Anna Wulw
Szkoła Podstawowa w Haczowie
36 – 213 Haczów 593
„KURTYNA W GÓRĘ”
Program innowacyjny – zajęcia pozalekcyjne kółka teatralnego dla uczniów klasy II
Termin realizacji: wrzesień 2013 r. – czerwiec 2014 r.
WSTĘP
Teatr to bardzo trudna forma pracy, ale jej efekty są znakomite. Oprócz wiedzy przekazywanej w atrakcyjny sposób, spełnia wiele funkcji wychowawczych i korzystnie wpływa na rozwój emocjonalny dzieci. Wprowadzenie tej formy pracy zaktywizuje uczniów, dostarczy szeregu sytuacji do wypowiadania się dziecku w słowie, piosence, formach plastycznych i ruchu. Nauczy kultury słowa i współpracy w grupie. Celem programu jest nie tylko uatrakcyjnienie zajęć pozalekcyjnych, ale jednocześnie wniesienie radości i uśmiechu w twórczą działalność dziecka. Bycie aktorem dowartościowuje dzieci, sprawia, że zaczynają wierzyć w siebie, zwłaszcza, gdy inni patrzą na nich z podziwem. Udział w spektaklu wiąże się też z przełamaniem wstydu i nieśmiałości.
Myślę, że zajęcia te staną się dla dzieci przyjemnością, zabawą i ciekawym sposobem spędzania wolnego czasu.
CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU
Program innowacji pedagogicznej „Kurtyna w górę” będzie realizowany w czasie zajęć pozalekcyjnych (w ramach godzin z art. 42, ust. 2, pkt. 2 KN) w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Adresatami są uczniowie klasy II. Udział w zajęciach jest dobrowolny. Program jest spójny z postawą programową kształcenia ogólnego, w której czytamy, iż uczeń w zakresie umiejętności wypowiadania się w małych formach teatralnych powinien:
a) uczestniczyć w zabawie teatralnej, ilustrować mimiką, gestem, ruchem zachowania bohatera literackiego lub wymyślonego,
b) rozumieć umowne znaczenie rekwizytu i umieć posłużyć się nim w odgrywanej scence,
c) odtwarzać z pamięci teksty dla dzieci, np. wiersze, piosenki, fragmenty prozy.
Wszystkie te treści zostały zawarte w proponowanej innowacji pedagogicznej.
Dodatkowo poszerzono je o pojęcia związane z teatrem, historię teatru, możliwość tworzenia własnych kukiełek, scenariusza przedstawienia, dekoracji i zaproszeń oraz przygotowanie przedstawienia dla szerszej publiczności.
Założone cele, różnorodność metod i form przewidzianych przy realizacji programu będą sprzyjać atrakcyjności zajęć, aktywizacji uczniów w życie klasy, szkoły, środowiska lokalnego oraz stymulacji ich rozwoju psychofizycznego.
ZAŁOŻENIA PROGRAMOWE
W dobie gier komputerowych, w których dominuje agresja i gdy dziecko zbyt wiele czasu spędza przed telewizorem, nauczyciel musi wykazać się pomysłowością i atrakcyjnością przekazu wybranych treści, poszukiwać takich metod i form, które będą zgodne z psychologią rozwojową dziecka. Zajęcia teatralne umożliwiają wykorzystanie naturalnej skłonności dziecka do naśladowania i zabawy, a także aktywności emocjonalnej i ruchowej. Sprzyjają rozładowaniu napięcia i energii, przynoszą radość i satysfakcję.
Teatr to niezapomniana przygoda dla uczniów. To praca wspólna nad analizą tekstu literackiego, słowem, gestem, ruchem, nad kontaktem z partnerami, nad umiejętnością pracy z całym zespołem.
Zabawa w teatr pobudza aktywność, rozwija nowe doświadczenia i zainteresowania, uczy otaczającego świata i integruje dziecko z grupą.
