Katalog

Agata Pająk, 2015-06-16
Tomaszów Mazowiecki

Pedagogika, Scenariusze

Scenariusz zajęć "Jak radzić sobie ze stresem?".

- n +

Scenariusz zajęć wychowawczo - profilaktycznych przeznaczonych do realizacji wśród uczniów gimnazjum

Temat zajęć:
Stres – jak sobie z nim radzić ?
Wstęp.
Każdy człowiek podlega rozmaitym naciskom ze strony otoczenia (innych ludzi, sytuacji życiowych), które wywołują w nim stan wewnętrznego napięcia. Mówimy wtedy, że znajduje się on pod wpływem stresu, jest zdenerwowany, podekscytowany.

Czy możliwe jest życie bez stresu? Nie - stres jest konieczny do życia. Wszyscy potrzebujemy wyzwań i trudności, ale w odpowiednich dawkach. Dlatego nie mówi się o szkodliwości samego stresu, lecz jedynie o negatywnych skutkach jego przedłużonego działania. Napięcie nerwowe jest nieodłączną częścią naszego życia. Ważne jest więc to, czy potrafimy radzić sobie z tym napięm.
Cel główny:
Uświadomienie uczniom znaczenia stresu w ich życiu oraz zapoznanie z metodami radzenia sobie ze stresem.
Cele szczegółowe:
 zdefiniowanie pojęcia stresu,
 uświadomienie młodzieży występowania w ich życiu sytuacji stresowych,
 zapoznanie z możliwymi objawami stresu,
 uświadomienie objawów stresu we własnym organizmie,
 uświadomienie wpływu stresu na zachowanie człowieka,
 zapoznanie młodzieży ze sposobami radzenia sobie ze stresem.
Metody i formy pracy: praca w grupach, praca indywidualna, test, wykład, pokaz multimedialny,
Środki dydaktyczne: pokaz multimedialny „Jak radzić sobie ze stresem?” przygotowany
w programie Power Point, „Technika relaksu - wizualizacja” - ulotki, kartki , „Sytuacje stresujące”– mini test, kartki papieru, długopisy
Czas zajęć: 45 min.
Przebieg zajęć:
1. Czym jest stres? – burza mózgów.
Uczniowie odpowiadają na pytania w formie luźnych skojarzeń:
- z czym kojarzy ci się stres ?
- co to jest stres ?
- jakie uczucia, zdarzenia kojarzą ci się ze stresem.
2. Definicja stresu – podanie definicji (prezentacja).
,,Stres jest to relacja między umiejętnościami radzenia sobie jednostki a wymaganiami stawianymi jej przez otoczenie”.
Jest to reakcja organizmu na działający bodziec (stawiane wymagania, zmiany, sytuację problemową, wyobrażenia itp.).
Wyróżniamy dwa podstawowe rodzaje stresu:

 dobry, nazywany eustresem – który dostarcza energii do działania, zwiększa naszą efektywność, sprawia, że chce się żyć,

 zły, czyli dystres – dezorganizuje, nie pozwala myśleć, paraliżuje.

Stres stresowi nie jest równy. To samo zdarzenie u różnych osób może powodować różne emocje. Jednych stres mobilizuje, innym podcina skrzydła.
Ze stresem jest jak z instalacją elektryczną – jeżeli włączysz radio, telewizor i czajnik, to pewnie wszystko będzie działało jak trzeba. Spróbuj jednak dodatkowo włączyć suszarkę, odkurzacz i inne urządzenia elektryczne – wtedy może okazać się, że wywali korki.
Z naszym ciałem jest tak samo – jesteśmy w stanie znosić wiele stresujących rzeczy, ale do czasu...

