Katalog Renata Janiszewska, 2013-11-04 Komorniki Edukacja regionalna, Program nauczania PROGRAM REGIONALNY DLA KLAS 1-3 SZKOŁY PODSTAWOWEJ IMIENIA JANUSZA KORCZAKA W KOMORNIKACH „ MOJE MIEJSCE NA ZIEMI”mgr Renata Janiszewska PROGRAM REGIONALNY DLA KLAS 1-3 SZKOŁY PODSTAWOWEJ IMIENIA JANUSZA KORCZAKA W KOMORNIKACH „ MOJE MIEJSCE NA ZIEMI” „Moja mała ojczyzna jest blisko, na wyciągnięcie ręki." T. Różewicz PRZEDMOWA Jestem nauczycielką w Szkole Podstawowej w Komornikach od 24 lat, a mieszkanką Gminy Komorniki i Komornik od 23 lat. Nie jest to moje miejsce urodzenia i dorastania, ale miejsce na ziemi, w którym osadził mnie los. Starałam się je jak najlepiej poznać. Dziś jest to „moje miejsce na ziemi”, które dobrze znam, miejsce które pokochałam, miejsce o którym uczę kolejne pokolenia dzieci, których rodzice, tak jak ja kiedyś, wybrali to miejsce do życia. Propagowanie regionalizmu jest dla mnie w obecnym czasie tym ważniejsze, że w naszej gminie przybywa młodych ludzi, u których poczucie przynależności do nowej dla nich społeczności lokalnej musi się dopiero wykształcić. W ubiegłych latach szkolnych realizowałam wiele zadań i przedsięwzięć ze ścieżki regionalnej, podejmowałam działania zmierzające do uświadomienia moim uczniom, że rodzina, szkoła, środowisko lokalne, ojczyzna to wspólnoty stanowiące ogromną wartość w życiu każdego człowieka i że każdy , nawet „mały człowiek” ma wobec tych wspólnot obowiązki, powinien je dobrze poznać, dbać o nie i w miarę swoich możliwości dążyć do ich rozwoju, pamiętając przy tym o ich historii, kulturze, tradycjach. W wyniku moich wieloletnich działań w kierunku propagowania regionalizmu, postanowiłam stworzyć program regionalny dla klas 1-3 Szkoły Podstawowej imienia Janusza Korczaka w Komornikach pt.: „ Moje miejsce na ziemi”. WSTĘP Regionalizm w edukacji wczesnoszkolnej integruje różne dziedziny wiedzy. Umożliwia nauczenie dziecka szacunku i otwarcia na potrzeby społeczności i kultury poprzez przybliżenie mu własnego regionu, tzw. „małej ojczyzny", o której powinno wiedzieć jak najwięcej, z którą powinno się utożsamiać. Dziecko powinno poznawać najpierw to środowisko, które jest mu najbliższe, z którym jest emocjonalnie związane, a potem stopniowo przechodzić do tego co odległe, nowe, obce. Najbliższe otoczenie: dom rodzinny, szkoła, miejscowość jest dla dziecka w młodszym wieku szkolnym jego „małą ojczyzną”, światem który jest ważny, do którego się przywiązuje i który stanowi podstawę systemu wartości. W późniejszych latach te uczucia przekształcą się w dojrzałą postawę patriotyczną. CHARAKTERYSTYKA PROGRAMU Niniejszy program przeznaczony jest dla uczniów klas I-III. Szkoły Podstawowej imienia Janusza Korczaka w Komornikach, jest zgodny z Podstawą Programową MEN i nawiązuje do dokumentu wydanego w październiku 1995 roku przez Ministerstwo Edukacji Narodowej pt.: „Dziedzictwo kulturowe w regionie”. Założeniem tego programu jest poznanie przez młode pokolenie „własnego dziedzictwa kulturowego, które powinno przebiegać od wczesnego dzieciństwa, na każdym etapie edukacji, poprzez formy i metody pracy dostosowanej do rozwoju psychofizycznego i intelektualnego, we współpracy ze środowiskiem, na lekcjach z wykorzystaniem podstaw programowych poszczególnych przedmiotów nauczania oraz w działaniach pozalekcyjnych i pozaszkolnych.”