Katalog

Anna Przybylska, 2017-09-28
Bydgoszcz

Pedagogika, Artykuły

ZAJĘCIA TERAPEUTYCZNE - STYMULACJA BAZALNA DLA UCZNIÓW Z GŁĘBOKĄ SPRZĘŻONĄ NIEPEŁNOSPRAWNOŚCIĄ

- n +

Wstęp

Stymulacja bazalna A.Frohlich'a narodziła się w latach 70-tych w Niemczech. To koncept rehabilitacji i wsparcia osób (zarówno dzieci jak i dorosłych) z głęboką sprzężoną niepełnosprawnością maksymalnie ograniczajacą ich aktywność własną - niezależnie od momentu i przyczyny powstania tej niepełnosprawności. Kładzie się tu duży nacisk na poszanowanie godności niepełnosprawnych, traktowanie ich na każdej płaszczyźnie jako podmiot. Nie stawia się tu wymagań odnośnie uzyskania wyniku - terapeuta akceptuje osobę niepełnosprawną taką jaka ona jest jest, nawiązuje z nią kontakt poprzez ruch, dotyk, bliskość i wspólne działania. Osoba zajmujaca się głęboko niepełnosprawnym człowiekiem powinna wczuć się w jego stan – pełen niepokoju i niepewności, napięcia emocjonalnego, poczucia manipuacji, niestabilnych lub żadnych relacji społecznych, stanu rezygnacji i apatii. Ludzie Ci tkwią we "mgle cielesno-sensorycznej", nie mają świadomości swojego ciała ani schematu ciała.
Istotą terapii bazalnej jest stymulowanie poszczególnych części ciała osoby niepełnosprawnej poprzez masaż, uciskanie i głaskanie by niepełnosprawny odczuł istnienie swojego ciała. Kolejnym elementem to określone pozycje bazalne polegające na odpowiednim ułożeniu osoby niepełnosprawnej w celu zminimalizowania lub zniwelowania jej bólu, zapewnienia poczucia bezpieczeństwa i zwiększenia aktywności własnej.

Charakterystyka zajęć

Tytuł: Stymulacja bazalna w terapii uczniów z głęboką sprzężoną niepełnosprawnością

Cel główny: pobudzenie maksymalnego rozwoju osoby niepełnosprawnej poprzez liczne bodźce środowiskowe i doświadczenia wielozmysłowe
Cele szczegółowe:
rozwój świadomości własnej
aktywizowanie do czynności
waloryzacja minimalnych ruchów własnych osoby głęboko niepełnosprawnej
nawiązanie kontaktu z własnym ciałem
nawiązanie kontaktu ze światem zewnętrznym
zaistnienie ciągłych zmian między JA i ŚWIAT
stworzenie osobie niepełnosprawnej odpowiedniego, harmonijnego środowiska wspomagającego percepcję samego siebie jako osoby aktywnej (nawet gdy jest to aktywność według naszych norm minimalna)
niwelowanie "mgły" i deprywacji sensorycznej
ksztaltowanie uznania i szacunku dla samego siebie i poczucia własnej wartości
Procedury osiągania celów:
- pozycjonowanie bazalne – stosowanie pozycji na bokach, na plecach, siedzącej,
stojącej
- stymulacja schematu ciała – westybularna, wibracyjna, somatyczna
Przewidywane osiągnięcia:
poczucie bezpieczeństwa
wzmocnienie spokoju i koncentracji uwagi
regulacja oddechu
możliwośc relaksu
umożliwienie nawet minimalnej autonomii
zapobieganie deformacji kośćca i odleżynom
normalizacja napięcia mięśni
wsparcie linii środkowej ciała i symerti ciała
stymulacja lewej i prawej części ciała
własna inicjatywa i aktywnosć
wyciszenie i ograniczenie patologii ruchowej
wspomaganie poprzez ucisk percepcji własnego ciała
zmniejszenie bólu lub jego zapobieganie
Forma pracy: praktyczna i indywidualna zgodnie z planem zajęć uczniów
Uczestnicy: uczniowie z głębokim sprzężonym upośledzeniem objęci nauczaniem indywidualnym


