Konspekt lekcji chemii w szkole podstawowej

Klasa VIII



1. Temat lekcji: Cukry proste – glukoza i fruktoza.
2. Treści podstawy programowej: Substancje chemiczne o znaczeniu biologicznym.
3. Program nauczania: Hanna Gulińska, Janina Smolińska . Program nauczania chemii w szkole podstawowej. WSiP.
4. Dział: Substancje o znaczeniu biologicznym.
5. Wymagania podstawy programowej:
• Wymagania ogólne:
I. Pozyskiwanie, przetwarzanie i tworzenie informacji.
II. Rozumowanie i zastosowanie nabytej wiedzy do rozwiązywania problemów.
III. Opanowanie czynności praktycznych.
• Wymagania szczegółowe:
7) wymienia pierwiastki, których atomy wchodzą w skład cząsteczek cukrów (węglowodanów); klasyfikuje cukry na proste (glukoza, fruktoza) i złożone (sacharoza, skrobia, celuloza);
8) podaje wzór sumaryczny glukozy i fruktozy; bada i opisuje wybrane właściwości fizyczne glukozy i fruktozy; wymienia i opisuje ich zastosowania;
6. Cele szczegółowe. Uczeń:
• zna i pisze ogólny wzór cukrów;
• pisze równanie reakcji otrzymywania glukozy w procesie fotosyntezy;
• wyjaśnia pojęcia: cukier i węglowodany;
• podaje przykłady cukrów prostych i pisze ich wzory sumaryczne;
• bada właściwości glukozy;
• pisze równanie reakcji spalania glukozy i omawia znaczenie tego procesu w życiu organizmów;
• wykrywa glukozę w owocach i warzywach za pomocą reakcji charakterystycznej (rozpoznawczej) – próby Trommera.

7. Metody i formy pracy: pogadanka, wyjaśnienie, praca z podręcznikiem, burza mózgów,
doświadczenie.
8. Środki dydaktyczne: monitor interaktywny, laptop, e-podręcznik, probówki, wodorotlenek miedzi (II), roztwór glukozy, zlewka, woda, palnik, sok ze świeżych winogron, miód, rozpuszczony cukierek.

Czynności
- czynności organizacyjne:
• sprawdzenie listy obecności.

- sprawdzenie pracy domowej:
wskazani uczniowie odczytują pracę domową.

- przypomnienie wiadomości z poprzedniej lekcji:
uczniowie odpowiadają na pytania nauczyciela dotyczące tematu „Właściwości białek”.

Omówienie tematu i celów lekcji.

Podanie tematu lekcji: Cukry proste – glukoza i fruktoza.

Podział cukrów

Nauczyciel wyjaśnia:
Cukry dzielimy na cukry proste, dwucukry i wielocukry.

Nauczyciel rysuje schemat na tablicy, uczniowie wykonują schemat w zeszytach.

CUKRY

proste dwucukry wielocukry
- glukoza - sacharoza - skrobia
- fruktoza - maltoza - celuloza
- laktoza

Otrzymywanie glukozy w procesie fotosyntezy

Nauczyciel wyjaśnia:
Rośliny zielone potrafią produkować cukier prosty – glukozę w procesie fotosyntezy.
Nauczyciel pyta o substraty fotosyntezy oraz produkty powstające w tym procesie. Na tablicy pojawia się zapis reakcji fotosyntezy. Uczniowie zapisują reakcję w zeszytach.

Reakcja fotosyntezy

chlorofil
6CO2 + 6H2O + energia słoneczna → C6H12O6 + 6O2^
tlenek węgla (IV) woda glukoza tlen

Nauczyciel wyjaśnia:
W procesie fotosyntezy z dwutlenku węgla i wody przy udziale energii słonecznej i chlorofilu, powstaje glukoza i tlen. Produkty fotosyntezy maja istotne znaczenie dla życia na Ziemi. W komórkach roślin glukoza przekształcana jest w inne związki organiczne.

Wzór ogólny cukrów

Nauczyciel wyjaśnia:
Cukry są związkami organicznymi złożonymi z węgla, wodoru i tlenu. Ich ogólny wzór ma postać

CnH2mOm

gdzie n to liczba atomów węgla a m – liczba atomów tlenu.

Glukoza

Nauczyciel wyjaśnia i zapisuje na tablicy:
Glukoza to cukier prosty (monosacharyd).

C6H12O6 – wzór sumaryczny glukozy,
- wzór strukturalny glukozy.