( D. Grabowska, Dziedzictwo kulturowe w regionie. Założenia programowe, Warszawa 1995, s.1) Podstawowe treści nauczania zintegrowanego zawartego w Podstawie Programowej zostały poszerzone o elementy wiedzy o regionalizmie, w tym między innymi o ścieżkę przyrodniczo – regionalną opracowaną przez uczniów naszej szkoły pod kierunkiem nauczycielki, pani Barbary Fiedler pt.: „ Spacer po Komornikach” oraz ścieżkę turystyczno – krajoznawczą opracowaną przez uczniów naszej szkoły pod kierunkiem nauczycielek: Iwony Jankowiak i Elżbiety Gęsior pt.: „Nurtem Wirynki ”. W proponowanym programie następuje odejście od podziału treści programowych na poszczególne klasy, co pozwoli wybierać oraz dostosowywać zadania do możliwości i potrzeb danej grupy uczniów. Treści edukacji regionalnej dotyczą przede wszystkim rzeczy, z jakimi dzieci spotykają się na co dzień i skupiają się wokół najbliższego regionu. W kolejnych latach nauki powinno dojść do szerszego ujęcia tych samych zagadnień. Taki układ umożliwia wielokrotne powroty do ukazywanych treści, ale w bogatszej i bardziej rozwiniętej formie. Dzięki temu dziecko utrwala i wzbogaca swoją wiedzę, tworząc pełniejszy obraz otaczającego go świata. Proces poznawczy powinien odbywać się w sposób naturalny, poprzez obserwację, spotkania, rozmowy, doświadczenia, przeżycia, związki emocjonalne z rodziną, miejscem zamieszkania, szkołą, najbliższą okolicą, regionem i ojczyzną. Wiedza i umiejętności, które uczeń nabędzie w trakcie realizacji programu, uświadomią mu potrzeby środowiska oraz ukształtują poczucie przynależności do niego. Treści programu mogą być realizowane zarówno podczas zajęć lekcyjnych, jak również w czasie spacerów, wycieczek, rajdów w czasie pozalekcyjnym. Do realizacji treści programowych zaproszę również innych nauczycieli. Realizację programu regionalnego „ Moje miejsce na ziemi” planuję rozpocząć w roku szkolnym 2013/2014. CELE OGÓLNE PROGRAMU: - poznawanie świata i miejsca człowieka w środowisku społecznym, przyrodniczym, kulturowym, - poznanie najbliższego środowiska i specyfiki swojego regionu, - wszechstronny rozwój osobowości, wiedzy i umiejętności dziecka, - budowanie poczucia przynależności do grupy szkolnej, rodziny, społeczności lokalnej, regionu, kraju, - rozwijanie postaw patriotycznych związanych z kulturą regionalną, - przygotowanie do współtworzenia świata i odnajdywanie w nim własnego miejsca. CELE SZCZEGÓŁOWE PROGRAMU: - Poznanie najbliższego środowiska - Dostrzeganie specyfiki przyrodniczo -geograficznej i kulturowej najbliższej okolicy - Rozwijanie wartości rodzinnych - Rozwijanie poczucia przynależności do grupy społecznej - Poznanie historii szkoły, jej Patrona - Dbanie o promocję i dobry wizerunek szkoły w lokalnym środowisku i poza nim. - Rozwijanie i wzmacnianie aktywnego udziału dziecka w życiu wspólnot: