“Moja przyszłość w moich rękach”





Autorski program doradztwa zawodowego dla szkoły ponadpodstawowej w klasach maturalnych w liceum oraz technikum



















Autorka: Emilia Zambrzycka













Grajewo 2021





Podstawa prawna:

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. Prawo oświatowe - Art..1, Art..109. Ust.1 pkt. 5 i 7 – tekst jedn. Dz.U. z 2018 r. poz. 996 z późn zm.

Ustawa z dnia 14 grudnia 2016r. Przepisy wprowadzające ustawę - Prawo Oświatowe - Art. 292., Dz.U. z 2017r. Poz. 60 z późn zm.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018r. w sprawie doradztwa zawodowego – Dz.U. 2018 poz. 1675

Rozporządzenie MEN z dnia 28 marca 2017r. w sprawie ramowych planów nauczania dla publicznych szkół - &2 ust. 1 pkt 3 i &4 ust. 1 pkt 4 – Dz.U. z 2017r. poz. 703.

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 9 sierpnia 2017r. w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Dz.U. 2017 poz. 1591

Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018r. zmieniające rozporządzenie w sprawie zasad organizacji i udzielania pomocy psychologiczno-pedagogicznej w publicznych przedszkolach, szkołach i placówkach Dz.U. 2018 poz.1647

Rozporządzenie MEN z dnia 14 lutego 2017 r. w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz podstawy programowej kształcenia ogólnego dla szkoły podstawowej – Dz. U. z 2017 r. poz. 356.



Charakterystyka programu

Program doradztwa zawodowego jest przeznaczony do realizacji z uczniami klas maturalnych liceum i technikum w szkole ponadpodstawowej. Celem doradztwa zawodowego w szkole jest nauczenie uczniów traktowania edukacji jako zadania na całe życie, umiejętności podejmowania ważnych decyzji takich jak wybór kierunku studiów, decyzja o wyborze pracy, sposobie podnoszenia swoich kwalifikacji, a także podejmowanie decyzji o ewentualnym zmianie pracy. Program składa się z czterech modułów:

Moje zasoby – czyli poznaj siebie.

Zawody i aktualny rynek pracy.

Badanie testem psychologicznym WKPZ – Wielowymiarowym Kwestionariuszem Preferencji Zawodowych.

Planowanie własnego rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych.

Powyższe moduły posłużą jako pomoc uczniom w uzyskaniu podstawowych informacji o zawodach, kwalifikacjach i stanowiskach pracy oraz umożliwią poznanie możliwości uzyskania kwalifikacji zgodnych z zapotrzebowaniem rynku pracy, a także predyspozycjami zawodowymi. Ponadto treści zawarte w programie podpowiadają uczniom jaką ścieżkę kariery zawodowej wybrać, jaką szkołę wyższą wybrać, zgodnie ze swoimi zainteresowaniami i umiejętnościami oraz jak się odnaleźć na aktualnym rynku pracy w dobie pandemii. Realizacja programu ma na celu wyposażenie uczniów w zasób wiedzy i umiejętności niezbędnych do samopoznania, odkrycia własnych predyspozycji zawodowych, rynku pracy i zasad nim rządzących, a także do zaplanowania własnej kariery edukacyjno-zawodowej.







Cele programu

Celem programu jest przygotowanie uczniów klas maturalnych liceum i technikum do odpowiedzialnego planowania ścieżki edukacyjno-zawodowej z wykorzystaniem wsparcia psychologa oraz doradcy zawodowego w procesie poznania własnych zasobów oraz pozyskiwania informacji na temat rynku pracy i systemu edukacji.

Cele – uczeń:

wykazuje umiejętności rozpoznawania własnych zasobów,

potrafi wykorzystać informacje z różnych źródeł do planowania ścieżki edukacyjnej i zawodowej,

kształtuje umiejętności pracy w zespole, komunikatywności i zaangażowania,

kształtuje postawy przedsiębiorczości i kreatywności w wyjaśnianiu zjawisk i trendów na aktualnym rynku pracy,

przygotowany jest do wyboru zawodu i kierunku studiów,

posiada umiejętności podejmowania decyzji edukacyjno-zawodowych biorąc pod uwagę wartość pracy i etyki zawodowej, własne aspiracje i ograniczenia

potrafi odróżnić własne zasoby i preferencje z potrzebami aktualnego rynku pracy w dobie pandemii i oczekiwaniami pracodawców

opanował sztukę autoprezentacji,

posiada zasób wiedzy o aktualnym zapotrzebowaniu na zawody, kwalifikacje i stanowiska pracy,

analizuje kryteria rekrutacyjne do wybranych uczelni wyższych w kontekście rozpoznanych własnych zasobów i ograniczeń,

kształtuje umiejętność zdobywania informacji o uzyskiwaniu kwalifikacji zgodnych z potrzebami rynku pracy,

potrafi wskazać osoby i instytucje, które mogą go wesprzeć w planowaniu przyszłej ścieżki edukacyjno-zawodowe.



