Katalog

Irena Federowicz, 2019-04-25
Sosnowiec

Teresa Patoła
Edukacja regionalna, Scenariusze

Dzień Górnika - scenariusz uroczystości

- n +

1
Irena Federowicz, Teresa Patoła Szkoła Podstawowa nr 32 w Sosnowcu

Scenariusz uroczystości z okazji Dnia Górnika w Szkole Podstawowej nr 32 w Sosnowcu w ramach realizacji szkolnego koła regionalnego (innowacja pedagogiczna)

Miejsce uroczystości: Szkoła Podstawowa nr 32 w Sosnowcu, 4 grudnia 2018 r.
Uczestnicy: Uczniowie klasy V - uczestnicy zajęć koła regionalnego.

Cele ogólne:
- poznanie specyfiki swojego regionu;
- rozwijanie wiedzy o kulturze własnego regionu;
- ugruntowanie poczucia tożsamości narodowej przez rozwój tożsamości regionalnej;
- rozwijanie wiedzy o historii regionu w powiązaniu z tradycjami;
- pogłębianie więzi ze swoim środowiskiem, regionem, krajem;
- integrowanie środowiska lokalnego.

Cele szczegółowe:
Uczeń:
- zna zasięg terytorialny Zagłębia Dąbrowskiego,
- poznaje historię górnictwa w swojej rodzinie, mieście i regionie,
- poznaje i szanuje ciężką pracę górników,
- wie, jakie surowce wydobywane były na terenie Zagłębia Dąbrowskiego,
- wie, jak powstał węgiel i zna jego zastosowanie,
- potrafi zatańczyć taniec trojak.

Przebieg:

1. Uczennica 1.
Bardzo serdecznie witamy wszystkich gości na uroczystości z okazji Dnia Górnika - niestety kopalni w Sosnowcu i całym Zagłębiu już nie ma, ale nasi dziadkowie i
pradziadkowie całe swoje życie poświęcili górnictwu. Tu przyjechali za pracą, z tym regionem związali swoje życie. To właśnie im dedykujemy tę uroczystość.
Uczniowie klasy 5 poznają informacje o Zagłębiu i górnictwie na zajęciach regionalnych.
Teraz zaprezentują Wam regionalny taniec trojak

Taniec w wykonaniu uczniów

2. Uczeń 2.

Zagłębie Dąbrowskie – to region dawniej leżący w zachodniej Małopolsce, obecnie należy do Górnego Śląska i zlokalizowany jest w widłach trzech rzek: Białej Przemszy, Czarnej Przemszy oraz Brynicy. Główne miasta Zagłębia Dąbrowskiego to: Sosnowiec, Dąbrowa Górnicza, Będzin oraz Czeladź.

Przymiotnik „dąbrowskie” wziął się od jednego z najsilniejszych ośrodków przemysłowych regionu – Dąbrowy Górniczej. Nazwę „Zagłębie Dąbrowskie” wymyślił około 1850 r. Józef Cieszkowski, wówczas naczelny zawiadowca kopalni w Dąbrowie Górniczej.
Zagłębie Dąbrowskie jako region uformowało się w XIX wieku – wtedy nastąpił bardzo duży rozwój przemysłu - powstawały kopalnie i huty.

3. Uczeń 3.

Omówię symbolikę herbu Zagłębia Dąbrowskiego. (Podchodzi do rysunku - planszy i wskazuje poszczególne jej elementy).

• Tarcza herbowa
• Pas górny pola tarczy herbowej nosi kolor czerwony, nawiązujący do wielowiekowych tradycji hutniczych w Zagłębiu Dąbrowskim.
• Kolor czerwony górnego pola tarczy dodatkowo symbolizuje obszary uprzemysłowione regionu - w symbolice barw przedstawia także ogień.
• Pas dolny pola tarczy herbowej nosi kolor zielony. Symbolizuje otwartość i tolerancję. W nawiązaniu do współczesności kolor zielony dodatkowo symbolizuje obszary rolnicze regionu.
• Godło herbu przedstawia białego lub srebrnego orła królewskiego, posiadającego złotą koronę, złote szpony, dziób i język oraz złotą przepaskę na skrzydłach zakończoną trójliściem

4. Uczeń 4. – Recytacja: Cz. Janczarski Górnicza czapka

Ta czapka górnicza Ma puszyste piórka. Pamięta tę czapkę Niejedna Barbórka.
Jest czarna jak węgiel Ze ścian korytarzy, A znaczek na czapce Wesoło się jarzy(...).

