PROMOCJA ZDROWIA W SOSW NR 1 W LUBLINIE

Promocja zdrowia (wg Donnella) to dyscyplina i sztuka pomagania ludziom w dokonywaniu zmian w ich stylu życia, aby mogli zbliżyć się do optimum swojego zdrowia.

W internacie Specjalnego Ośrodka Szkolno-Wychowawczego prowadzona jest w ramach Koła PCK działalność promująca zdrowie.
Edukacja prozdrowotna naszych wychowanków realizowana jest w oparciu o roczny program pracy Koła PCK, który uwzględnia takie płaszczyzny jak:
- profilaktykę uzależnień,
- zasady racjonalnego odżywiania,
- organizację czasu wolnego,
- profilaktykę chorób,
- higienę osobistą i higienę najbliższego otoczenia,
- higienę psychiczną.

Realizacja zadań z edukacji prozdrowotnej możliwa jest dzięki ścisłej współpracy z Wydziałem Oświaty i Promocji Zdrowia Wojewódzkiej Stacji Sanepidu, Zarządem Miejskim PCK, a także dzięki współpracy z innymi wychowawcami, którzy prowadząc różnego rodzaju koła zainteresowań realizują zadania z zakresu promocji zdrowia.
Realizacja zadania dotyczącego profilaktyki uzależnień odbywa się poprzez takie metody pracy z młodzieżą jak:
- pogadanki- "Czy i jak odmawiać gdy nas częstują?", "Narkotyki ich rodzaje i wpływ na organizm człowieka", "Kultura picia alkoholu", "Palenie bierne- konieczność czy wybór." .

W ramach realizacji tego zadania wprowadzono szkolny program zapobiegania paleniu tytoniu doc.D.Szymborskiej i prof.A.Zatońskiego (programy te dostępne są w Powiatowej Stacji Sanitarno-Epidemiologicznej oraz w biblioteczce koła PCK), program profilaktyki nikotynizmu dla młodzieży upośledzonej umysłowo w stopniu lekkim "Daj sobie szansę- rzuć palenie"p. B. Nowakowskiej (dostępny w bibliotece Ośrodka).

Innymi metodami pracy wykorzystywanymi przy realizacji zadań z profilaktyki uzależnień są projekcje filmów dokumentalno - oświatowych, zgromadzonych i ogólnie dostępnych w Klubie Ekologicznym "ŚRODEK"takich jak:
"Alkohol i narkotyki- pomyśl zanim będzie za późno",
"Epitafium dla narkomana",
"Palenie tytoniu a fizjologia człowieka",
"Mogło być inaczej",
"Życie z AIDS".

Organizowanie dyskusji i spotkań z przedstawicielami wspólnoty AA.

Coroczne organizowanie konkursów plastycznych i konkursów wiedzy pt. "Palenie a zdrowie", "konkurs antynikotynowo-antyalkoholowy" jako formy wypowiedzi, a także branie udziału w akcjach ulicznych ("Dziękuję nie"), do której wychowankowie wykonali ulotki antyalkoholowe. Wszystkie te metody mają za zadanie uświadamiać młodzieży zgubne skutki uzależnień, uczyć zachowań asertywnych, wskazać drogę pomocy i wsparcia.

Zasady racjonalnego odżywiania są propagowane przy współpracy Koła Naukowego działającego przy Lubelskim Uniwersytecie Katolickim. Studenci KUL-u chętnie przekazują naszej młodzieży wiedzę na temat zasad i sposobów racjonalnego żywienia prowadząc cykliczne zajęcia- "Czy wiesz co jesz?",
- "Zdrowy styl odżywiania",
- "Biomedyczne aspekty zdrowego domu",
-"Wpływ pola elektromagnetycznego na zdrowie człowieka",
- "Żywność jako lekarstwo",
- "Jaki jest związek między przemianą materii a tym co zjadam i robię".

