Zadania nauczycieli przedszkoli i szkół wraz z zespołami specjalistów w poradni:
*poznanie dzieci, rozpoznanie ich potrzeb rozwojowych i specjalnych potrzeb edukacyjnych (tzw. diagnoza przedszkolna i szkolna);
*zaplanowanie i realizowanie stosownych form pomocy oraz sprawdzanie ich skuteczności.
Pierwsze działania podejmowane są w środowisku najbliższym dziecku – w szkole – we współpracy z rodzicami (działania przy wsparciu specjalistów poradni).
*Zadaniem poradni jest pogłębianie diagnozy – w formie diagnozy klinicznej, rozwijanie działalności profilaktyczno-terapeutycznej.
*Okres przedszkolny i wczesnej edukacji (klasy I-III) – jeden z najważniejszych w życiu - decydują o dalszym rozwoju i edukacji dziecka.
*Dzieci dyslektyczne już na samym początku nauki szkolnej mają trudności w czytaniu i pisaniu.
*Obydwa rodzaje trudności można zidentyfikować u dzieci kończących pierwszy rok nauki szkolnej.
*Występują one w przypadku nieharmonijnego rozwoju psychoruchowego dzieci, którego przyczyną są parcjalne opóźnienia w rozwoju funkcji mających znaczenie dla opanowania umiejętności czytania i pisania.
Im szybciej rozpoznamy trudności naszych uczniów – tym lepiej!

Ważne!
*Wczesna diagnoza bez stosowania interwencji nie wystarcza, by zapobiec niepowodzeniom szkolnym i towarzyszącym im zaburzeniom wtórnym (tu m.in.: zaburzenia emocjonalne, motywacyjne, zaburzenia zachowania).
*Jeśli jednak rodzice i nauczyciele wcześnie zorientują się, że mają do czynienia z dzieckiem ryzyka dysleksji, to skutki tych zaburzeń będzie można zminimalizować lub wyeliminować.
Proces diagnozowania specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu:
*Diagnoza nauczycielska
(przedszkolna i szkolna) – to efekt procesu poznawania dziecka i jego problemów przez nauczycieli.
*Diagnoza specjalistyczna – to pogłębiona diagnoza kliniczna przeprowadzona przez specjalistów poradni na podstawie badań testowych.
(Dokumentem honorowanym na egzaminach zewnętrznych może być opinia wydana dopiero po klasie III).
Bardzo ważne okresy dla wstępnego ujawnienia zagrożenia specyficznymi trudnościami w czytaniu i pisaniu:
*przełom wieku przedszkolnego i szkolnego
*po pierwszym roku nauki szkolnej (koniec klasy I)
*po drugim roku nauki czytania i pisania (koniec klasy II)

Badania:
W wieku 6 lat, na początku klasy I (pierwsze miesiące nauki szkolnej):
*Kwestionariusz rozpoznawania specyficznych trudności
w czytaniu i pisaniu - klasa I (M. Bogdanowicz) – badanie przesiewowe.
*Skala Ryzyka Dysleksji SDR-6 dla dzieci wstępujących do szkoły (M. Bogdanowicz, D. Kalka) – badanie przesiewowe.
*Bateria metod diagnozy rozwoju psychomotorycznego dzieci pięcio- i sześcioletnich Bateria-5/6S (wersja dla psychologów i pedagogów szkolnych) – badanie indywidualne.

