Katalog

renata nowak, 2019-05-15
radom

Zajęcia przedszkolne, Program nauczania

,,Mówimy wyraźnie" program profilaktyki logopedycznej

- n +

,Mówimy wyraźnie”

Program profilaktyki logopedycznej
dla dzieci 3-4 letnich




Autor programu: mgr Renata Nowak


Nauczyciel w zakresie zintegrowanej
edukacji wczesnoszkolnej i przedszkolnej
z terapią pedagogiczną


Spis treści:
WPROWADZENIE ……………………………………………………..........................3

CELE OGÓLNE
PROGRAMU PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ ……………………………....4

CELE SZCZEGÓŁOWE
PROGRAMU PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ……………………………..….4

METODY, FORMY I ŚRODKI DYDAKTYCZNE …………………………………...5

WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU ………………………………………………5

CHARAKTERYSTYKA ROZWOJU MOWY DZIECKA 3-4 LETNIEGO………………………………...………………………………………….....6

DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROGRAMU……………………………7

EWALUACJA PROGRAMU …………………………………………………………20

LITERATURA ………………………………………………………….......................21

ZAŁĄCZNIKI………………………………………………………………….………22



WPROWADZENIE

Program profilaktyki logopedycznej ,,Mówimy wyraźnie” jest programem przeznaczonym dla dzieci 3-4 letnich uczęszczających do Publicznego Przedszkola nr 2 w Radomiu. Opracowany został w oparciu o nową Podstawę Programową Wychowania Przedszkolnego (Dz. U. z dnia 24.02.2017 r. poz. 356).
Podczas swojej kilkuletniej pracy zaobserwowałam narastający problem zaburzeń rozwoju mowy u dzieci. Mowa nie jest umiejętnością wrodzoną, dziecko przyswaja ją sobie z otoczenia drogą naśladownictwa. Wielokrotnie powtarzane przez rodziców nazwy przedmiotów znajdujących się w otoczeniu dziecka zostawiają słuchowe ślady w jego mózgu. Umiejętność poprawnego mówienia stanowi warunek pełnego uczestnictwa w życiu społecznym oraz odgrywa znaczącą rolę w procesie nauczania. Prawidłowy rozwój mowy, poza poprawnym myśleniem i rozwojem społecznym, świadczy o dojrzałości dziecka do podjęcia nauki w szkole. Okres przedszkolny jest najważniejszym
i decydującym okresem w kształtowaniu i rozwijaniu mowy dziecka. Należy dbać nie tylko o zapobieganie i korygowanie powstałych zaburzeń, ale również o usprawnianie i stymulowanie prawidłowego rozwoju mowy, aby przebiegał on właściwie i bez zakłóceń.
Wprowadzenie dodatkowych zabaw mających na celu rozbudzenie aktywności językowej dziecka, stymuluje jej prawidłowy rozwój oraz pozwala na wczesne rozpoznanie istniejących zaburzeń mowy.
Nauczyciel wychowania przedszkolnego w trosce o swoich podopiecznych powinien systematycznie stwarzać dzieciom okazję do wspólnych zabaw oddechowych, artykulacyjnych i dźwiękonaśladowczych, gdyż mają one znaczenie dla ich mowy. Ważne jest również utrwalanie właściwego sposobu oddychania, wyrabianie prawidłowego odruchu gryzienia, żucia, jak również obserwowanie ruchów narządów artykulacyjnych.
Program ten zawiera charakterystykę rozwoju mowy dziecka 3-4 letniego, oraz przykłady ćwiczeń do realizacji w czasie pobytu dziecka w przedszkolu.
Należy pamiętać, że przedstawione w programie ćwiczenia nie zastępują terapii logopedycznej, a jedynie ją wspomagają.


CELE OGÓLNE PROGRAMU PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ

Stymulowanie rozwoju językowego dzieci rozpoczynających edukację przedszkolną
Umiejętność informowania o swoich potrzebach i stanach emocjonalnych
Wczesne rozpoznawanie zaburzeń rozwoju mowy
Zapewnienie właściwej formy profilaktyki i terapii
Nabycie umiejętności komunikowania się z rówieśnikami i dorosłymi
Wdrażanie dzieci do twórczej aktywności słownej
Wspomaganie rozwoju mowy u dzieci
Ćwiczenia narządów artykulacyjnych
Rozwijanie percepcji słuchowej
Stwarzanie sytuacji sprzyjających spontanicznemu wypowiadaniu się
Zachęcanie dziecka do udziału w rozmowach kierowanych przez nauczyciela
Nabywanie umiejętności prawidłowego oddychania i gospodarowania powietrzem wydychanym

CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU PROFILAKTYKI LOGOPEDYCZNEJ

Starannie wykonuje ćwiczenia narządów mowy
Odgrywa rolę w zabawach
Posługuje się gestami i mimiką podczas komunikacji
Rozwija zasób słownictwa i nabywa umiejętność budowania wypowiedzi poprawnych pod względem gramatycznym
Nabywa umiejętność właściwego gospodarowania powietrzem wydechowym
Naśladuje dźwięki otoczenia (zwierząt, pojazdów)
Wystukuje podany rytm na instrumentach
Rozróżnia dźwięki niskie i wysokie
Nabywa umiejętność modulowania głosem
Wzmacnia poczucie własnej wartości
Układa i opowiada historyjkę obrazkową
METODY, FORMY I ŚRODKI DO REALIZACJI PROGRAMU
Wybór odpowiednich metod i form pracy dostosowanych do rozwoju
i możliwości dzieci umożliwi realizację zamierzonych celów.
Metody:
Słowna: instrukcja, objaśnienia, rozmowa
Oglądowa: pokaz, obserwacja
Czynna: zadań stawianych dzieciom, samodzielnych doświadczeń
Formy:
Praca z całą grupą
Praca w zespołach
Praca indywidualna
Środki dydaktyczne: płyty z odgłosami, piórka, słomki, lusterka, wiatraki, pacynki, klocki, instrumenty muzyczne, bańki, gazety, ilustracje, karty pracy.


WARUNKI REALIZACJI PROGRAMU

Realizacja programu będzie odbywała się przez cały rok szkolny, od września 2018 do czerwca 2019 roku, a realizatorami programu będą: Renata Nowak i Małgorzata Gajos.
Praca może odbywać się z całą grupą, w zespołach lub indywidualnie
z dzieckiem. Zajęcia dostosowane są do możliwości rozwojowych dzieci
i występują w formie zabawy, aby zachęcić ich do aktywnego uczestnictwa.
Ćwiczenia powinny odbywać się systematycznie w I lub III części dnia, a ich długość w zależności od rodzaju ćwiczeń nie powinna przekroczyć 10 minut.
Przedszkole wyposażone jest w pomoce dydaktyczne, które umożliwią realizację wyznaczonych celów.





CHARAKTERYSTYKA ROZWOJU MOWY DZIECKA 3-4 LETNIEGO

Na rozwój mowy dziecka mają wpływ nie tylko uwarunkowania genetyczne, ale również środowisko społeczne, w którym się wychowuje. Ważne jest, aby jak najwcześniej podjąć działania mające na celu stymulowanie rozwoju mowy.
Dziecko 3-letnie rozpoczynające edukację w przedszkolu ma już za sobą okres melodii i wyrazu. Okres zdania jest to czas, kiedy poznaje ono największą ilość słów, potrafi formułować proste zdania i wykonywać bardziej złożone polecenia np. Odłóż zabawkę na miejsce i usiądź na dywanie. Wie jak się nazywa i umie recytować krótkie rymowanki. Trzylatek mówi dużo i chętnie, czasem się zacina, jąka lub powtarza słowa zwłaszcza w sytuacjach wywołujących silne emocje. Mowa staje się bardziej wyraźna, choć nadal sprawia wrażenie pieszczotliwej.
Czterolatek wkracza już w okres mowy swoistej, który trwa do siódmego roku życia. Dziecko rozumie i potrafi wykonać bardziej złożone polecenia. Mowa powinna być zrozumiała i pozbawiona zmiękczeń. w tym okresie może pojawić się głoska ,,r” i jest dla dziecka tak wielkim sukcesem, że zaczyna używać jej zamiast głoski ,,l” . Takie zjawisko nazywane jest hiperpoprawnością i dziecko samoczynnie z niego wyrasta.
Obserwując dzieci rozpoczynające edukację przedszkolną zauważyłam, iż wiele z nich nie nabyło jeszcze wyżej wymienionych umiejętności. Przyczyny takiego stanu są różne:
niska sprawność narządów artykulacyjnych (języka, warg, podniebienia miękkiego)
nieprawidłowa budowa aparatu mowy (rozszczep podniebienia, warg, zbyt duży lub mały język, skrócone wędzidełko)
mówienie do dziecka ,, pieszczotliwie”
nieprawidłowe wzorce wymowy w domu
niewłaściwa atmosfera rodzinna
zaniedbania zdrowotne matki w ciąży (używki)
brak okazji do rozwijania mowy ( rozmowy, czytanie książek, oglądanie ilustracji)
Stąd też konieczność prowadzenia systematycznej pracy ukierunkowanej na prawidłowy rozwój mowy dzieci.