Ponadto dysponujemy podręczną biblioteczką, w której została zgromadzona literatura: "Apteka Pana Boga- porady i praktyka stosowania ziół leczniczych", "Jak zdrowo się odżywiać" i filmy "Jak odżywiać się zdrowo?", "Sport i zdrowie", "Style życia", "Wnętrza- jak mieszkać ekologicznie".

Poznając najczęściej popełniane błędy w odżywianiu się ludzi, wychowankowie mają możliwość dokonania samooceny błędów w swoim żywieniu. Uczą się urozmaicania własnego stylu żywienia, uwzględniania niebezpieczeństw związanych z określonymi wariantami żywieniowymi, a także przygotowywania zdrowych potraw.

W ramach realizacji zadania dotyczącego właściwej organizacji czasu wolnego wychowankowie uczestniczą w wycieczkach turystyczno - krajoznawczych, które organizuje koło turystyczne. Mają możliwość realizacji swoich zainteresowań podczas zajęć organizowanych w różnego rodzaju kołach zainteresowań:
- koło ekologiczne,
- koło teatralne,
- koło plastyczne,
- koło taneczne,
- koło komputerowe,
- koło turystyczne,
- koło PCK,
- koło hafciarskie,
- zajęciach sportowych na sali gimnastycznej oraz siłowni.

W okresie wiosenno- letnim nasi wychowankowie korzystają z bazy rekreacyjnej w miejscowości Sułoszyn, położonej 50 km od Lublina w przepięknym sosnowym lesie w otoczeniu pól i łąk. Poszczególne grupy wychowawcze w trakcie kilkudniowych wyjazdów realizują zagadnienia o charakterze ekologicznym, zdrowotnym i integracyjnym. Przykładem
integracji naszych wychowanków był wyjazd zorganizowany przez Koło PCK ze Szkołą Podstawową Nr 30 w Lublinie. Miał on charakter szkoleniowo-sanitarny, ale nie brakowało też wspaniałej zabawy i rekreacji. Podczas wakacji, w Sułoszynie corocznie organizowane są kolonie integracyjne, z których korzystają wychowankowie naszej placówki i dzieci pracowników Ośrodka.

Z zakresu profilaktyki chorób prowadzone są na terenie internatu przy współpracy z pielęgniarką działania polegające na przybliżeniu wychowankom struktury organizacji służby zdrowia. Wychowankowie poznają różne dokumenty, w których na przestrzeni lat opisywany jest ich stan zdrowia (np. Książeczka Zdrowia Dziecka, Karta Zdrowia Ucznia, Historia Choroby) oraz cel takiego dokumentowania. Innymi formami działań są zajęcia prowadzone we współpracy z pielęgniarką szkolną dotyczące takich tematów jak np. "Choroby zakaźne-jak możemy się chronić?",
"Choroby brudnych rąk",
"Zatrucia pokarmowe",
"Nie dajmy się przeziębieniom",
"Jak korzystać z usług medycznych".

Eukacja prozdrowotna dotycząca higieny osobistej i higieny najbliższego otoczenia oraz higieny psychicznej realizowana jest poprzez wprowadzanie programów proponowanych przez wydz. Oświaty i Promocji Zdrowia Sanepid: "Higiena osobista wieku dojrzewania" (dr A. Langera, dr J. Marka). W ramach realizacji tego programu rozważany jest wpływ zabiegów higienicznych i kosmetycznych na zwiększenie czynników warunkujących atrakcyjność człowieka.

Innym programem wykorzystywanym przy edukacji zdrowotnej wychowanków jest program pt."Twój Piękny Uśmiech" (E. Łata, M. Mościcka, T. Przewłocka). Zadaniem programu jest dostarczenie wiedzy o znaczeniu zdrowia zębów dla prawidłowego funkcjonowania organizmu, sposobach pielęgnacji jamy ustnej, zasadach prawidłowego żywienia. Program ten kształtuje umiejętności i nawyki związane z higieną jamy ustnej i racjonalnym odżywianiem. Kształtuje potrzebę korzystania z opieki stomatologicznej.