Procedury osiągania celów:



Cele programu będą realizowane podczas zajęć lekcyjnych w klasach maturalnych w wymiarze 1- 2 godziny miesięcznie (w zależności od przerabianego modułu).

Podczas zajęć z doradztwa zawodowego będą stosowane:

metody i techniki: studium przypadku, praca z tekstem, dyskusja, kwestionariusze, techniki projekcyjne i informatyczne, filmy, burza mózgów, giełda pomysłów, niedokończone zdania, autorefleksja, pogadanka, wykład, itp.

formy pracy: praca indywidualna, grupowa, zbiorowa, warsztaty, spotkania z doradcą zawodowym z Urzędu Pracy w Grajewie oraz psychologiem z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Grajewie







Treści programowe i cele szczegółowe.

Tematyka zajęć

Treści programowe

Cele:

Liczba godzin

Moje zasoby – czyli poznaj siebie.

Wybór zawodu a zdrowie.

1.1. Określa wpływ stanu zdrowia na wykonywanie zadań zawodowych

1) Dostrzega wpływ własnego zdrowia na możliwości wyboru zawodu.

2) Rozpoznaje własne ograniczenia z wyszczególnieniem tych, które mają wpływ na decyzje zawodowe.

3) Planuje sposoby rozwijania swoich mocnych stron.

4) Podaje sposoby radzenia sobie z własnymi ograniczeniami.







Rozpoznaję swoje aspiracje oraz co jest dla mnie najważniejsze?

1.2. Określa aspiracje i potrzeby w zakresie własnego rozwoju i możliwe sposoby ich realizacji oraz określa własną hierarchię wartości i potrzeb

1) Definiuje pojęcie “aspiracja”.

2) Uwzględnia swoje aspiracje w planowaniu przyszłości.

3) Potrafi ułożyć własną hierarchię wartości.

4) Planuje wybór zawodu zgodnie z własnymi wartościami i potrzebami.





Zawody i aktualny rynek pracy.

Rynek pracy w dobie pandemii.

2.1. Zapoznaje się z aktualną sytuacją na rynku pracy w czasie pandemii.

1) Spotkanie z doradcą zawodowym z Urzędu Pracy w Grajewie - uczeń zadaje istotne pytania dla doradcy zawodowego; potrafi uzyskać ważne dla niego informacje podczas rozmowy ze specjalistą; umawia się na indywidualną rozmowę, jeżeli ma taką potrzebę.







Oczekiwania pracodawców wobec pracowników.

2.2. Porównuje własne zasoby i preferencje z wymaganiami rynku pracy i oczekiwaniami pracodawców

2.3. Dokonuje autoprezentacji

1) Potrafi wymienić wzajemne oczekiwania pracodawców i pracowników.

2) Potrafi dokonać symulacji rozmowy kwalifikacyjnej uwzględniającej oczekiwania pracodawców.





Badanie testem psychologicznym WKPZ – Wielowymiarowym Kwestionariuszem Preferencji Zawodowych.

Wypełnianie testu WKPZ badającego preferencje zawodowe

3.1. Wypełnienie testu i poznanie swoich wyników. Indywidulane omówienie wyników z uczniami.

1) Poznaje swoje preferencje zawodowe.




Planowanie rozwoju i podejmowanie decyzji edukacyjno-zawodowych

Moje zamierzenia edukacyjno-zawodowe.

4.1. Określa cele i plany edukacyjno-zawodowe, uwzględniając własne zasoby.

1) Określa swój cel zawodowy na przyszłe lata.

2) Planuje działania umożliwiające systematyczną realizację zaplanowanych celów.

3) Analizuje różne możliwości własnej ścieżki edukacyjno-zawodowej uwzględniając własne zasoby i oferty edukacyjne w kraju i zagranicą.

4) Podaje korzyści z ukończenia szkoły wyższej danego typu.







Doradztwo zawodowe - kto może mi pomóc w wyborze szkoły wyższej i zawodu? Kim chcę zostać w przyszłości?

4.2. Identyfikuje osoby i instytucje wspomagające planowanie ścieżki edukacyjno-zawodowej.

4.3. Dokonuje wyboru dalszej ścieżki kariery samodzielnie lub korzystając ze wsparcia specjalistów.



1) Wymienia osoby i instytucje, które służą wsparciem w planowaniu kariery.

