RAZEM MOŻEMY WIĘCEJ

WYCHOWANIE DO WOLONTARIATU

PROGRAM WŁASNY ZAJĘĆ DODATKOWYCH


1. WIADOMOŚCI WSTĘPNE
Dziecko w wieku szkolnym jest szczególnie wrażliwe na potrzeby drugiego człowieka. Właściwie ukierunkowywanie ucznia oraz wskazywanie konkretnych wartościowych działań i ukazywanie przykładów czerpania satysfakcji z pracy charytatywnej i społecznej mogą pomóc wykorzystać tę wrażliwość i przekształcać ją w dobroczynną, systematyczną pracę na rzecz drugiego człowieka. Młodzi ludzie zaczynają poszukiwać autorytetów, pragną spędzać czas wolny w sposób wartościowy – jest to odpowiedni moment, aby rozpocząć wychowywanie do wolontariatu, wskazując jednocześnie pracę charytatywną jako działanie kształtujące postawę empatii, pomagające budować właściwy system wartości oraz pozwalające doskonalić cenne społecznie cechy charakteru: bezinteresowność, altruizm, wytrwałość w dążenie do celu, systematyczność czy gotowość do podejmowania wyzwań. Uczniowie szkoły podstawowej są pełni pasji i zaangażowania, ponadto dysponują sporą ilością czasu wolnego, który mogą spożytkować na działalność w ramach szeroko pojętego wolontariatu. Potrzebują jedynie opiekuna – przewodnika – który wskaże im odpowiednie inicjatywy, pomoże stawiać pierwsze kroki w ramach tego aspektu życia społecznego oraz będzie kształtował samodzielność oraz pewność siebie u młodych wolontariuszy.
Biorąc powyższe pod uwagę oraz uwzględniając priorytety szkoły określone między innymi w Szkolnym programie profilaktyczno – wychowawczym, chcę zaproponować uczniom zajęcia z zakresu wychowania do wolontariatu. Celem programu jest przede wszystkim propagowanie idei bezinteresownej pomocy, rozwijanie wiedzy na temat działalności wolontariatu oraz ukazywanie, że ta aktywność społeczna może stać się bliska każdemu, niezależnie od uzdolnień czy uzyskiwanych osiągnięć w nauce – aby pomóc wystarczy często drobny gest.
Adresatami programu są wszyscy chętni uczniowie klas I-VII, którzy pragną w ramach zajęć dodatkowych poświęcać swój czas i siły na niesienie pomocy potrzebującym.
Zgodnie z wytycznymi, program zawiera wstęp, cele ogólne i szczegółowe, metody i formy pracy, zestawienie treści programowych, opis planowanych osiągnięć ucznia, procedury osiągania celów, sposoby ewaluacji, uwagi wdrożeniowe, przykładowy scenariusz zajęć oraz zestawienie bibliograficzne literatury fachowej wspierającej efektywną pracę.

2. UWAGI WDROŻENIOWE
Program przeznaczony jest do realizacji w ciągu pełnego roku szkolnego. Do przeprowadzenia zaplanowanych zajęć nie są wymagane szczególne warunki lokalowe – spotkania odbywać się będą w świetlicy szkolnej lub wybranej sali lekcyjnej. Pomocami dydaktycznymi niezbędnymi do realizacji programu będą materiały biurowe (szary papier, brystol, kredki, pisaki, kolorowe papiery) oraz sprzęt audiowizualny (telewizor, odtwarzacz DVD).

3. CELE KSZTAŁCENIA
Cele ogólne:
• propagowanie pozytywnych zachowań prospołecznych, w szczególności idei bezinteresownej pomocy;
• rozwijanie wiedzy na temat działalności wolontariatu;
• promowanie wolontariatu jako aktywności społecznej dobrej dla każdego.