DZIAŁANIA ZWIĄZANE Z REALIZACJĄ PROGRAMU

Ćwiczenia usprawniające narządy mowy
Warunkiem prawidłowego wymawiania wszystkich głosek jest m.in. sprawne działanie narządów mowy. Realizacja poszczególnych głosek wymaga odpowiedniego układu artykulacyjnego i różnej pracy mięśni. Dlatego też, narządy mowy należy tak ćwiczyć, by wypracować prawidłowe ruchy warg, języka i podniebienia. Ważne jest, aby ćwiczenia wykonywać systematycznie zaczynając od łatwiejszych i stopniowo przechodząc do ćwiczeń trudnych, zwracając szczególną uwagę na te ruchy, które ćwiczącemu sprawiają trudność.
a) Ćwiczenia języka
Język jest najbardziej ruchliwym narządem mowy, przy jego udziale powstają prawie wszystkie spółgłoski (z wyjątkiem p, b, m, u, f, r). Odgrywa też ogromną rolę przy wymawianiu spółgłosek tj. r, s, z, c, dz, sz, rz, ponieważ wymagają one wyspecjalizowanych ruchów języka.
Przykłady ćwiczeń:
- wysuwanie i chowanie języka
- przesuwanie języka od kącika do kącika warg
- oblizywanie dolnej wargi i brody
- oblizywanie górnej wargi
- spłaszczanie języka
- dotykanie ,,zaostrzonym” czubkiem języka różnych punktów na podniebieniu
- unoszenie języka do nosa i wywijanie go na brodę
- próby dotykania czubkiem języka na przemian ostatnich zębów trzonowych po obu stronach dolnej szczęki, potem górnej przy otwartej jamie ustnej
- uderzanie językiem o górne dziąsło z artykulacją głosek l, t d
- próby robienia z języka:
szpilki ( cieniutki język),
kociego grzbietu,
łopatki (płaski, szeroki język),
łyżki (język stulony z uniesionym do góry końcem)
- naśladowanie odgłosów zwierząt:
jak kot pije mleko (szybkie, krótkie ruchy języka w przód, do góry i do tyłu)
miś oblizuje się po jedzeniu miodu (staranne oblizywanie warg przy szeroko otwartych ustach)
- zabawa w ,,konika”:
jedziemy jak konik (czubek języka uderza o podniebienie i z klaśnięciem opada w dół), konik parska, chrapie, śmieje się
- wiersz ,,Gimnastyka”
Na początku jest rozgrzewka, językowa w przód wywieszka.
Cały język wyskakuje, wszystkim nam się pokazuje.
W dół i w górę, w lewo w prawo.
Pięknie ćwiczy! Brawo, brawo!
Język wargi oblizuje, piękne kółka wykonuje.
Popatrzymy do lusterka, jak się język bawi w berka.
Kto spróbuje z miną śmiałą, zwinąć język w rurkę małą.
Może uda się ta sztuczka, trzeba uczyć samouczka.

b) Ćwiczenia warg i policzków
Ćwiczenia te mają na celu usprawnienie warg uwzględniając ich synchroniczne ruchy oraz samodzielne ruchy wargi dolnej i górnej. Ponieważ wargi stanowią przedłużenie policzków, to niektóre ćwiczenia mają wpływ na ich muskulaturę
i odwrotnie – ćwiczenia policzków na ruchy warg.

