Depresja dzieci i młodzieży- przyczyny, objawy, formy pomocy
Do niedawna utrzymywano, że depresja występuje tylko u dorosłych, po okresie dojrzewania. Obecnie psychiatrzy nie mają wątpliwości, że depresja dotyka także dzieci i młodzież, tylko może się nieco inaczej przejawiać. Tymczasem statystyki alarmują: około 900 tysięcy młodych ludzi potrzebuje w Polsce pomocy specjalistów ze względu na problemy emocjonalne - co dziesiąty młody człowiek!
Do 14 r.ż. są to głównie zaburzenia lękowe, zachowania typowe dla depresji młodzieńczej, od 14 roku życia objawy coraz bardziej zbliżają się do depresji człowieka dorosłego, około 16 r.ż. występują epizody dużej depresji.
Niepokojąco wzrasta liczba samobójstw. Zdarzają się samobójstwa dzieci 10-12-letnich, w 2009r. odebrały sobie życie 294 osoby 17-19 letnie. Liczba usiłowanych samobójstw jest nieznana, ale z pewnością zdarza się tak dziesięć lub więcej razy częściej.
Skąd się bierze depresja?
• Przyczyny depresji mogą mieć podłoże genetyczne. Jeśli któreś z rodziców chorowało na depresję, to istnieje wysokie prawdopodobieństwo wystąpienia tego typu zaburzeń u ich dzieci.
• Druga grupa przyczyn to czynniki biochemiczne - depresję mogą powodować zakłócenia równowagi biochemicznej organizmu w zakresie nieprawidłowego poziomu niektórych neuroprzekaźników w mózgu, szczególnie serotoniny.
• Czynniki psychogenne- przykładem są depresyjne schematy myślowe
• Czynniki środowiskowe - są to sytuacje traumatyczne – silne, działające w krótkim czasie i subtraumatyczne - działające z mniejszą siłą , ale za to długo. Należą do nich utrata kogoś bliskiego, zarówno przez śmierć jak i odejście, wyjazd, rozwód rodziców, utrata wiernego przyjaciela, zawód miłosny, konflikty z kolegami, przemoc domowa, alkoholizm jednego lub obojga z rodziców i inne
Wymienione warunki stanowią przyczyny wystąpienia depresji, z drugiej strony są czynnikami ryzyka jej wystąpienia.


Objawy depresji dzieci i młodzieży mogą być bardzo indywidualne – występują w indywidualnych konfiguracjach i o różnym natężeniu. Istotne jest to, że smutek, przygnębienie mogą być niewidoczne na twarzy młodego człowieka. Ich maskę stanowi drażliwość, napięcie, pobudzenie obserwowane w kontaktach w domu i w szkole. Mimo tego, że młody człowiek zna ogólnie przyjęte normy, świadomie łamie je, buntując się przeciwko światu dorosłych: upija się, podejmuje eksperymenty z narkotykami, dokonuje samookaleczeń, wdaje się w bójki. Chce w ten sposób wypełnić pustkę wewnętrzną, zaimponować rówieśnikom, a z drugiej strony wykrzyczeć: „Jestem!” „Pomóżcie”
Bywa też tak, że na pierwszy plan objawów depresyjnych wysuwają się dolegliwości somatyczne: bóle głowy, bóle krzyża, kłucia serca, ból brzucha – zdarza się, że są to jedyne objawy depresji u młodszego dziecka.
Ważnym wskaźnikiem w podejrzeniu depresji nastolatka jest jego stosunek do obowiązków szkolnych – niechęć do chodzenia do szkoły, wagarowanie, znaczne pogorszenie ocen szkolnych. Młody człowiek nie dba o swój wygląd, rozdaje kiedyś ważne dla niego rzeczy, zwierzęta. Nagle przestaje czerpać radość z tego, co dotąd sprawiało mu przyjemność – zarzuca uprawianie sportu, czytanie książek, spotkania z przyjaciółmi. Jest zamknięty w sobie lub nadmiernie pobudzony, niespokojny, drażliwy.
Depresja występuje zarówno u chłopców, jak i u dziewcząt. Badania stwierdzają jednak dwukrotnie częstsze występowanie objawów depresyjnych u dziewcząt niż u chłopców. Okazuje się bowiem, że dziewczęta gorzej niż chłopcy radzą sobie ze stresem związanym z okresem dorastania, silniej przeżywają porażki, większe są oczekiwania społeczne dotyczące samokontroli dziewczynek.

Co robić, gdy zauważymy takie objawy ?
Jeśli u swojego ucznia czy wychowanka obserwujesz niepokojące objawy, nie czekaj, aż same miną.
Jak najszybciej zasięgnij porady specjalistów posiadających fachowe przygotowanie - psychologa pracującego z młodzieżą lub psychiatry. Młody człowiek z depresją gdzieś w głębi duszy oczekuje pomocy, bo cierpi. Nie mówi o swych problemach, nie nawiązał dotąd satysfakcjonujących relacji, więc trudno liczyć, że otworzy się obecnie. Bywa, że nastolatek „otworzy się” dopiero u specjalisty, który okazuje mu wsparcie, akceptację i zrozumienie. Wtedy często z rozmowy z młodym gniewnym, zbuntowanym chłopakiem po pewnym czasie wyłania się postać człowieka pełnego lęków, braku wiary we własne możliwości, pesymistycznie oceniającego swe możliwości w życiu.
Jeśli nastolatek miał myśli samobójcze, podjął już próbę samobójczą potrzebny jest od razu psychiatra. Jego interwencja jest tu niezbędna, bo przecież za oczekiwanie można zapłacić najwyższą cenę. Psychiatra oceni stan dziecka i wdroży odpowiednie leczenie farmakologiczne. Dopiero po poprawie stanu psychicznego możliwe jest stosowanie terapii psychologicznej, ważne też będą wspierające oddziaływania rodziców.
Nieraz trudno zapobiec pierwszemu epizodowi depresji u dzieci i młodzieży. Należy jednak poważnie traktować czynniki ryzyka, dokonać analizy ich występowania. Ważna jest obserwacja, bliski kontakt z dzieckiem i właściwe reagowanie w przypadku pojawienia się zwiastunów depresji.
W porę udzielona profesjonalna pomoc, a także współpraca rodziców i nauczycieli w procesie leczenia zapewnią trwałe, pozytywne rezultaty. Natomiast nieleczona depresja nosi ze sobą niebezpieczeństwo nawrotów.

Wyświetleń: 0