Cele szczegółowe:
• zapoznanie ze znaczeniem słowa „wolontariat”;
• ukazanie różnorodności działań charytatywnych;
• wprowadzenie pojęć „wrażliwość”, „bezinteresowność”, „empatia”, „współczucie”;
• poszerzanie horyzontów myślowych uczniów;
• uwrażliwienie na potrzeby innych;
• rozwijanie wśród dzieci postawy zaangażowania na rzecz potrzebujących pomocy;
• wpajanie otwartości, życzliwości i bezinteresowności;
• aktywne działanie w obszarze pomocy koleżeńskiej;
• kształtowanie właściwego systemu wartości u młodzieży szkolnej;
• zapoznanie z kodeksem etycznym wolontariusza;
• zwiększanie świadomości dotyczącej zagadnienia niepełnosprawności oraz problemów osób niepełnosprawnych;
• wspieranie inicjatyw własnych uczniów;
• podkreślanie roli pracy zespołowej;
• zacieśnianie więzi między uczniami, nauczycielem i środowiskiem lokalnym;
• tworzenie warunków ułatwiających samorealizację i rozwój zainteresowań uczniów;
• współdziałanie z innymi organizacjami i instytucjami;
• podnoszenie umiejętności samodzielnego radzenia sobie z wyzwaniami i problemami dnia codziennego;
• rozwijanie uzdolnień dzieci, w szczególności plastycznych i literackich;
• kształtowanie szeroko pojętych kompetencji organizatorskich.

4. SPOSOBY REALIZACJI CELÓW – METODY I FORMY PRACY
Cykl zajęć należy rozpocząć od tzw. części wprowadzającej, podczas której zostaną wyjaśnione podstawowe pojęcia z zakresu wolontariatu, a także stworzony zostanie Kodeks Etyczny Wolontariusza. Podstawowymi metodami pracy podczas tej części będą metody podające (pogadanka, wykład) oraz metody aktywizujące (burza mózgów, mapa pojęciowa).

Podczas dalszych etapów zajęć stosowane będą przede wszystkim metody czynne: metoda samodzielnych doświadczeń i przeżyć dziecka oraz metoda kierowania własną działalnością. Uczestnicy będą mogli wspólnie organizować – ze znaczną pomocą nauczyciela – działania charytatywne o charakterze szkolnym i środowiskowym prowadzone według własnej inicjatywy lub w ramach współpracy z lokalnymi i ogólnopolskimi fundacjami i organizacjami charytatywnymi. Działania będą obejmowały – w zależności od specyfiki konkretnej akcji – przygotowanie plakatów, współpracę z nauczycielem w zakresie wyboru środków dydaktycznych i literatury (w przypadku prowadzenia zajęć czytelniczych dla przedszkolaków), koordynowanie działaniami we własnej klasie, pomoc w prowadzeniu zbiórek charytatywnych, pakowanie darów oraz uczestnictwo w oficjalnym ich przekazaniu. Szczególnie ciekawym doświadczeniem może być uczestnictwo w programie lekcji koleżeńskich, podczas których wolontariusz może wcielić się w rolę nauczyciela, pomagającego koledze w rozwiązywaniu problemów z nauką.

Zastosowana zostanie również metoda oglądowa oddziaływania pozytywnym wzorcem, polegająca na organizowaniu spotkań z aktywnymi wolontariuszami z regionu.

W zależności od potrzeb, zajęcia realizowane będą w formie indywidualnej, grupowej lub zbiorowej.


5. TREŚCI PROGRAMOWE – PODSTAWOWE BLOKI TEMATYCZNE


1. Czym jest wolontariat?
• definicja słowa „wolontariat”;
• różnorodność działań charytatywnych.
Sposoby realizacji:
• burza mózgów;
• pogadanka;
• praca plastyczna „różne twarze pomagania”;
• przygotowanie gazetki tematycznej dotyczącej wolontariatu.

2. Kim jest wolontariusz?
• wymagania stawiane wo¬lontariuszom;
• zasady pracy charytatyw¬nej;
• definicja słów „wrażliwość”, „bezinteresowność”, „empatia”, „współczucie”.
Sposoby realizacji:
• burza mózgów;
• pogadanka;
• wykonanie Kodeksu Etycznego Wolontariusza w formie plakatu.

3. Zrozumieć niepełno¬sprawnych.
• niepełnosprawność fizyczna i psychiczna;
• pomoc osobom niepełno¬sprawnym w życiu co¬dziennym;
• znaczenie integracji.
Sposoby realizacji:
• pogadanka;
• burza mózgów;
• drama sytuacyjna;
• głośna lektura literatury psychoedukacyjnej;
• praca plastyczna „Mój niepełnosprawny ko¬lega”.

4. Organizacja szkolnych i środowiskowych akcji charytatywnych.
• znaczenie pracy w grupie;
• kompetencje i działania organizatorskie;
• współpraca z organizacjami i fundacjami;
• samodzielne radzenie sobie z wyzwaniami i problemami dnia codziennego.
Sposoby realizacji:
• organizowanie – ze znaczną pomocą nauczyciela – akcji charytatywnych;
• przygotowanie plakatów;
• koordynowanie działaniami we własnej klasie;
• pomoc w prowadzeniu zbiórek charytatywnych;
• pakowanie darów oraz uczestnictwo w oficjalnym przekazaniu.