Wyróżniamy trzy poziomy stresu :
Wysoki poziom stresu
- ogólne fizyczne napięcie ciała, które może objawiać się podwyższonym ciśnieniem krwi, niestrawnością, burczeniem w żołądku, suchością w ustach, wzmożonym poceniem się, dreszczami, uczuciem słabości,
- zaburzenia koordynacji,
- zwolniony refleks,
- lęk i zamęt w głowie,
- niemożność skoncentrowania się i normalnego myślenia.
Niski poziom stresu
- poczucie znudzenia i bezużyteczności,
- brak zainteresowania i zaangażowania, odpływ energii,
- depresja,
- przekonanie, że wszystko jest bez sensu,
- urastanie prostych prac do ogromnych zadań.
Optymalny poziom stresu
- odprężenie fizyczne i jednoczesny przypływ energii,
- świadomość dobrej formy i właściwego funkcjonowania,
- wyostrzona uwaga, wiara w siebie,
- szybki refleks,
- zainteresowanie, zaangażowanie, łatwość realizacji zadań.
3. Uczniowie rozwiązują mini test „Sytuacje stresujące w Twoim życiu”
(Załącznik nr 1). W parach porównują swoje odpowiedzi, dochodząc do wniosku, że poziom stresu w określonej sytuacji może być różny dla każdego człowieka.
(Mini test rozdajemy na kartkach w pięciu różnych kolorach, co ułatwi podział na grupy w kolejnym ćwiczeniu).
4. Oznaki stresu – kiedy myślimy, że może nas spotkać coś złego, nieprzyjemnego, czego nie chcemy, czego się obawiamy, nie lubimy, nasze ciało reaguje tak, jakby nam groził atak strasznego zwierzęcia, np. groźnego lwa. Nasz mózg wysyła sygnały do ciała, aby przygotować się do walki lub ucieczki. W ciele pojawiają się różne reakcje. Napinają się nasze mięśnie - czasem tak mocno, że aż zaczynamy drżeć. Zaczynamy szybciej i płycej oddychać – czasami przez to zasycha nam w gardle i może trudniej nam mówić. Nasze serce szybciej bije. Niektórzy zaczynają mocniej się pocić, inni bledną na twarzy, a jeszcze innych zaczyna boleć brzuch, głowa. Każdy z nas reaguje trochę inaczej. Spróbuj przypomnieć sobie sytuację, w której czułeś stres. Co dokładnie wtedy czułeś? Jak reagowało twoje ciało? Jak to wpłynęło na twoje zachowanie – co robiłeś, a czego nie mogłeś zrobić ?
Człowiek może rozpoznać stres u siebie, gdy umie obserwować swój organizm, zna oznaki stresu i umie porównać swoje samopoczucie do określonych objawów stresu.
Uczniowie w grupach określają oznaki stresu: w sferze fizjologii/biologii,
w sferze sprawności myślenia, w sferze emocji, w sferze zachowań,
w sferze filozofii życiowej. (Podział na grupy następuje przy pomocy koloru kartek z poprzedniego ćwiczenia- 5 kolorów kartek).
Podsumowanie ćwiczenia przy pomocy prezentacji:
Oznaki stresu w sferze biologicznej to pocenie się, napięcie mięśni, zmiany ciśnienia krwi, szybkie bicie serca, bóle głowy, bezsenność, niestrawność, bladość, częste oddawanie moczu, itp.

Oznaki stresu w sferze emocji to lęk, zamykanie się w sobie, nerwowość, rozdrażnienie, złość, czasem depresja.

Oznaki stresu w sferze sprawności myślenia to zapominanie, brak koncentracji, brak zainteresowania, luki w pamięci, obsesyjne trzymanie się pewnych pomysłów.

Oznaki stresu w sferze zachowań jest drżenie, trudności z mówieniem, tiki nerwowe, impulsywność, nerwowy śmiech, zachowania nerwowe, np. bawienie się ubraniem, nadmierne palenie papierosów, picie alkoholu, nieuzasadnione używanie leków.

Oznaki stresu w sferze filozofii życiowej: bezradność, kwestionowanie wszystkich wartości, zagubienie.

5. Sposoby radzenia sobie ze stresem
Jak walczyć ze stresem? Do tego doskonale nadają się techniki antystresowe. Niektóre są skomplikowane i aby się ich nauczyć potrzebujemy pomocy terapeuty, inne proste i możemy je wykonywać sami.

Prezentacja sposobów radzenia sobie ze stresem

 Policz do 10 – wbrew pozorom ta prosta sztuczka działa. Gdy się zdenerwujesz, zamiast wybuchnąć, zaciśnij zęby i licz. Dziesięć sekund to dość czasu, by nabrać dystansu do problemu i spojrzeć w miarę obiektywnie także na siebie.