Wstępna diagnoza dysleksji:
W wieku 7 lat, na początku klasy II:
*Kwestionariusz rozpoznawania specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu – klasa II – badanie przesiewowe (M. Bogdanowicz).
*Skala Ryzyka Dysleksji z normami dla klasy II (M. Bogdanowicz) - badanie przesiewowe.
W wieku 8 lat, na końcu klasy II:
jeżeli trudności w czytaniu i pisaniu, pomimo udzielonej pomocy, nie przynoszą zasadniczej poprawy – badanie pogłębione np. za pomocą Baterii metod diagnozy przyczyn niepowodzeń szkolnych (Bateria – 8) – badanie przeprowadzone przez specjalistę w poradni bądź skróconą wersją (Bateria - 8S) – badanie przeprowadzone przez psychologa, pedagoga szkolnego, nauczyciela terapeutę.
W wieku 8 lat, na początku klasy III –
*Kwestionariusz rozpoznawania specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu – klasa III (M. Bogdanowicz) – badanie przesiewowe.
Etap końcowy – jeśli stwierdzone specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu w dalszym ciągu
się utrzymują – diagnoza kliniczna – ostateczna przeprowadzana w poradni psychologiczno – pedagogicznej.
*Pomocna w badaniach indywidualnych dzieci w szkole podstawowej i w gimnazjum:
DIAGNOZA NAUCZYCIELSKA.
Narzędzia pomiaru pedagogicznego, R. Czabaj, Wydawnictwo OPERON.
Rekomendacja PTD.

Skala Ryzyka Dysleksji
*Badanie – koniec pierwszej klasy wraz z oceną czytania i pisania.
*Badanie kontrolne – druga połowa klasy II bądź pod koniec roku szkolnego.
*Bardzo ważna jest gruntowna znajomość dziecka, jego mocnych i słabych stron przez nauczyciela.
*Najlepiej, żeby SRD wypełniał nauczyciel, prowadząc wywiad z rodzicami.
*Jeśli rodzic lub nauczyciel ma problem z odpowiedzią na dane pytanie, wskazane jest kontynuowanie obserwacji dziecka.
*Kwestionariusz SRD ma 21 stwierdzeń.
*Stwierdzenia te dotyczą różnych symptomów ryzyka dysleksji.
*Dla każdego dziecka osobny arkusz badania.
*Cyfry na skali (skala 4 stopniowa) wskazują stopień nasilenia symptomów ryzyka dysleksji.
*Wyniki należy porównać z normami przyjętymi
i ustalonymi dla poszczególnej klasy (normy dla klas I i II w książce „Ryzyko specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu: dysleksji, dysortografii i dysgrafii”, M. Bogdanowicz).
*Oceny nie kończymy obliczeniem wyniku ogólnego. Bardzo ważne jest również dokonanie oceny szczegółowej.
Ważne!
*Rozpoznanie ryzyka dysleksji za pomocą SRD jest uprawnione tylko wtedy, gdy dodatkowo weźmiemy pod uwagę ocenę sprawności intelektualnej dziecka, a także warunki, w jakich się ono rozwija i wychowuje oraz oddziaływania dydaktyczne, którym podlega dziecko.
*Warunkiem rozpoznania specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu jest wykluczenie niepełnosprawności intelektualnej oraz schorzeń neurologicznych.
Pamiętajmy!
*Dziecko ryzyka dysleksji nie musi zostać uczniem dyslektycznym!

Opracowane w oparciu o literaturę:
*Ryzyko specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu: dysleksji, dysortografii i dysgrafii. Skala Ryzyka Dysleksji wraz z normami dla klas I i II. Marta Bogdanowicz. Wydanie II. Gdańsk 2012.
*Ryzyko dysleksji. Problem i diagnozowanie. M. Bogdanowicz. Harmonia. Gdański 2003. Wyd. II.
*Uczeń z dysleksją w szkole. Marta Bogdanowicz, Anna Adryjanek. Operon. Gdynia 2005.
*Kwestionariusze rozpoznawania specyficznych trudności w czytaniu i pisaniu dla klas I – III. www.ortograffiti.pl
*DIAGNOZA NAUCZYCIELSKA. Narzędzia pomiaru pedagogicznego, R. Czabaj, Operon.
*Young Digital Planet, wydawnictwo interaktywne. www.ydp.com.pl
*Pracownia Testów Psychologicznych i Pedagogicznych. Gdańsk. www.pracowniatestow.pl

Wyświetleń: 1408