Rozwój dziecka zaczyna się od jego poczęcia. Nie przebiega on w jednakowym tempie i rytmie. W życiu dziecka występują okresy przyśpieszonego i zwolnionego wzrastania, nasilania oraz osłabiania procesów dojrzewania. Na rozwój dziecka wpływa szereg czynników, przede wszystkim natury biologicznej i środowiskowej.
Dzieci dziedziczą po rodzicach czynniki biologiczne. Natomiast warunki środowiskowe, w jakich wzrastają, mają wpływ na ich potrzeby fizyczne i psychiczne.
Wraz z rozwojem, wzrasta zainteresowanie dziecka otaczającym środowiskiem i światem. Dziecko szuka informacji o otaczającym go środowisku także w telewizji,
którą zaliczyć można do najistotniejszych wynalazków XXI wieku. Zrewolucjonizowała ona spędzanie czasu wolnego współczesnego człowieka, stając się dla niego źródłem szybkiej
i łatwo dostępnej informacji oraz bardzo taniej i szeroko dostępnej rozrywki.
Współcześnie nikogo nie szokuje widok dwulatka siedzącego wygodnie w fotelu, wpatrzonego w ekran telewizora z pilotem w ręce, który według własnego uznania „skacze
po programach”. Z czasem telewizja staje się dla dziecka formą rozrywki, umożliwia małemu widzowi przeżywanie, a nawet podsuwa różne pomysły. Jak większość wytworów ludzkiej myśli, tak i ona ma swoje wady i zalety.
Do pierwszych zaliczyć można emitowanie treści nieodpowiednich dla dzieci
i to w porach, w których dziecko może oglądać telewizję. Nawet w filmach animowanych, przeznaczonych dla dzieci, które przez rodziców nazywane są zazwyczaj bajkami, występuje duża dawka agresji i przemocy. Telewizor nieraz zastępuje inne formy aktywności dziecka, zarówno intelektualne, manualne, jak i stricte fizyczne, przez co jego rozwój może zostać zakłócony. Brak aktywności fizycznej, prowadzić może wręcz do cherlawości młodego człowieka. Ponadto spędzanie wielu godzin przed telewizorem, może w końcu od niego uzależniać. W ostatnich latach coraz częściej mówi się o „syndromie pilota”, który dotyczy nieograniczonego dostępu dziecka do pilota. Dziecko takie przełącza sobie programy szukając interesujących go scen. W efekcie nie ogląda całych programów, przez co nie widzi związków przyczynowo – skutkowych, a w efekcie, nie potrafi skoncentrować się
na zajęciach w przedszkolu i szkole.
Wady te, acz istotne, nie powinny jednak przysłaniać rodzicom i wychowawcom zalet telewizji. Programy telewizyjne o treściach odpowiednio dobranych do wieku i percepcji dziecka, oglądane przez niego w odpowiednich porach i dawkach czasowych, w obecności
dorosłych, mogą dostarczyć dziecku pozytywnych przeżyć, a także poszerzać jego wiedzę
i horyzonty myślowe. By optymalne wykorzystać możliwości, jakie dają niektóre programy telewizyjne, dorośli powinni nie tylko pomagać dziecku w doborze tych programów
i towarzyszyć mu podczas ich oglądania, ale w miarę możliwości, tak by zbytnio
nie przeszkadzać, kierować jego uwagę na istotne kwestie, a po obejrzeniu rozmawiać, akcentując pozytywne postawy i zachowania w nich prezentowane.
Właściwe wykorzystanie, zwłaszcza programów telewizyjnych specjalnie przygotowanych dla dzieci w danym wieku, może przyczynić się, m. in. do rozwoju procesów poznawczych, a więc: uwagi, wyobraźni, pamięci, mowy oraz myślenia. Procesy te u dziecka można przyrównać do lotu ptaka, który opuścił gniazdo i poznaje najbliższe otoczenie.
Programy telewizyjne umożliwiają zdobywanie potrzebnych informacji, zaspokajają dziecięcą ciekawość, pomagają w rozwoju zainteresowań. Pozytywne treści płynące
z programów telewizyjnych, pomagają dzieciom w rozwoju osobowości.
Treści płynące z telewizji mają istotny udział w rozwoju emocjonalnym, psychicznym, intelektualnym, społecznym oraz manualnym. Programy TV mają też wpływ na rozwój procesów poznawczych czyli myślenia, mowy, pamięci, spostrzegania, uwagi, wyobraźni, oraz wrażliwości wzrokowej i słuchowej. Programy telewizyjne mają także wpływ na zachowanie dzieci.
Odpowiednio dobrane programy telewizyjne, powinny być dostosowane
do wieku dzieci, a ich treści powinny bawić i uczyć. Szczególnie filmy animowane, zwane potocznie bajkami, oddziaływają na małych odbiorców.
Zauważyłam, że dzieci w wieku przedszkolnym regularnie oglądają telewizję
i z radością opowiadają o treściach ulubionych programów.
Efektywne wykorzystanie programów telewizyjnych w procesie kształtowania aktywności poznawczej dzieci, ma miejsce wówczas, gdy aktywnie uczestniczą w nim rodzice i wychowawcy.
Na podstawie obserwacji wysunęłam następujące wnioski:
1. Dzieci chętnie oglądają telewizję.
2. Odpowiedni dobór programów telewizyjnych, umożliwia dziecku rozwój mowy
oraz myślenia.
3. Zarówno w domu, jak i w przedszkolu, należy zadbać o pewien komfort podczas oglądania telewizji, by wszystkie dzieci wygodnie siedziały i nie zasłaniały sobie wzajemnie ekranu. Znalezienie kompromisu pomiędzy swobodą zachowań dziecka, a ciszą, pozwala małym odbiorcom na skoncentrowanie uwagi.
4. Nauczyciele rozwijają u dziecka spostrzegawczość, gdy przed emisją
lub odtworzeniem programu telewizyjnego powiedzą mu, na co zwracać uwagę,
a po jego obejrzeniu, rozmawiają o jego spostrzeżeniach. W ten sposób przyczyniają się także do ćwiczenia jego pamięci.
5. Spostrzegawczość i pamięć potrzebne są także w przypadku realizowania prac plastycznych na tematy związane z oglądanymi programami telewizyjnymi.

Postulaty dla rodziców i opiekunów-wychowawców:
1. Rodzice powinni interesować się tym, co oglądają ich dzieci.
2. Programy telewizyjne powinny kształtować analityczne myślenie.
3. Programy telewizyjne powinny być odpowiednio dobrane przez rodziców i nauczycieli
do wieku dziecka.
4. Rodzice i wychowawcy powinni dobierać programy, zgodnie z zainteresowaniami dzieci.
5. Rodzice i wychowawcy powinni rozmawiać z dzieckiem o treściach programów telewizyjnych, a także zachowaniach oraz motywach i skutkach postępowania
ich bohaterów.

Wyświetleń: 0