 Ćwiczenia oddechowe :
- wciągaj powietrze przez 10 sekund, jeśli masz tendencje do płytkiego oddechu, ćwicz to stopniowo,
- najpierw weź głęboki wdech i wstrzymaj powietrze przez 5 sekund, potem tak powoli, jak tylko potrafisz, wypuszczaj powietrze, w trakcie możesz powtarzać sobie w głowie: „spokój”, „rozluźniam się”,
- wciągnij powietrze bardzo powoli przez nos, utrzymaj w płucach przez kilka sekund, a następnie stopniowo wypuszczaj powietrze przez lekko uchylone usta.

 Dbaj o siebie – pilnuj, aby twoje życie upływało w harmonii. Kiedy trzeba pracuj, ale zarezerwuj czas na odpoczynek.

 Planuj – dobra organizacja czasu pozwala uniknąć wielu stresujących sytuacji. Zamiast zostawiać wszystko na ostatnią chwilę i potem się denerwować, lepiej dobrze zaplanować swoje zajęcia.

 Szukaj źródeł energii – sięgnij po potrawy dostarczające energii – „trójkąt dobrego samopoczucia” - sport, zdrowe odżywianie i relaks.

 Trening relaksacyjny – to zestaw ćwiczeń, które pozwalają rozluźnić mięśnie.
Muzyką relaksacyjną - wsłuchując się przez kilka minut w śpiew ptaków czy odgłosy delfinów naprawdę można się zrelaksować.

Ćwiczenie relaksacyjne - Uczniowie siadają wygodnie na krzesłach w pozycji Dennisona, czyli nogi skrzyżowane na kostkach, ręce skrzyżowane na piersiach i dłonie wsunięte pod pachy w ten sposób, by wystawały tylko kciuki. Język – przy podniebieniu, delikatnie je masuje, oczy- zamknięte. Uczniowie oddychają miarowo, a nauczyciel spokojnym głosem, powoli, zachowując potrzebne przerwy, podaje instrukcje: Wyobraź sobie, że jesteś nad cichym, spokojnym jeziorem. Wokół widzisz las. Przez świeżą zieleń liści prześwituje słońce. Stoisz na czystej, pustej plaży i wpatrujesz się
w toń jeziora. Jest błękitna jak niebo, które w nim się odbija. Wyobraź sobie dokładnie kolory. Posłuchaj dźwięków. Poczuj zapach wody i lasu. Jest ciepło. Kładziesz się na piasku i patrzysz w niebo. Obłoki przesuwają się po niebie. Przyglądasz się kształtom, które przybierają. Jest ciepło, spokojnie. Ty jesteś wewnętrznie cichy i spokojny. Jesteś pełen harmonii. Kiedy otworzysz oczy, będzie w tobie spokój – tak długo, jak zechcesz. Będziesz pełen harmonii, bo dobrze odpocząłeś. Jeśli zechcesz – wrócisz tam. A teraz otwórz oczy.
W czasie wizualizacji może być włączona cicha muzyka.

 Mentalny azyl, czyli zanurzenie się we własnych myślach. Mentalny azyl świetnie sprawdza się w sytuacjach, gdy wysoki poziom stresu paraliżuje, nie pozwala na podjęcie działania. Często tak dzieje się podczas egzaminów lub bardzo ważnych rozmów. Osoby czują, że mają pustkę w głowie, „czarną dziurę”. W takich sytuacjach „wskoczenie” do mentalnego azylu pozwoli na takie obniżenie poziomu stresu, by można było podjąć działanie. Aby mieć swój własny, prywatny azyl, trzeba go sobie wymyślić. Zadanie wymaga nieco cierpliwości i pracy. Wymyślone miejsce powinno spełniać kilka założeń: być na tyle małe, aby móc je sobie bardzo dokładnie wyobrazić, stwarzać poczucie bezpieczeństwa, nikt nie powinien być w stanie do niego wtargnąć bez specjalnego zaproszenia. Może to być mały domek, prywatna chmurka bujająca nad szczytami gór, własny batyskaf do eksploracji głębin morskich, może to być wszystko, co wymyślimy, ale może to być również miejsce rzeczywiste. Miejsce to należy sobie wyobrazić wszystkimi zmysłami. Należy trenować korzystanie z tego wyimaginowanego miejsca, by w chwili stresu można je było sobie przypomnieć i choć na kilkanaście sekund schować się w nim. Nawet taka krótka chwila powinna pomóc w zrelaksowaniu się.

