Katalog

Justyna Zięba, 2020-06-17
Czermin

Różne, Program nauczania

Program terapii głosek szeregu szumiącego oraz głoski [r]

- n +

„Plan terapii głosek szeregu szumiącego oraz głoski [r]”

1. Ćwiczenia przygotowujące narządy artykulacyjne do wywołania głosek:
a) Język (pionizacja szerokiego języka):
• szeroki język dotyka podniebienia tuż za górnymi zębami przy szeroko otwartej buzi, zawody, kto utrzyma język najdłużej,
• przesuwanie szerokim językiem po podniebieniu od wałka dziąsłowego
w stronę gardła przy szeroko otwartej buzi,
• kląskanie językiem wolno i szybko,
• zlizywanie mleka w proszku lub nutelli z wałka dziąsłowego przy szeroko otwartych ustach,
• język jak winda, na zmianę, z dna jamy ustnej unosi się do wałka dziąsłowego i „przykleja się” na chwilę całą szerokością do dziąseł za górnymi zębami (buzia szeroko otwarta).
b) Wargi (wypracowanie odpowiedniego napięcia mięśniowego):
• przesyłanie całusków,
• utrzymanie na wargach ułożonych w dzióbek kółeczka zrobionego
z drucika,
• picie gęstych napojów przez słomkę,
• przytrzymanie płytki przedsionkowej podczas prób wyciągania jej z ust,
• wymawianie na przemian samogłosek u, i.
c) Oddech (wydłużenie fazy wydechowej):
• dmuchanie na kartkę przy ścianie tak, by nie spadła na podłogę jak najdłużej,
• dmuchanie na płomień świecy tak, żeby nie zgasł, a jedynie poruszał się,
• granie na flecie,
• wyścigi – dmuchanie samochodzików z papieru, wygrywa ten kogo samochód dalej doleci po jednym długim dmuchnięciu,
• gwizdanie na gwizdku, kto wyda dłuższy dźwięk

2. Korekcja wad wymowy – ćwiczenia właściwe:
I. Wywołanie głoski [š]
– zaprezentowanie układu narządów mowy – uniesienie języka do wałka dziąsłowego, zęby zbliżone do siebie, usta do przodu udając ryjek,
– prezentacja gestu wizualizacyjnego: palec serdeczny, środkowy i wskazujący uniesione do ust ułożonych „w ryjek”
– wypowiedzenie sylaby [šu].
a) Utrwalenie korygowanej głoski na materiale językowym:
• W sylabach:
SZU SZO SZY SZE SZA
USZU OSZO YSZY ESZE ASZA
USZO USZY USZE USZA
OSZU OSZY OSZE OSZA
YSZU YSZO YSZE YSZA
ESZU ESZO ESZY ESZA
ASZU ASZO ASZY ASZE
ISZU ISZO ISZY ISZE ISZA
USZ OSZ YSZ ESZ ISZ ASZ
• W nagłosie, śródgłosie i wygłosie wyrazów:
szafa, szyba, szalik, szkoła, szary;
koszyk, poduszka, muszle, uszy, kasztan;
kosz, kapelusz, wąż, jeż, mysz.
• W wyrażeniach:
kalosze Szymona, szybka myszka, pyszna szynka, koszyk kasztanów, nasza szkoła.
• W zdaniach:
Leszek ma kasztany w kieszeni.
Agnieszka szyje koszulę.
Mama przyniosła szynkę.
Za szafą chowa się myszka.
Na łóżku leży poduszka.
b) Ćwiczenia utrwalające wymowę wywołanej głoski w wierszykach, rymowankach.
„Myszki” Justyna Zięba
Myszki szły przez ulicę,
wszystkie zmoczyły spódnice.
Bo – jak szły – padał deszczyk,
tak, że aż przeszedł je dreszczyk.
Wierzyć im nie ma siły,
że wszystkie się przeziębiły.
Bo przecież bądźmy szczerzy,
myszki nie noszą odzieży.
c) Automatyzacja poprawnej wymowy w mowie spontanicznej.
d) Różnicowanie w sylabach i wyrazach.

