.
5) pod prostokątem połóż duże, cienkie, niebieskie koło.

- CIĄGI PRZEDMIOTÓW
Do zabawy wykorzystujemy elementy wyjęte z piórnika np. ołówek, pióro, gumkę, kredkę, pisak, linijkę.

Na początku zabawy układamy obok siebie 4 przedmioty. Dzieci starają się zapamiętać kolejność ułożonych elementów, raz od strony lewej do prawej, innym razem od strony prawej do lewej. Następnie chustką zakrywamy przedmioty. Zadanie polega na poprawnym wyliczeniu ułożonych przedmiotów. Kto prawidłowo odgadnie kolejność elementów, może ułożyć nowy ciąg. Stopniowo zwiększamy trudność zadania dokładając kolejne elementy.

Inną wersją tej zabawy jest układanie ciągu przedmiotów, następnie ich krótka obserwacja. Dzieci starają się zapamiętać przedmioty oraz ich miejsce w ciągu. Nauczyciel przykrywa chustką elementy i jednocześnie chowa jeden z nich. Zadanie dzieci polega na dokładnym określeniu brakującego przedmiotu oraz jego miejsca w szeregu. Np. Na 2 miejscu po lewej stronie brakuje gumki.

- "GIMNASTYKA CIAŁA"
Zabawa polega na wykonywaniu poleceń nauczyciela.
- Zamknij lewe oko.
- Podnieś prawą rękę.
- Tupnij lewą nogą.
- Prawą ręka dotknij nos.
- Lewą ręką dotknij prawego kolana.
- Prawym łokciem dotknij lewej stopy.

- CIUCIUBABKA Z PRZEWODNIKIEM
Nauczyciel wybiera dwóch ochotników. Jedna osoba z pary jest przewodnikiem. Drugiej natomiast zakrywamy oczy chustką. Zadaniem "ciuciubabki" jest dotarcie do maskotki. Przewodnik podpowiada koledze, jak ma się poruszać. Np. Idź prosto! Stop! Skręć w lewo! Stop! Brawo! Na słowo: Brawo! " ciuciubabka" zdejmuje chustkę.. Klasa czuwa nad tym, by przewodnik i jego partner prawidłowo wykonywali zadanie.

- RYSOWANIE ILUSTRACJI ZGODNIE Z INSTRUKCJĄ
Czytanie instrukcji i rysowanie zgodnie z nią to ćwiczenie w czytaniu ze zrozumieniem. Instrukcja musi obejmować słownictwo znane dzieciom. Wykonane ilustracje mogą posłużyć do ćwiczeń w mówieniu. Mogą również stanowić wprowadzenie do tematyki zajęć.

Np. wprowadzeniem do zajęć na temat: "Pomagamy zwierzętom przetrwać zimę." może być rysunek wykonany wg następujących wskazówek:

Pod wielka jodłą dzieci ulepiły bałwana. Na głowę włożyły mu duży niebieski kapelusz z piórkiem. Oczy zrobiły z szarych kamyków a usta z patyka. Obok bałwana postawiły duży karmnik ze słomianym dachem.

3. Nowa litera.
Nauczyciele pracujący z klasami pierwszymi zapewne zastanawiają się nad tym w jaki sposób ułatwić dzieciom trwałe zapamiętanie kształtu poznanych liter. Służą temu również zabawy. Jedną z ulubionych zabaw dzieci jest naśladowanie własnym ciałem lub wspólnie z kolegą kształtu poszczególnych liter. Są litery, które może pokazać jedna osoba np.: A, S, Z, O, I, T, L. Litery trudniejsze układa się w parach.

Inną formą zabawy jest próba odtwarzania kształtów nowej litery wykorzystując różne elementy. Np. można ją lepić z plasteliny, układać z ziarenek ryżu, fasoli, grochu itp.

Dzieci bardzo lubią zabawę w Tropiciela liter. Zabawa ta może przybierać różne formy:
- Tropiciel ma za zadanie odnaleźć w otoczeniu człowieka takie przedmioty lub elementy przyrody, które swym kształtem kojarzą mu się z nowa literą. (może być litera drukowana)np. kształt indiańskiego namiotu przypomina literę A, wybrane szczeble drabiny kojarzą się z literą H, litera S to wąż pełznący wśród traw itp.
- Zabawa w detektywa - bystre oko tropiciela szuka w tekście znanych liter np. Wyobraź sobie, że jesteś detektywem i tropisz literkę... L, l. (Można przygotować dzieciom wycinki tekstu drukowanego z różnych czasopism lub wykorzystać tekst pisany z książek dla dzieci).
- Znajdź ukryte litery. Zadanie dzieci polega na odszukaniu na ilustracji liter, które sprytnie zostały wkomponowane w obraz.
(tego typu ilustracje można spotkać w pisemkach dla dzieci)


W czasie pracy z małymi dziećmi trzeba zawsze pamiętać, że wielozmysłowe poznanie sprzyja lepszemu utrwaleniu wiedzy. Zabawy pozwalają wprowadzić uczniów w dobry nastrój, umotywować ich do pracy, stwarzają również pozytywna atmosferę w klasie.

Każdy dzień swojej pracy warto rozpoczynać w myśl przysłowia chińskiego: " Nauczyciele tylko otwierają drzwi, wejść musisz sam."

Opracowanie: mgr Barbara Urbaniec
SP nr 86, Kraków

Wyświetleń: 2710