 Pozytywne myślenie – dobre myśli potrafią zdziałać cuda.
„BAJKA O DOBREJ WRÓŻCE” – SIŁA DOBRYCH MYŚLI
„Dość dawno temu, na pewnej planecie w Układzie Słonecznym, nie zachowały się dokładne informacje, która to była planeta, żyła dobra wróżka, a w jej sąsiedztwie zamieszkiwała zła czarownica. Dobra wróżka miała łagodne, serdeczne usposobienie, a przy tym miała wiele talentów, wiele mądrości, była niezwykle pomysłowa. Bardzo chciała podzielić się swoją mądrością z ludźmi, mieszkańcami Ziemi, których czasami obserwowała przez lunetę własnej konstrukcji. Chciała przekazać ludziom wiedzę o tym, jak spełniać własne marzenia. Wiedziała, że ludzie marzą, jednak często porzucają swoje marzenia, bo wydaje im się, że ich realizacja jest niemożliwa. Skonstruowała statek kosmiczny, poświęciła na to wiele swego czasu i zaangażowania. Pozostało jej tylko czekać na dobre warunki do startu. Jednak okazało się, że zła czarownica nie próżnowała, w czasie kiedy wróżka obmyślała podróż, czarownica planowała, jak nie dopuścić do podróży. Nocą przed startem, kiedy dobra wróżka spała, zła czarownica zakradła się w pobliże rakiety i uszkodziła zapalnik, niezbędny do odpalenia silników statku kosmicznego (urywamy papierowy kwadracik). Rankiem, kiedy wróżka ujrzała zniszczenie, zmartwiła się nie na żarty, jednak po chwili wróciła jej nadziej i wiara, pomyślała, że przecież ma tyle dobrych myśli, tyle pomysłów i gdy naprawdę bardzo będzie chciała, uda jej się naprawić, to, co zniszczyła czarownica. I faktycznie udało jej się, ale postanowiła odpocząć przed wylotem i tym razem podczas jej snu czarownica dalej realizowała swój niecny plan. Tym razem zniszczyła lont - lont, to taki przewód służący do odpalenia ładunku wybuchowego (urywamy nitkę).
Tutaj powtarzamy sekwencję o reakcji wróżki - zmartwienie - zwątpienie - ale nadzieja- dobre myśli - pomysłowość - konieczność odpoczynku przed podróżą - czarownica zakrada się i wysypuje całe paliwo (tutaj w postaci stałej, sypkiej, nie tak, jak na naszych stacjach paliw, gdzie ciekłe, bądź gazowe)
(wysypujemy herbatę, uprzednio odpiąwszy spinacz).
I ponownie zwątpienie wróżki, ale przypomnienie, mam tyle dobrych myśli, że nic, ani nikt nie zdoła mi ich odebrać i siłą tych swoich myśli odpaliła silnik (podpalamy bibułkę ustawioną pionowo w postaci walca na talerzyku i... uwaga oczekujemy na start, odliczmy 10,9,8... i wróżka poleciała. "
6. Podsumowanie zajęć – „SŁOŃCE, CHMURKA, CZY DESZCZ”.
Uczniowie wpisują swoje imię, inicjały lub inny rodzaj podpisu pod rysunkiem, którym chcieliby wyrazić swoją ocenę zajęć.


Załącznik nr 1.
Sytuacje stresujące – mini test

Pewne sytuacje są szczególnie stresujące.
Oznacz przykładowe sytuacje odpowiednio:

! — jeśli sytuacja jest dla ciebie szczególnie stresująca
º — jeśli sytuacja jest dla ciebie umiarkowanie stresująca
× — jeśli sytuacja wcale nie jest dla ciebie stresująca
1. Przedstawienie się na prywatce/spotkaniu nieznajomej osobie.
2. Pierwszy dzień w nowej szkole.
3. Przemawianie do dużej grupy ludzi.
4. Proszenie o przysługę.
5. Pójście z kimś na pierwszą randkę.
6. Wyjaśnienie nauczycielowi, dlaczego z opóźnieniem oddajesz pracę, o którą cię prosił.
7. Pobyt w szpitalu.
8. Choroba bliskiej osoby.
9. Wizyta u dentysty
10. Udział w kłótni
11. ..............................
Wyświetleń: 221


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.