II. Wywołanie głoski [ž]
– zaprezentowanie układu narządów mowy – uniesienie języka do wałka dziąsłowego, zęby zbliżone do siebie, usta do przodu udając ryjek,
– prezentacja gestu wizualizacyjnego: ręka na krtani, palce: serdeczny, środkowy, wskazujący uniesione do ust ułożonych „w ryjek”,
– wypowiedzenie sylaby [žu].
a) Utrwalenie głoski na materiale językowym:
• W sylabach (oprócz sylab w wygłosie):
ŻU ŻO ŻY ŻE ŻA
ŻU OŻO YŻY EŻE AŻA
UŻO UŻY UŻE UŻA
OŻU OŻY OŻE OŻA
YŻU YŻO YŻE YŻA
EŻU EŻO EŻY EŻA
AŻU AŻO AŻY AŻE
IŻU IŻO IŻY IŻE IŻA
• W nagłosie i śródgłosie wyrazów:
żaba, rzeka, rzuca, żółty, żółw;
burza, plaża, morze, duży, noże.
• W wyrażeniach:
duży żuk, żółta żaba, odważny żółw, brzeg rzeki, brzydka piżama.
• W zdaniach:
Rzeka płynie do morza.
Na plaży stoją leżaki.
Jeżyk leży pod drzewem.
Żaba siedzi w kałuży.
Jerzy stoi na wieży.
b) Ćwiczenia utrwalające wymowę wywołanych głosek w wierszykach, rymowankach i wyliczankach.
„Nad kałużą” I. Michalak-Widera, K. Węsierska
Duża żaba nad kałużą
napotkała żuka.
Żuk na nóżki włożył buty,
obcasami stukał.
Nad kałużą podskakiwał,
żółte buty pokazywał.
Aż je usmarował błotem.
Oj, co było potem.
c) Automatyzacja poprawnej wymowy w mowie spontanicznej.
d) Różnicowanie w sylabach i wyrazach.

III. Wywołanie głoski [č] – prosimy o ułożenie ust w ryjek, podnosimy do ust wewnętrzną część dłoni wymawiając sylabę [ču], kierujemy strumień powietrza na palce. Pokazujemy zwarcie czubka języka.
a) Utrwalenie głoski na materiale językowym:
• W sylabach:
CZU CZO CZY CZE CZA
UCZU OCZO YCZY ECZE ACZA
UCZO UCZY UCZE UCZA
OCZU OCZY OCZE OCZA
YCZU YCZO YCZE YCZA
ECZU ECZO ECZY ECZA
ACZU ACZO ACZY ACZE
ICZU ICZO ICZY ICZE ICZA
UCZ OCZ YCZ ECZ ICZ ACZ
• W nagłosie, śródgłosie i wygłosie wyrazów:
czapka, czekolada, czoło, czajnik, czapla;
oczy, uczy, chłopczyk, kaczka, beczka;
miecz, klucz, mecz, smycz, płacz.
• W wyrażeniach:
teczka ucznia, czujna owieczka, mleczna czekolada, czyste czoło, grzeczna laleczka.
• W zdaniach:
Kaczki odpoczywają nad rzeczką.
Ania czeka na paczkę.
Mama upiecze pączki.
Tomek czeka na mleczko.
Tata czyta bajeczkę.
b) Ćwiczenia utrwalające wymowę wywołanych głosek w wierszykach, rymowankach i wyliczankach.
„Cztery kaczki” I. Michalak-Widera, K. Węsierska
Poczłapały cztery kaczki
na pocztę we czwartek.
Chciały kaczki wysłać paczki
I pocztową kartę.
Paczki kaczki już wysłały
do cioci Nataszy.
Potem siadły i z zapałem
wierszyk napisały.
c) Automatyzacja poprawnej wymowy w mowie spontanicznej.
d) Różnicowanie w sylabach i wyrazach.

