Cele i funkcje nadzoru pedagogicznego w ujęciu teoretycznym

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 23 sierpnia 1999 roku wprowadza zmiany zasad sprawowania nadzoru pedagogicznego w oświacie. W miejsce nadzoru kontrolnego wprowadzono nadzór o charakterze wspierającym jakościowy rozwój szkół ukierunkowany na rozwój ucznia i rozwój zawodowy nauczyciela.

Rozporządzenie to obliguje nadzór zewnętrzny do mierzenia jakości pracy szkół i placówek oświatowych oraz wspierania ich w procesie jakościowego rozwoju.

Obowiązujące akty prawne wyraźnie rozdzielają funkcję kontrolną nadzoru pedagogicznego od funkcji wspierającej. Funkcja kontrolna polega na sprawdzaniu zgodności lub niezgodności działań szkół i placówek z obowiązującym prawem oświatowym, zaś funkcja wspierająca wiąże się z działaniami służącymi mierzeniu jakości ich pracy. Dyrektor szkoły jest zobligowany do wypełniania obu tych funkcji w ramach sprawowanego nadzoru pedagogicznego.

Nadzór pedagogiczny powinien być prowadzany zgodnie z obowiązującą polityką oświatową, dlatego należy go sprawować systematycznie w sposób dokładnie przemyślany i zaplanowany.

Cele nadzoru pedagogicznego

Celem nadzoru pedagogicznego jest doskonalenie systemu oświaty, a w szczególności jakościowy rozwój szkół i placówek z ukierunkowaniem na rozwój ucznia i rozwój zawodowy nauczyciela.¹

Jan Szubański, powołując się na art.35 ustawy MEN z 31 grudnia 1996 roku, cel nadzoru pedagogicznego ujmuje następująco: Przyjmijmy za tym rozporządzeniem,że celem nadzoru pedagogicznego jest podnoszenie jakości kształcenia, wychowania i opieki w szkołach i placówkach poprzez działalność diagnostyczno- oceniającą i wspomagającą prowadzoną przez organy i osoby które ten nadzór sprawują ²

Do celów nadzoru pedagogicznego należy:

Rozwój jakościowy pracy szkół należy rozumieć jako: - proces przeobrażeń, zmian, przechodzenia do form bardziej złożonych, doskonalszych,
- systematyczne działania prowadzące do rozwoju na poziomie szkoły, nauczycieli w aspekcie określania celów, planowania, kultury i klimatu, kierowania i organizacji, procesów nauczania i uczenia się.

Wszechstronny rozwój ucznia jest to proces polegający na świadomym dążeniu do rozwoju intelektualnego, moralnego, społecznego, estetycznego, fizycznego i emocjonalnego ucznia.

Rozwój zawodowy nauczyciela jest rezultatem działań wynikających z poziomu rozwoju jednostki oraz uwarunkowań środowiskowych.

Funkcje nadzoru pedagogicznego:

Na podstawie § 1.2 rozporządzenia MEN z 13 sierpnia 1999 roku:

Nadzór pedagogiczny jest sprawowany w szczególności przez:

1) mierzenie jakości pracy szkół i placówek, polegające na zorganizowanym i systematycznym analizowaniu i ocenianiu stopnia spełniania przez szkołę lub placówkę wymagań wynikających z jej zadań, z uwzględnieniem opinii uczniów, rodziców i nauczycieli,
2) wspomaganie nauczycieli i dyrektorów szkół i placówek w spełnianiu przez szkołę lub placówkę wymagań w zakresie jakości pracy szkoły lub placówki.³

Funkcje wewnętrznego nadzoru pedagogicznego:

1. Informacyjno - popularyzacyjna.
Funkcja ta polega n a przekazywaniu nauczycielom informacji o nowych aktach prawnych i ich zmianach, gromadzeniu, przetwarzaniu i udostępnianiu nowości wydawniczych, metodycznych i eksperymentalnych.