rodzinnej, klasowej, szkolnej, lokalnej - Kształcenie nawyku dbałości i szacunku dla kultury regionu - Pielęgnowanie tradycji rodzinnych i regionalnych - Poznanie zawodów i zajęć w swoim regionie - Budzenie szacunku do pracy ludzkiej - Poznanie ludzi ważnych i zasłużonych dla regionu - Budzenie szacunku dla przeszłości - Budzenie zainteresowania historią i kulturą własnego środowiska i regionu - Kształtowanie emocjonalnego związku z regionem z równoczesnym kształtowaniem patriotyzmu - Budzenie poczucia dumy z faktu bycia Polakiem - Kształtowanie wrażliwości na piękno przyrody - Rozwijanie ekspresji i aktywności twórczej uczniów w różnych dziedzinach - Rozwijanie wrażliwości estetycznej - Umiejętność przyjmowania odpowiedzialności za wspólne działanie i jego efekty - Upowszechnianie form aktywnego wypoczynku TREŚCI EDUKACJI REIONALNEJ W KSZTAŁCENIU ZINTEGROWANYM, ZAWARTE W PODSTAWIE PROGRAMOWEJ: 1. Dom rodzinny • Dziecko jako członek rodziny • Więzi rodzinne • Obrazy z przeszłości rodziny • Święta i zwyczaje rodzinne • Dom i jego otoczenie • Praca zawodowa rodziców 2. Dziecko w środowisku szkolnym • Klasa, koledzy • Historia i tradycje szkoły • Patron szkoły • Symbole, święta regionalne i państwowe obchodzone w szkole • Krajobraz wokół szkoły • Szkoła częścią wsi i gminy 3. Miejscowość i jej mieszkańcy • Nazwa miejscowości, jej historia • Zabytki, miejsca kultury i pamięci • Ważne, ciekawe i ulubione miejsca • Zajęcia ludzi na wsi, ciekawe zawody 4. Moja gmina • Położenie, struktura, historia gminy • Symbole gminy • Władze samorządowe • Ośrodki kultury, muzea • Miejsca Pamięci Narodowej • Przyroda i formy jej ochrony PLAN REALIZACJI TREŚCI EDUKACJI REGIONALNEJ OBSZAR TEMATYCZNY ZAGADNIENIA SZCZEGÓŁOWE PROPOZYCJE METOD I FORM REALIZACJI PRZEWIDYWANE OSIĄGNIĘCIA PO PIERWSZYM ETAPIE EDUKACYJNYM W CIEPLE DOMOWEGO OGNISKA Dziecko jako członek rodziny - prawa i obowiązki dziecka w rodzinie Więzi rodzinne Święta i zwyczaje rodzinne – dawne i nowe Praca zawodowa rodziców - pogadanki, rozmowy z dziećmi na tematy: Moja rodzina, Co daje dziecku rodzina?, Jakie prawa i obowiązki ma dziecko w rodzinie?, Za co kocham moja mamę?, itp. - prace plastyczne: „Pomagam w domu”, „Jestem samodzielny” - wykonanie portretów członków swojej rodziny, rysunku, „Moja kochana rodzina” - oglądanie zdjęć rodzinnych, albumów - zapraszanie na spotkania rodziców, babcie, dziadków - rozmowy na tematy dotyczące czasów ich dzieciństwa - wykonanie Drzewa genealogicznego swojej rodziny - występy artystyczne dla rodzin dzieci - udział rodziców i dziadków w akcji „Dorośli czytają dzieciom” - współudział członków rodzin dzieci w spacerach po okolicy, wycieczkach. - udział Rodzin w Szkolnym Festynie Rodzinnym - prezentacje przygotowane przez dzieci: „ Święta Bożego Narodzenia w moim domu”, „ Wielkanoc w naszym domu” - opowiadanie dzieci o rodzinnych zwyczajach i tradycjach - wykonywanie laurek, prezentów dla swoich bliskich, ozdób świątecznych - tworzenie kart do Klasowej księgi świątecznych przepisów - układanie i pisanie życzeń okolicznościowych - zajęcia warsztatowe dla rodziców o nowych