Program własny: „Praca metodą projektu na zajęciach języka angielskiego w szkole ponadgimnazjalnej”

Opracowała: mgr Grażyna Sosnowska
Nauczyciel języka angielskiego
w Technicznych Zakładach Naukowych
w Częstochowie


1.Wstęp

Niniejszy program przewidziany jest do realizacji w szkole ponadgimnazjalnej w ramach zajęć dydaktycznych z języka angielskiego.
Podstawa programowa, która wynika z obowiązującego zakresu materiału nauczania w szkole ponadgimnazjalnej jest realizowana na bazie podstawowego programu nauczania, jakim jest program nauczania języka angielskiego w liceum ogólnokształcącym, liceum profilowanym i technikum, kształcenie w zakresie podstawowym, numer dopuszczenia DKOS-4015-118/02.
Treści znajdujące się w podstawowym programie stanowią bazę wyjściową dla wprowadzenia niniejszego programu nauczania, który będzie je poszerzał.

2.Ogólna charakterystyka założeń programowych

Proponowany program opiera się na metodzie projektu, która posłuży do wprowadzenia zagadnień dotyczących historii i różnych dziedzin kultury krajów anglojęzycznych. Znana od dawna metoda projektu aktywizuje uczniów i jest zalecana do stosowania w szkołach. Polega ona na zaplanowaniu samodzielnych działań uczniów w zbieraniu materiałów na określony temat, a następnie jego prezentacji. Ta metoda przygotowuje uczniów do samodzielnego i świadomego kształcenia, w którym rola nauczyciela ogranicza się do obowiązków organizatora i doradcy. Projekt jest niezawodnym sposobem na zwiększenie motywacji uczniów. Możliwość decydowania o sposobie wykonania zadań, samodzielność w podejmowaniu decyzji oraz odpowiedzialność za wykonanie projektu, to czynniki zachęcające do pracy. Udana prezentacja efektów tej pracy daje uczniom wielką satysfakcję.
Oprócz funkcji motywacyjnej metoda projektu ma także funkcję poznawczą, kształcącą i wychowawczą. Uczniowie opanowują metody wyszukiwania informacji, ich porównywania z wykorzystaniem różnych źródeł oraz systematycznego planowania swoich działań. Bardzo ważna jest również funkcja integracyjna projektu. Uczniowie opanowują zasady współpracy zespołowej, uczą się poszanowania czasu własnego i innych, metod dochodzenia do kompromisów, sztuki logicznego myślenia i przekonywania innych do własnego zdania.

2. Warunki realizacji założeń programowych
Program adresowany jest do uczniów klas I-II technikum. Metoda projektu wykorzystana w programie daje możliwość pracy uczniom słabszym, posiadającym stosunkowo niewielką wiedzę z języka angielskiego, jak i daje możliwość wykazania się uczniom posiadającym większe umiejętności językowe.
Program przeznaczony jest do realizacji w ciągu 18 godzin lekcyjnych, realizowanych w ramach zajęć z języka angielskiego w trakcie trwania dwóch lat nauki w klasie I i II.
Do realizacji programu niezbędny będzie dostęp uczniów do Internetu, a także innych źródeł informacji w zależności od potrzeb, zainteresowań i pomysłów uczniów.
Program realizowany będzie przez nauczyciela posiadającego kwalifikacje językowe i dydaktyczne wymagane przez władze oświatowe do nauczania języka angielskiego.

3. Cele programu
3.1 Cele ogólnowychowawcze
Angażowanie wiedzy i umiejętności uczniów z różnych dziedzin;
Kształtowanie umiejętności wyszukiwania i selekcjonowania informacji;
Kształtowanie umiejętności pracy w zespole;
Rozwijanie twórczego myślenia;
Kształtowanie umiejętności planowania, organizowania i samooceny własnej pracy;
Uczenie prezentowania własnej wiedzy i umiejętności;
Budowanie poczucia odpowiedzialności za powierzone zadania;
Angażowanie wszystkich uczniów- nawet tych słabszych językowo;
Przełamanie rutyny.

