Katalog

Ela Gala, 2015-04-28
Skierniewice

Awans zawodowy, Referaty

Praca z uczniem o zaburzonym zachowaniu.

- n +

PRACA Z UCZNIEM O ZABURZONYM ZACHOWANIU W KLASIE PRZYSPOSABIAJĄCEJ DO PRACY

1.Identyfikacja przypadku
Pracując z uczniami szkoły przysposabiającej do pracy zwróciłam szczególną uwagę na chłopca, który nie potrafił dostosować swojego zachowania do norm obowiązujących w szkole. Mariusz ze stwierdzoną niepełnosprawnością intelektualną w stopniu umiarkowanym jest nadpobudliwy psychoruchowo z deficytem uwagi, zmiennością i krótkotrwałością zainteresowania, co uniemożliwia mu pełną koncentrację na wykonywanych zadaniach i poleceniach. Jego reakcje są infantylne, nieadekwatne do sytuacji i często nieprzewidywalne. Zachowania te znacznie utrudniał przebieg prowadzonych przeze mnie zajęć. Postanowiłam bliżej poznać sytuacje chłopca. Zadałam sobie pytanie, jak należy rozwiązać ten problem, aby ucznia wdrożyć do właściwego zachowania podczas lekcji religii, aby uczeń przyswajał niefrasobliwość, nie ponosił konsekwencji w postaci kar.
2.Geneza i dynamika zjawiska
Na podstawie wywiadu z wychowawczynią oraz dokumentacji zebranej przez Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy w Skierniewicach wynika, że Mariusz urodził się w 1991 w ciąży pierwszej o prawidłowym przebiegu. Poród odbył się w czasie, bez powikłań. Chłopiec urodził się zdrowy, jego warunki morfologiczne mieściły się w normie. Nie chorował. W pierwszym roku życia widoczne jednak były opóźnienia w rozwoju psychoruchowym.
Do czasu podjęcia nauki przebywał w domu pod bezpośrednią opieką matki. Od klasy „0” realizował naukę w formie indywidualnej ze względu na stan zdrowia: opóźniony rozwój psychoruchowy, upośledzenie w stopniu umiarkowanym, zespół nadpobudliwości psychoruchowej ze współwystępującą epilepsją. Od wczesnych lat życia jego rodzice współpracują z poradnią Neurologiczną oraz Psychologiczno-Pedagogiczną.
Mariusz wychowywany jest w rodzinie pełnej, funkcjonalnej. Warunki mieszkaniowe dobre. Mariusz wzrastał w miłości i bezgranicznej akceptacji ze strony matki. Ta jej nadopiekuńcza postawa i bezgraniczna akceptacja, ma aktualny wpływ na sposób integracji jego zachowań:
• Poszukiwanie winnych
• Obarczanie winą za zaistniałe sytuacje innych osób
Po zakończeniu kształcenia podstawowego chłopiec kontynuował naukę w Ośrodku Szkolno-Wychowawczym w Skierniewicach, realizując program kształcenia specjalnego dla dzieci się upośledzonych umysłowo w stopniu umiarkowanym. Opinia wychowawcy klasy potwierdza moje spostrzeżenia dotyczące ucznia. Mariusz jest dzieckiem:
• Nadpobudliwym psychoruchowo z deficytem uwagi
• Absorbującym swym zachowaniem starającym się zwrócić uwagę innych
• Krzykliwym i hałaśliwym
• Wykazuje rozumowanie poleceń, lecz z reguły się im nie podporządkowuje
Ogromnym problemem są ataki agresji ruchowej, skierowanej wobec innych uczniów (będąc na przerwie potrąca inne dzieci mniejsze bądź mniej sprawne), udaje, ze dusi, uderza w twarz, kopie. Manifestuje również autoagresje ( ślinie palce i sugeruje nauczycielowi, że zamierza je włoży do kontaktu).