Przykładowe ćwiczenia:
- wymawianie na przemian ,,a” - ,,O” przy maksymalnym oddaleniu od siebie wargi dolnej i górnej
- oddalenie od siebie kącików ust, jak przy wymawianiu ,,i”, a następnie zbliżenie do siebie kącików ust jak przy wymowie ,,u”
- cmokanie przy różnym ułożeniu warg
- parskanie (wprawianie warg w drganie)
- ssanie górnej i dolnej wargi
- dmuchanie przez wargi w kształcie dzióbka, bokiem, z zębami górnymi na dolnej wardze
- pokazywanie jak wyglądają: wesołe usta, smutne, obrażone, złe
- podtrzymywanie wargami kartki papieru, którą nauczyciel usiłuje wyciągnąć
- wciąganie ust
- zwieranie i rozwieranie warg przy zaciśniętych zębach
- nadymanie policzków i zatrzymywanie powietrza, a następnie oddychanie przez nos bez zmiany położenia warg i policzków (ćwiczenie to zwiększa objętość przedsionka jamy ustnej)
- odciąganie na przemian kącików ust na boki przy zwartych szczękach
i wargach
- wciąganie policzków tak, aby ściśle obejmowały zęby
c) Ćwiczenia podniebienia miękkiego
Podniebienie miękkie znajduje się w pozycji biernej podczas oddychania, natomiast pozycje czynną przyjmuje podczas wydawania dźwięków ustnych oraz pewnych czynności fizjologicznych jak ziewanie, połykanie, kaszel. Pozycja ta polega na uniesieniu tego narządu ku górze i przywarciu tylnej jego części do ścianki jamy gardłowej. Ruchy podniebienia miękkiego możemy zaobserwować w lusterku otwierając szeroko usta.
Przykładowe ćwiczenia:
- ziewanie
- kaszlanie z językiem wysuniętym na zewnątrz jamy ustnej
- chrapanie na wdechu i wydechu
- oddychanie: wdech przez nos, wydech przez usta
- wymawianie sylab: ak, ka, ku, aka, oko, uku, uk
- płukanie gardła ciepłą wodą
- głębokie oddychanie przez jamę ustną przy zaciśniętych nozdrzach i przez nos przy zamkniętych ustach
- wypowiadanie sylab w połączeniu z głoską ,,g”
- zabawa ,,Chory krasnoludek”
Krasnalek był chory i leżał w łóżeczku i przyszedł pan doktor
- Jak się masz krasnalku?
Krasnalek kaprysi, ziewa, nie chce jeść, nie chce pić. Chyba się przeziębił:
- Ziewa szeroko z opuszczoną nisko dolną szczęką: aaaaaaaaaa
- Nie chce jeść i bardzo chudnie: wciąganie policzków
- Kaszle: z wysuniętym na zewnątrz językiem
- Chętnie ssie smoczek: naśladowanie odruchu ssania
- Bardzo marudzi: mmmm (murmurando)
Wzywamy pogotowie, pogotowie jedzie: eo, eo, au, au, ay, ay, iu, iu,yu, yu

Pan doktor zaleca:
 - Płukanie gardełka (gulgotanie)
- Połykanie pastylek (naśladowanie połykania)
- Oglądanie gardła w lusterku (podczas wymawiania samogłosek)
Krasnalek zmęczony zabiegami ziewa (szeroko), ziewa i usypia:
- Chrapie (na wdechu)
- Chrapie (na wydechu)
Budzi się . Będzie brał inhalacje:
- Zaciska na przemian dziurki nosa (w tym czasie oddycha wolną dziurką)
- Wdycha powietrze nosem - wydycha ustami.
Krasnalek czuje się już lepiej- sprawdza czy gardło go jeszcze boli
Trzyma ręką gardło i wymawia sylaby (przy szeroko otwartych ustach):
ga go ge gu gy
ka ko ke ku ky
oko eke uku aku
ago ego ugu ogo
ga go ge gu gy
Zdrowy krasnoludek ma apetyt, zamyka usta i żuje coś smacznego (naśladowanie żucia).Po posiłku krasnal dostał czkawki:
Ap-ap, op-op, up-up, ep-ep, yp-yp, ip-ip.

d) Ćwiczenia szczęki dolnej
praca szczęki dolnej polega na jej większym lub mniejszym opuszczaniu. Ćwiczenia te należą do najłatwiejszych, a zestaw ćwiczeń jest niewielki ze względu na mały zakres ruchów.
Przykłady ćwiczeń:
- opuszczanie i unoszenie szczęki dolnej
- chwytanie dolnymi zębami górnej wargi
- ruchy szczęki dolnej w prawo i w lewo, z wyraźnym zaznaczeniem pozycji środkowej. Ćwiczenia wykonuje się na cztery fazy:
Wychylenie w prawo
Powrót do pozycji środkowej
Wychylenie w lewo
Powrót do pozycji środkowej
- naśladowanie ziewania
- zabawa w pociąg (naśladowanie powolnej jazdy pociągu: sz, sz, sz, sz, naśladowanie pociągu jadącego szybko: fu, fu, fu, fu)
- wykonywanie ruchów żucia (szczęka dolna wykonuje ruchy równo w linii pionowej i poziomej). Nie zaleca się tego ćwiczenia dzieciom z seplenieniem międzyzębowym, ponieważ utrwala ono tę wadę.


Ćwiczenia usprawniające aparat oddechowy
Aparat oddechowy człowieka spełnia podwójną rolę: dostarcza człowiekowi tlenu potrzebnego do oddychania i wytwarza prąd powietrza, który w krtani i nasadzie przerabiany jest na dźwięki.
Podczas spoczynku oddychamy nosem: wdech i wydech są niemal zrównoważone co do długości trwania. Natomiast podczas mówienia wdech jest szybki i krótki, a wydech długi i powolny.
Według E. Sachajskiej właściwie dobrane ćwiczenia oddechowe usprawniają aparat oddechowy, zwiększają pojemność naszych płuc, kształtują ruchy przepony, uczą ekonomicznego zużywania powietrza, a także działają uspokajająco po dużym wysiłku fizycznym lub psychicznym.
Ćwiczenia oddechowe służą również wyrabianiu prawidłowych nawyków oddechowych w trakcie mówienia i przyczyniają się do poprawy wyrazistości mowy.

