Poprzez proste zabawy można wspomóc dziecko w zakresie dojrzewania do uczenia się matematyki. Im więcej doświadczeń dziecko zdobędzie, tym szybciej osiągnie odpowiedni poziom liczenia czy myślenia operacyjnego. Oto przykładowe rodzaje ćwiczeń pomagające dziecku przygotować się do rozpoczęcia nauki matematyki w warunkach szkolnych.
Kształtowanie schematu własnego ciała i orientacji przestrzennej
- oglądanie siebie i dotykanie przed lustrem, nazywanie swoich części ciała, twarzy przed lustrem, zabawy z naśladowaniem przed lustrem,
- wskazywanie: „na górze mam włosy”, „na dole mam nogi”, „na środku mam brzuch”, „z przodu mam…”, „z tyłu mam…”
- poruszanie wskazaną częścią ciała, wykonywanie ruchu przeciwnego do tego, jaki wykonuje osoba pokazująca
- wskazywanie: stań za, przed, obok, z prawej, z lewej strony krzesła
- układanie przedmiotów zgodnie z poleceniem (np.: „połóż łyżkę do szuflady”), względem drugiej osoby („połóż lalkę przed mamą”, połóż klocek za tatą”), dorysowywanie elementów obrazka według instrukcji (np.: „na krześle połóż misia, pod krzesłem połóż piłkę, obok misia połóż lalkę”, „nad kominem narysuj dym, z lewej strony domku przyklej drzewo”)
- zabawy typu „pokaż, gdzie mam…”
- zabawy typu „ja mówię - ty pokaż, ty mówisz - ja pokażę” (np. połóż ręce na głowie, dotknij swoich uszu)
- wskazywanie wybranych części ciała u siebie i drugiej osoby
- wskazywanie co jest przed drugą osobą, obok niej
- rozmowy na spacerach o tym która strona ulicy jest prawa, która lewa, co znajduje się po prawej stronie ulicy, co po lewej
- wyszukiwanie przedmiotów według instrukcji (np.: „chodzi mi o zabawkę, która leży obok czerwonego samochodu i misia”)
Liczenie
- przeliczanie elementów – liczenie przedmiotów z otoczenia z ich wyodrębnianiem i wskazywaniem (np. liczenie rąk, palców, kroków, schodów, osób w rodzinie, talerzy na stole, prezentów pod choinką)
- liczenie przedmiotów i pokazywanie na palcach ile ich jest
- dobieranie przeliczników zastępczych do liczby elementów („weź tyle łyżek, ile jest talerzy” – np. podczas nakrywania do stołu)
- utrwalanie nazw liczebników,
- ćwiczenia z zaakcentowaniem ostatniego liczebnika,
- przeliczanie z wielokrotną zmianą ustawienia elementów,
- korygowanie „błędnego” liczenia przez dziecko
- liczenie wspak
- liczenie z przekraczaniem progu dziesiątkowego
- liczenie z różnym przedziałem liczbowym (dwójkami, trójkami, dziesiątkami)
- dopełnianie do danej liczby („Pięć osób będzie jadło zupę, mam trzy łyżki, ile łyżek jeszcze potrzebujemy?”), dobieranie kart w pary, by w sumie dały np. 5 (karty można wykonać samemu wypisując na kartonikach liczby od 0 do 5)
Rozumowanie operacyjne
Wyznaczanie serii
- układanie „schodków” z klocków różnej wielkości,
- określanie, kto w rodzinie jest wysoki, kto niski – ustawianie według wzrostu,
- liczenie drzew przy ulicy, ławek w parku (pierwsza, druga, trzecia…)
- porządkowanie talerzy od największego do najmniejszego
- wspólne rozwieszanie upranych ubrań od najjaśniejszego do najciemniejszego, od największego do najmniejszego
- szeregowanie kilku kół znacząco różniących się wielkością,
- ustawianie pasków papieru o różnej szerokości,
- szeregowanie większej ilości elementów wg długości, wysokości, grubości, szerokości,
Porównywanie zbiorów
- rozdzielanie rzeczy, słodyczy (np. klocków, kredek, cukierków) „po równo” ze wskazaniem sposobu
- łączenie elementów w pary – np. sprawdzanie, czy każda doniczka ma podstawkę, guzik - dziurkę, talerz - łyżkę, itp.,
- łączenie w pary elementów różnej wielkości, np. talerzy małych i dużych, łyżek małych i dużych
- dobieranie w pary elementów nieparzystych,
- klasyfikowanie elementów
- wybieranie przedmiotów o określonych cechach – np. spośród guzików tylko tych z czterema dziurkami,
- wskazywanie osób ze względu na określoną cechę, np.: w spodniach, z niebieskimi oczami, z długimi włosami,
- dobieranie przedmiotów ze względu na przeznaczenie
- porządkowanie zabawek (na tej półce misie, na tej samochody, w tym pudełku klocki, w tym rycerzyki)
- grupowanie odzieży ze względu na porę roku, warunki pogodowe, według rodzaju, przeznaczenia itp.