W kontaktach społecznych Mariusz jest bardzo aktywny, wielomówny, chętnie uczestniczy w wydarzeniach społecznych i kulturalnych. Wypowiada się na różne tematy związane z poznanymi miejscami, czy sytuacjami, co wskazuje na jego dobrą orientację w otaczającym go świecie i na to, że mimo swojej nadpobudliwości jest bacznym obserwatorem tego, co go spotyka i co się wokół niego dzieje. Mariuszowi trudno jest skupić się na zajęciach dłużej niż kilka minut, wstaje, biega po klasie, dotyka różnych przedmiotów, śmieje się i głośno opowiada o jakimś zdarzeniu niezwiązanym z zupełnie z tematem zajęć. Zaburzone są jego zachowania społeczne (ma trudności w respektowaniu norm społecznych, reakcje infantylne, nieadekwatne do sytuacji) i w kontaktach interpersonalnych (stosunki koleżeńskie).
3. Znaczenie problemu
Omawiany problem nadpobudliwości jest bardzo ważny i wymaga podjęcia natychmiastowych działań ze strony nauczycieli, rodziców i psychologa. Uczeń dezorganizował pracę w czasie zajęć poprzez absorbowanie innych swoją osobą. Zachowanie chłopca utrudniało mi prowadzenie lekcji. Zdawałam sobie sprawę, że nie jestem w stanie wyeliminować u niego zachowań negatywnych ze względu na znaczną złożoność istniejącego problemu. Według mnie jest to uczeń wymagający szczególnej opieki i kontroli. Mariusz zdawał sobie sprawę ze swojego postępowania, obiecywał je zmienić, ale kolejny próby kończyły się niepowodzeniem, dlatego wyznaczyłam konsekwentnie uczniowi ściśle określone normy, zachowania (zachowań pożądanych) oraz poszukiwanie metody na o, aby uczeń je stosował (wygaszanie zachowań niepożądanych).
4. Prognoza
Pozytywna:
Mam nadzieję, że systematyczne oddziaływania wychowawcze, moja współpraca z innymi nauczycielami oraz konsekwencje w prowadzonych działaniach, wpłyną pozytywnie na kształtowanie osobowości Mariusza oraz eliminację jego zaburzonych zachowań.
Negatywna:
Nie podjęcie próby modyfikacji trudnych zachowań ucznia, pogłębi jego problemy. Może doprowadzić do eskalacji niewłaściwych zachowań, jeszcze bardziej utrudni funkcjonowanie w zespole klasowym i w konsekwencji pogłębi izolację społeczną.
Propozycje rozwiązań
Aby rozwiązać problem chłopca nadpobudliwego psychoruchowo, postanowiłam otoczyć Go prawidłową, dobra opieką. W tym celu uznałam za konieczne zminimalizowanie następujących zaburzeń w zachowaniu Mariusza:
• Nadpobudliwości psychoruchowej, która przejawia się m.in. w takich reakcjach jak: przeszkadzanie w czasie lekcji, prowadzenie rozmów niezwiązanych z tematem lekcji, niekończeniu rozpoczętej pracy itp.
• Trudności w respektowaniu norm społecznych (reakcji infantylnych i nieadekwatnych do sytuacji)
• Zachowań agresywnych w stosunku do innych uczniów
W tym celu uznałam za słuszne, wprowadzenie następujących działań wychowawczych:
• Stosowanie w pracy z uczniem metody modyfikacji zachowań (J.Car w celu wygaszanie zachowań niepożądanych i wzmacniania zachowań pożądanych)
• Wprowadzenie podczas zajęć ćwiczeń śródlekcyjnych- wyciszających ( )
• Dawania chłopcu wsparcia i poczucia bezpieczeństwa
• Stwarzanie spokojnej, nacechowanej ciepłem i życzliwością atmosfery w kontaktach z opisywanym uczniem
• Przedstawianie mu dobrych wzorców do naśladowania podpierane przykładami z życia
