Termin „komunikacja” wywodzi się od łacińskiego słowa communicare = dzielić/z kimś/, uczestniczyć /w czymś/.

Komunikowanie interpersonalne to wymiana werbalnych, wokalnych i niewerbalnych sygnałów (symboli) w celu osiągnięcia lepszego poziomu współdziałania
Komunikacja interpersonalna to zjawisko, które towarzyszy nam od początku życia. Już pierwszy płacz noworodka jest jego komunikatem płynącym w świat, ku drugiej osobie ("interpersonalny" znaczy właśnie "między ludźmi"): "jestem tu", "zimno mi", "potrzebuję..." itp. To podstawowe narzędzie budowania i podtrzymywania relacji społecznych. Właśnie dzięki komunikacji wymieniamy się myślami, pomysłami, obserwacjami, ostrzegamy siebie nawzajem o potencjalnym zagrożeniu, prowadzimy konflikty i budujemy sojusze.
Warto przyjrzeć się swoim sposobom komunikacji interpersonalnej - temu, jak kształtują naszą rzeczywistość i które jej elementy należałoby udoskonalić. Sposób w jaki komunikujemy się wpływa na nasze relacje, życie prywatne i zawodowe. Właściwie nie ma obszaru życia niezwiązanego w jakimś stopniu z komunikowaniem się.

WŁAŚCIWOŚCI INTERPERSONLNE
• EMPATIA: potrafię widzieć świat oczami innych ludzi, rozumiem innych, ponieważ potrafię spojrzeć na ich postępowanie z ich punktu widzenia, mówię innym, jak ich zrozumiałem, i stwarzam okazję do tego, by mogli potwierdzić lub zaprzeczyć moim domysłom na ich temat.
• ŻYCZLIWOŚĆ: wyrażam (a nie tylko odczuwam) w różnoraki sposób, że jestem życzliwy w stosunku do ludzi, że ich lubię i szanuję, potrafię akceptować innych nawet wtedy, gdy nie aprobują tego, co robię, udzielam aktywnego oparcia innym.
• KONKRETNOŚĆ: jestem konkretny i rzeczowy, gdy mówię do innych, nie używam ogólników, wieloznacznych i mglistych określeń, potrafię mówić o konkretnych doświadczeniach osobistych, wydarzeniach i zachowaniach, bezpośrednio określam to, o co mi chodzi.
• INICJATYWA: w moich stosunkach z innymi ludźmi jestem raczej skłonny działać, raczej „iść do przodu” niż tylko reagować na to, co inni zrobią, potrafię nawiązywać kontakt z innymi bez wyczekiwania na inicjatywę skierowaną w moim kierunku; gdy jest powód, aby coś zostało zrobione, należę raczej do tych, którzy zaczynają to robić, niż do tych, którzy oczekują, aż inni zaczną.
• BEZPOŚREDNIOŚĆ: postępuję wprost i „bez kręcenia” wobec innych, wiem, jaki jest mój stosunek do innych, a inni wiedzą jaki jest ich stosunek do mnie.
• OTWARTOŚĆ: pozwalam, aby inni wiedzieli, jaki jestem „w środku”, nie jestem ekshibicjonistą, ale wiem, że otwartość pomaga w ustalaniu zdrowych i trwałych stosunków z innymi, jestem otwarty, chociaż nie oznacza to ujawniania absolutnie wszystkich tajemnic i sekretów osobistych; ponieważ to ja jestem ważny a nie moje sekrety, potrafię mówić to co myślę i czuję.
• AKCEPTACJA UCZUĆ: nie obawiam się bezpośredniego kontaktu z uczuciami własnymi i innych ludzi, w moich kontaktach z innymi, pozwalam sobie zarówno na przeżywanie uczuć, jak i na wyrażanie tego, co czuję; oczekuję, że inni będą robić to samo, jednakże nie narzucam moich uczuć innym przez zmuszanie ich, by czuli się odpowiedzialni za moje uczucia.
• KONFRONTACJA: potrafię stanąć „twarzą w twarz” z innymi ludźmi i robię to z poczuciem odpowiedzialności i zaangażowania; w przypadku rozbieżności postaw i przekonań potrafię dążyć do konfrontacji z innymi z nadzieją na osiągnięcie szczerych i autentycznych stosunków, lecz nie z zamiarem straszenia czy karania innych ludzi.
• SAMOPOZNANIE: badam swe postępowanie i styl życia, chcę korzystać w tym zakresie z pomocy innych i jestem skłonny przyjmować od nich informacje o tym, jak reagują na moje postępowanie, potrafię jednak być autorem sądów na swój temat; konfrontacje z innymi ludźmi i wszelkie nowe doświadczenia stanowią dla mnie wartościowy materiał i okazję do lepszego poznania siebie.