Praca w zajęciach teatralnych pozwala przywracać właściwą rangę językowi ojczystemu i krzewić kulturę żywego słowa. Służy precyzji mówienia, a jednocześnie pomaga w eliminacji niektórych wad wymowy. Powierzenie małej roli dziecku z niewyraźną mową wpływa korzystnie na jego samopoczucie i status wśród rówieśników. Dziecko takie pozbywa się kompleksu, czuje się ważne i akceptowane. Zajęcia teatralne szczególnie korzystnie wpływają na uczniów nadpobudliwych ruchowo. Uczestnictwo w zabawie w teatr umożliwia im ekspansję ruchową w formie ćwiczeń ruchowych, naśladowczych, mimicznych. Zajęcia stanowią również pomoc dla dzieci, u których przejawia się nadpobudliwość w sferze emocjonalnej. Tacy uczniowie mają możliwość pozbywania się negatywnych emocji i zachowań (gniew, złość, agresja, płacz, kłótliwość). Zabawy te sprzyjają rozwojowi ruchowemu dzieci zahamowanych i spowolniałych. Ćwiczenia mimiki i gestów zmniejszają zahamowania w sferze motorycznej, uczą wrażliwości i ekspresji.
Teatr rozwija dzieci intelektualnie, wzbogacając ich świat nowymi treściami, poszerza słownictwo, rozwija logiczne myślenie, kształci pamięć i uwagę, eliminuje nieśmiałość i lęk. Jest punktem wyjścia do uaktywnienia wszelkich sfer psychicznych.
Dzieci bardzo lubią wszelkiego rodzaju inscenizacje, przedstawienia, gry dramowe, ponieważ są one oparte na zabawie, która jest im bliska. Poprzez zabawę w aktorów zaspakajają swoje potrzeby takie jak: chęć działania, pragnienie akceptacji w grupie, poczucie sukcesu.
CELE PROGRAMU
Cele ogólne:
1. Umożliwienie częstego kontaktu ze sztuką teatralną, przygotowanie do odbioru dzieła literackiego, plastycznego i muzycznego.
2. Poszerzenie wiedzy na temat teatru, jego historii.
3. Rozwijanie indywidualnych zdolności, zainteresowań oraz aktywności twórczej.
4. Zintegrowanie zespołu, stworzenie atmosfery akceptacji i zaufania, rozwijanie umiejętności pracy w zespole i odpowiedzialności.
5. Pobudzanie do działań artystycznych, dostarczanie przeżyć emocjonalnych i estetycznych, umożliwienie prezentacji własnych dokonań, przygotowanie do udziału w wystąpieniach teatralnych.
Cele szczegółowe:
1. Poznanie najważniejszych faktów związanych z historią teatru.
2. Rozpoznawanie rodzajów oglądanych przedstawień.
3. Wzbogacanie słownictwa związanego z teatrem.
4. Poznawanie różnych sposobów animacji lalek.
5. Uświadomienie, jak wielu ludzi bierze udział w powstawaniu przedstawienia teatralnego. Poznanie teatru „ od kuchni”.
6. Poznanie znaczenia scenariusza i dekoracji teatralnych (umownej i pełnej).
7. Kształcenie umiejętności pracy w zespole, rozwijanie wyobraźni i inwencji twórczej.
8. Stwarzanie możliwości samorealizacji, akceptacji siebie, podnoszenie własnej wartości, przezwyciężanie nieśmiałości.
9. Dostarczenie przeżyć emocjonalnych i estetycznych, wyposażenie uczniów w umiejętności wyrażania stanów emocjonalnych.
10. Kształcenie pamięci mechanicznej i logicznej.
11. Zrozumienie znaczenia intonacji i modulacji głosu w tworzeniu roli.
12. Uwrażliwienie na piękno i kulturę słowa.
13. Budzenie potrzeby aktywnego uczestnictwa w życiu kulturalnym. Wspólne tworzenie własnych przestawień.
TREŚCI PROGRAMOWE
1. Organizacja zajęć
Przedstawianie i określanie swoich oczekiwań.