Nauczyciel wyjaśnia:
wzór strukturalny glukozy jest złożony, w formie uproszczonej można go przedstawić następująca:


- uproszczony wzór strukturalny glukozy

Właściwości glukozy

Nauczyciel omawia zagadnienie, wykonuje notatkę na tablicy. Uczniowie wykonują notatkę w zeszytach:

Właściwości glukozy:
• barwa biała;
• postać krystaliczna;
• bez zapachu;
• dobrze rozpuszcza się w wodzie;
• nie rozpuszcza się w alkoholu;
• roztwór glukozy ma odczyn obojętny
• ma słodki smak.

Występowanie glukozy

Nauczyciel wyjaśnia:
Glukoza jest najbardziej rozpowszechnionym cukrem prostym. Występuje w wielu owocach, warzywach, kwiatach, miodzie, we krwi ludzi i zwierząt. Glukozę można kupić w sklepie.
Glukoza jest cukrem najłatwiej przyswajalnym przez organizm człowieka. Dostarczana jest do organizmu z pożywieniem.

Spalanie glukozy

Nauczyciel wyjaśnia;
Glukoza, po dostaniu się do komórek organizmu, ulega spalaniu. Reakcja spalania glukozy jest reakcją odwrotną do reakcji fotosyntezy.

Reakcja spalania glukozy

enzymy
C6H12O6 + 6O2 → 6CO2 + 6H2O + energia

Próba Trommera – reakcja charakterystyczna glukozy

Nauczyciel informuje uczniów, że zostanie wykonane doświadczenie „Reakcja charakterystyczna glukozy”. Uczniowie zapoznają się z instrukcją doświadczenia (podręcznik, str. 224).
Nauczyciel poleca uczniom wykonanie notatki w zeszytach.
Nauczyciel wykonuje doświadczenie. W trakcie omawiane są obserwacje oraz wniosek z doświadczenia.

DOŚWIADCZENIE 1 – Reakcja charakterystyczna glukozy – próba Trommera.

Materiały: probówka, wodorotlenek miedzi (II), roztwór glukozy, zlewka, woda, palnik.

Obserwacja: Niebieskie zabarwienie wodorotlenku miedzi (II) znika, pojawia się osad o ceglastoczerwonej barwie.

Reakcje, które zaszły podczas doświadczenia:
• rozkład wodorotlenku miedzi (II) w wyniku ogrzewania na tlenek miedzi (II) i wodę:

Cu(OH)2 + C6H12O6 → Cu2O + H2O
niebieski osad czarny osad

• reakcja tlenku miedzi (II) z glukozą:

2CuO + C6H12O6 –> Cu2 + C6H12O7



Wykrywanie glukozy w produktach spożywczych

Nauczyciel informuje uczniów, że zostanie wykonane doświadczenie „Wykrywanie glukozy w produktach spożywczych”. Uczniowie zapoznają się z instrukcją doświadczenia (podręcznik, str. 224).
Nauczyciel poleca uczniom wykonanie notatki w zeszytach.
Nauczyciel wykonuje doświadczenie. W trakcie omawiane są obserwacje oraz wniosek z doświadczenia.

DOŚWIADCZENIE 2 – Wykrywanie glukozy w produktach spożywczych – próba Trommera.

Materiały: sok ze świeżych winogron, miód, rozpuszczony cukierek, probówki, wodorotlenek miedzi (II), zlewka, woda, palnik.

Obserwacja: Roztwór soku z winogron, miodu i cukierka z wodorotlenkiem miedzi (II)zmienił barwę na czerwoną.

Wniosek: Winogrona, miód oraz cukierki zawierają glukozę.

Fruktoza

Nauczyciel wyjaśnia i zapisuje na tablicy:
Fruktoza to również cukier prosty (monosacharyd).

C6H12O6 – wzór sumaryczny fruktozy,


- wzór strukturalny fruktozy
- uproszczony wzór strukturalny fruktozy

Występowanie glukozy

Nauczyciel wyjaśnia:
Fruktoza występuje w owocach. Jest najsłodszym i najlepiej rozpuszczalnym w wodzie cukrem.

Miód jest naturalnym źródłem cukrów. Zawiera kwasy organiczne, enzymy, sole mineralne oraz substancję hamującą rozwój drobnoustrojów. Jednocześnie miód jest bardzo kaloryczny.
Uczniowie kolejno rozwiązują zadania testowe z e-podręcznika, korzystając z monitora interaktywnego. Nauczyciel kontroluje prace uczniów.

- zadanie pracy domowej
• dla wszystkich - ćwiczenia do tematu w zeszycie ćwiczeń;
• dla chętnych – „Wykonaj doświadczenie” - podręcznik str. 226 (doświadczenie bada szybkość rozpuszczania w wodzie cukru i glukozy).

- ocena aktywności uczniów na zajęciach.

Wyświetleń: 0