Program kółka geograficznego dla uczniów klas II i III Gimnazjum nr 4
w Zespole Szkół Ogólnokształcących nr 1 w Rzeszowie
"Geografia dla ciekawych"
W ostatnich latach zwiększyło się zainteresowanie problematyką europejską w polityce i w mediach. Również młodzież zadaje więcej szczegółowych pytań na temat krajów europejskich i problemów, jakie musi pokonać nasz kraj przed wejściem do Unii Europejskiej.
Główna tematyka opracowanego przeze mnie programu kółka geograficznego "Geografia dla ciekawych" koncentruje się na problematyce europejskiej. Uczniowie mają za zadanie poszerzyć i pogłębić swoją wiedzę o geografii i kulturze krajów europejskich, ale również utrwalić umiejętności geograficzne poprzez rozwiązywanie różnych zadań i testów.
Zajęcia w wymiarze godziny lekcyjnej odbywają się raz w tygodniu po lekcjach. Przeznaczone są dla uczniów klas II i III gimnazjum zainteresowanych geografią.
I. CELE PROGRAMU
Cele nadrzędne:
- Rozbudzanie wśród młodzieży gimnazjalnej zainteresowania zagadnieniami geograficznymi, społeczno - ekonomicznymi, integracyjnymi i kulturowymi współczesnej Europy.
- Przygotowanie uczniów do udziału w międzygimnazjalnym konkursie "PASZPORT EUROPEJSKI".
Cele szczegółowe:
- Doskonalenie znajomości mapy Europy: obiekty geograficzne na mapie fizycznej, politycznej i konturowej Europy.
- Poszerzenie wiadomości uczniów o strukturach Unii Europejskiej i problemach integracji społeczności europejskich.
- Rozszerzenie wiadomości uczniów o geografii i kulturze krajów Unii Europejskiej oraz krajów kandydujących.
- Doskonalenie umiejętności geograficznych uczniów: wyznaczania współrzędnych geograficznych, obliczania różnic czasu miejscowego słonecznego, posługiwania się skalą mapy, analizy i interpretacji wykresów, tabel, profili, map tematycznych.
- Rozwijanie umiejętności korzystania z różnych opracowań kartograficznych, statystycznych, literatury naukowej i popularnonaukowej.
- Opracowanie metodą projektu prac o geografii, kulturze i historii wybranych krajów europejskich (Węgier i Portugalii), czerpiąc wiedzę z różnych źródeł.
II. TREŚĆ PROGRAMU
CZĘŚĆ I. Wiemy wszystko o Europie.
1. Doskonalenie znajomości mapy fizycznej i politycznej Europy:
a. Linia brzegowa Europy - odszukiwanie najpierw na mapie fizycznej: wysp, półwyspów, przylądków, zatok, cieśnin, mórz, a następnie odszukiwanie tych samych obiektów ale na mapie konturowej.
b. Warunki naturalne Europy - niziny, wyżyny i góry, rzeki i jeziora na mapie fizycznej.
c. Podział polityczny Europy - państwa europejskie i ich stolice na mapie politycznej i konturowej.
2. Zagadnienia społeczno - kulturalne Europy z zakresu muzyki, malarstwa, rzeźby, zabytków, filmu, sportu, osiągnięć naukowych i innych dziedzin.
3. Symbole Unii Europejskiej; flaga, hymn, wspólna waluta euro.
4. Instytucje i struktura organizacyjna Unii Europejskiej: Rada Europejska oraz Komitet Ministrów Rady Europy, Parlament Europejski, Komisja Europejska i Europejski Trybunał Sprawiedliwości.
5. Założenia współpracy w ramach Unii Europejskiej. Wizje rozwoju przyszłej Europy.
6. Problemy integracji społeczności europejskich - Polska i inne kraje na drodze negocjacji.
7. Charakterystyka wybranych krajów europejskich - zespołowe opracowanie metodą projektu prac o geografii, kulturze i historii Portugalii i Węgier czerpiąc wiedzę z różnych źródeł (książki popularnonaukowe, przewodniki, czasopisma, biura podróży, encyklopedia multimedialna, internet).
CZĘŚĆ II. Doskonalimy umiejętności geograficzne.
1. Wyznaczanie długości i szerokości geograficznej danych miejsc na Ziemi (miast, wysp, szczytów) na różnych mapach z dokładnością do 1o lub do 1.
2. Obliczanie wysokości górowania Słońca w dniach równonocy i przesileń w strefie umiarkowanej północnej z dokładnością do 1.