Aby ćwiczenia spełniły swój cel, należy przestrzegać pewnych zasad:
- ćwiczenia należy wykonywać w przewietrzonym pomieszczeniu,
przy otwartym oknie lub na świeżym powietrzu,
- należy je wykonywać przed jedzeniem lub 2-3 godziny po jedzeniu,
gdyż przepona nie jest wtedy obciążona i porusza się swobodnie,
- trzeba zwrócić uwagę zarówno na wdech jak i wydech. W czasie milczenia trzeba oddychać przez nos, gdyż powietrze zostaje wtedy ogrzane i oczyszczone z kurzu. Gdy mówimy oddychamy przez usta nabierając szybko powietrze, żeby nie powstawały długie przerwy podczas mówienia.
- ćwiczenia wykonujemy systematycznie jeden lub dwa razy w ciągu dnia przez około 5 minut, pamiętając o krótkim odpoczynku po każdym ćwiczeniu,
- ćwiczenia wykonujemy w różnych pozycjach ciała, a ich forma powinna być dostosowana do wieku i możliwości dziecka.

Ćwiczenia oddechowe możemy podzielić na dwa etapy: pierwszy to nauczenie dzieci poprawnego, głębokiego wdechu i mocnego, długiego wydechu. Drugi etap dotyczy świadomego regulowania swojego wydechu zgodnie z potrzebami.
Głębokiego wdechu i długiego wydechu uczymy dzieci przez prowadzenie następujących ćwiczeń:
- wdech i wydech mocny i długi,
- powolny wdech i wydech powietrza przez usta,
- dmuchanie piórek, papierków i wacików,
- dmuchanie po gładkiej powierzchni różnych przedmiotów: piłek, samochodzików,
- napełnianie powietrzem gumowych przedmiotów,
- gaszenie świec,
- zdmuchiwanie mlecza,
- chuchanie w dłonie, bo zmarzły,
- wypuszczanie powietrza jak z balonika (długie ssss)
- lokomotywa oddaje nadmiar pary: pfff, szszsz
- naśladowanie śmiechu różnych ludzi:
staruszki: he-he-he,
kobiety: ha-ha-ha,
mężczyzny: ho-ho-ho,
dziewczynki: hi-hi-hi,
Kiedy dzieci opanują powyższe ćwiczenia przechodzimy do ćwiczeń, które uczą świadomego regulowania fazy wydechowej.
Do ćwiczeń tych należą:
- wydmuchiwanie baniek mydlanych
- gra na trąbkach, gwizdkach,
- wdmuchiwanie różnych przedmiotów do bramek, przy czym bramki nie stoją naprzeciw przedmiotu, na który dziecko dmucha,
- dmuchanie na świeczkę tak, aby nie zgasła,
- dmuchanie na zawieszone na nitkach krążki papieru, wstążki,
- zabawa w ,,żabę”:
Kładziemy przed dzieckiem rysunek żaby i prosimy, aby dmuchało na nią tak, by wolno przesuwała się po stole, podskakiwała wiele razy, bądź przemieściła się gwałtownie.
- zabawa w ,,kwiaty”:
Przed dzieckiem kładziemy obrazki z kwiatami o różnej liczbie ułożonych płatków. Prosimy, aby dmuchało w sposób ciągły, próbując zdmuchnąć wszystkie płatki. Dziecko widząc większą liczbę płatków na kolejnych ilustracjach, spontanicznie wydłuża fazę wydechową.
- zabawa z wierszem ,,Jak ziewamy?
Kiedy lewek głośno ziewa,
masz wrażenie, że lew śpiewa.
Już szeroko rozwarł paszcze,
już publika brawo klaszcze.
Pokaż teraz ty mój panie,
jak wygląda lwie ziewanie: aaaaaaa.

Hipopotam, gdy jest śpiący,
bywa także ziewający.
Paszcze mocno tak otwiera,
masz wrażenie, że cię zżera.
Pokaż wszystkim ty mój panie,
hipopotama ziewanie: aaaaaaa.

Reksio znany z dobranocki,
chowa w budzie swoje klocki.
Gdy jest śpiący zwyczaj miewa,
niesłychanie głośno ziewać.
Zostań teraz psiną małą, z
iewaj głośno buzią całą: aaaaaaa.

