Katalog

Joanna Szczubełek, 2018-08-01
Warszawa

Język polski, Konspekty

Puenta i morał w bajce „Przyjaciele” Ignacego Krasickiego.

- n +

Temat: Puenta i morał w bajce „Przyjaciele” Ignacego Krasickiego.


1. Cel ogólny: doskonalenie umiejętności analizy tekstu.

2. Cele operacyjne (uczeń):
- zna utwór Krasickiego „Przyjaciele”, czyta z podziałem na role;
- zna terminy : ironia, archaizm, morał, puenta;
- wymienia bohaterów utworu;
- nazywa cechy bohaterów utworu;
- wie, że pod postaciami zwierząt w bajce kryją się ludzie;
- wypowiada się na temat przyjaźni bohaterów w odniesieniu do tytułu utworu;
- formułuje morał bajki i wskazuje jej puentę, potrafi odróżnić te dwa pojęcia.

3. Metody pracy: wykład, pogadanka, pokaz, inscenizacja, ćwiczenia przedmiotowe.

4. Formy pracy: praca indywidualna, praca zbiorowa.

5. Pomoce dydaktyczne:
• podręcznik do kształcenia literackiego: tekst wiersza,
• komputer, głośniki, nagranie wzorowej recytacji bajki w Internecie,
• kartki z wydrukowaną tabelą do określania cech bohaterów utworu i użytych przez nich wymówek,
• kartki z tekstem bajki z wytłuszczonymi kwestiami poszczególnych bohaterów (do czytania z podziałem na role),
• kartki z wydrukowaną pracą domową (teksty bajek Krasickiego do wyszukiwania puenty i morału).








Przebieg zajęć edukacyjnych:
I. Część wstępna
1. Powitanie i czynności organizacyjne. (2 min.)
2. Wprowadzenie do tematu zajęć edukacyjnych, zapisanie tematu zajęć na tablicy i w zeszytach, uświadomienie celów lekcji. (2 min.)
3. Przypomnienie cech gatunkowych bajki. (2 min.)

II. Część podstawowa
4. Przeczytanie tekstu bajki „Przyjaciele” i wyjaśnienie archaizmów. (3 min.)
5. Zapisanie definicji archaizmu na tablicy i w zeszytach. (2 min.)
6. Wysłuchanie wzorcowej recytacji bajki przez Mieczysława Czechowicza (nagranie z Internetu). Wyszukiwanie w tekście i wpisywanie do rozdanych tabel wymówek, jakich użyli tytułowi przyjaciele.(4 min.)
7. Prezentacja wyników pracy indywidualnej i wspólne określenie cech osobowości wybranych bohaterów. Polecenie dokończenia tabeli w ramach pracy domowej. (7 min.)


Cechy osobowości
ZAJĄCZEK zgodny, miły, rozkoszny, grzeczny, przyjacielski, lubiany
KOŃ zasłania się innymi, nieczuły, bez serca, egoista
WÓŁ przedkłada przyjemności nad obowiązki wobec przyjaciół, wywyższający się, pewny siebie, wygodnicki, pełen pychy
KOZIOŁ nieszczery, spycha obowiązki na innych, fałszywy, obłudny
OWCA tchórzliwa, bojaźliwa, myśli tylko o swoim bezpieczeństwie
CIELĘ głupie, nie ma własnego zdania,strachliwe, lękliwe, bojaźliwe,
nieżyczliwe

8. Rozdanie wybranym uczniom tekstu z podkreślonymi kwestiami poszczególnych bohaterów i przeczytanie tekstu z podziałem na role. (5 min.)
9. Zwrócenie uwagi na dwa ostatnie wersy bajki. Zadanie pytania: Czy rzeczywiście byli to serdeczni przyjaciele? Przywołanie pojęcia ironii. Wprowadzenie pojęcia puenty, zapisanie go na tablicy i w zeszytach. Przypomnienie pojęcia morału. Prośba o samodzielne sformułowanie morału bajki „Przyjaciele”. Zapytanie uczniów, czy podobny morał jest napisany w tekście bajki. Rozróżnienie znaczeń: morał i puenta. ( 6 min.)
10. Zapisanie wniosku płynącego z dyskusji. (4 min.)
Bajka „Przyjaciele” Ignacego Krasickiego ma ironiczną puentę. Choć morał nie jest zapisany wprost, bez trudu możemy go odgadnąć. O przyjaźni nie świadczą tylko słowa, ale przede wszystkim czyny. Ten jest naszym wiernym przyjacielem, kto trwa przy nas w smutku i nieszczęściu, wyciąga ku nam pomocną dłoń.



