DYSLEKSJA – DYSFUNKCJE I PRAWDOPODOBNE PROBLEMY SZKOLNE

Nauka czytania i pisania jest złożonym procesem uczenia się. Niepowodzenia szkolne w tym zakresie mogą być skutkiem globalnego opóźnienia rozwoju umysłowego, zaniedbania środowiskowego czy też nieprzystosowania społecznego. Istnieje jednak grupa dzieci, które uważa się za inteligentne, zdolne i zdrowe, mające prawidłowe warunki środowiskowo-wychowawcze, a mimo to napotykają na duże trudności w nauce czytania i pisania. Są to trudności o specyficznym i wybiórczym charakterze, nie dotyczą bowiem wszystkich umiejętności szkolnych, a jedynie tych powiązanych z czytaniem i (lub) pisaniem.
Należy pamiętać, że problem dysleksji jest „problemem na całe życie", „osobą z dysleksją się jest, a nie bywa się" (Bogdanowicz 2002), dlatego też zagadnienie dotyczące specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu stanowi poważny problem dla szkoły i społeczeństwa.
Dzieci dyslektyczne mają zaburzone następujące funkcje: analizy i syntezy wzrokowej, analizy i syntezy słuchowej, funkcji językowych, motoryki, współdziałania, czyli integracji wymienionych tu procesów, pamięci wzrokowej, słuchowej i ruchowej, lateralizacji, orientacji w schemacie ciała, kierunkach i przestrzeni.
Wspomniane deficyty rozwojowe, choć istnieją od wczesnego dzieciństwa, spostrzegane bywają najczęściej w początkach nauki szkolnej albo jeszcze w późniejszym okresie. Zakres zaburzeń może być wąski bądź szeroki, jeśli dotyczy kilku funkcji równocześnie.
W zależności od rodzaju występujących deficytów można wyróżnić następujące typy dysleksji (Bogdanowicz 1993):
dysleksja typu wzrokowego, u której podłoża leżą zaburzenia percepcji i pamięci wzrokowej, powiązane z zaburzeniami koordynacji wzrokowo-ruchowej i wzrokowo-przestrzennej,
dysleksja typu słuchowego - uwarunkowana zaburzeniami percepcji i pamięci słuchowej dźwięków mowy, najczęściej powiązana z zaburzeniami funkcji językowych,
dysleksja integracyjna, kiedy to poszczególne funkcje nie wykazują zakłóceń, natomiast zaburzona jest ich koordynacja, czyli występują zaburzenia integracji percepcyjno-motorycznej,
dysleksja typu mieszanego, gdy występują zaburzenia zarówno w percepcji słuchowej słowa, pamięci sekwencyjnej słuchowej, percepcji wzrokowej wyrazów, wzrokowej pamięci sekwencyjnej, pamięci wzrokowo-słuchowej oraz wyobraźni przestrzennej.


Rodzaje dysleksji:
dysleksja rozwojowa – to trudności w nauce czytania (najłagodniejsza postać dysleksji),
dysortografia – trudności w nauce poprawnego pisania,
dysgrafia – niewłaściwy poziom graficzny pisma,
dyskalkulia – trudności w uczeniu się matematyki (najmniej poznana forma dysleksji),
głęboka dysleksja rozwojowa – kilka rodzajów trudności w nauce występujące ze znacznym nasileniem (poważna forma dysleksji).

Często termin dysleksja jest zastępowany terminem „specyficzne trudności w nauce”.

Ryzyko dysleksji jest prawdopodobne u dzieci:
obciążonych genetycznie (dysleksja występuje w rodzinie),
pochodzących z nieprawidłowego przebiegu ciąży i porodu,
u których można zaobserwować dysharmonię w rozwoju psychomotorycznym.

Dysleksja to przede wszystkim trudności w czytaniu i pisaniu, ale nie tylko. Mechanizmy wywołujące dysleksję powodują także wiele innych obja¬wów związanych z mową i uczeniem się.
Problemy w czytaniu i pisaniu mogą wywołać trudności w innych przedmiotach szkolnych – matematyce, historii, biologii, geografii czy nawet mu¬zyce lub wychowaniu fizycznym.
Odrabianie pracy domowej przez dzieci z dysleksją zajmuje zazwyczaj 2–3 razy więcej czasu niż przez rówieśników, a do tego często dochodzą zajęcia specjalistyczne i terapia – nic dziwnego, że pojawia się u nich zmę¬czenie, zniechęcenie czy nawet bunt.
Konsekwencją dysleksji mogą stać się problemy emocjonalne – lęk szkol¬ny, zaniżona samoocena, wycofanie czy depresja.
Dysleksja w dorosłym życiu ogranicza możliwości wykonywania wielu zawodów wymagających szybkiego zapamiętywania i przetwarzania in¬formacji mówionych lub pisanych.
Dysleksji nie pokona intensywna nauka i wielokrotne powtórki. Osoby z dysleksją nie są w stanie (lub przychodzi im to powoli i z trudem) opanować umiejętności czytania i pisania z wykorzystaniem typowych me¬tod dydaktycznych. Potrzebują one specjalnie dostosowanych metod oraz specjalistycznych zajęć i pomocy specjalistów – psychologów, logopedów, terapeutów.
Objawy dysleksji nie ustępują wraz z wiekiem – towarzyszą człowiekowi przez całe życie, dlatego osoba z dysleksją potrzebuje wsparcia, aby zminimalizować jej skutki w codziennym życiu.
DYSLEKSJA NIE PRZEKREŚLA PERSPEKTYW DZIECKA NA PRZYSZŁOŚĆ.

Wyświetleń: 0