Katalog

Joanna Para, 2019-03-06
Bielany Wrocławskie

Edukacja czytelnicza, Artykuły

Badanie poziomu czytelnictwa

- n +

Jak to jest z czytaniem książek w szkołach.
Jak wynika z przeprowadzanych przez Bibliotekę Narodową badań, z roku na rok Polacy coraz rzadziej sięgają po słowo pisane. Skutkiem czego czytelnictwo w Polsce systematycznie spada. Oznacza to, że w zeszłym roku blisko 2/3 rodaków nie przeczytało nawet jednej książki. Chciałam więc zorientować się, jak wygląda sytuacja w tym względzie w mniejszych miejscowościach i wśród społeczności szkolnej. Mieszkam i pracuję w Gminie Kobierzyce, która liczy ponad 19 tys. mieszkańców i jest usytuowana w powiecie wrocławskim. Zainicjowałam spotkanie nauczycieli bibliotekarzy z naszej gminy, na którym ustaliłyśmy pytania do ankiety. Chcieliśmy przebadać jak największą liczbę naszych podopiecznych. Badanie zrealizowano na próbie 537 uczniów z czterech szkół podstawowych (Zespół Szkolno-Przedszkolny w Bielanach Wrocławski, Zespół Szkolno-Przedszkolny w Wysokiej, Szkoła Podstawowa w Pustkowie Wilczkowskim i Zespół szkolno-Przedszkolny w Tyńcu Małym), przy czym byli to uczniowie klas IV-VI, czyli od 10 do 13 roku życia. Kwestionariusz ankiety składał się z 15 pytań. Po uprzednim zebraniu danych z poszczególnych szkół, wyniki ankiety opracowałam w listopadzie 2018 roku, aby przedstawić ja na konferencji nauczycieli- bibliotekarzy, która odbyła się 10 stycznia w Zespole Szkolno-Przedszkolnym w Bielanach Wrocławskich. Interesowało mnie czym zajmuje się dzisiejsza młodzież w wolnym czasie. Większość respondentów (42% i 34%) uprawia sport i gra na komputerze, z tym, że dziewczęta częściej uprawiają spot, a w drugiej kolejności czytają książki. Natomiast chłopcy częściej wybierali grę na komputerze. Większość ankietowanych (82%) przyznaje, że czyta książki. Niemal 51% badanych, uznała, że czyta książki, gdyż sprawia im to przyjemność, ok. 30 % uczniów przyznaje, że czyta z konieczności. Do czytania książek, niezależnie od płci, przyznaje się 32% badanych, przy czym 29% poświęca czas na czytanie raz w tygodniu. Niepokoi jednak fakt, że rzadziej niż raz w miesiącu czyta aż 23% badanych. Z odpowiedzi na kolejne pytanie wynika, że młodzież najchętniej sięga po literaturę przygodową (51%) i fantasy (42%), zdecydowanie mniejszą popularnością, szczególnie wśród chłopców, cieszy się literatura obyczajowa. W pytaniu 6, które miało wskazać ulubionego autora, większość ankietowanych (68%) takowego nie posiada. Najczęściej wymienianymi przez uczniów autorami byli J.K. Rowling, Andrzej Maleszka, Brendon Mull oraz John Flanagan. Cieszy fakt, że rodzice czytali swoim dzieciom w dzieciństwie, wskazało na to aż 88% respondentów. Korzystanie z biblioteki szkolnej deklaruje 87% badanych. Jak wynika z odpowiedzi na kolejne pytanie dziewczęta wypożyczają książki z biblioteki częściej niż chłopcy, choć i tak jest to tylko raz na dwa tygodnie Niestety ponad 49% badanych, a deklarujących korzystanie ze zbiorów bibliotecznych robi to bardzo rzadko. Zdaniem 1/3 respondentów (32%) biblioteka posiada interesujące książki. Zastanawia jednak fakt, że niemal połowa 50% uważa, że biblioteki szkolne nie zawsze takie posiadają. Niemal 70% ankietowanych, niezależnie od płci, korzysta tylko z biblioteki szkolnej. Tylko 30 % korzysta z innych bibliotek, głównie publicznych. 