tradycjach, zwyczajach , wymyślonych i wprowadzonych do życia codziennego przez rodziny dzieci - tworzenie przez rodziny „ Kronik rodzinnych” - wycieczki do miejsc pracy rodziców - scenki ( mini drama) przedstawiające czynności związane z pracą zawodową rodziców - przeprowadzanie wywiadów z rodzicami na temat ich pracy zawodowej Uczeń: - wykazuje poczucie przynależności do rodziny - jako członek rodziny przestrzega obowiązujących w niej norm postępowania - wykazuje szacunek i zrozumienie dla swoich bliskich - zna relacje rodzinne między najbliższymi ( rozumie pojęcia: pradziadek, prababcia. stryj, kuzyn) - wyjaśnia związki rodzinne na przykładzie własnej rodziny - orientuje się, czym zajmuje się genealogia - potrafi narysować prosty schemat drzewa genealogicznego - podejmuje obowiązki domowe i rzetelnie wywiązuje się z nich genealogicznego swojej rodziny; - potrafi okazać swoim bliskim miłość i przywiązanie - lubi spędzać czas ze swoją rodziną - identyfikuje się z rodzinnymi tradycjami - potrafi wymienić niektóre zwyczaje i obrzędy typowe dla polskiej tradycji, kultywowane w swoim domu - potrafi własnoręcznie wykonać ozdoby świąteczne i prezenty dla swoich bliskich - potrafi pisać życzenia - wzmacnia więzi rodzinne poprzez pielęgnowanie nowych rodzinnych tradycji ; pomaga w tworzeniu „ Kroniki rodzinnej” - wie , jaki zawód wykonują jego rodzice - szanuje pracę własną i innych, wie, że pieniądze otrzymuje się za pracę - rozumie, że należy dostosowywać swe oczekiwania do realiów ekonomicznych rodziny PATRIOTYZMU UCZYMY SIĘ Z POKOLENIA NA POKOLENIE Historia Szkoły Podstawowej w Komornikach i jej tradycje Lokalny patriotyzm – poznanie swojej „Małej ojczyzny” Zajęcia ludzi dawniej i dziś Kultywowanie dawnych polskich tradycji świątecznych - oglądanie kronik naszej szkoły - spacer po budynku szkoły – wskazanie tablicy Patrona szkoły, obejrzenie sztandaru - poznanie lokalizacji i obejrzenie dawnego budynku szkoły przy ulicy Pocztowej – spacer - rozmowy , pogadanki z dziećmi na temat historii szkoły, postaci jej patrona – Janusza Korczaka , okazywania szacunku jej symbolom ( sztandar) - wywiady z panią Dyrektor, innymi pracownikami szkoły - stworzenie w klasie „Kącika Patrona” - obejrzenie spektaklu pt.: „Król Maciuś Pierwszy” powstałego w oparciu o książkę o tym samym tytule, autorstwa Janusza Korczaka - udział klasy w ceremoniach szkolnych: Pasowanie na ucznia Szkoły, Rozpoczęcie , Zakończenie roku szkolnego, apelach szkolnych dla młodszej grupy wiekowej , w uroczystościach z okazji świąt państwowych : 11 Listopada – rocznicy odzyskania przez Polskę niepodległości, Święta Konstytucji 3 Maja - udział w tradycyjnych dla naszej szkoły imprezach: Święto Pieczonej Pyry, Dzień Pluszowego Misia, Powitanie Wiosny, Dzień Talentów oraz projektach: „Cudze chwalicie, swego nie znacie” i „ Nie żyję tylko dla siebie” - udział w uroczystościach związanych z Dniem Edukacji Narodowej - wykonanie laurek, upominków dla pracowników szkoły, portretów nauczycieli - rozmowy z zaproszonymi gośćmi, pogadanki nauczyciela na temat położenia Gminy Komorniki, jej