Rola rodziców w pobudzaniu do zabaw w udawanie i rozwoju wyobraźni dziecka
"Każde marzenie ma realną możliwość urzeczywistnienia, jeśli dotyczy przyszłości kilkuletniego dziecka. Tylko od nas, dorosłych zależy, czy marzenie to zetrą lata, czy przeobrazi się ono w upragnioną rzeczywistość"
M. Łopatkowa
Dzieci lubią marzyć, puszczać wodzę fantazji z taką śmiałością, na jaką dorośli często nie umieją już się zdobyć. Tę naturalną potrzebę należy wykorzystać w celu lepszego poznania nie tylko ich możliwości, ale potrzeb, dążeń i pragnień.
Dla wielu rodziców marzenia ich dzieci były zaskoczeniem, niektóre mamy przyznają, że brakuje im czasu na zabawy czy rozmowy z dzieckiem.
Dzieci lubią marzyć, puszczać wodzę fantazji z taką śmiałością, na jaką dorośli często nie umieją już się zdobyć. Tę naturalną potrzebę należy wykorzystać w celu lepszego poznania nie tylko ich możliwości, ale potrzeb, dążeń i pragnień.
Dla wielu rodziców marzenia ich dzieci są zaskoczeniem, niektóre mamy przyznają się, że brakuje im czasu na rozmowy czy zabawy z dzieckiem.
Dziecko w wieku przedszkolnym obdarzone jest bujną wyobraźnią. Pod koniec wieku przedszkolnego wyobraźnia mimowolna przekształca się w wyobraźnię dowolną, kierowaną i twórczą. Następuje rozgraniczenie świata realnego i fikcyjnego. Lepiej taż osadzają w rzeczywistości i jej warunkach czasowo- przestrzennych swe spostrzeżenia i wyobrażenia , a w toku działania rozwijają wyobraźnię twórczą (M. Żebrowska)
Marzenia obrazują pragnienia człowieka, to co go pociąga i do czego dąży. Mogą podtrzymać i wzmacniać energię człowieka, są procesem czynnym, dowolnym i świadomym (Tiepłow).
Marzenie rodzi się z naturalnej potrzeby człowieka, z lęku przed światem, z chęci ulepszania życia. Są zastępczym środkiem trwania w nadziei, która na razie nie może się urealnić. Pełnią funkcję gratyfikacyjną, kompensacyjną oraz redukującą emocje w życiu dziecka (Dymara)
Marzenia na jawie i dziecięce zabawy naśladowcze najlepiej jest uważać za przejawy zdolności poznawczych dziecka (I. L. Singer). Główny nacisk w wychowywaniu należy kłaść na sposób organizacji przeżyć i doświadczeń dziecka modelując jego zachowanie przez naśladownictwo czy wchodzenie w interakcje z rodziną, rodzeństwem i całym otaczającym środowiskiem społecznym, aby lepiej uporało się z docierającymi do niego treściami.
Dla rozwoju inwencji twórczej dziecka konieczna jest umiejętna nie hamująca aktywności dzieci, pomoc dorosłych. Nie wystarczy tutaj samo tylko kupowanie zabawek. Rodzice powinni przejawiać także zainteresowanie przebiegiem zabawy, pomagając dzieciom w rozwijaniu pomysłowości, w ich rozwijaniu. Ważne jest tu także umiarkowane uczestnictwo w zabawach dzieci, taktowna ingerencja inspirująca, przykłady kulturalnego zachowania się starszych, tworzenie odpowiedniej atmosfery sprzyjającej dobrej zabawie.
Jeśli bacznie będziemy obserwować zabawy naszych dzieci, zauważymy, że niemal codziennie wzbogacają się o nowe elementy, coś się zmienia, rozwija. Aby dzieci miały nowe pomysły do zabaw, nie wystarczy tylko to, że mają zabawki. Ich życie musi być bogate we wrażenia, przeżycia, doświadczenia, które mogłyby te zabawki ożywić.
