Jak możemy chronić dziecko przed narkotykami?

W obecnej dobie narkotyki stały się dostępne w wielu miejscach: w szkole, na ulicy i w dyskotece. Bardzo dużo rodziców żyje w ciągłym strachu przed tym, że ich dziecko może sięgnąć po jeden z nich, uzależni się i zostanie narkomanem. Znacznie łatwiej jest zapobiegać problemom narkomanii niż leczyć uzależnienia. Aby zapobiegać sięganiu po narkotyki musimy wiedzieć jak postępować z naszym dzieckiem, aby było otwarte i nie czuło potrzeby przyjmowania środków uzależniających.

Co powinni wiedzieć rodzice?
Każdy z nas powinien pamiętać, że od wychowania zależy czy nasze dziecko sprosta czekającym je w życiu obowiązkom. Otoczenie miłością i mądrością dziecka zapewni ochronę przed narkotykami.
Jeżeli chcemy być dla dziecka autorytetem i partnerem podczas rozmów na temat narkotyków, powinniśmy mieć sami rzetelną wiedzę, aby obalić krążące mity o środkach uzależniających i nauczyć się rozpoznawać sygnały, wskazujące na wczesne zażywanie określonych środków.
Warto sięgnąć do literatury:
- Ruth Maxwell "Dzieci, alkohol, narkotyki",
- T. Gordon "Wychowanie bez porażek",
- Maria Moneta Malewska "Narkotyki wiedzieć więcej".

Co należy robić, aby zapobiegać?
Najczęściej nie mamy dla własnego dziecka czasu, ponieważ pracujemy lub twierdzimy, że ma 17,18 lat i już nie ma sensu prowadzenia z nim rozmów. Jest to podstawowy błąd popełniany przez większość z rodziców. Musimy znaleźć czas dla swojego dziecka i rozmawiać z nim jak najczęściej:
- podczas rozmów okazywać dziecku miłość i ciepło.
- nie unikać tzw. trudnych tematów,
- nie oceniać, nie krytykować i nie porównywać z innymi,
- służyć radą i rozmawiać i nim, kiedy potrzebuje nas,
- sami musimy być autorytetem, pamiętając że ważniejszy jest nas osobisty przykład, a nie wypowiadane słowa,
- zawsze wiedzieć gdzie i z kim jest nasze dziecko,
- zdecydowanie negatywnie wyrażać swoją opinię na temat narkotyków

Na co należy zwrócić uwagę w zachowaniu dziecka, które ma kontakt z narkotykami?
Najczęściej dziecko ukrywa przed rodzicami pierwsze próby z narkotykami. Jeżeli mamy dobry kontakt z naszym dzieckiem, dużo z nim rozmawiamy, możemy zauważyć pierwsze próby przyjmowania środków uzależniających.

Niektóre zachowania mogą być symptomami przyjmowania narkotyków. Należ do nich:
- nagłe zmiany nastroju i aktywności, okresy wzmożonego ożywienia przeplatane ze zmęczeniem i ospałością;
- pogorszenie się ocen, wagary, konflikty w domu i w szkole;
- nadmierny apetyt lub brak apetytu;
- pozytywne wypowiedzi na temat narkotyków;
- bunt, łamanie ustalonych zasad, złość i agresja;
- kłamstwa, trudno wytłumaczalny przypływ pieniędzy, sprzedaż wartościowych rzeczy z domu;
- nagłe wyjścia, tajemnicze, krótkie rozmowy telefoniczne.

Najczęściej przyjmowaniu narkotyków towarzyszą zmiany w wyglądzie zewnętrznym. Należą do nich miedzy innymi:
- nowy sposób ubierania się;
- niewytłumaczalny spadek ciężaru ciała;
- zwężone lub rozszerzone źrenice;
- ślady po ukłuciach, ślady krwi na bieliźnie;
- słodkawa woń oddech, ubrania, włosów.

W sferze kontaktów z rówieśnikami pojawia się nowe słownictwo:
- znajduje się w ciągu- codziennie zażywa środka odurzającego,
- jest na głodzie - cierpi z powodu braku narkotyków,
- haj - stan odurzenia narkotykami,
- hera - heroina,
- ćpun - ktoś, kto regularnie używa narkotyków,
- strzelić - wstrzyknąć narkotyk,
- nagrzany, nabuzowany - odurzony, znajdujący się pod wpływem narkotyków,
- działka - porcja narkotyków

Dziecko, które przyjmuje narkotyki może posiadać w swoim pokoju niektóre przybory potrzebne do ich używania, takie jak: igły, strzykawki, małe foliowe torebeczki z proszkiem, tabletkami, suszem itp., słoiki, tuby lub pastylki z wytłoczonymi wzorkami.

Co należy robić, gdy stwierdzimy, że nasze dziecko ma już za sobą pierwszy kontakt z narkotykami?
Gdy nasze dziecko sięgnie po narkotyki, nie możemy:
- wpadać w panikę i przeprowadzać rozmów w momencie, gdy jest pod wpływem środków uzależniających,
- usprawiedliwiać dziecka, szukając winy w środowisku lub w samym sobie, współmałżonku,
- wierzyć dziecku, że to "tylko jeden raz", i że sobie samo da radę,
- rezygnować z pomocy dziecku, mówiąc "nie mogę pomóc dziecku",
- udawać, ze nic się nie stało.

Co jako rodzic muszę zrobić koniecznie:
- przede wszystkim spokojnie porozmawiać z dzieckiem, wysłuchać, nie przerywając jego wyjaśnień,
- skontaktować się ze specjalistami, współpracować z nimi,
- zastosować w stosunku do dziecka zasadę "ograniczonego zaufanie", starając się zawsze wiedzieć gdzie jest i co robi,
- spróbować odpowiedzieć na pytanie "dlaczego moje dziecko sięgnęło po narkotyki?",
- ustalić z dzieckiem reguły postępowania i konsekwentnie je przestrzegać.

Wystąpienie problemu przyjmowania przez najbliższego członka rodziny narkotyków w bardzo dużym stopniu wpływa na wszystkich domowników. Rujnuje ustalone domowe zwyczaje, powoduje utratę zaufanie i wystąpienie ustawicznego lęku. Należy sięgnąć po radę i pomoc terapeuty, psychologa. Nie możemy pozostawić bez pomocy pozostałych członków rodziny. My nie możemy się wstydzić zaistniałego problemu, musimy spokojnie i wytrwale z nim walczyć.

W Polsce powołano wiele instytucji niosących pomoc rodzinom i ich dzieciom uzależnionym od narkotyków. Należą do nich między innymi: Towarzystwo Rodzin i Przyjaciół Dzieci Uzależnionych "Powrót z U" w Warszawie, Poradnie profilaktyczne - leczniczo - terapeutyczne i liczne stowarzyszenia i towarzystwa niosące pomoc osobom uzależnionym.

Aby uniknąć problemów związanych z przyjmowaniem narkotyków musimy pamiętać: Nasze dzieci nie potrzebują nas jako przyjaciół. Potrzebują nas jako rodziców - przyjaznych, ale nie w sensie koleżeństwa. Potrzebują naszej miłości, troski i autorytetu oraz naszej gotowości do niesienia im pomocy.

Literatura:
- Dąbrowski R. "Narkomania znakiem czasu", Wydawnictwo "Znaki czasu" 1983,
- Dimoff T. Carper S: "Jak rozpoznać czy dziecko sięga po narkotyki?" Warszawa 1993,

Opracowanie: Grzegorz Paśnikowski
Nauczyciel mianowany
Zespół Szkół Nr 1 w Łukowie

Wyświetleń: 676