Ustalenie zasad pracy.
2. Historia teatru
Teatr grecki: pierwsze przedstawienia sceniczne, wygląd teatru helleńskiego, pojęcia, np. amfiteatr, orchestra, scena, maska, koturny.
Teatr elżbietański: wygląd pierwszego publicznego teatru w Londynie, pojęcia, np. arena, galeria.
3. Rodzaje teatru, spektakli teatralnych
Zapoznanie dzieci z rodzajami teatru i spektakli: teatr dramatyczny, operowy, zawodowy, amatorski, objazdowy, kukiełkowy.
Przygotowywanie przedstawień aktorskich, kukiełkowych, teatru cieni, żywego słowa.
4. Terminy związane z teatrem
Elementy teatru: scena, kurtyna, widownia, garderoba, reflektory itp.
Elementy sztuki: scena, akt, antrakt itp.
Ludzie: aktor, mim, widz, reżyser, scenograf itp.
Zachowanie w teatrze: cisza, oklaski, autograf, dedykacja itp.
5. Rola teatru
Realizowanie utworów scenicznych, popularyzowanie dzieł sztuki pisarskiej itp.
6. Zachowanie w teatrze
Zachowanie na widowni (dzwonki w teatrze, cisza, oklaski).
Oglądanie przedstawień i inscenizacji.
7. Plakat teatralny, program
Znaczenie programu i plakatu.
Informacje zawarte w programie i na plakacie.
Wykonywanie plakatu.
8. Muzyka w przedstawieniach
Znaczenie muzyki w przedstawieniu.
Dobieranie muzyki do określonych fragmentów przedstawienia.
Układanie akompaniamentu.
Opracowywanie układów tanecznych.
9. Scenografia
Znaczenie dekoracji, kostiumów, rekwizytów. Projektowanie dekoracji i kostiumów. Wykonywanie elementów dekoracji i zestawianie ich w całość.
Dobór rekwizytów.
10. Tworzenie scenariusza
Dobór literatury.
Wyodrębnienie wydarzeń, postaci.
Przydział ról.
Tworzenie prostych scenariuszy.
Praca w oparciu o gotowe scenariusze.
Budowa scenariusza.
11. Zaproszenie
Budowa zaproszenia.
Tworzenie zaproszeń na przedstawienie teatralne
12. Wyrażanie opinii na temat obejrzanej sztuki
Ocena własnych przedstawień po występach.
Wyrażanie opinii na temat sztuk teatralnych.
13. Gimnastyka buzi i języka
Ćwiczenia i zabawy kształcące poprawne i wyraźne wymawianie głosek.
Kształcenie odpowiedniej dykcji.
14. Kurtyna w górę
Przygotowanie własnego przedstawienia.
Premiera przedstawienia przed szerszą publicznością.
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW
Program „Kurtyna w górę” jest przewidziany do realizacji podczas zajęć pozalekcyjnych, więc już z założenia przeznaczony jest dla chętnych dzieci. Zajęcia odbywają się jedną godzinę tygodniowo. W czasie spotkań wszystkie opisane wcześniej treści są realizowane w trakcie zabawy i aktywnej twórczej pracy dzieci. Obok zabaw, ćwiczeń dramowych, dzieci przygotowują krótkie scenki oraz dłuższe przedstawienia. Czas przygotowywania jest uzależniony od długości, złożoności, stopnia trudności scenariusza. Prace nad przygotowaniem przedstawienia polegają na:
- zapoznaniu ze scenariuszem i omówieniu jego treści,
- wyodrębnieniu postaci i przydzieleniu ról,
- głośnym czytaniu scenariusza,
- czytaniu z podziałem na role,
- recytacji tekstu,
- próbach inscenizacji,
- przygotowaniu kostiumów,
- zaprojektowaniu i przygotowaniu dekoracji,
- przygotowaniu plakatu, zaproszeń i doręczeniu ich,
- prezentacji przedstawienia zaproszonym gościom,
- dyskusji nad efektem wspólnej pracy, ocenie występów.