Program pracy terapeutycznej stymulacją bazalną

Pozycjnowanie bazalne
Pozycje bazalne dają poczucie bezpieczeństwa i stabilność, wspierają osiagnięcie linii środkowej ciała, regulują oddech i wspomagają percepcję własnego ciała. Wszystko to jest punktem wyjścia do podjęcia minimalnej nawet aktywnosci własnej i zaznaczenia własnej autonomii osobie niepełnosprawnej.
Pozycja na boku
poprawia i reguluje oddech
niweluje ból
daje poczucie bezpieczeństwa
stwarza linię środkową ciała
zmniejsza siłę ataków epilepsji
integruje aktywność wzrokową
pozwala na aktywność własną
umożliwia integrację z drugim człowiekiem
Pozycja gniazda
ułatwia percepcję tyłu ciała
daje poczucie bezpieczeństwa
pozwala na aktywność własną rękoma i stopami jednocześnie
daje poczucie symetrii ciała
stabilizuje emocjonalnie – wysoka wersja gniazda
umożliwia różne stymulacje – oralną, somatyczną
Pozycja z kontaktem cielesnym (możliwa przy małych dzieciach)
ułatwia intensywny kontakt twarzą w twarz
wzmacnia relację między dzieckiem a opiekunem
daje poczucie bezpieczeństwa
bardzo dobra do stymulacji twarzy, głowy i ust
Pozycja na brzuchu
umożliwia aktywność własną rąk
ułatwia integrację wzrokową
poprawia oddech i kontrolę głowy
wzmacnia linię środkową ciała
wspomaga percepcję brzucha i torsu
Pozycja siedząca
daje percepcję świata z innej pespektywy
umożliwia aktywność własną dłoni i stóp
ułatwia komunikację
ułatwia integrację wzrokową
ułatwia podawanie pokarmu
Pozycja półsiedząca na sakwie
umożliwia percepcję końca ciała
ułatwia percepcję tyłu ciała
umożliwia relaks
umożliwia aktywność własną
wycisza
Pozycja pionowa
daje poczucie bezpieczeństwa
ułatwia percepcję własnego ciężaru ciała
wspomaga aktywność własną dłoni
ułatwia integrację wzroku
wspomaga komunikację

Stymulacja schematu ciała
Pozwala na rozwój większej świadomości własnego ciała i własnego życia. Odbywa się tu oddziaływanie na płaszczyznach: ja – witalność, ja – aktywność, ja – całość, jedność, ja – w świecie, otoczeniu. Stymulacja schematu ciała dotyczy stymulacji westybularnej, wibracyjnej somatycznej i oralnej. Pozwala na cofnięcie się do najbardziej pierwotnych doznań, które są ostatnimi stałymi i znanymi doznaniami cielesnymi (często tymi znanymi z życia płodowego danej osoby).
Stymulacja westybularna (przedsionkowa) – polega na doświadczeniu ruchu przez osobę niezdolna do samodzielnego poruszania się. Sa to ruchy na dół – do góry, do przodu – do tyłu, na lewo-na prawo, obrotowy – na lewo i na prawo. Stymulacja westybularna jest możliwa przy użyciu sprzętu takiego jak hamaki, siatki i siedziska do ruchu obrotowego, łóżka wodne, huśtawki, duże dmuchane piłki, misy do kołysania, fotele bujane.
Stymulacja westybularna
- reguluje stany emocjonalne
- sprzyja koncentracji na doświadczeniu ruchu
- normalizuje napięcie mięśniowe
- umożliwia doświadczyć ciężaru własnego ciała
- powoduje wzrost koncentracji uwagi
- kształtuje poczucie orientacji przestrzennej
- powoduje wzrost wzrokowej koncentracji uwagi
Stymulacja wibracyjna polega na doświadczeniu drgań, rytmu przez osobę niepełnosprawną. Uzyskuje się ją dzieki takim materiałom jak – poduszki wibracyjne, aparaty wibracyjne, głośniki, szczoteczki elektryczne, pudła wiracyjne, masażery, instrumenty perkusyjne, a nawet głos ludzki.
Stymulacja wibracyjna
- wzmacnia głęboką percepcję własnego ciała, powoduje odkrycie "na nowo" kośćca
- poprawia pecepcję bodźców ruchowych
- stymuluje dotyk i chwytanie
- reguluje napięcie mięśniowe
- zwiększa częstotliwość używania głosu
- pogłębia i rytmizuje oddech
Stymulacja somatyczna polega na doświadczeniu dotyku, nacisku, masażu przez osobę niepełnosprawną. Odpowiednim masażem zaznaczamy schemat ciała człowieka, "malujemy" jego ramiona, dłonie, nogi. Dajemy poczucie własnego ciała, jego początek i koniec. Duże zanaczenie ma tutaj jakość dotyku – musi być on jasny, z odpowiednim naciskiem, trwały i intensywny – mający swój początek i koniec. Osoba głeboko upośledzona, leżąca ma otrzymać od terapeuty komunikat dotyczący posiadania przez nią ciała, schematu swojego ciała.

Literatura

Frohlich A., Edukacja bazalna. Nauczanie i terapia dzieci z głeboką niepełnosprwanoscią, Sopot 2016
Frohlich A., Stymulacja bazalna od podstaw, Poznań 2013
Opr. Wysocka T., Stymulacja bazalna koncept prof. A.Frohlicha poziom podstawowy Poznań, marzec 2016
Opr. Wysocka T., Stymulacja bazalna koncept prof. A.Frohlicha poziom pogłebiający Poznań, październik 2016

Opracowała Anna Przybylska










Wyświetleń: 0


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.