III. Część końcowa
15. Podsumowanie zajęć edukacyjnych. (1 min.)
16. Rozdanie materiałów i objaśnienie pracy domowej. Jeśli pozwoli na to czas, wykonanie jednego z przykładów (odnalezienie w tekście morału i puenty). (2-4min.)
17. Przekazanie i objaśnienie pracy domowej dla chętnych (na 5 parafek)- nagranie słuchowiska na podstawie bajki Krasickiego w grupach. (2min.)
18. Pożegnanie uczniów. (1 min.)



Archaizm- wyraz lub forma wyrazu, które wyszły już z użycia, były używane dawniej
np. strwożon- wystraszony
puenta (z francuskiego pointe- ostre zakończenie)- krótkie, często dowcipne lub zaskakujące podsumowanie wypowiedzi, zakończenie utworu literackiego
morał- pouczający wniosek, który można wyciągnąć z treści utworu, w bajkach często zapisywany wprost


Podkreśl w poniższych bajkach Ignacego Krasickiego morał zielonym kolorem, a puentę- czerwonym. Pamiętaj, że często puenta bajki zawiera jednocześnie morał.

Woły krnąbrne

Miłe złego początki, lecz koniec żałosny,
Nie chciały w jarzmie chodzić woły podczas wiosny;
W jesieni nie woziły zboża do stodoły;
W zimie chleba nie stało, zjadł gospodarz woły.

w jarzmie- w zaprzęgu
nie stało- zabrakło

Syn i ojciec

Każdy wiek ma goryczy, ma swoje przywary.
Syn się męczył nad książką, stękał ojciec stary.
Ten nie miał odpoczynku, a tamten swobody:
Płakał ojciec, że stary; płakał syn, że młody.

goryczy- gorycze (w znaczeniu troski)
przywary- wady

Słoń i pszczoła

Niechaj się nigdy słaby na mocnych nie dąsa!
Zaufana tym pszczoła, że dotkliwie kąsa,
Widząc, iż słoń ogromny na łące się pasie,
A na nią nie uważa, choć przybliżyła się,
Chciała go za to skarać. Gdy kąsać poczęła,
Cóż się stało? Słoń nie czuł, a pszczoła zginęła.

dąsa- obraża
zaufana tym - tu: przekonana o tym, pewna tego



Podróżny

Gniewał się wędrujący i przeklinał bogi,
Że mu deszcz ustawiczny przeszkadzał do drogi.
Tymczasem z boku czuwał nań rozbójnik chciwy.
Puścił strzałę; ale że przemokły cięciwy,
Padła bez żadnej mocy. Zrazu przestraszony,
Kiedy poznał, że deszczem został ocalony,
Przestał bogi przeklinać, nie złorzeczył słocie.
Często, co złe z pozoru, dobre jest w istocie.

bogi- bogów
do drogi- tu: w drodze
zrazu- najpierw

Lis i osieł

Lis stary, wielki oszust, sławny swym rzemiosłem,
Że nie miał przyjaciela, narzekał przed osłem.
«Sameś sobie w tym winien — rzekł mu osieł na to —
Jakąś sobie zgotował, obchodź się zapłatą».
Głupi ten, co wniść w przyjaźń z łotrem się ośmiela:
Umiej być przyjacielem, znajdziesz przyjaciela.

sławny swym rzemiosłem- tu: znany ze swego podłego charakteru, nieszczerości
wniść- wejść




Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.