ZASADY AKTYWNEGO SŁUCHANIA:
• koncentrowanie się na osobie mówiącej - zwracanie uwagi na wypowiadane słowa, brzmienie głosu, mimikę, gestykulację i układ ciała;
• unikanie przerywania nadawcy;
• nieocenianie przekazywanej informacji;
• niedawanie rad;
• unikanie emocjonalnych reakcji;
• przedstawianie, jak rozumiemy nadawcę poprzez powtarzanie własnymi słowami tego, co usłyszeliśmy;
• pomaganie nadawcy, by poczuł się swobodnie;
• unikanie pochopnego wnioskowania z wypowiedzi nadawcy;
• okazywanie zrozumienia osobie mówiącej;
• okazywanie zainteresowania treścią przekazywaną przez nadawcę

PROCES POROZUMIEWANIA SIĘ
Proces ten, przebiegając między nadawcą a odbiorcą, polega na przekazaniu odbiorcy pewnego komunikatu, na podstawie którego dowiaduje się on czegoś o stanie nadawcy
Proces komunikacji jest etapowy. Po stronie nadawcy musi się pojawić intencja, która wynika z określonego celu podejmowanej wymiany informacji. Cele te mogą być różne i wynikać zarówno z chęci zaspokojenia własnych potrzeb, np. ciekawości, bądź określonych korzyści, jak i intencji zaspokojenia potrzeb odbiorcy. Również zamiar podzielenia się własnymi poglądami lub odczuciami, bądź wywarcia wpływu na postępowanie odbiorcy bywa celem podjęcia rozmowy. Ponadto intencją nadawcy może być chęć rozładowania napięcia lub konieczność realizowania wspólnych zadań. Nadawca musi dokonać wyboru treści, a trafność wyboru zależy od umiejętności oceny wymagań sytuacji, w której należy wziąć pod uwagę nie tylko własne zamiary, ale także oczekiwania odbiorcy i warunki, w jakich obydwie strony się znajdują.
Wiadomość, to, co nadawca chce przekazać, przyjmuje formę określonego zachowania pełniącego funkcję sygnałów, które mogą być celowe lub niecelowe. Są nimi: zachowania werbalne(wypowiedzi);zachowania niewerbalne(tzw. język ciała: dystans fizyczny, postawa ciała, sposób patrzenia lub niepatrzenia rozmówcy w oczy, wygląd zewnętrzny, drżenie rąk, czerwienienie się itp., natężenie, barwa i ton głosu, ubiór, sposób organizacji przestrzeni i inne).
Dekodowanie i interpretacja są najbardziej krytycznymi momentami procesu porozumiewania się. Na ich skuteczność znaczący wpływ wywiera wiedza, doświadczenie, oczekiwania i nastawienia odbiorcy.Zgodność pomiędzy intencją nadawcy a interpretacją odbiorcy, a więc pomiędzy treścią wiadomości przesłanej i odtworzonej, określa się jako porozumienie. Jednakże, gdy interpretacja różni się od intencji, świadczy to o powstaniu zakłóceń.