Inscenizacje mogą być odtworzeniem zapisanych ról, samodzielnym twórczym działaniem uczniów, którzy sami tworzą scenariusz, dialogi, scenografię. Wszystko zależy od uczestników zajęć, ich pomysłowości, kreatywności.
Metody i formy:
Przedstawiony program realizowany jest za pomocą:
• zajęć i ćwiczeń praktycznych,
• zestawów ćwiczeń z elementami dramy,
• zadań reżyserskich i aktorskich,
• pracy z tekstem ,
• zestawów ćwiczeń artykulacyjnych,
• metod twórczego rozwiązywania problemów,
• metod poszukujących,
• formy indywidualnej – zróżnicowanej,
• formy grupowej - jednolitej, zróżnicowanej,
• formy zbiorowej.
ZAŁOŻONE OSIĄGNIĘCIA UCZNIÓW
Zakłada się, że wyniku prawidłowej i systematycznej realizacji programu uczeń będzie:
- podawał najważniejsze fakty z historii teatru oraz prawidłowo sformułuje wypowiedź na ten temat,
- rozróżniał najprostsze formy teatralne: teatr cieni, lalki, żywego planu, jednego aktora, opera, balet, operetka, pantomima,
- rozpoznawał i nazywał różne rodzaje lalek oraz wykonywał własną kukiełkę,
- wykonywał animacje lalek podczas występu za parawanem,
- prawidłowo nazywał poszczególne części teatru oraz stanowisk pracy ludzi współtworzących spektakl,
- stosował poznane wiadomości dotyczące budowy i zasad powstawania scenariuszy sztuk teatralnych podczas próby stworzenia własnego scenariusza,
- zgodnie współpracował w grupie, wykazywał postawę koleżeńskiej życzliwości, tworzył atmosferę zaufania i bezpieczeństwa,
- przekazywał różnorodne treści dzięki nabytym umiejętnościom scenicznym,
- określał nastrój muzyki, szukał podkładu muzycznego podkreślającego klimat spektaklu,
- umiejętnie stosował techniki zapamiętywania,
- poprawnie stosował pojęcia związane z teatrem w języku mówionym i znał ich znaczenie,
- czysto i poprawnie wypowiadał się,
- stosował własny sposób tworzenia odgrywanej postaci zgodnie ze scenariuszem utworu,
- poruszał się po całej scenie oraz wykorzystywał jej możliwość w budowaniu roli,
- umiejętnie wyrażał emocje i uczucia za pomocą gestu, ruchu i mimiki, panował nad własnymi emocjami,
- stosował w praktyce zasady właściwego zachowania się w teatrze, sprawdzał w praktyce nabytą wiedzę i umiejętności aktorskie.
EWALUACJA
Ewaluacja programu „ Kurtyna w górę” dokonywana będzie na bieżąco poprzez obserwację zachowań dzieci.
Na zakończenie każdego spotkania uczestnicy podsumują swój udział, zaangażowanie i stopień atrakcyjności proponowanych działań w formie zabawy, np.:
- zabawa – Tarcza strzelecka
- zabawa – Dokończ zdanie...
- zabawa – Termometr uczuć
- zabawa – Pokaż, jak się dobrze, a jak źle bawiłeś
- zabawa – Zaznacz na drzewku swoją pozycję
- zabawa – Malujemy uczucia.
Na zakończenie realizacji innowacji pedagogicznej zaplanowana jest ankieta z dziećmi i rodzicami, aby poznać ich uwagi i poglądy.
Ciekawą formą ewaluacji jest premiera przestawienia, uznanie widowni jest najlepszą oceną wysiłku za trud włożony w przygotowanie inscenizacji.
Planowany jest także Konkurs wiedzy o teatrze dla uczestników spotkań kółka teatralnego, jako dodatkowa forma ewaluacji sprawdzająca poziom zdobytych wiadomości i umiejętności.

Wyświetleń: 773