5. Razem możemy więcej – co nam daje wolontariat?
• satysfakcja z pracy charytatywnej;
• niematerialne korzyści wolontariatu;
• nowe doświadczenia.
Sposoby realizacji:
• organizacja spotkań z aktywnymi wolontariuszami regionu konińskiego;
• projekcja filmów promujących wolontariat.

6. Wspólna nauka – wspólny sukces.
• pomoc koleżeńska w nauce – korepetycje uczniowskie.
Sposoby realizacji:
• aranżowanie w świetlicy szkolnej sytuacji sprzy¬jających zjawisku po¬mocy koleżeńskiej.


6. ZESTAWIENIE PLANOWANYCH DZIAŁAŃ I AKCJI CHARYTATYWNYCH PROWADZONYCH W RAMACH ZAJĘĆ

Cała Polska czyta dzieciom – wolontariat w przedszkolu.
• Przygotowanie zajęć czytelniczych – wybór interesujących pozycji literatury dziecięcej.
• Wizyta w przedszkolu – głośne czytanie młodszym kolegom w ramach ogólnopolskiej akcji.

BohaterON – napisz list do Powstańca.
• Wybór powstańca z listy zamieszczonej na stronie fundacji.
• Własnoręczne wykonanie kartek w ramach zajęć plastycznych.
• Napisanie krótkiego listu do uczestnika Powstania Warszawskiego.
• Zaadresowanie i wysyłka pocztówek.

Dzień Pluszowego Misia – zbiórka zabawek dla dzieci z Domu Dziecka.
• Przygotowanie plakatów informujących o akcji.
• Propagowanie akcji wśród kolegów z klasy.
• Pomoc w prowadzeniu zbiórki i pakowaniu zabawek.

Marzycielska Poczta – piszemy list do chorego dziecka w ramach ogólnopolskiej akcji.
• Wspólny wybór dziecka, do którego zostaną przekazane listy.
• Pisanie listów oraz przygotowywanie kartek i pocztówek dowolną techniką plastyczną.
• Zachęcanie kolegów z klasy do wzięcia udziału w akcji (za zgodą wychowawcy).
• Wysyłka listów.

Nakręć się i pomóż chorym dzieciom – szkolna zbiórka nakrętek.
• Przygotowywanie plakatów.
• Ozdabianie pojemników na nakrętki.
• Mobilizowanie kolegów z klasy do wzięcia udziału w akcji.
• Monitorowanie postępów zbiórki.

Pamiętamy o tych, którzy odeszli.
• Porządkowanie zapomnianych grobów w ramach przygotowań do dnia Wszystkich Świętych.
• Zapalenie zniczy na zaniedbanych mogiłach.

Dzień Wolontariusza.
• Spotkanie z członkami Szkolnego Koła Wolontariatu
z zaprzyjaźnionej szkoły średniej.
• Udział w przygotowanej przez młodzież prezentacji.
• Wymiana doświadczeń.
• Wspólne świętowanie.

Paczka dla schroniskowego zwierzaczka – pomóż zwierzętom przetrwać zimę.
• Przygotowanie plakatów.
• Zachęcanie kolegów z klasy do wzięcia udziału w akcji (za zgodą wychowawcy).
• Liczenie zebranych darów – dane niezbędne do sporządzenia protokołu.
• Pakowanie darów.
• Wizyta w schronisku – rozmowa z pracownikami, prze¬kazanie zebranej żywności i posłań.
• Spacer ze schroniskowym psem.

Akcja Paka – zbiórka słodyczy w ramach bożonarodzeniowych paczek dla dzieci z biednych rodzin.
• Przygotowanie plakatów.
• Zachęcanie kolegów z klasy do wzięcia udziału w akcji (za zgodą wychowawcy).
• Pakowanie paczek.

Pamiętamy o samotnych i opuszczonych – przygotowanie kartek bożonarodzeniowych i pierniczków dla pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej.
• Własnoręczne przygotowanie kartek bożonarodzeniowych z życzeniami dla osób starszych przebywających w DPS.
• Wypiek i ozdabianie pierniczków.
• Przekazanie przygotowanych darów pensjonariuszom DPS w Koninie.