struktury, statusu administracyjnego, władz samorządowych, symboli, jej historii i perspektyw rozwoju - praca z mapą Polski i Gminy Komorniki - wizyta w Urzędzie Gminy, Ośrodku Zdrowia, Gminnym Ośrodku Kultury w Komornikach, na Posterunku Policji -zajęcia w Bibliotece Gminnej, na Hali Sportowo – Widowiskowej w Komornikach - udział dzieci w różnorodnych konkursach organizowanych przez Gminny Ośrodek Kultury - udział dzieci w Międzyszkolnym Konkursie Regionalnym dla klas 2-3 pt.: „Moja Gmina”, organizowanym w naszej szkole; przygotowanie się do konkursów (gromadzenie informacji z różnych źródeł, czytanie map) - wskazywanie na terenie Gminy miejsc przyjaznych dzieciom - Wykonanie prac plastycznych lub konstrukcyjnych związanych tematycznie z Gminą Komorniki: np,: „Moja miejscowość”, „Mój wymarzony plac zabaw”, „ Komorniki za 100 lat” itp., „Herb Gminy Komorniki”, „ Laurka na urodziny naszej Gminy”itp. - zapoznanie dzieci z Pismem Samorządowym Gminy Komorniki „Nowiny Komornickie”; przeglądanie wybranych numerów - Spotkania z ludźmi różnych zawodów występujących na terenach naszej Gminy - Poznanie zajęć i miejsc pracy policjanta, bibliotekarki, aptekarza, rolnika, ogrodnika, kowala, bankowca, urzędnika, nauczyciela, sprzedawcy - Zajęcia lekcyjne w terenie, np.: lekcja biblioteczna w Bibliotece Gminnej, praca ogrodnika w Gospodarstwie Ogrodniczym, praca współczesnego kowala w Zakładzie Naprawy Resorów itp. - Rozróżnianie dawnych i obecnych zawodów: rebusy, zagadki, krzyżówki, zgadywanki obrazkowe - Zwiedzanie ekspozycji związanej z dawnymi zawodami ( tkacz, rymarz, kołodziej, garncarz, kowal) w Muzeum Rolnictwa w Szreniawie - Udział w lekcjach muzealnych w Muzeum Rolnictwa w Szreniawie, pt.: „Od rośliny do tkaniny”, „ Od ziarenka do bochenka”, „ W wiejskiej zagrodzie” - Korowód ulicami Komornik z Marzanną i Gaikiem na powitanie Wiosny - wykonanie palm wielkanocnych, pisanek - Poznanie zawartości koszyczka ze „Święconką” i jej symboliki - ćwiczenia praktyczne w nakrywaniu świątecznego stołu - udział w szkolnych obchodach Święta Pieczonej Pyry - Strojenie klasowej choinki we własnoręcznie wykonane ozdoby - Obchodzenie Klasowych Andrzejek, Wigilii i Zajączka - przygotowanie przedstawienia „Kolędnicy” i Jasełek - udział w warsztatach na terenie Muzeum Rolnictwa w Szreniawie: „Zwyczaje i obrzędy Wielkanocne”, „ Zwyczaje i obrzędy bożonarodzeniowe” Uczeń: - wie, że jest uczniem Szkoły Podstawowej imienia Janusza Korczaka w Komornikach, zna jej adres i nazwisko dyrektora - zna postać Patrona szkoły, Janusza Korczaka - wie , gdzie w Szkole jest kącik Patrona - okazuje szacunek sztandarowi szkoły, jej pracownikom - kulturalnie zachowuje się podczas ceremonii szkolnych i uroczystości związanych z różnymi świętami, - chętnie bierze udział w szkolnych imprezach - zgodnie współpracuje przy szkolnych projektach - stara się dbać o dobro wspólne, wie, że wyrządzone szkody należy naprawić - potrafi godnie reprezentować szkołę w środowisku pozaszkolnym - zna położenie Gminy Komorniki na mapie fizycznej i administracyjnej Polski, nazwy osad i