Dziecko muszą otaczać bliskie osoby, które stanowią wzory do naśladowania, od których czerpałyby tematy do ciągle to nowych pomysłów zabawowych, które w każdej chwili gotowe by były do przyłączenia się do zabaw dziecka, służąc swoją radą, pomysłem, doświadczeniem. Dlatego tak ważne dla rozwoju zabaw jest to, abyśmy urozmaicali środowisko, w którym żyją. Byśmy zabierali ich ze sobą na interesujące spacery i wycieczki. To, czego nie jesteśmy w stanie pokazać im w rzeczywistości, pokazujemy za pośrednictwem książeczek obrazkowych. Rozwijają one nie tylko wiedzę o świecie, ale też wyobraźnię i fantazję dziecka. Podczas czytania bajek dorosły wraz z dzieckiem przeżywa radość bądź z samej tylko lektury, bądź z uczestnictwa we wzorowanej na niej zabawie.
Zupełnie inaczej rozwija dziecko zabawa, gdy uczestniczą w niej dorośli lub przynajmniej patrzą na nie zachwyceni dziadkowie, którzy chwalą je za sukcesy zabawowe, zachwycają się jego osiągnięciami i głośno cieszą się wraz z nim z realizacji ciekawych i odkrywczych pomysłów. Dziecko wówczas ożywia się, staje się aktywniejsze, a jego formy zabawowe wzbogacają się wciąż o nowe pomysły. Wspólny śpiew, gry wreszcie improwizowane przedstawienia kukiełkowe wzbogacają życie rodzinne a ponadto sprawiają, że nasz malec czuje się szczęśliwy, co pozwala nam wierzyć, że będzie nadal prawidłowo i harmonijnie rozwijał swoją osobowość.
Pacynka pozwala lepiej poznać własne dziecko. Wiele spraw można "załatwić" za jej pośrednictwem, mówiąc jej ustami to, czego dziecko nie chce przyjąć do wiadomości lub słuchając, co ma do powiedzenia, gdy odgrywa role wyznaczone jej przez małego właściciela.
Na aktywność dziecka wywierają wpływ zainteresowania rodziców, realizowana przez nich działalność, styl życia oraz stosunek do dziecka. Od pierwszych lat swego życia dziecko ma okazję poznawać w sposób bezpośredni i pośredni działalność swoich rodziców. Naśladuje te czynności, odtwarza je w zabawie a niekiedy uczestniczy w nich. Pośrednio natomiast zdobywa informacje o działalności rodziców poza domem, przede wszystkim o ich pracy zawodowej. Zainteresowania i zamiłowania rodziców realizowane w domu wywierają wpływ na ukierunkowanie aktywności dziecka.
Oglądanie telewizji w stopniu umiarkowanym, korzystnie pobudza wyobraźnię dziecka. Dostarcza im wielu rozmaitych tematów, nowych postaci, ciekawych zestawień słowno- muzycznych, obrazów dalekich krajów. Ważne jest, aby rodzice mieli wpływ na to, co, jak i kiedy ogląda dziecko w telewizji. Niektórzy rodzice uważają, że powinni oglądać programy dla najmłodszych i bawić się wspólnie ze swoimi pociechami. Taka wspólna radość oglądania, daje rodzicom możność porozmawiania później z dzieckiem o różnych epizodach obejrzanych wraz z nimi przygód, a przez to umożliwia wzbogacenie treści na użytek przeszłych zabaw w udawanie. Rodzice powinni zwracać uwagę na reklamy i pomagać dziecku w odróżnianiu tego, co jest prawdą, a co fantazją.
Ważną sprawą w stosunkach między rodzicami a dzieckiem wiążącą się z zabawami wyobrażeniowymi jest to, by przynajmniej jedno z rodziców było dla niego życzliwe, kochające i serdeczne, tworzyło odpowiednią atmosferę sprzyjającą dobrej zabawie.
M. Łopatkowa