5. Uczeń 5. (Podchodzi do wystawionego munduru i opisuje go)

Czapka górnicza, zwana czako, ma pióropusze w różnych kolorach: Kolor pióropusza ma znaczenie. Zielony noszą dyrektorzy, a biały inżynierowie i technicy. Tradycyjny czarny kolor piór noszą górnicy dołowi. Czerwony kolor zakładają członkowie górniczej orkiestry.
Przypomnę wszystkim jaka jest symbolika munduru górniczego.
Mundur górniczy wprowadzony został w górniczych okręgach Niemiec. Dzisiejszy honorowy czarny mundur galowy górnika ozdobiony jest wieloma dekoracjami, które nawiązują do dawnej odzieży roboczej. Miotełka do czyszczenia otworów strzałowych, którą górnik trzymał zatkniętą za taśmę na kapeluszu, zamieniła się w pióropusz.
Krótka pelerynka to pozostałość kapy chroniącej przed wodą lejącą się ze stropu. Zakładki na piersiach i rękawach służyły do wtykania za nie lontu i krzesiwa niezbędnych przy robotach strzałowych.
Stałym dodatkiem munduru galowego jest szpada górnicza. Obecnie, oprócz munduru galowego, używany jest mundur służbowy w kolorze stalowym. Dystynkcje na nim świadczą o posiadanym stopniu górniczym.

6. Uczeń 6. Recytacja: M. Terlikowska Paprocie tutaj rosły

Paprocie tutaj rosły
Paprocie wielkie jak sosny
Aż spłynął lodowiec z północy
Wparł się w gęstwinę paproci
Paprocie przyjęła ziemia.
Cały las w ziemi kamieniał
Zapadał głębiej i głębiej.
Czerniał i twardniał jak węgiel.
I tylko górnik dziś chodzi
Wśród skamieniałych paproci.

7. Uczeń 4.
Podczas wypowiedzi ucznia na rzutniku odtwarzana jest animacja ilustrująca powstanie węgla kamiennego
Dawno, dawno temu obumierające rośliny opadały na dno bagien, gdzie powoli rozkładały się, tworząc torf. Obszary te były zalewane przez wody, poddawane zmianom temperatury. Kiedy woda się cofała, obszary te ponownie porastały lasy, a obumierające rośliny rozkładały się, tworząc kolejne pokłady torfu. W zależności od tego, jak długo torf podlegał takim przemianom, przekształcał się w węgiel brunatny, a następnie w węgiel kamienny. Dowodem na to jak powstawał węgiel, są wydobywane przez górników bryły węgla z odciśniętymi szczątkami roślin, które tworzyły torf.
Węgiel ma wszechstronne i uniwersalne zastosowanie. Posłuchajmy, co można wyprodukować z tego surowca.

8. Uczeń 5. Recytacja: M. Terlikowska Węglowa rodzinka

To węglowa jest rodzina:
Parafina, peleryna,
Duża piłka w białe groszki
I z apteki proszek gorzki,
I ołówek w twym piórniku,
I z plastyku sześć koszyków,
Gąbka, co się moczy w wodzie,
I benzyna w samochodzie,
Czarna smoła, Biała świeca -
To rodzina węgla z pieca.
Widzę już zdziwione miny... -
Co ma węgiel do benzyny? -
Czy jest z węglem spokrewniona gąbka miękka i czerwona?
Otóż właśnie - wiem na pewno,
Że jest jego bliską krewną:
Węgla jest po odrobinie
W parafinie, W pelerynie,
W dużej piłce w białe groszki
I z apteki - w proszku gorzkim,
I w ołówku w twym piórniku,
I w koszyku tym z plastyku...
Nawet świeczki, te z choinki -
To też węgla są kuzynki.
Lecz wśród wielkiej tej rodziny,
Wśród kuzynów i rodzeństwa,
Nie ma ani odrobiny
Rodzinnego podobieństwa.
Węgiel jest jak czarna skała,
Koszyk żółty, świeca biała.
Skąd się wzięły te różnice?
O! to już są tajemnice,
Które kryją się w fabryce


9. Uczeń 6. Recytacja: E. Szelburg-Zarębina Święta Barbara w kopalni

Schodzą górnicy pod ziemię
w ciemność daleką od słonka,
wychodzi im tu naprzeciw Święta Barbara,
patronka Płomień chybocze się w lampach,
na czarnej ścianie drżą cienie.
- Szczęść Boże - Słychać głos Świętej.
Serdeczne to pozdrowienie.