2. Informacyjno - diagnostyczna.
Ta funkcja sprowadza się do stawiania diagnoz na podstawie zebranych informacji z różnych źródeł, w tym, w wyniku obserwacji zajęć, badania wyników nauczania, wyników konkursów przedmiotowych i innych.
3. Instruktażowo-inspiracyjna.

Funkcja ta polega na dobrze przemyślanym i przeprowadzonym przez dyrektora instruktażu, jako pochodnej z rozpoznanej wcześniej sytuacji, z wiedzy o występującym zjawisku lub problemie na lekcji, w klasie, w szkole. Dyrektor powinien rozbudzić pozytywną motywację i zainspirować nauczyciela do działania.

4. Kontrolno-oceniająca.
Funkcja ta wynika z obowiązku prowadzenia przez dyrektora nadzoru pedagogicznego,który obejmuje także hospitacje i badania wyników nauczania w celu ustalenia stopnia zgodności realizacji zadań z obowiązującymi przepisami oświatowymi. Z ta kontrolą związana jest ocena pracy nauczyciela.

Zadania dyrektora szkoły w zakresie nadzoru.

Na podstawie art. 35. ust. 4. ustawy MEN z 31 grudnia 1996 roku do zadań dyrektora szkoły w zakresie nadzoru pedagogicznego należy zaliczyć:

diagnozowanie i ocenianie efektów pracy nauczycieli z zakresie realizacji zadań statutowych szkoły,

udzielanie pomocy nauczycielom w sprawach kształcenia, wychowania i opieki oraz inspirowanie ich do podejmowania działalności innowacyjnej,

wnioskowanie w sprawach doskonalenia zawodowego nauczycieli stosownie do potrzeb szkoły,

zapewnienie bieżącej informacji o aktualnych problemach oświatowych i obowiązujących przepisach prawa'

gromadzenie informacji o pracy nauczycieli w celu dokonywania oceny ich pracy.

W świetle art.33. ustawy o systemie oświaty z dnia 7 września 1991 roku do zadań dyrektora szkoły w zakresie nadzoru pedagogicznego należy:

ocena stanu i warunków działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej,

analiza i ocena efektów działalności dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej

udzielanie pomocy nauczycielom w wykonywaniu ich zadań,

inspirowanie nauczycieli do innowacji pedagogicznych, metodycznych i organizacyjnych.

W myśl Rozporządzenia MEN z dnia 13 sierpnia dyrektor szkoły sprawując nadzór pedagogiczny wykonuje następujące zadania:

Opracowuje organizacje mierzenia jakości pracy szkoły w zakresie wymienionym w art. 33 ust.1 i 2,ustalając sposób wykonania i dokumentowania wyników,

Planuje organizuje i przeprowadza mierzenie jakości pracy szkoły, z uwzględnieniem zadań zawartych w § 2 ust.2 rozporządzenia,

Inspiruje i wspomaga nauczycieli w zakresie jakości pracy szkoły i podejmowaniu nowatorstwa,

Przekazuje raport o jakości pracy szkoły organom szkoły

Opracowuje program rozwoju szkoły w oparciu o wyniki mierzenia jakości pracy szkoły,

Gromadzi informacje o pracy nauczycieli w celu dokonywania oceny ich pracy.

Dyrektor szkoły lub placówki w wykonywaniu zadań nadzoru pedagogicznego współpracuje z wszystkimi organami szkoły.

¹ Rozporzadzenie MEN z dnia 13 sierpnia 1999 r., Dz.U. Nr 6ą
² Ryszard Szubański,w Nadzór pedagogiczny sprawowany przez dyrektora szkoły Łódź,PWN 1999r.str 7.
³ Dz.U. Nr67, poz.759

Opracowanie:
Maria Wachta
Dyrektor
Publicznego Gimnazjum
w Drohojowie

Wyświetleń: 6726