"Zapobiegamy trudnościom i niepowodzeniom szkolnym" - materiał na spotkanie z rodzicami

Dzieci, których Rodzice troszczą się od najwcześniejszych lat ich życia o zapewnienie im jak najlepszych warunków, o zaspakajanie ich potrzeb, o wszechstronny, prawidłowy rozwój psychofizyczny, których Rodzice interesują się postępami w nauce od pierwszych dni ich pobytu w szkole, współpracują z nauczycielami, stwarzają w domu atmosferę i warunki sprzyjające osiągnięciom w nauce - dzieci te najczęściej uczą się dobrze i nie mają większych trudności. Drobne niepowodzenia, jakie muszą spotkać, co pewien czas niemal każdego ucznia na przestrzeni długiego okresu kształcenia, są w porę dostrzegane i usuwane.

Niekiedy jednak ojciec i matka zajęci pracą zawodową, obarczeni licznymi obowiązkami rodzinnymi i społecznymi poświęcają swemu dziecku zbyt mało czasu i uwagi. Oczywiście nie dzieje się to ze złej woli. Czasem jednak nawał różnych zajęć i spraw uniemożliwia roztoczenie wnikliwej opieki nad dzieckiem. Czasem wydaje się Rodzicom, ze dziecko nie wymaga tak drobiazgowej troski, jest bowiem zdolne, samodzielne, zaradne, nie sprawia kłopotów. A potem nagle i nieoczekiwanie dziecko otrzymuje jedną czy drugą ocenę niedostateczną, zaczyna przynosić w dzienniczku uwagi na temat swego złego zachowania . I oto okazuje się, że dziecko ma trudności, ze już doznało niepowodzeń, ze jest zniechęcone do nauki i szkoły. Proces ten w rzeczywistości nigdy nie zachodzi nieoczekiwanie, lecz z wolna i stopniowo, a tylko bardziej jaskrawe jego efekty ujawniają się znienacka

Co powinni uczynić Rodzice w takiej sytuacji? Jak zapobiec dalszym niepowodzeniom? Jak powstrzymać, zlikwidować kłopoty już istniejące?

Po pierwsze zastanowić się nad rodzajem, charakterem trudności dziecka. Na czym one polegają ? Czy obejmują wszystkie przedmioty, czy też niektóre, a może tylko jeden? Konieczne jest ustalenie rozmiarów, ich rodzaju, bo mogą być bardzo różne. Czy są to trudności w zakresie języka polskiego, czy matematyki, a może przyrody czy muzyki? Ustalenie rozmiarów i rodzaju trudności pozwala z kolei na zastanowienie się nad przyczynami, które je spowodowały.

Czesław Kupisiewicz w swojej książce "Niepowodzenia dydaktyczne" dzieli przyczyny niepowodzeń szkolnych na:

ekonomiczno - społeczne

pedagogiczne

biopsychiczne

Mogą one, zatem wiązać się z:

pogorszeniem stanu zdrowia dziecka (choroba i spowodowana nią absencja)

niesystematyczną pracą dziecka

wadliwą organizacją i techniką uczenia się (niekorzystne warunki wewnętrzne do nauki)

zmianą dotychczasowych warunków życia dziecka

pogorszeniem się atmosfery rodzinnej

konfliktami między rodzicami

chorobą lub śmiercią jednego z członków rodziny

zmianą w składzie lub strukturze rodziny (np. przyjście na świat brata lub siostry, które pociąga za sobą zmianę pozycji dziecka w rodzinie. Czuje się ono wówczas mniej kochane, mniej potrzebne, przestaje mu zależeć na osiągnięciach, może też być nadmiernie obciążone obowiązkami.)

słabszymi niż przeciętne uzdolnieniami dziecka

nierównomiernym, dysharmonijnym rozwojem dziecka

pozaintelektualnymi właściwościami dziecka ( niedojrzałość emocjonalna,brak wiary we własne siły, nieśmiałość, nadpobudliwość psychoruchowa, niedojrzałość społeczna, niedostateczny rozwój poczucia odpowiedzialności i obowiązku)

innymi przejściowymi trudnościami w nauce.

Zależnie od rozmiarów, przebiegu i przyczyn niepowodzeń szkolnych powinniśmy zastosować następujące środki zaradcze:

poprawa warunków materialnych

zapewnienie spokojnej, pozytywnej atmosfery

dostosowanie wymagań do możliwości ucznia

okazywanie dziecku większego zainteresowania

zwracanie większej uwagi na zdrowie dziecka i jego tryb życia

udzielanie mu systematycznej pomocy

zorganizowanie pomocy specjalistycznej (pedagog, psycholog, lekarz)

Porady i skutecznej pomocy mogą udzielić Rodzicom obok nauczycieli, poradnie wychowawczo - zawodowe. Skupiają one specjalistów ; psychologów, pedagogów, lekarzy, którzy poddają dziecko wszechstronnym badaniom, rozpoznają przyczyny napotykanych przez nie trudności, udzielają wskazówek na temat dalszej pracy wychowawczej z dzieckiem, a w niektórych wypadkach zapewniają bezpośrednią pomoc prowadząc na przykład ćwiczenia logopedyczne( dla dzieci z wadami wymowy) oraz zajęcia reedukacyjne dla dzieci dyslektycznych ( mających specyficzne trudności w opanowaniu umiejętności czytania) oraz dla dzieci dysgraficznych ( mających specyficzne trudności w opanowaniu umiejętności pisania i ortografii).Do poradni kierują dzieci nauczyciele. Rodzice mogą też zgłosić się z własnej inicjatywy, jeżeli zauważą, że dzieci ich mają trudności w nauce lub też sprawiają kłopoty swoim zachowaniem, jeżeli przejawy zachowania dziecka, przebieg jego rozwoju psychofizycznego budzi jakikolwiek niepokój.

Bardzo często Rodzice zwlekają z pójściem do poradni. Uważają bowiem,że z jej pomocy powinny korzystać dzieci, których zachowanie w jaskrawy sposób odbiega od utartych przekonań o tym, jakie powinno być dziecko w danym wieku czy w danym okresie rozwoju.

Na uwagę zasługuje fakt, że często pierwsze trudności i niepowodzenia pojawiają się u dziecka w klasie IV. Ich przyczyną jest:

zmiana wychowawcy

zmiana nauczycieli uczących poszczególnych przedmiotów

większa ilość nauczycieli

zmiana wymagań

brak poczucia pewności siebie

poczucie zagrożenia ze strony starszych kolegów

pierwsze stopnie, zamiast oceny opisowej

oceny niższe niż oczekiwania

zajęcia w różnych klasopracowniach

Dlatego jak już nadmieniłam ważna jest współpraca nauczyciela z Rodzicami i Rodziców ze szkołą oraz częstsze kontakty tak by nie było rozbieżności między dwoma podstawowymi środowiskami, które oddziałują na dzieci najdłużej, których wpływ jest najsilniejszy i odpowiedzialność za wychowanie dziecka jest największa.


Literatura:
Czesław Kupisiewicz - "Niepowodzenia dydaktyczne".

Opracowanie: mgr Ewa Gorzkowska

Wyświetleń: 902