IV. Wywołanie głoski [ǯ] – prosimy o ułożenie ust w ryjek, podnosimy do ust wewnętrzną część dłoni wymawiając sylabę [ǯu], kierujemy strumień powietrza na palce, pokazujemy na zwarcie czubka języka z wewnętrzną częścią górnych zębów i na krtań.
a) Utrwalenie głoski na materiale językowym:
• W sylabach (oprócz sylab w wygłosie):
DŻU DŻO DŻY DŻE DŻA
UDŻU ODŻO YDŻY EDŻE ADŻA
ODŻU ODŻY ODŻE ODŻA
YDŻU YDŻO YDŻE YDŻA
EDŻU EDŻO EDŻY EDŻA
ADŻU ADŻO ADŻY ADŻE
IDŻU IDŻO IDŻY IDŻE IDŻA
• W nagłosie i śródgłosie wyrazów:
dżem, dżokej, dżinsy, dżungla, liczba
• W wyrażeniach.
• W zdaniach.
b) Ćwiczenia utrwalające wymowę wywołanych głosek w wierszykach, rymowankach i wyliczankach.
„Dżdżownica” I. Michalak-Widera, K. Węsierska
Dżdżystą porą, mokrym polem
Szła dżdżownica z parasolem.
Drżąca szła w ten dżdżysty dzień
i w słoiku niosła dżem.
Bo cóż robić w dżdżysty dzień?
Chyba lepiej jadać dżem.
Albo w parasola cieniu
Dumać przy słoiku dżemu.
c) Automatyzacja poprawnej wymowy w mowie spontanicznej.
d) Różnicowanie w sylabach i wyrazach.

V. Wywołanie głoski [r] – wielokrotne wymawianie sylaby [da] z dziąsłowym [d]. Później wymawianie podwojonej spółgłoski nadal realizowanej dziąsłowo [dda, ddo, ddu, dde, ddy]. Prezentujemy dziecku gest wizualizacyjny: palcem wskazującym wykonujemy ruch naśladujący wznoszenie języka ku górze, imitując czubkiem palca drgania języka.
a) Utrwalenie głoski na materiale językowym:
• W sylabach:
DRA DRO DRU DRE DRY
ADRA ODRO UDRU EDRE YDRY
ODRA ODRE ODRU ODRY
UDRA UDRE UDRO UDRY
EDRA EDRU EDRO EDRY
YDRA YDRE YDRO YDRU
IDRA IDRO IDRE IDRU IDRY
Później RA RO RU RE RY…
• W nagłosie, śródgłosie i wygłosie wyrazów:
drabina, droga, drewno, dropsy, trawa;
biedronka, cytryna, wiatrak, jutro, strażak;
wiatr, zegar, ser, mur, cukier.
• W wyrażeniach:
trudny sprawdzian, brudne trampki, biedronka w kropki, sprytny struś, mokre ubranie.
• W zdaniach:
Strażak niesie drabinę.
Na drodze leży drut.
Siostra kupiła truskawki.
Patryk ubrał dres.
Czeka nas trudna droga.
b) Ćwiczenia utrwalające wymowę wywołanych głosek w wierszykach, rymowankach i wyliczankach.
„Kolorowe piórko” Justyna Zięba
Kolorowe piórko
spadło na podwórko.
Dziwiły się kurki
„Jakie barwne piórko!”
Kruk ma pióra czarne,
gil zaś ma czerwone.
Wróbelek ma szare,
zimorodek modre.
Wkrótce wyszła prawda,
że pstrokate piórka,
biegnąc przez podwórko,
zgubiła przepiórka!
c) Automatyzacja poprawnej wymowy w mowie spontanicznej.
d) Różnicowanie w sylabach i wyrazach:
LA RA, LO RO, RU LU, LE RE…
loki – roki, bar – bal, rok – lok, kura – kula

Bibliografia:
Cieszyńska J., 2012, Metody wywoływania głosek, Omega Stage Systems Jędrzej Cieszyński Kraków.
Demel G., 1978, Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Wójtowiczowa J., 1993, Logopedyczny zbiór wyrazów, Wydawnictwa Szkolne i Pedagogiczne, Warszawa.
Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.