Możliwości zakłóceń procesu na każdym z etapów porozumiewania się jest bardzo wiele.
Na etapie powstawania intencji do zakłóceń dochodzi, gdy:
• nadawca ma ograniczoną świadomość własnych intencji (zaburzenia samoświadomości);
• intencji nadawcy jest wiele i są sprzeczne;
• intencje są świadomie ukrywane, czego wynikiem jest pseudo-komunikacja.
Na etapie formułowana wiadomości powstają zakłócenia, gdy:
• nadawca nie uwzględnia wymagań sytuacji;
• nie analizuje własnych zamiarów i oczekiwań odbiorcy;
• współwystępują niekorzystne warunki zewnętrzne.
Na etapie kodowania dochodzi do zakłóceń, gdy:
• kod nadawcy nie uwzględnia możliwości odbiorcy;
• nadawca nietrafnie dobiera kod do treści.
Na etapie powstawania i nadawania sygnałów jest możliwość zakłóceń, gdy:
• współwystępujące sygnały są rozbieżne (celowo lub nieświadomie);
• nadawca stosuje sygnały wieloznaczne;
• nadawca doświadcza dwóch różnych intencji.
Na etapie odbierania sygnałów do zakłóceń dochodzi, gdy:
• odbiorca koncentruje się selektywnie na nadawanych sygnałach;
• odbiorca koncentruje się na własnych wyobrażeniach, a nie na tym, co widzi i słyszy.
Na etapie odkodowania przyczyną zakłóceń mogą być:
• posługiwanie się odmiennym kodem;
• odmienność życiowych doświadczeń.
Na etapie interpretacji na zakłócenia może wpływać:
• kontekst sytuacji, w jakiej przebiega rozmowa;
• odmienność doświadczeń i wiedzy rozmówców;
• brak wiarygodności nadawcy; wrogi lub rywalizacyjny stosunek nadawcy
„Zachowania językowe członków klasy robotniczej są uboższe niż zachowania językowe członków klasy średniej”, koncepcja dwóch rodzajów kodu

KOMUNIKACJA RODZAJE
• KOMUNIKACJA WERBALNA
Zwykle z komunikacją interpersonalną kojarzymy rozmowę. Jednak komunikat ustny jest jedynie elementem większej całości. Jego niewątpliwą zaletą jest fakt, iż daje możliwość bezpośredniego i dość precyzyjnego budowania przekazu. Pozwala również zminimalizować ewentualne zakłócenia. Zdawszy sobie sprawę, że komunikat został niewłaściwie odebrany, nadawca od razu ma możliwość sprostowania wypowiedzi, klarowania niedomówień lub niezgodnych z jego intencją interpretacji.

Werbalny aspekt komunikacji zależy od znajomości języka obu stron oraz sprawności narządu słuchu i narządu mowy - nie bez znaczenia jest dykcja czy głośność nadawcy.
• KOMUNIKACJA POZAWERBALNA
Pamiętajmy, że, milczenie to też komunikat. Komunikacja interpersonalna niewerbalna zwykle przekazuje więcej niż wypowiadane słowa. Trudniej nad nią zapanować, ale to ona stanowi większą część tego, co chcemy przekazać odbiorcy. Ta część komunikacji to nie tylko powszechnie znana mowa ciała, czyli nasze gesty, postawa ciała, mimika, tiki i drobne gesty, które mimowolnie wykonujemy, ale również nasz wygląd, strój, ton głosu, zapach, kontakt wzrokowy, kontakt fizyczny, dotyk, dystans między nadawcą a odbiorcą, organizacja przestrzeni itp. Nie da się przecenić roli, jaką ta forma komunikacji pełni w relacjach między ludzkich, czasem subtelny gest znaczy więcej w interakcji niż sto słów. Ogromne znaczenie w tym zakresie mają również różnice kulturowe, każda społeczność ma charakterystyczny dla siebie arsenał gestów komunikacyjnych i intensywności ekspresji ciałem.
Część przekazu pozawerbalnego niezależnie od kultury czy umiejętności w tym zakresie czytamy dość instynktownie
• KOMUNIKACJA POSREDNIA
Komunikowanie się za pomocą pisma czy telefonu również ma swoją specyfikę. Ten sposób jest niezwykle praktyczny w sytuacjach, gdy nadawca i odbiorca znajdują się w znacznej odległości. Tworzenie możliwości komunikowania się za pomocą poczty, telefonu czy internetu za każdym razem wiązało się ze skokiem cywilizacyjnym. Niestety ograniczony kontakt nadawcy z odbiorcą wymaga konstruowania prostych i jednoznacznych komunikatów, co nie zawsze jest łatwe. Brak bezpośredniego kontaktu lub możliwości natychmiastowej odpowiedzi obarczone jest dużym zagrożeniem wprowadzenia nieporozumień i niedomówień. Na szczęście nowe technologie w pewnym stopniu dostarczają rozwiązań, które np. za pomocą videorozmowy prowadzonej w czasie rzeczywistym zwiększa szansę na interakcję zakończoną sukcesem.

Wyświetleń: 0