Scenariusz lekcji
Fizyka klasa III gimnazjum
Nauczyciel: Beata Filipczuk
Temat: Ruch drgający.
Podstawa programowa:
6.1 – uczeń opisuje ruch wahadła matematycznego i ciężarka na sprężynie oraz analizuje przemiany energii w tych ruchach
6.2 – uczeń posługuje się pojęciami amplitudy drgań, okresu, częstotliwości do opisu drgań, wskazuje położenie równowagi oraz odczytuje amplitudę i okres z wykresu x(t) dla drgającego ciała
9.12 – uczeń wyznacza okres i częstotliwość drgań ciężarka zawieszonego na sprężynie oraz okres i częstotliwość drgań wahadła matematycznego
Cel ogólny:
- poznanie podstawowych pojęć związanych z opisem ruchu drgającego
- kształtowanie umiejętności odróżniania ruchu drgającego wśród innych rodzajów ruchu
Cele szczegółowe:
– uczeń wyjaśnia, na czym polega ruch drgający,
– uczeń potrafi podać przykłady ciał wykonujących ruch drgający,
– uczeń zna pojęcia służące do opisu ruchu drgającego i rozumie ich znaczenie (częstotliwość, amplituda, okres drgań)
- uczeń wyznacza okres i częstotliwość drgań


Metody:
– eksperymentalna – pokaz,
– słowna – pogadanka, objaśnienie, dyskusja,
- wizualna – prezentacja multimedialna

Formy pracy:
– zbiorowa
– indywidualna.

Pomoce dydaktyczne:
– rolka tekturowa (od papieru toaletowego lub ręcznika papierowego), wykałaczka do szaszłyków i taśma klejąca
– sprężyna, ciężarek
- wahadło matematyczne
– mąka, lejek, nakręcany samochodzik, taśma papierowa
- podręcznik, podstawa programowa

Przebieg lekcji:
1. Wstęp
Przypomnienie wspólnie z uczniami co to jest ruch.
2. Rozwinięcie
 Uczniowie w parach wykonują doświadczenie z wykorzystaniem rolki tekturowej (od papieru toaletowego lub ręcznika papierowego) i wykałaczki do szaszłyków (załącznik 1)
 Wspólnie z nauczycielem opisują co działo się z wykałaczką.
 Nauczyciel przy pomocy chętnych uczniów wykonuje następujące doświadczenia:
a) doświadczenie z lejkiem zwiniętym z papieru na nitce, w lejku jest mąka krupczatka, która wysypuje się na długą taśmę ciągniętą przez nakręcany samochodzik (na środku wzdłuż taśmy narysowana jest linia na której leży punkt równowagi drgającego ciała),

b) doświadczenie z pisakiem przymocowanym do drgającego brzeszczotu ustawionego poziomo, pod pisakiem przesuwa się kartka.
 Nauczyciel omawia na otrzymanych wykresach wielkości charakteryzujące ruch drgający– odnoszenie wskazywanych wielkości do wahającego się lejka: jedno pełne drgnienie, położenie równowagi, amplituda, okres drgań, częstotliwość.
 Nauczyciel omawia ruch drgający na podstawie wahadła matematycznego i ciężarka zawieszonego na sprężynie ( przy pomocy prezentacji multimedialnej)
 Uczniowie wymieniają przykłady ruchu drgającego.
 Nauczyciel podaje notatkę do zeszytu (załącznik 1)

3. Podsumowanie
 Uczniowie odpowiadają na pytanie:
Czego dowiedziałem się na dzisiejszej lekcji?
 Uczniowie zapisują pracę domową (załącznik 2) (jeżeli czas na to pozwoli, to wykonują pracę domową)



Załącznik 1.
(Instrukcja wykonania doświadczenia, którą uczniowie dostają od nauczyciela wraz z potrzebnymi materiałami).
Przymocuj rolkę do ławki za pomocą taśmy, następnie połóż na niej wykałaczkę w taki sposób, aby powstała huśtawka.


Załącznik 2.
Notatka w zeszycie:
a) Ruch drgający polega na okresowych wychyleniach ciała z położenia równowagi.
b) Wielkości charakteryzujące drgania:
– amplituda – największe wychylenie z położenia równowagi (symbol: A, jednostka: metr)
– okres drgań – czas jednego pełnego drgania (symbol: T, jednostka: sekunda)
– częstotliwość – ilość pełnych drgań w czasie 1 sekundy (symbol: f, jednostka: Hz (herc))
 częstotliwość jest odwrotnością okresu: f = 1/T
 herc jest odwrotnością sekundy: Hz = 1/s





Załącznik 3.
Zadania:
1. Uzupełnij zdania:
 1 Hz to 1 drganie w czasie ..............,
 10 Hz to ................ w czasie 1 sekundy,
 50 Hz to ....... drgań w czasie .... s.
2. W którym przypadku zaobserwujesz ruch drgający:
 lecący samolot,
 dźwięcząca struna w gitarze,
 dziecko huśtające się na huśtawce,
 jadący samochód,
 biegnący człowiek,
 uderzona pałeczką membrana bębna?
3. Częstotliwość drgań wynosi 15 Hz. Jaki jest okres tych drgań?
4. Huśtające się dziecko wykonuje 10 pełnych wahnięć w ciągu 25 s. Jaki jest jego okres i częstotliwość drgań?
5. Wykres przedstawia zależność wychylenia ciała drgającego z położenia równowagi od czasu trwania ruchu. Odczytaj z wykresu:
 ile wynosi okres drgań,
 jaka jest amplituda drgań,
 w której sekundzie szybkość po raz pierwszy była najmniejsza, a w której największa,
 w których sekundach wychylenie z położenia równowagi było najmniejsze, a w których największe.
Oblicz częstotliwość tych drgań.



6. Zmierz okres twojego pulsu oraz oblicz częstotliwość uderzeń serca (wzoruj się na zadaniu 4).

Wyświetleń: 807