2) Określa osobiste cele zawodowe.

3) Wymienia czynniki sprzyjające realizacji planów i celów zawodowych.

4) Planuje kierunek dalszego rozwoju, uwzględniając obecną sytuację na rynku pracy w czasie pandemii.

5) Dokonuje wyboru swojej ścieżki kariery edukacyjno-zawodowej.

6) Ma świadomość wpływu dokonanych wyborów na własną przyszłość i rozwój kariery zawodowej.




Spotkanie z psychologiem z Poradni Psychologiczno-Pedagogicznej w Grajewie.

4.4. Zadaje pytania, pozyskuje informacje.

1) Rozmawia i zadaje ważne dla niego pytania, uczy się pozyskiwać interesujące go informacje podczas spotkania z psychologiem.






Przewidywane efekty realizacji programu

Uczniowie:

Efekty w zakresie wiedzy:

Znają swoje możliwości psychofizyczne i predyspozycje zawodowe.

Znają siebie, swoje upodobania, mocne i słabe strony oraz predyspozycje do wykonywania zawodu.

Znają swoje preferencje zawodowe.

Rozumieją obecną specyfikę rynku pracy i szukają konstruktywnych rozwiązań wobec zaistniałej sytuacji.

Wymieniają umiejętności niezbędne do prawidłowego funkcjonowania w różnych rolach zawodowych i społecznych.

Efekty w zakresie umiejętności:

Wykorzystują wiedzę zdobytą podczas zajęć w celu trafnego określenia swoich predyspozycji, zdolności, umiejętności i preferencji.

Samodzielnie lub z pomocą doradcy planują dalszą ścieżkę rozwoju edukacyjno-zawodowego.

Potrafią wyszukiwać i selekcjonować potrzebne informacje o zawodach i kwalifikacjach zawodowych.

Potrafią wykorzystać umiejętności zdobyte w liceum i technikum w podejmowaniu decyzji edukacyjno-zawodowych.

Efekty w zakresie kompetencji społecznych

Potrafią pracować w grupie.

Potrafią dokonać autorefleksji oraz twórczo podejść do przekonań i sposobu postępowania innych ludzi.

Przewidują skutki swoich działań.

Zachowują się asertywnie.

Dostosowują się do zmian. Szukają konstruktywnych rozwiązań podczas poszukiwania pracy.





Ewaluacja programu

Przed rozpoczęciem realizacji programu zostanie on poddany ewaluacji przedempirycznej pod kątem zgodności programu z założeniami Rozporządzenia Ministra Edukacji Narodowej z dnia 16 sierpnia 2018r. W sprawie doradztwa zawodowego, koncepcji programu uwzględniającej grupę docelową. Ewaluacji tej dokonają autorka programu oraz dyrektor.





Bibliografia i netografia



Strona ORE dotycząca doradztwa zawodowego, http://doradztwo.ore.edu.pl

Centrum Wsparcia Rzemiosła, Kształcenia Dualnego i Zawodowego w Koninie, http://www.cwrkdiz-konin.pl/

https://mapakarier.org

https://katalysteducation.org

Wielowymiarowy Kwestionariusz Preferencji Zawodowych

Kwestionariusz zainteresowań G. Sprangera w opracowaniu Cz. Cekiery

Test uzupełniania zdań

Kwestionariusz zainteresowań - analiza wyników

Skala I-E w pracy (Xymeny Gliszczyńskiej)

Test przymiotnikowy ACL H.B. Gough i A.B. Heilbrun

Informacje o uczelniach, kierunki studiów http://www.uczelnie.info.pl

Informacje o zawodach, rankingi szkół http://www.perspektywy.pl

Informacje o prognozowanym zapotrzebowaniu na poszczególne zawody http://barometrzawodow.pl/

Krajowe Ramy Kwalifikacji http://www.kwalifikacje.edu.pl/pl/

Doradztwo edukacyjno-zawodowe http://www.ore.edu.pl

http://doradztwo.ore.edu.pl/

Bańka A., (2016). Zawodoznawstwo, doradztwo zawodowe, pośrednictwo pracy. Psychologiczne metody i strategie pomocy bezrobotnym. Wyd. Stowarzyszenie Psychologia i Architektura, Poznań

Górczyński M. et all, (2017). Informator o zawodach szkolnictwa zawodowego, ORE, Warszawa

Bajcar B., Borkowska A., Czerw A., Gąsiorowska A., C.S. Nosal, Psychologia preferencji i zainteresowań zawodowych. Przegląd teorii i metod, “Zeszyty Informacyjno-Metodyczne Doradcy Zawodowego” 2006, nr 34. Dostępny w internecie:

Wyświetleń: 0