3.2 Cele szczegółowe
Integrowanie i rozwijanie wszystkich sprawności językowych: słuchania, mówienia, czytania i pisania;
Przygotowanie uczniów do twórczego wykorzystania współczesnych środków przekazywania informacji;
Osiągnięcie umiejętności poszukiwania, porządkowania i wykorzystywania informacji z różnych źródeł;
Uświadomienie istoty uczenia się języka obcego i wskazanie możliwości wykorzystania go dla pogłębienia rozwoju emocjonalnego i intelektualnego;
Ukształtowanie samodzielności w procesie uczenia się języka obcego;
Poznanie kultury i cywilizacji krajów anglojęzycznych (historia, geografia, literatura, muzyka, kuchnia, tradycje);
Wzbogacenie zasobu słownictwa;
Kształtowanie umiejętności prezentacji własnych dokonań.

4. Treści nauczania
4.1 Rozwijanie sprawności językowych
Program zakłada rozwijanie sprawności naukowych: słuchania, mówienia, czytania i pisania.
Rozwijanie sprawności słuchania poprzez:
-rozumienie poleceń nauczyciela,
-rozumienie pytań i odpowiedzi,
-rozumienie prezentacji kolegów
Rozwijanie sprawności mówienia poprzez:
-wyrażanie własnych opinii,
-zadawanie pytań i udzielanie odpowiedzi z zakresu omawianego materiału,
-prezentowanie gotowych projektów
Rozwijanie sprawności czytania poprzez:
-globalne i szczegółowe rozumienie autentycznych tekstów,
wyszukiwanie konkretnych informacji w autentycznych tekstach
Rozwijanie sprawności pisania poprzez:
-pisanie tekstów odtwórczych i twórczych,
-pisanie tekstów zadanych w danych projektach

4.2 Tematyka zajęć i planowane osiągnięcia
Treści nauczania ujęto w następujących działach:
I. Geografia – wykonanie prezentacji multimedialnej lub gazetki z walorami turystycznymi krajów anglojęzycznych
II. Historia – pisanie broszury i prezentacja najciekawszych postaci z historii Anglii
III. Literatura – inscenizacja skeczu w języku angielskim
IV. Muzyka – samodzielne wykonanie wybranego utworu anglojęzycznego
V. Obecność języka angielskiego w Polskiej codzienności – wykonanie plakatu z oryginalnymi tekstami z produktów przemysłowych
VI. Kuchnia – stworzenie książki kucharskiej z przepisami angielskiej kuchni
Na każdy dział poświęcone zostaną około trzy zajęcia:
1. przypomnienie potrzebnego słownictwa, zebranie informacji, podział na grupy i rozdzielenie zadań, omówienie zasad wykonania projektu
2.wykonanie projektu
3.prezentacja i ocena wykonanych prac
Wszystkie z przedstawionych powyżej projektów są projektami krótkoterminowymi, na które należy poświęcić kilka godzin lekcyjnych. Zajęcia inaugurujące każdy projekt powinny być poświęcone przypomnieniu potrzebnego słownictwa, zebraniu informacji, podziale na grupy i rozdzieleniu zadań. Następnie uczniowie gromadzą potrzebne materiały i informacje, korzystając z pomocy i konsultacji nauczyciela, wykonują zadany projekt. Projekty są prezentowane i oceniane.
Program nie zakłada wprowadzenia nowych zagadnień gramatycznych. W trakcie realizacji projektów uczniowie będą posługiwać się znanymi im czasami i strukturami gramatycznymi wynikającymi z realizacji programu podstawowego.
Wybrane zakresy tematyczne słownictwa, wprowadzane na bazie programu podstawowego, będą rozszerzane. Program obejmuje materiał leksykalny z następujących zakresów tematycznych:
- wiedza o krajach anglojęzycznych
- podróżowanie i turystyka
- środowisko naturalne
- państwo i społeczeństwo
- kultura i sztuka
- zakupy i usługi
- żywienie

5. Procedury osiągania celów szczegółowych – metody pracy i środki dydaktyczne
Szczególną uwagę należy zwrócić na zaangażowanie uczniów w samokształcenie, samodzielne planowanie swojej pracy, wyszukiwanie i selekcjonowanie informacji, umiejętność prezentacji efektów własnej pracy oraz jej samoocenę.
Położony zostanie nacisk na metodę projektów aktywizującą uczniów z wykorzystaniem burzy mózgów oraz pracy w małych grupach.