miejscowości wchodzącym w jej skład - zna imię i nazwisko wójta Gminy - interesuje się historią naszej Gminy, zbiera informacje o Gminie z różnych źródeł, zna niektóre fakty z historii naszego regionu - wie jak wyglądają symbole Gminy Komorniki: herb i flaga; wyjaśnia symbolikę wyglądu herbu - zna umiejscowienie ważnych budynków użyteczności publicznej w naszej Gminie - chętnie uczestniczy w Międzyszkolnym Konkursie regionalnym „Nasza Gmina” w konkursach organizowanych przez miejscowy Ośrodek Kultury - zna miejsca w Gminie, gdzie można się miło i bezpiecznie bawić - wie, że na terenie Gminy wydawane jest pismo samorządowe pt.: „Nowiny Komornickie” - utrwala poznane miejsca poprzez prace plastyczne - zna pracę ludzi w swojej miejscowości ( wybrane zawody, np. policjant, aptekarz, rolnik, ogrodnik, weterynarz itp.) - potrafi nazwać i omówić kilka wybranych tzw. „ginących” zawodów - ma szacunek dla ludzi pracy - zna dawne zwyczaje i obrzędy typowe dla polskiej tradycji - kultywuje obrzędy związane z nadejściem wiosny, jesienią , Bożym Narodzeniem i Wielkanocą - potrafi działać dla dobra wspólnego przy przygotowywaniu różnych przedsięwzięć - zachowuje się kulturalnie, po koleżeńsku podczas imprez klasowych , zajęć poza szkołą - ma świadomość, że jest „nosicielem” tradycji - poprzez uczestnictwo w tradycjach i obrzędach przeżywa różne pozytywne uczucia PAMIĘĆ WIECZNIE ŻYWA Najważniejsze wydarzenia w dziejach Gminy Komorniki Muzea i Miejsca Pamięci na terenie naszej Gminy Nazwy Komornickich ulic poświęcone wybitnym działaczom regionu - spotkanie z historykiem, działaczami regionalnymi, przedstawicielami TPZK - opowiadanie nauczyciela o historii Komornik i Gminy Komorniki - tworzenie „osi czasu” uwzględniającej najważniejsze wydarzenia z dziejów Komornik - czytanie informacji o historii Gminy Komorniki w różnych publikacjach, folderach, na stronie internetowej gminy - czczenie pamięci o poległych , pomordowanych mieszkańcach naszej wsi, w czasie Powstania Wielkopolskiego i obu wojen światowych – odwiedzanie miejsc pamięci : Ogrodu Pamięci, Tablicy pamiątkowej w Kościele Parafialnym w Komornikach i Tablicy pamiątkowej na murze kościelnym - Porządkowanie Miejsca Pamięci Narodowej na Wypalankach - zapoznanie dzieci z symboliką Ogrodu Pamięci w Komornikach - spacer - Zwiedzanie Izby Pamięci TPZK - Zwiedzanie Muzeum Rolnictwa i przemysłu Rolno – Spożywczego w Szreniawie - spotkanie z kombatantem - wyszukiwanie informacji o patronach komornickich ulic, ich zasługach dla naszej wsi – księdzu Franciszku Malinowskim, księdzu Stanisławie Gładyszu, panu Stanisławie Nowaku - wykonanie plakatów, prezentacji o patronach ulic - spotkanie z historykiem, działaczami TPZK - spacer po Komornikach - lokalizacja ulic, którym patronują wybitni działacze regionu - odwiedzenie mogił księży: Gładysza i Malinowskiego przy Kościele Parafialnym w Komornikach - prezentacja postaci patronów komornickich ulic Uczeń: - zna podstawowe fakty z historii Komornik - potrafi znaleźć potrzebne mu informacje w różnych źródłach - zna lokalizację Miejsc Pamięci w Komornikach, wie