Program "Czas przemian" (opr. Przez PZH) pomaga w lepszym zrozumieniu przemian fizycznych i emocjonalnych zachodzących w okresie dojrzewania, przyswojeniu właściwej terminologii dotyczącej części ciała, wzrastania i rozwoju, uświadomienie sobie, że wraz z dojrzewaniem wzrasta odpowiedzialność za dbałość o swoje ciało i postępowanie. Wszystkie wymienione programy znajdują się w biblioteczce Koła PCK i są ogólnie dostępne.

Innym programem wspierającym edukacyjny proces promocji zdrowia jest autorski program zdrowotno-wychowawczy "Umiem, chcę, pomogę" (aut. M. Ściubak, B. Guz). Cele ogólne programu zostały określone jako cele odnoszące się bezpośrednio do wychowanka oraz pośrednio do środowiska, w którym żyje (szkoła, rodzina, środowisko społeczne).

Cele bezpośrednie programu:- kształtowanie czynnych postaw wobec zdrowia i bezpieczeństwa swojego i innych poprzez wybór właściwych zachowań,
- wyrabianie postawy odpowiedzialności za swoje zdrowie oraz zdrowie innych,
- kształtowanie umiejętności przekazywania i wykorzystywania wzorców zdrowotnych,
- rozwijanie umiejętności przewidywania skutków własnych zachowań dla zdrowia.

Cele pośrednie dotyczą:- podniesienia jakości działań podejmowanych na rzecz zdrowia wychowanków,
- rozwoju nowych metod pracy oraz doskonalenie umiejętności wychowawczych w zakresie edukacji zdrowotnej,
- wzbogacenia wiedzy o zdrowiu wychowanka i jego zagrożeniach.

Cele ogólne programu wyznaczają i determinują zadania i cele operacyjne, które zostały zawarte w poszczególnych działach opisujących treści programu. Problematyka zdrowotna, treści i założenia są zgodne z "Programem wychowawczym" placówki oraz Narodowym Programem Zdrowia na lata 1996-2005, który wyznacza min. cele i zadania w zakresie edukacji zdrowotnej dla placówek oświatowych.

Program wychowawczo- zdrowotny "Umiem, chcę, pomogę" opiera się na następujących założeniach: -realizowane treści oraz metody pracy będą dostosowane do potrzeb i możliwości wychowanków internatu,
- realizacja programu będzie wspomagana przez osoby, na co dzień sprawujące piekę nad wychowankiem(nauczyciele, rodzice, pielęgniarka),
- program będzie realizowany w postaci wyodrębnionych zajęć w internacie.

Treści zawarte w programie dotyczą zarówno wiedzy, umiejętności jak również postaw prozdrowotnych. Treści do realizacji stanowią bloki tematyczne:
1. Bezpieczeństwo w życiu codziennym.
2. Znajomość zasad udzielania I pomocy w nagłych wypadkach.
3. Zdrowy styl odżywiania.
4. Profilaktyka najczęściej występujących chorób.
5. Organizacja czasu wolnego.

Działaniami służącymi szerzeniu promocji zdrowia jest prowadzenie całorocznego konkursu czystości. Motywuje on wychowanków do utrzymywania i przestrzegania higieny najbliższego otoczenia, umożliwia tworzenie warunków sprzyjających nabywaniu przez wychowanków określonych umiejętności.

Różnorodność tych działań i wykorzystanie wielorakich programów ma jeden nadrzędny cel, nie tylko przyswajanie wiedzy o tym, co jest korzystne lub szkodliwe dla zdrowia, ale również rozwijanie umiejętności a także nawyków, które pomogą skutecznie wykorzystywać i dzielić się tą wiedzą.

Opracowanie: Barbara Guz

Wyświetleń: 1808