Lewek, Reksio, Hipopotam,
już sam nie wiem jeszcze kto tam.
Gdy na spanie chętkę mają,
Wszyscy głośno tak ziewają: aaaaaaa.
Do tej grupy dodam siebie,
Kasię, Anię oraz Ciebie.
Gdy szykuje się nam spanie,
Słychać wokół to ziewanie: aaaaaaa.

- zabawa z wierszem ,,Kłótnia zegarów”
Zegar potężny stoi przy ścianie,
wskazówki pręży, prawi kazanie:
Jestem tu ważny, godzin pilnuję,
wszak wie to każdy, nie oszukuję!
Moje tykanie głośno się niesie,
takie tykanie, że słuchać chce się.
Tik-tak, tik-tak, tik-tak…
A ten zegarek czego tu szuka?
On jak Komarek brzęczy do ucha.
Cyk, cyk, cyk…
Kogoś takiego niech nikt nie słucha,
on nic ważnego wam nie wystuka.
Tik-tak, tik-tak, tik-tak…
Mnie trzeba cenić, panowie, panie,
proszę docenić moje tykanie.
Tik-tak, tik-tak, tik-tak…
Nie bądź potworem, panie zegarze,
ja każdą porę też dobrze wskażę.
Cyk, cyk, cyk… -
Twoje tykanie jest bardzo głośne,
lecz za to moje- ciche, radosne.
Tik-tak, tik-tak, tik-tak…
Cyk, cyk, cyk…
I mam, kolego, szczęścia też więcej,
u pana swego bywam na ręce.
Cyk, cyk, cyk…

- zabawa z wierszem ,,Piesek”
Mała Ola pieska ma, gdy jest grzeczny, łapę da.
Gdy się bawi Oli pies, szczeka głośno groźny jest.
Hau, hau, hau ,hau! Hau, hau, hau ,hau!
Szarpie buty, rzuca kość, głupich figlów nie ma dość.
Jeży się na głowie włos, gdy zabiera piesek głos.
Hau, hau, hau ,hau! Hau, hau, hau ,hau!
Kiedy Ola idzie spać, piesek nie chce łapy dać.
Chce się bawić mały psiak, bardzo głośno szczeka tak:
Hau, hau, hau ,hau! Hau, hau, hau ,hau!
Ola lubi swego psa, choć kłopotów wiele ma.
Lubi piesek panią swą i wesoło wita ją:
Hau, hau, hau ,hau! Hau, hau, hau ,hau!


Ćwiczenia rytmizujące
Ćwiczenia te są bardzo pomocne przy doskonaleniu i korekcji mowy
u dzieci, których rozwój psychoruchowy przebiega nieprawidłowo. Celem ich jest kształcenie i sprawne wykonywanie ruchu, a co za tym idzie wyrabiają szybką orientację w czasie i przestrzeni, umiejętność koncentracji uwagi
i zmuszają do sprawniejszego myślenia.
Przykładowe ćwiczenia:
- klaskanie w dłonie lub w inne części ciała,
- wystukiwanie podanego przez prowadzącego układu rytmicznego,
- rozpoznawanie tonów wysokich i niskich,
- rytmiczne wystukiwanie wierszyków np.
Koci, koci, łapci,
pojedziemy do babci.
Babcia da nam serka,
a dziadek cukierka.
- maszerowanie dookoła Sali w rytm wystukiwany przez nauczyciela na tamburynie lub innym instrumencie.

Ćwiczenia słuchowe
Ćwiczenia te są jednym z najważniejszych elementów profilaktyki logopedycznej. Prawidłowy odbiór informacji za pomocą słuchu ma wpływ na wymowę dziecka oraz ułatwia proces nauki czytania i pisania.
Przykładowe ćwiczenia:
- wyklaskiwanie rytmu,
- naśladowanie usłyszanego dźwięku,
- rozpoznawanie dźwięków otoczenia,
- szukanie ukrytego zegarka, budzika bądź telefonu w sali,
- zabawa ,,Dzwoneczek”
Dzieci siadają w kręgu. Jedno trzyma dzwoneczek za plecami, a drugie staje
w środku z zamkniętymi oczami i próbuje wskazać skąd dobiega dźwięk.
- zabawa ,,Jaś i Małgosia”
Dzieci tworzą koło trzymając w ręce sznurek. W kole jest wielki, ciemny las. Wchodzi do niego dwoje dzieci – Jaś i Małgosia. Oboje dostają opaski na oczy
i bębenki, przy pomocy których muszą się odnaleźć.