10. Uczeń 7.
Podczas wypowiedzi ucznia po scenie przechadza się dziewczynka w pięknym, regionalnym stroju – św. Barbara

Święta Barbara, według legendy, była bardzo piękna. Żyła na przełomie III i IV wieku. Za to, że przeszła na chrześcijaństwo została ścięta mieczem przez swego ojca. Jak głosi legenda, w czasie tej okrutnej egzekucji piorun zabił jej ojca i dlatego święta Barbara jest patronką ludzi „narażonych na wybuchy".
Górnicy przyjęli ją za swą patronkę także dlatego, że podczas jednej z ucieczek przed prześladowaniami schroniła się wśród skał.
Dla wszystkich zatrudnionych w górnictwie dzień 4 grudnia - Barbórka - jest dniem wolnym od pracy, poświęconym wypoczynkowi po całorocznym trudzie.

11. Uczeń 8. Recytacja K. Ćwiek Górnicze Święto

Górnik ma dzisiaj Barbórkę.
A ja zaśpiewam mu ładnie:
Górnicza czapka z piórkiem
niech w tańcu mu nie spadnie!
Tańcz oberka, tańcz mazurka,
Bo to Święta dziś Barbórka...
Wesołego trzeba grać
Bo górnicza dzielna brać.
Cicha radość weszła w dusze,
Lśnią na czapkach pióropusze,
Precz, górniku smutków cień,
Kiedy taki święty dzień.

12. Piosenka Karlik (wykonują wszyscy uczniowie)

13. Uczeń 9.
Krótko przypomną historię kopalni Kazimierz – Juliusz:
W 1879 roku na terenie Porąbki przystąpiono do budowy kopalni węgla Kazimierz. Już po 5 latach zaczęto wydobywać węgiel. W 1902 roku Warszawskie Towarzystwo Kopalń i Zakładów Hutniczych rozpoczęło budowę kolejnej kopalni Juliusz. Połączenie obu kopalń w jedną pod nazwą Kazimierz-Juliusz nastąpiło w 1938 roku. Niestety z powodów ekonomicznych kopalnia została zamknięta i w 2015 roku na powierzchnię wyjechał wózek z symboliczną ostatnią toną węgla. Zlikwidowano ostatnią kopalnię na terenie Zagłębia Dąbrowskiego.

14. Uczeń 10. Recytacja: K. Ćwierk Górnicze Święto.

Witajcie drodzy górnicy w dniu Waszego święta.
Każdy Polak czci Wasz trud i o Was pamięta.
Życzymy Wam wszelkiej pomyślności,
Bądźcie zdrowi, niech w sercach Waszych stale radość gości.
Jak nakazuje zwyczaj i tradycja stara,
Niech Was błogosławi Święta Barbara.
Życzymy Wam, byście byli weseli,
A na srebrnych fanfarach grali Wam anieli.


15. Dzieci podchodzą do gości i wręczają przygotowane laurki i kwiaty

16. Uczennica 1.
Dziękujemy gościom za przybycie i mamy nadzieję, że górnicze tradycje, zwyczaje i Barbórka zawsze będą uroczyście obchodzone i z dumą kultywowane.
17. Piosenka w wykonaniu grupy uczniów- Karolinka



Bibliografia:
1. Animacja : Powstanie węgla kamiennego, [Dostęp z:] Scholaris. Portal wiedzy dla nauczycieli, http://scholaris.pl/zasob/51051
2. Ciepiela B., Z kart historii ostatniej kopalni węgla w Zagłębiu Dąbrowskim. KWK Kazimierz – Juliusz 1814 – 2015, [w:] „Przegląd Górniczy” 2015, s.81- 86.
3. Ćwiek K., Górnicze Święto, [w:] „Gazeta Złotoryjska” nr 24 (258).
4. Janczarski Cz., Górnicza czapka, [w:] Życzę Ci, Z. Trzaskowski, Kielce, 2001.
5. Piosenki: Karolinka, Karlik [w:] Kalendarz muzyczny w przedszkolu, Smoczyńska U., Warszawa, 2012.
6. Terlikowska M., Paprocie tutaj rosły, [w:] Życzę Ci, Z. Trzaskowski, Kielce, 2001.
7. Terlikowska M., Węglowa rodzinka, [w:] Życzę Ci, Z. Trzaskowski, Kielce, 2001.
8. Szelburg-Zarębina E., Święta Barbara w kopalni, [w:] Życzę Ci, Z. Trzaskowski, Kielce, 2001.
9. Trojak, [w:] Tańczymy razem, Szpunar J., Gęca L., Warszawa, 2002.
10. Wroński M., Mundur górniczy nie tylko dla górnika, [w:] „Dziennik Zachodni” 29.11.2012, Dostęp z 30.11.2012, < https://dziennikzachodni.pl/mundur-gorniczy-nie-tylko-dla-gornika-to-jest-profanacja-markowski/ar/708945>
11. Zagłębie Dąbrowskie, [Dostęp z:] www.WikiZagłębie.pl
Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.