jakim wydarzeniom są poświecone - zna okoliczności powstania i symbolikę Ogrodu Pamięci w Komornikach - potrafi uczcić pamięć o poległych, pomordowanych mieszkańcach naszej wsi, w czasie Powstania Wielkopolskiego i obu wojen światowych - wie, gdzie znajduje się Muzeum Narodowe Rolnictwa i Przemysłu Rolno – Spożywczego oraz Izba Pamięci Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Komornickiej - potrafi kulturalnie, zgodnie z zasadami bezpieczeństwa zachowywać się podczas spacerów i wycieczek do Miejsc Pamięci i muzeów. - rozumie pojęcie „kombatant” - orientuje się w tym, że są ludzie szczególnie zasłużeni dla naszego regionu - potrafi wskazać lokalizację ulic komornickich, którym patronują wybitni działacze regionu oraz miejsca pochówku niektórych z nich - docenia zasługi pana Stanisława Nowaka i Towarzystwa Przyjaciół Ziemi Komornickiej dla propagowania historii i rozwoju kultury Gminy Komorniki WALORY KRAJOZNAWCZO – PRZYRODNICZE NASZEJ GMINY Krajobraz wsi podmiejskiej Najciekawsze zabytki i inne obiekty kultury materialnej i duchowej w Gminie Komorniki Ulubione zakątki w mojej miejscowości Piękno i formy ochrony przyrody - pogadanka na temat elementów krajobrazu wiejskiego – różnice miedzy wsią tradycyjną, a podmiejską - spacery po okolicy, ze zwróceniem uwagi na elementy miejscowego krajobrazu, w tym architekturę regionu ( dawną i współczesną) - oglądanie ilustracji, zdjęć, filmów - oglądanie zdjęć, ilustracji przedstawiających zabytki i inne ciekawe obiekty w naszej Gminie (np.: Kościoły, Wieżę Bierbaumów w Szreniawie, Remizę Strażacką w Plewiskach, Dom Kultury „Koźlak” w Chomęcicach) - spacery, rajdy trasami ścieżki przyrodniczo – regionalnej „Spacer po Komornikach” oraz ścieżki turystyczno – krajoznawczej „Nurtem Wirynki ”. - Wycieczki: „Szukamy ciekawych budowli w Gminie” - prace plastyczne lub konstrukcyjne: „ Ciekawa budowla na terenie Gminy Komorniki” - opowiadanie dzieci o ulubionych zakątkach w ich miejscowości - prace plastyczne przedstawiające miejsca w gminie, gdzie dziecko chętnie spędza czas - rajd pieszy po trasie ścieżki „ Nurtem Wirynki” zorganizowany przez SKKT – PTTK – poznawanie, obserwacja miejsc ważnych z punktu widzenia historii, przyrody naszego regionu oraz piękna krajobrazu Obszaru Chronionego Krajobrazu Dolina Rzeki Wirynki. - rozpoznawanie niektórych gatunków roślin i zwierząt chronionych na obszarze Wielkopolskiego Parku Narodowego, w tym obszaru ochrony ścisłej Świetlista Dąbrowa na Wysoczyźnie oraz obszaru ochrony ścisłej Zalewy Nadwarciańskie - zajęcia edukacyjne w Muzeum Przyrodniczym WPN w Jeziorach - udział chętnych dzieci w Międzyszkolnym Konkursie Wiedzy o WPN – pomoc w przygotowaniach do konkursu - spotkanie z pracownikiem Wielkopolskiego Parku Narodowego Uczeń: - potrafi wymienić kilka elementów krajobrazu różniących wieś od miasta - dostrzega specyfikę krajobrazu wsi podmiejskiej – zmiany w krajobrazie pod wpływem urbanizacji - dobrze zna najbliższą okolicę - zna umiejscowienie i wygląd najważniejszych zabytków i charakterystycznych budynków położonych na terenie Gminy