Ćwiczenia fonacyjne
,,Fonacja” pochodzi od greckiego słowa phone – dźwięk, głos i oznacza zdolność do wydawania głosu. Dlatego ćwiczenia fonacyjne określa się mianem ćwiczeń głosowych. Mają one na celu wykształcenie u dzieci odpowiedniej wysokości i umiejętności właściwego stosowania natężenia głosu w czasie mówienia.
Przykłady ćwiczeń:
- ćwiczenie długiej wymowy głosek: a, e, o ,u, i, y,
- kilkakrotne powtarzanie tej samej głoski: aaaa, uuuuu, ooooo
- naśladowanie syczenia ulatniającego się powietrza na jednym wydechu,
- dzieci mruczą przez nos wypowiadając głoskę m, czemu zawsze towarzyszy drganie warg
- wymawianie samogłosek z różnym natężeniem głosu: cicho głośno, szeptem, krzycząc,
- wypowiadanie połączenia samogłosek au wyrażając: zdziwienie, pytanie, gniew, zachwyt.
- zabawa z tekstem ,,Wiatr i wąż”
Szumi wiatr, szumi wciąż: Szszsz... szszsz...
A tu głośno syczy wąż: Sss... sss...
Wiatr piosenkę nową szumi: Szszsz... szszsz...
Lecz syk węża szum ten tłumi: Sss... Sss...
Zdenerwował się aż wąż: - Czy mam szumu słuchać wciąż?! Sss... sss... Przecież pięknie syczę sam, teraz ja tu koncert dam! Sss... sss...
Węża syk i wiatru szum naśladuje dzieci tłum: Szszsz... szszsz... Sss... sss...

- zabawa z tekstem ,,Wesołe i smutne okrzyki”
Tam na wróble stoi strach – ach ach!
Jaki duży wyrósł groch – och, och!
Ty wietrzyki liśćmi chwiej – hej, hej!
Heli dobrze w szkole szło – ho ho!
Znów od rana w kuźni ruch – buch buch!
Płaksa nie wie, czego chce – eeeee!
Drzemią kury w cieniu lip – cip cip!
Przeskoczymy przez ten kloc – hoc, hoc!
Przemknął zając w poprzek bruzd – szust, szust!
Traktor na zakręcie znikł – pyk pyk!
Krówki w polu mokną w dżdżu – mu mu!
Znowu rozlał mi się klej - ojej!
Deszcz załzawia oczka szyb – chlip chlip!
Poszedł kaczki wołać Jaś – taś taś!
Nie wrzeszcz, bo to ledwie świt - cyt cyt!
Wrona też swój okrzyk ma – kra kra!
Jurek Władka zgubi trop – hop hop!
Od niedzieli zima zła – hu ha!
Do snu nucą kotki dwa – aaaa!




Ćwiczenia logorytmiczne
Logorytmika to jedna z metod stosowana w logopedii, oparta na muzyce
i tekstach słownych, połączona z ruchami całego ciała. Według J. Stadnickiej to zajęcia poprawiające ogólną kondycję psychiczną i fizyczną dziecka. Wywołują uśmiech, budzą zaciekawienie, wyzwalają aktywność ruchową, umożliwiają odreagowanie napięć i negatywnych emocji.
Ćwiczenia te mają na celu sprawne wykonywanie ruchu, a co za tym idzie wyrabiają orientację w przestrzeni, umiejętność koncentracji uwagi, zmuszają do sprawniejszego myślenia. Kształcą takie cechy charakteru jak zdyscyplinowanie, porządek, aktywność, poczucie odpowiedzialności
i umiejętność współdziałania w grupie. Zabawy z ,,rytmem” wyrabiają u dzieci wrażliwość na muzykę i kształcą słuch muzyczny, dlatego powinny być prowadzone nie tylko na zajęciach z rytmiki.

Przykładowe zabawy:
- ,,Kwoka i kurczątka” – nauczyciel jest kwoką i gra na grzechotce. Dzieci
z emblematami kurczątek spacerują po sali machając skrzydełkami i wydając głosy: pi, pi, pi, pi. W przerwie w muzyce nauczycielka nawołuje swoje maleństwa wołając: ko, ko, ko. Dzieci zbierają się przy niej i przykucają na dywanie.
- ,,Kotki” – dzieci są kotkami i przy akompaniamencie muzyki spacerują po Sali wydając głosy: miau, miau, miau. Kiedy muzyka milknie kotki zasypiają.
- ,,Na łące” – dzieci podzielone są na trzy grupy: żabki, świerszcze i pszczoły. Na sygnał klaśnięcia żabki skaczą po łące wydając dźwięk: rech, rech, rech. Pozostałe dzieci kucają. Na sygnał bębenka świerszcze wykonują długie skoki
i wydają odgłos: cyk, cyk, cyk. Na sygnał tamburyna pszczoły fruwają wydając dźwięk: bzz, bzz, bzz.
- ,,My jesteśmy kotki dwa” – zabawa przy piosence. Dzieci – kotki pokazują różne części ciała, które posiada kotek.
EWALUACJA PROGRAMU

Celem ewaluacji programu jest uzyskanie informacji na temat zdobytych umiejętności dziecka w zakresie mowy oraz skuteczności metod i form pracy podczas jego realizacji. Pozwala na formułowanie wniosków, daje podstawę do planowania dalszej pracy i określenia kierunku rozwoju.

