SŁOWNICTWO

Od wczesnego dzieciństwa łączymy ze sobą konkretne słowa tworząc związki wyrazowe. Nasz mózg nieustannie odnosi nowo poznane słownictwo do wiedzy, którą już nabyliśmy wcześniej. Kategoryzujemy pojęcia, obrazy oraz słowa. Posiadamy naturalną zdolność do budowania skojarzeń i kategoryzowania, co jest bardzo pomocne w procesie uczenia się języka.
Poznawanie leksyki=słownictwa języka obcego nie może więc ograniczać się do mechanicznego „wkuwania” pojedynczych wyrazów, gdyż język jest piękny i poprawny tylko wówczas, gdy te słowa łączą się w integralną całość tworząc gamę kolokacji językowych, zwrotów, wyrażeń, i idiomów. Przyswajanie języka drugiego- obcego byłoby dużo łatwiejsze, gdyby można się go było nauczyć tak naturalnie i „przy okazji” jak języka pierwszego- ojczystego- przykład jednostki wzrastającej w środowisku dwujęzycznym.
Istnieje jednak cała masa użytecznych strategii i technik mogących ułatwić proces przyswajania nowo poznanego słownictwa w języku obcym. Opiszę dla was kilka przydatniejszych z nich. Różnorodność stosowanych strategii zapewni wam sukces w opanowaniu nowego materiału językowego. Pamiętajcie jednak, że żadne cudowne metody nie zastąpią systematyczności i poczucia motywacji, czy to zewnętrznej, czy (zwłaszcza) wewnętrznej, bez których nawet przy wrodzonych predyspozycjach i zdolnościach językowych pełne (biegłe) przyswojenie języka obcego jest prawie niemożliwe.

Oto kilka strategii i technik, które pomogą ci w nauce nowego słownictwa:

Strategia kontekstualizacji, czyli uczenie się w kontekście

Kontekstualizacja wyrazów jest istotnym źródłem informacji na temat znaczenia nieznanych słów dla uczących się języka obcego. Uczenie się słownictwa w kontekście dostarcza cennych informacji nie tylko o znaczeniu wyrazów, lecz ukazuje również ich cechy słowotwórcze oraz pozwala na przyswajanie nowych treści jakby „przy okazji”. Umieszczenie jednego lub kilku poznanych słówek w poprawnym gramatycznie zdaniu stworzy naturalny i logiczny kontekst językowy. Uczenie się słownictwa na pamięć z tzw. list jest nie tyle mniej skuteczne, co raczej demotywujące, bowiem zdajecie się być przerażeni ogromem słownictwa zaprezentowanego do wyuczenia na np. stronie A4.
Typy zadań, które pozwalają poznać nowe słownictwo w kontekście są wam doskonale znane z lekcji. To tak zwany tekst luk, czyli fragment tekstu, który należy uzupełnić brakującymi jednostkami leksykalnymi, użycie wyrazów w kontekście, oraz tzw. łączenie definicji. W przyswajaniu słownictwa przydadzą się również czynności dnia codziennego. Nazywaj je na głos lub w myślach po angielsku, a nie wiedząc kiedy nowe słownictwo stanie się dla ciebie oswojonym i znanym.


Przykładowe ćwiczenie:


http://www.grammarbank.com/fill-in-the-blank-vocabulary.html



Strategia skojarzeń

Dzięki skojarzeniom możesz przyswoić nowe słownictwo z większą łatwością, niż ucząc się go na pamięć bez użycia swojej wyobraźni. Uczeń ma tu wielkie pole do popisu, bowiem to w jaki sposób buduje skojarzenia zależy od jego pomysłowości, zakresu doświadczeń, wiedzy, a i z pewnością od artystycznego, abstrakcyjnego pojmowania rzeczywistości i poziomu wrażliwości. I tak skonstruowanie barwnego, praktycznego, czy absurdalnego skojarzenia, które wzbudza określone emocje jest nieocenioną techniką na zapamiętanie nowej leksyki zwaną w języku angielskim keyword technique.
Przykładem tu może być zapamiętanie angielskiego rzeczownika leisure (odpoczynek) jako brzmiącego podobnie do polskiego czasownika „leżę”- a przecież leisure to miły czas odpoczynku..
Możesz wkomponować przyswajane wyrazy w melodię piosenki, którą już znasz i „wpadła ci w ucho”, możesz wymyślić surrealistyczną historyjkę, której nie powstydziłby się reżyser najlepszych filmów science fiction, lub po prostu skojarz wydarzenia z życia własnego lub historii obejrzanej w telewizji, która zrobiła na tobie niezapomniane wrażenie. Powtarzanie na głos, rymowanie i rytmizowanie to inne pomocne mnemotechniki.
Ciekawą metodą na usystematyzowanie słownictwa jest tworzenie map myślowych tzw. mind maps/ mind mapping . Tworzenie takich map pozwala nie tylko utrwalić nowe słownictwo, lecz rozwija również logiczne myślenie, pamięć oraz inteligencję wzrokowo-przestrzenną Strategię tą opisałam szczegółowiej pod hasłem strategii kategoryzacji.