1/3 uczniów nie posiada własnego księgozbioru, natomiast 59% takowy posiada. Około 60% ankietowanych (32%dziewczyn i 25% chłopców) otrzymało książki od bliskich, a około 26 % kupiło za zaoszczędzone pieniądze. W pytaniu 14 udzielono więcej niż jednej odpowiedzi. Widać tu zróżnicowanie ze względu na płeć. Dziewczęta częściej o ciekawej książce dowiadują się od kolegów i rodziców oraz poszukują informacji w Internecie. Chłopcy szukają inspiracji do czytania u kolegów, dużo rzadziej są to rodzice i Internet. Na kończące ankietę pytanie dotyczące opinii respondentów o bibliotece szkolnej, badani odpowiadali podobnie. 22% respondentów przyznało, że chętnie spędza w niej czas oraz twierdzą, że jest to miejsce, gdzie odpoczywają i mogą przygotować się do lekcji. Uczniowie często wskazywali, że bywają w bibliotece, gdyż jest tam miła atmosfera i mogą porozmawiać o swoich problemach. Po przeprowadzonej ankiecie nasuwają się wnioski, że należy, w sposób dla uczniów atrakcyjny np. korzystając z anegdot, czy konkursów przybliżać im zarówno sylwetki pisarzy jak i ich twórczość. Daje to duże prawdopodobieństwo wzrostu czytelnictwa wśród młodego pokolenia. Warto podkreślić, że zainteresowania czytelnicze uczniów są charakterystyczne dla tej grupy wiekowej i dotyczą literatury przygodowej, fantasy, rzadziej obyczajowej; przy czym dziewczyny jednak częściej sięgają po książki obyczajowe. Dla porównania według danych przeprowadzonych przez Bibliotekę Narodową w 2017 roku dorośli czytelnicy wybierają powieści romansowo-obyczajowe oraz powieści kryminalne i thrillery. Cieszy fakt, że ponad połowa ankietowanych czyta książki z przyjemnością i to niemal codziennie, niestety smuci, że ok 40 % populacji badanych sięga po książkę rzadziej niż raz w miesiącu. Nasuwa się wniosek, że zakup nowych pozycji do biblioteki powinien być zgodny z upodobaniami czytelniczymi uczniów, dlatego należy częściej przeprowadzać sondy wśród uczniów, aby poznać ich preferencje czytelnicze. Pozytywnym zjawiskiem w dzisiejszych czasach jest fakt, że aż połowa respondentów posiada własne zbiory oraz że spora część uczniów 26% kupuje książki za własne pieniądze. A to zwiększa prawdopodobieństwo, iż mimo rozwoju technologii multimedialnej wyrosną nowe pokolenia czytelników. Również ponad połowa badanych przyznała, że dostała książki od bliskich, co wskazuje, że nadal książka jest dobrym i wartościowym prezentem dla każdego. Z obserwacji czytelników w naszej bibliotece szkolnej wynika, że wybierają oni chętnie nowości, czy tytuły, o których się mówi i które oglądają na dużym ekranie. Nawet ci, którzy czytają sporadycznie po usłyszeniu dobrej recenzji książki, czy filmu potrafią się zmobilizować do lektury. Dla nas bibliotekarzy miłe jest to, że korzystanie z biblioteki zadeklarowała zdecydowana większość ankietowanych. Oznacza to, że biblioteki szkolne są bardzo potrzebne w promowaniu i rozwijaniu czytelnictwa, a także są miejscem, w którym można ciekawie spędzić czas i oderwać się od hałasu, kłopotów szkolnych, czy porozmawiać o swoich problemach.
Joanna Para - nauczyciel-bibliotekarz
Bibliografia:

Budyńska Barbara, Jezierska Małgorzata, Stan bibliotek w Polsce objętych badaniem Głównego Urzędu Statystycznego – 2015 r., Biblioteka Narodowa, Warszawa 2016 –
www.bn.org.pl/download/document/1485941521.pdf [14.04.2017]

Koryś Izabela, Kopeć Jarosław, Zasacka Zofia, Chymkowski Roman, Stan czytelnictwa w Polsce w 2016 roku, Biblioteka Narodowa, Warszawa 2017 -www.bn.org.pl/download/document/1492678784.pdf

Zasacka Zofia, Czytelnictwo dzieci i młodzieży, Instytut Badań Edukacyjnych, Warszawa 2013.


Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.