Ewaluacja będzie opierać się na:
obserwacji dzieci w czasie zajęć i zabaw
przeprowadzeniu ankiety wśród nauczycieli
przeprowadzeniu ankiety wśród rodziców


















LITERATURA

1. Chmielewska E. ,,Zabawy logopedyczne i nie tylko” Kielce 1997
2. Demel G. ,,Minimum logopedyczne nauczyciela przedszkola” W-wa 1998
3. Mystkowska H. ,,Kształcenie mowy dzieci w przedszkolu” W-wa 1959
4. Sachajska E. ,,Uczymy poprawnej wymowy” W-wa 1987
5. Kozłowska K. ,,Zabawy logopedyczne i łatwe ćwiczenia”
6. Skorek E. ,,100 tekstów do ćwiczeń logopedycznych” Kielce 2005
7. Stadnicka J. ,,Terapia dzieci muzyką, ruchem i mową” W-wa 1998
8. Gałkowski T., Jastrzębowska G. ,,Logopedia: pytania i odpowiedzi” 1999
9. Styczek J. ,,Zarys logopedii” Warszawa 1981
10. Emiluta-Rozya D. ,,Wspomaganie rozwoju mowy dziecka w wieku przedszkolnym”, Warszawa 2006







ARTYKUŁY

1. ,,Ćwiczenia logorytmiczne w przedszkolu” opracowała Dorota Foltyn
2. ,,Rozwój mowy dziecka w wieku przedszkolnym” autor Dorota Janiszewska
3. ,,Ćwiczenia narządów artykulacyjnych” autor Elżbieta Joanna Trojga



ZAŁĄCZNIKI

ANKIETA DLA NAUCZYCIELI

1. Czy dostrzega Pani efekty pracy logopedycznej z dziećmi objętymi programem?
Tak
Nie
Jeśli tak, to jakie?................................................................................................
2. Czy zaproponowane w programie ćwiczenia logopedyczne znalazły zastosowanie w codziennej pracy z dziećmi?
Tak
Nie
Jeśli tak, to w jaki sposób?....................................................................................
3. Jakie ćwiczenia/ zabawy stosowała Pani na zajęciach z dziećmi?
Ćwiczenia oddechowe
Usprawniające narządy mowy
Ćwiczenia słuchowe
Ćwiczenia rytmizujące
Ćwiczenia fonacyjne
Inne (jakie?)…………………………………………………….............................
4. Czy Pani zdaniem należy kontynuować realizację programu profilaktyki logopedycznej?
Tak
Nie
5. W jakim stopniu dzieci opanowały podane niżej sprawności i umiejętności:


Badanie sprawność/umiejętność
wysoki
dobry
niski
1. Właściwy oddech



2. Umiejętności fonacyjne i głosowe



3. Sprawność słuchowa



4. Poprawność artykulacyjna



5. Poziom słownictwa



6. Wrażliwość logorytmiczna



7. Umiejętność budowania zdań



8. Formułowanie dłuższych wypowiedzi





















ANKIETA DLA RODZICÓW

1. Czy celowe jest prowadzenie w przedszkolu zabaw logopedycznych?
Tak
Nie
Dlaczego?.........................................................................................
2. Czy współpracują Państwo z logopedą?
Tak
Nie
Jeśli tak, to na czym polega ta współpraca………………………….
3. Czy dostrzegają Państwo efekty realizacji programu profilaktyki logopedycznej?
Tak
Nie
Jeśli tak, to proszę wybrać jakie:
Prawidłowy oddech
Umiejętność modulowania głosem
Sprawność słuchowa
Umiejętność dostosowania ruchu do melodii
Poprawność artykulacyjna
Rozumienie wypowiedzi
Sprawna pamięć słuchowa
Wyższy zasób słownictwa
Umiejętność budowania zdań i dłuższych wypowiedzi
4. Czy Państwa zdaniem należy kontynuować realizację programu?
Tak
Nie
Dlaczego?....................................................................................

Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.