Wychowanie patriotyczne w gimnazjum. Materiały dydaktyczne dla wychowawców klas gimnazjalnych

Temat: Symbole narodowe.

Cel zajęć: zapoznanie młodzieży z historią polskich symboli narodowych.

Hymn( gr. hymnos)- uroczysta pieśń pochwalna lub świąteczna pierwotnie sławiąca bóstwo, później także bohaterów i ich czyny oraz wielkie idee. Hymn narodowy/państwowy jest pieśnią patriotyczną, o zasięgu ogólnokrajowym, stanowiącą odbicie i uzewnętrznienie poczucia wspólnoty i odrębności narodowej, wyrażającą uczucia zbiorowe wobec symboli, tradycji i instytucji danego narodu.
INFORMACJE DOTYCZĄCE HISTORII POLSKIEGO HYMNU NARODOWEGO:
Zamiłowanie do pieśni stanowiło od wieków wybitną cechę charakterystyczną naszego narodu. Stąd tez podniosłe pieśni – hymny zajęły szczególne miejsce w świadomości Polaków. Sławiąc bohaterów oraz ich czyny wywoływały wzruszenie i budziły emocje.
Pierwszym polskim hymnem była pieśń Gaude Mater Polonia napisana w połowie XIII stulecia przez Wincentego z Kielc ku czci św. Stanisława ze Szczepanowa. Pieśń ta jest jest znakomitym przykładem polskiej poezji w języku łacińskim. Cały hymn ma 11 zwrotek zawierających opowiadanie o męczeńskiej śmierci i cudach czynionych przez Świętego.-
Uczniowie wysłuchują fragmentu hymnu
Najstarszą zachowaną pieśnią polską, która w średniowieczu pełniła rolę hymnu narodowego była Bogurodzica. Była ona śpiewana w czasie koronacji Jagiełły, przed bitwami pod Grunwaldem, pod Nakłem, pod Warną.
Uczniowie wysłuchują fragmentu hymnu
Kolejną słynną pieśnią był Hymn Szkoły Rycerskiej znany także od pierwszych słów jako „ Święta miłości kochanej ojczyzny. Pisany po gorzkich doświadczeniach konfederacji barskiej i i rozbioru. Uczniowie wysłuchują fragmentu hymnu
W lipcu 1797 roku we Włoszech w kwaterze legionów polskich w Reggio Józef Rufin Wybicki ujrzawszy polskie wojsko w narodowych mundurach i pod rodzimymi sztandarami napisał Pieśń legionów polskich we Włoszech. Do słów Wybickiego użyto popularnej w Polsce anonimowej melodii przypominającej mazurka. Autorstwo melodii błędnie przypisywano Michałowi Kleofasowi Ogińskiemu. Tekst ogłoszono w Mantui w lutym 1799 r w gazetce pt: ” Dekada Legionowa”. Swoją karierę od okolicznościowej piosenki żołnierskiej do hymnu narodowego Mazurek Dąbrowskiego zawdzięcza myśli o trwaniu narodu mimo utraty bytu państwowego. Myśl ta stała się fundamentem świadomości narodowej czasu niewoli.
Znajomość mazurka przeniknęła do kraju po wkroczeniu armii napoleońskiej w 1806 r na ziemie polskie. Wtedy właśnie w Warszawie ukazał się jej pierwodruk. Popularyzacja Mazurka Dąbrowskiego możliwa była dzięki pozytywkom a także po krwawych wydarzeniach z czasów powstania listopadowego.. Pieśń legionów została zakazana przez władze carskie oraz pruskie. Mazurek dąbrowskiego współzawodniczył z kilkoma innymi pieśniami o miano hymnu' narodowego na przełomie XIX i XX wieku, m. in z ”Boże coś Polskę” Felińskiego, „Rotą” Konopnickiej. Urzędowo hymnem narodowym został uznany w 1926-27 roku oraz w 1948 roku. Muzeum hymnu narodowego znajduje się w Będominie- dawnym dworku Wybickiego.
Uczniowie wysłuchują i śpiewają hymn.

GODŁO
Godło Polski jest określone w art 28 ust 1 konstytucji RP z 1997 roku
Godłem Rzeczypospolitej jest wizerunek orła białego w koronie w czerwonym polu.
Ten wizerunek jest ustalony ustawowo jako biały jednogłowy orzeł w złotej koronie, ze złotymi szponami i dziobem, zwrócony w prawo na tle czerwonej lekko zawężającej się ku dołowi tarczy herbowej.

Po raz pierwszy wizerunek orła – symbolu dynastii Piastów pojawił się na denarze B. Chrobrego. ( uczniowie oglądają slajdy z jego wizerunkiem), kolejny symbol orła widnieje na pieczęci majestatycznej Przemysła II, mocno widoczne zmiany widoczne są na proporcach z czasów Augusta Poniatowskiego.( uczniowie otrzymują pokaz slajdów z wizerunkami orła)
W 1919 r po odzyskaniu niepodległości zatwierdzono orła jako godło państwowe. Oficjalny wizerunek przypominał orła z czasów stanisławowskich. W 1927 roku za godło uznano orła wg projektu Zygmunta Kamińskiego. W 1945 roku władze komunistyczne usunęły z wizerunku orła koronę. co potwierdzono dodatkowym dekretem z 1955 roku. Sejm III RP przywrócił orłu koronę w 1990 roku.
FLAGA
Flaga Polski to prostokątny płat tkaniny o stosunkach boków 8:5 o barwach białej u góry i czerwonej u dołu. Zgodnie zapisami Konstytucji z 1997 art 28. od 2004 roku dzień 2 maja uznano za święto flagi.

Zakończenie zajęć – uczniowie odpowiadają na pytania testowe
1. Podaj nazwę monety na której widnieje najstarszy wizerunek orła piastowskiego
2. Gdzie i kiedy powstał Mazurek Dąbrowskiego?
3. W jakiej miejscowości mieści się muzeum hymnu narodowego ?
4. Komu błędnie przypisuje się autorstwo melodii Mazurka Dąbrowskiego ?
5. Jak miał na drugie imię autor słów Mazurka Dąbrowskiego ?
6. Z jakimi pieśniami Mazurek Dąbrowskiego konkurował o rolę hymnu narodowego na początku XX stulecia ?
7. Jakie święto obchodzimy w Polsce 2 maja ?
8. Kto był autorem herbu polskiego z 1927 roku ?
9. W jakim dokumencie państwowym są informacje o polskich symbolach narodowych ?
Uczniowie odpowiadają na pytania .

Tomasz Ferek.

Wyświetleń: 0