- określanie warunku spełnianego przez przedmioty danego zbioru,
- klasyfikowanie rzeczy ze względu na dwie i więcej cech („najpierw sprzątamy samochody duże i żółte”, „wybieramy bluzki czerwone i na lato”
Stałość długości przy obserwowanych zmianach, stałości wielkości ciągłych: masa-tworzywo-płyny
Jest to grupa ćwiczeń, gdzie dziecko musi samo odkryć odwracalny sens zmian, które powodują, że wydaje się, że coś jest krótsze lub dłuższe, że czegoś wydaje się więcej lub mniej.
- porównywanie wysokości, długości przedmiotów
- porównywanie dwóch kawałków sznurka, drutu, z których jeden dziecko przekształca
- wspólne zagniatanie ciasta (np. na pierogi, kopytka) i zwrócenie dziecku uwagi, że kawałek ciasta zmienił kształt i wydaje się, że jest go więcej lub mniej
- rozlewanie soku z butelki do szklanek i stwierdzenie, że w kilku szklankach mieści się go tyle co w jednej butelce
- przelewanie mleka do garnka i zwrócenie uwagi, że wydaje się go być mniej niż w butelce
Rozumienie pojęcia czasu
- rytmiczne (powtarzające się) układanie figur geometrycznych,
- opowiadanie o powtarzających się porach roku i układanie karteczek z ich ilustracjami,
- zaznaczanie w kalendarzu za pomocą rysunków zdarzeń z życia dziecka,
- tworzenie „rozkładu dnia” i jego ustny opis,
-szeregowanie zdarzeń w czasie według ich następstwa
-planowanie czynności na pewien czas (np.: „po śniadaniu, a przed obiadem będziemy robili…”)
- opowiadanie o tym co było, co jest i co nastąpi
- ustalanie ile nocy, dni nastąpi do jakiegoś wydarzenia (np. do wyjazdu, urodzin)
- zwrócenie uwagi, że jedna bajka trwa tyle co dwie inne (np. jeden odcinek „Pszczółki Mai” trwa tyle, co dwa odcinki „Bolka i Lolka”)
- badanie ile czasu zajmuje np. jedzenie śniadania, kąpiel i wskazywanie tego na zegarze (np. poprzez zaznaczenie na zegarze zabawce układu wskazówek z prawdziwego zegara na początku czynności, a następnie porównanie go z układem wskazówek prawdziwego zegara po zakończeniu czynności).
Kształtowanie odporności emocjonalnej
- organizowanie dziecku ciągu sytuacji zadaniowych wywołujących silne emocje, dobranych tak, by dziecko potrafiło sobie z nimi poradzić
- korzystanie z gier planszowych i samodzielne konstruowanie gier przez dziecko – gry mogą pełnić ważną rolę w kształtowaniu dojrzałości emocjonalnej ponieważ w ich trakcie można:
-uczyć dzieci panowania nad sobą, także w sytuacjach, kiedy nie wszystko przebiega po myśli dziecka,
-wyrabiać u dzieci refleks i szybką orientację w tym, co jest aktualnie potrzebne do osiągnięcia celu,
-rozwijać dziecięcą pamięć, mowę i myślenie,
-doskonalić umiejętności matematyczne
- dostrzeganie, akceptowanie, rozumienie emocji dziecka i nazywanie ich od samego początku życia.

Opracowała mgr Marta Majek, pedagog

Wyświetleń: 0