Wielka Orkiestra Świątecznej Pomocy – kiermasz wypieków.
• Nawiązanie współpracy ze sztabem WOŚP Konin.
• Przygotowanie wypieków przez dzieci w ramach zajęć kulinarnych.
• Sprzedaż podczas przerw międzylekcyjnych.

Puszka dla Maluszka – zbiórka puszek aluminiowych na rzecz dzieci afrykańskich – współ¬praca z Fundacją Pomocy Hu¬manitarnej Redemptoris Missio.
• Przygotowanie plakatów.
• Aktywne uczestnictwo w zbiórce puszek.
• Monitorowanie postępów akcji.

Ołówek dla Afryki. Opatrunek na Ratunek.
• Przygotowanie plakatów informujących o zbiórkach pomocy szkolnych i artykułów opatrunkowych na rzecz dzieci z biednych wiosek afrykańskich.
• Zachęcanie kolegów z klasy do wzięcia udziału w akcji.
• Przesłanie zgromadzonych przyborów i środków higienicznych do Fundacji Pomocy Humanitarnej do Poznania.

Pomagać i uczyć pomagać.
• Spotkanie z koordynatorem wolontariatu z Hospicjum.
• Udział w przygotowanej prelekcji.

Pola Nadziei – żonkile dla Hospicjum.
• Przygotowywanie papierowych żonkili metodą origami.
• Przekazanie kwiatów do Hospicjum (będą rozdawane przez wolontariuszy hospicyjnych podczas akcji charytatywnej Pola Nadziei).

Pamiętamy o samotnych i opuszczonych – przygotowanie kartek wielkanocnych dla pensjonariuszy Domu Pomocy Społecznej w Koninie.
• Własnoręczne przygotowanie kartek bożonarodzeniowych z życzeniami dla osób starszych przebywających w DPS.
• Przekazanie przygotowanych darów pensjonariuszom DPS w Koninie.

Pogotowie lekcyjne w świetlicy szkolnej.
• Organizowanie pomocy koleżeńskiej dla uczniów mających problem z nauką.

Podejmowanie działań w ramach bieżących potrzeb wynikających z zaistniałych sytuacji losowych.
• W zależności od sytuacji – działania ustalone indywidualnie.


7. SPODZIEWANE EFEKTY ZAJĘĆ
Uczeń po zakończonych zajęciach potrafi:
• zdefiniować pojęcia „wolontariat”, „wrażliwość”, „bezinteresowność”, „empatia”, „współczucie”, „tolerancja”;
• wymienić przykłady różnorodnych działań charytatywnych;
• nazwać wartości budujące Kodeks Etyczny Wolontariusza;
• określić potrzeby osób niepełnosprawnych, samotnych, potrzebujących i chorych;
• poprawnie zaplanować działania w ramach różnych form wolontariatu;
• samodzielnie wykonać pojedyncze zadania w kontekście organizacji akcji charytatywnej i innych działań na rzecz szeroko pojętego dobra społecznego;
• wymienić przykłady fundacji i organizacji charytatywnych o charakterze środowiskowym i ogólnopolskim;
• zgodnie współpracować w grupie i zespole zadaniowym.

8. EWALUACJA
Realizacja celów założonych w programie zajęć dodatkowych będzie na bieżąco monitorowana. Ewaluacja polegać będzie na:
• systematycznej obserwacji uczniów i analizie ich osiągnięć;
• przeprowadzaniu ankiet lub wywiadów wśród uczestników i ich rodziców oraz wykorzystywaniu zdobytych informacji do dalszego doskonalenia i wzbogacania warsztatu pracy wychowawczej;
• systematycznym prezentowaniu wyników przeprowadzonych podczas analitycznych posiedzeń Rady Pedagogicznej (sprawozdania, opracowanie wyników ankiet) i poddawaniu ich ocenie dyrekcji i zespołu nauczycielskiego.

9. ZESTAWIENIE BIBLIOGRAFICZNE LITERATURY FACHOWEJ POMOCNEJ W ORGANIZACJI ZAJĘĆ
1. „Młodzieżowy Wolontariat” – E. Kamińska
2. „Jak organizować wolontariat w szkole” – K. Braun, B. Frąszczyk
3. „Jak pracować z wolontariuszami” – M. Ochman, P. Jordan
4. „Młodzież – Wolontariat – Wychowanie” – K. Braun
5. „Młodzieżowe Kluby Wolontariusza” - K. Braun, K. Wędrychowicz
6. „Pasja + działanie = skuteczne pomaganie” – E. Kamińska

Wyświetleń: 0