• Współpraca z innymi nauczycielami i terapeutami pracującymi w Mariuszem w celu ustalenia wspólnego frontu oddziaływań wychowawczych.
6. Wdrażanie oddziaływań
Teoria modyfikacji zachowań J.Car opiera się na idei, że to co robimy jest kształtowane poprzez to, co dzieje się bezpośrednio po tym. Jeżeli po zrobieniu czegoś zdarza się rzecz przyjemna, chętniej czynimy to znowu, jeżeli nie, chęć wykonania tego powtórnie będzie mniejsza. Chcąc jak najlepiej pomóc chłopcu, stosowałam różne rodzaje wzmocnień pozytywnych:
• wzmocnienie pierwotne (w przypadku Mariusza wzmocnieniem pierwotnym są słodycze
• wzmocnienie wtórne- ekwiwalenty: gwiazdki, żetony ipt.. Za określoną ich ilość uczeń może otrzymać to, czego pragnie: (dl Mariusza bardzo ważne są różnego rodzaju drobiazgi np. obrazek święty, notes, ołówek).
• wzmocnienie społeczne: pochwały motywujące, uśmiechy. W przypadku zachowania niezgodnego z moim oczekiwaniem następowała przerwa w udzielaniu wzmocnień pozytywnych lub odbierania pewnej liczby ekwiwalentów, koniecznych do zdobycia uprawnionego przedmiotu. Uczeń mógł jednak od razu naprawić wyrządzoną krzywdę (np. przeprosić kolegę).
W przypadku używania wulgaryzmów, stosowałam metodę wygaszania- zachowywałam się tak, jakbym nie słyszała, dalej prowadząc zajęcia, nie obdarzając go uwagą. Istotną zasadą postępowania w pracy z Mariuszem była konsekwencja (w sytuacjach, których chłopiec nie stosował się do poleceń). Negatywne konsekwencje były stałe. Dzięki regularnym i ciągłym stosowaniu wobec Mariusza ustalonej przez mnie norm, uczeń mógł nauczyć się, że jego nieodpowiednie zachowanie nie będzie dopuszczalne w klasie, ani na przerwie. Nie małe znaczenie w przypadku Mariusza, który jest nadpobudliwy ruchowo, skłonny do przeżywania napięć były stosowane przez mnie przerywniki podczas zajęć np. „zrywanie owoców”. Aranżowałam sytuacje umożliwiającą uczniowi odniesienia sukcesu. Pozwoliło to na poprawienie samooceny ucznia, umożliwiło mu odreagowanie niepożądanych napięć.
7. Efekty oddziaływań
Z uwagi na upośledzenie umysłowe ucznia, trudno mówić o ogromnych efektach oddziaływań. Jego przypadek jest bardzo trudny ze względu na towarzyszące upośledzenie umysłowe i inne rodzaje zaburzeń. Powodują one, że w stanach pobudzenia chłopiec nie jest w stanie kontrolować swojego zachowania. Po roku pracy z Mariuszem i szeregu oddziaływań na zajęciach i poza nimi, zauważyć można, że zachowanie chłopca uległo pozytywnej zmianie, a mnie łatwiej prowadzić zajęcia (uczeń nie przeszkadza. Mariusz wyraźnie uspokoił się i wyciszył. Docenianie jego wysiłków sprawiło, że chłopiec uwierzył we własne możliwości. Stał się mniej agresywny i konfliktowy. Szczególną terapią dla Mariusza są zajęcia plastyczne, podczas których chłopiec się wycisza. Reasumując, mogę stwierdzić, iż wszystkie podjęte przez mnie oddziaływania wpłynęły pozytywnie na zachowanie chłopca. W mojej kilkuletniej pracy z dzieckiem upośledzonym umysłowo, wiem, że nic nie jest dane mi na zawsze, dlatego cieszę się nawet z niewielkich oznak poprawy zachowania chłopca.


Wyświetleń: 281


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.