3. Obliczanie różnic czasu miejscowego słonecznego między dwoma miastami z dokładnością do 1 min. Obliczanie czasu miejscowego słonecznego z dokładnością do 1 min.
4. Posługiwanie się skalą mapy: przeliczanie wymiarów liniowych za pomocą skali mapy posługiwanie się podziałką liniową.
5. Analiza i interpretacja wykresów, tabel, map tematycznych. Rysowanie wykresów liniowych i słupkowych przebiegu temperatury i opadów w ciągu roku w klimacie umiarkowanym morskim i klimacie umiarkowanym kontynentalnym - porównanie cech klimatu morskiego i kontynentalnego.
III. OSIĄGNIĘCIA
- Uczeń ma wysoki poziom wiedzy o geografii i kulturze krajów europejskich należących do UE i krajów kandydujących.
- Uczeń sprawnie posługuje się różnorodnymi umiejętnościami geograficznymi.
- Uczeń opanował technikę rozwiązywania zadań testowych różnego typu
i jest lepiej przygotowany do egzaminu gimnazjalnego.
- Potrafi szukać w różnych źródłach, gromadzić i interpretować informacje o wybranych krajach europejskich.
- Uczeń ma umiejętność prezentowania specyficznych dominant danego kraju.
- Korzysta z różnych źródeł informacji z wykorzystaniem techniki komputerowej.
- Uczniowie biorą udział w konkursie interdyscyplinarnym nauk przyrodniczych .
- Wyłonienie w eliminacjach wewnątrzszkolnych trzech najlepszych uczniów do drugiego etapu drużynowego turnieju międzygimnazjalnego PASZPORT EUROPEJSKI.
- Udział drużyny w finale tego konkursu.
- Wykonanie metodą projektu prac o Portugalii i Węgrzech i przekazanie ich do opiekuna SOCRATES COMENIUS w naszej szkole.
- Szkoła sprzyja aktywizacji uczniów wspartej na pozytywnej motywacji, przez co staje się atrakcyjnym miejscem spędzania czasu pozalekcyjnego.
- Szkoła sprzyja zacieśnianiu więzi między uczniami a nauczycielem i między nimi nawzajem.
- Nauczyciel rozszerzając zakres możliwości edukacyjnych realizuje założenia reformy polskiego systemu edukacji i doskonali swój warsztat pracy.
IV. PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW EDUKACYJNYCH
1. Metody i techniki kształcenia
a) Metody operatywne:
- praca z mapą,
- analiza danych statystycznych,
- analizowanie diagramów, schematów.
b) Metody aktywizujące:
- dyskusja dydaktyczna (wymiana poglądów między nauczycielem a uczniami na temat wybranego problemu, służy dokonywaniu ocen, wartościowaniu);
- opis uzasadniający, klasyfikujący, uzasadniający;
- symulacje decyzyjne "za i przeciw" (metoda ta pozwala na łatwiejsze podejmowanie decyzji oraz spojrzenie na ten sam problem z różnych punktów widzenia; uczniowie w dwóch przeciwległych grupach prezentują argumenty "za i przeciw" wstąpieniu Polski do Unii Europejskiej);
- portfolio (teczka) - (metoda polegająca na gromadzeniu przez uczniów materiałów w teczce, które dokumentują ich prace nad danym tematem);
- praca z tekstem źródłowym (celem tej metody jest kształcenie umiejętności samodzielnego zdobywania wiedzy, poszukiwania potrzebnych wiadomości, aktywizacja, rozwijanie intelektualnych możliwości uczniów, np. przy zbieraniu materiałów do prac o Portugalii i Węgrzech)
c) Metody praktyczne:
- wykonywanie rysunków, diagramów,
- uzupełnianie mapek konturowych,
- rozwiązywanie zadań (obliczanie),
- metoda projektu.
2. Formy pracy:
- praca indywidualna,
- praca grupowa (w zespołach).
3. Zakładane metody oceny osiągnięć uczniów:
- ocena lekcyjna pracy ucznia zgodna z przedmiotowym systemem oceniania;
- ocena pracy ucznia dokonywania w toku realizacji programu, np. obserwując pracę uczniów na zajęciach, pełniąc rolę konsultanta przy opracowaniu prac o wybranych państwach;
- udział uczniów w różnego rodzaju konkursach (konkurs interdyscyplinarny nauk przyrodniczych, międzygimnazjalny drużynowy turniej "Paszport Europejski"), gdzie oprócz ewentualnych nagród i wyróżnień mają możliwość porównania swoich osiągnięć.
Opracowanie: mgr Maria Cop