Strategia kategoryzacji
Nasz mózg magazynuje informacje w powiązanych ze sobą kategoriach. Dotyczy to również wszelkich zagadnień związanych z przyswajaniem języka obcego. Takie szufladki (zwane polami semantycznymi) są pogrupowane według zbliżonych znaczeń. Użyj obrazkowego słownika lub encyklopedii ilustrowanej, by wspomóc proces przyswajania nowego słownictwa.
Niezwykle przydatne jest też tworzenie map myślowych tzw. mind maps/ mind mapping Pozwalają one nie tylko utrwalić nowe słownictwo, lecz rozwijają również logiczne myślenie, pamięć oraz inteligencję wzrokowo-przestrzenną. Na środku kartki napisz słowo klucz, np. shops i wokół niego dopisz słownictwo, które ma związek z główną kategorią.

Poćwicz teraz przy pomocy map na stronie www.graphwords.com poprzez wpisanie interesującej cię kategorii. Kolory wskazują kategorię gramatyczną słowa. Np. nouns- rzeczowniki są oznaczone na niebiesko, a verbs- czasowniki na zielono, etc. Tutaj na przykładzie słowa travel. Rozwijaj podkategorie klikając na poszczególne słowa:
http://graphwords.com/word#travel

Strategia wizualizacji, czyli obrazowania

Przy użyciu tej strategii możesz wykorzystać siłę własnej wyobraźni i kreatywności, zaangażować zmysły słuchu, węchu, wzroku, etc. jak również materiały wizualne typu: zdjęcia, symbole, obrazy, plakaty, etc.
W kontekście nauki nowego słownictwa, wizualizacja to wyobrażenie sobie jakiejś sytuacji, w której dane słowo, czy wyrażenie ma zastosowanie. Na przykład wyobraźmy sobie, że mamy nauczyć się słówka "dragonfly" (ważka). Dragon = smok, fly = latać. Aby zapamiętać to słówko, korzystając z wizualizacji, musimy je poczuć jak największą ilością zmysłów. Wyobraź sobie ukwieconą łąkę, na którą padają promienie słońca, śpiew ptaków w oddali, kolorową ważkę, która siada na nagrzanym słońcem kamieniu. Poczuj ciepło słońca, zapach łąki, usłysz szum zboża, zobacz wielobarwną ważkę, lub wyobraź sobie ważkę, jako latającego smoka… Im więcej zmysłów zaangażujesz w wizualizację, tym mocnej ten obraz zakorzeni się w twojej pamięci.
W zapamiętaniu słówka "squeak" może pomóc, tak jak w przypadku większości wyrazów dźwiękonaśladowczych, jego brzmienie. Wyobraźmy sobie skrzypiące, piszczące drzwi wydające taki właśnie "squeaking" sound.
Strategia wizualizacji jest naprawdę skuteczna. Wystarczy minuta takiej wizualizacji, by nowe słowo wpisało się w twoją pamięć. Dzieje się tak, bo zapisujesz je w różnych obszarach mózgu- każdy zmysł jest przetwarzany w innym miejscu. Możesz więc trwale nauczyć się 100 słówek w niecałe dwie godziny!
 są niecodzienne, absurdalne,
Stosuj jak najwięcej różnych strategii i technik, a wkrótce odkryjesz, która z nich jest dla ciebie najbardziej interesująca i przynosząca największe korzyści.
Jeśli powyższe strategie zastosujesz razem z kontaktem z żywym językiem
i systematycznością, to sukces gwarantowany!

Postaraj się o kontakt z żywym językiem poprzez:

- oglądanie ulubionych filmów i programów w wersji anglojęzycznej bez użycia polskiego lektora, ewentualnie z polskimi napisami, do których możesz się odwołać w trudnej sytuacji językowej;
- konwersację z native speaker’em na żywo, poprzez Skype, etc.
- korespondencję w języku angielskim- znajdź sobie w Internecie tzw. pen pal’a- czyli „kolegę od pióra”
- czytanie prasy anglojęzycznej, etc.

Zaprzyjaźnij się z systematycznością

Ucz się języka obcego codziennie, chociaż przez 15 minut, lub co najmniej 2-3 razy w tygodniu przez godzinę. Zawsze powtórz nowy materiał po przyjściu ze szkoły i zawsze powtórz go dzień przed następną lekcją. Dodatkowo, przed każdym testem powtarzaj testowany materiał kilkukrotnie w ciągu kilku- kilkunastu dni. Efekt murowany, spokojne sumienie, zaliczony test i wiedza w głowie, która zostanie z tobą na przyszłość!!! POWODZENIA!!! 

Poniżej kilka użytecznych linków do stron z ćwiczeniami leksykalnymi:

http://www.vocabulary.co.il

www.graphwords.com

http://www.vocabulary.com

http://www.vocabulary.co.il/language/Naucz_sie_Angielskich_Slowek.php

http://vocabulary.co.il/blog/learning_vocabulary/category/english-as-a-second-language/

http://www.vocabulary.co.il/ultimate-vocabulary-builder/

http://www.grammarbank.com/fill-in-the-blank-vocabulary.html

Opracowanie: Przemysława Szulczyk

Wyświetleń: 832