Środki dydaktyczne
- komputer
- ilustracje z czasopism, folderów
- fotografie
- pocztówki
- mapy
- słowniki dwujęzyczne
- materiały autentyczne (artykuły prasowe, internetowe)
- teksty literackie (skecz, sztuka)
- nagrania płytowe
Wykorzystanie powyższych metod i środków dydaktycznych pozwoli na kształtowanie u uczniów wielu umiejętności takich jak:
- wyszukiwanie i selekcjonowanie informacji
- efektywne korzystanie z komputera i zasobów Internetu
- planowanie i organizowanie własnej pracy
- prezentowanie własnej pracy
- umiejętność pracy w grupie
- formułowanie i wyrażanie swoich opinii
- słuchanie opinii innych
- uzyskiwanie kompromisów
- kształcenie sprawności językowej w mowie i piśmie

6. Opis założonych osiągnięć ucznia
Głównym celem programu jest aktywizowanie uczniów i motywowanie ich do nauki języka m.in. poprzez ich udział w planowaniu i podejmowaniu decyzji. Zajęcia mają za zadanie przełamanie rutyny w nauce języka oraz angażowanie wszystkich uczniów – nawet tych słabszych językowo (potrzebni są ci, którzy ładnie rysują, piszą, mogą skopiować, wykonać coś na komputerze itp.).
W efekcie końcowym uczeń potrafi:
- sięgać do różnych źródeł (Internet, prasa zagraniczna)
- zebrać i wyselekcjonować informacje na wybrany temat
- właściwie zaplanować i zorganizować własną pracę
- współpracować w zespole
- występować publicznie używając języka obcego
- jest zmotywowany do dalszego zdobywania wiedzy i kształcenia umiejętności językowych
Pozostałe przewidywane osiągnięcia uczniów są jednoznaczne ze szczegółowymi celami nauczania.

7. Kontrola i ocena osiągnięć uczniów
Kontrola osiągnięć uczniów będzie zgodna z wewnątrzszkolnym systemem oceniania Technicznych Zakładów Naukowych w Częstochowie.
Ocenie podlegać będą prace praktyczne (albumy, gazetki, prezentacje multimedialne, plakaty), prace pisemne (listy, opisy), i wypowiedzi ustne ( inscenizacje skeczu, odgrywanie ról, wykonywanie piosenek).

8. Ewaluacja
W trakcie realizacji programu metodą ewaluacji będzie bieżąca kontrola osiągnięć uczniów, obserwacja zmian dotyczących przyrostu umiejętności językowych uczniów, jak również stopień zaangażowania i motywacji do nauki uczniów.
W celu określenia wartości i przydatności programu cenne będą opinie uczestników programu na temat uczenia się nowym sposobem (ankiety, ustne uwagi, indywidualne wywiady).
Wyniki ewaluacji pozwolą na ustalenie mocnych i słabych stron programu oraz umożliwią ulepszenie programu poprzez wprowadzenie zmian.

Bibliografia
H. Komorowska „O programach prawie wszystko.” Warszawa 1999
J. Kropiwnicki „Jak tworzyć program?” Jelenia Góra 1998
H. Komorowska „Metodyka nauczania języków obcych.” Warszawa 2002
D.F.Walker, J.F.Soltis „Program i cele kształcenia.” Warszawa 2000
M.Smolik, J.Galant „Program nauczania języka angielskiego. Kurs dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum. Macmillan PolskaWarszawa 2002

Wyświetleń: 1821