Komorniki(szczególnie miejsca uwzględnione w ścieżce przyrodniczo – regionalnej: „Spacer po Komornikach”) - szanuje dziedzictwo kulturowe regionu - opowiada o swoich ulubionych zakątkach, obiektach w miejscu zamieszkania - wyraża swoje uczucia do danego miejsca w formie ekspresji plastycznej - dostrzega nierozerwalny związek człowieka z przyrodą - dostrzega piękno otaczającej przyrody i jej wartości - Rozumie konieczność ochrony środowiska naturalnego przez człowieka - zna walory turystyczne miejscowości : sąsiedztwo WPN, ścieżka rowerowa im. Jana Pawła II - chętnie uczestniczy w spacerach, wycieczkach po terenie naszej Gminy - rozumie pojęcia: park narodowy, rezerwat, pomnik przyrody, obszar chronionego krajobrazu , szlak turystyczny - wie, jak zachować się w parku i rezerwacie przyrody. - interesuje się fauną i florą regionu, w którym mieszka. - zna nazwy kilku występujących na terenach naszej gminy gatunków chronionych zwierząt ( np.: bóbr, zimorodek, puszczyk, pająk topik, zaskroniec, nietoperze, jaszczurka zwinka, jelonek rogacz) oraz roślin ( np. rosiczka, grzybień biały, grążel żółty, jarząb brekinia, tzw. brzęk) W KRĘGU FOLKLORU WIEJSKIEGO Dawne budownictwo wiejskie Ludowa sztuka użytkowa Stroje ludowe z regionu Wielkopolski Wielkopolskie potrawy regionalne Gwara Komornicka Zapomniane zwyczaje Dziecięce zabawy z folklorem w tle - zwiedzanie dawnych zabudowań wiejskich w Muzeum w Szreniawie - oglądanie i omawianie przeznaczenia dawnych przedmiotów codziennego użytku na zdjęciach, filmach, w Muzeum Rolnictwa w Szreniawie, w Izbie Pamięci TPZK - warsztaty plastyczno – techniczne z udziałem miejscowych artystów ( rzeźba, haft, bukieciarstwo) - kolorowanki – stroje ludowe z regionu Wielkopolski - oglądanie strojów ludowych w Internecie, podczas występów Zespołu Pieśni i Tańca „Szreniawa” - wyszukiwanie informacji o elementach ludowego stroju z regionu Wielkopolski - wyszukiwanie przepisów na potrawy regionalne z obszaru Wielkopolski; tworzenie książek kucharskich - wywiady z babciami na temat potraw regionalnych - pogadanka na temat działalności pana Stanisława Nowaka - prezentacja tomików wierszy z gwarą komornicką pana Stanisława Nowaka ( „Bedki”, „Łabuzie”, Szuńdy”)- wyjaśnienie pojęcia „gwara” - odgadywanie znaczenia wybranych wyrażeń z gwary komornickiej - przygotowanie scenek z wykorzystaniem wyrazów gwarowych - wykonanie ilustrowanych słowniczków gwary komornickiej - prezentacje zapomnianych już ludowych zwyczajów - praca w ramach projektu Edukacji Wczesnoszkolnej „ Ocalić od zapomnienia” - zabawy w czasie zajęć i przerw – wykorzystanie wyliczanek, piosenek znanych od pokoleń (np.: „Dorotka”, „Stary niedźwiedź”, „Mało nas do pieczenia chleba” „Budujemy mosty dla pana starosty”, „Uciekaj myszko do dziury”,) - udział w lekcji muzealnej w Muzeum Rolnictwa w Szreniawie pt. „Ene, due, rabe...” – tradycyjne gry i zabawy dziecięce” Uczeń: - poznał niektóre formy sztuki ludowej, wypowiada się na jej temat - wie jak wyglądały dawniej wiejskie zabudowania - zna przeznaczenie niektórych dawnych przedmiotów użytkowych, np. kierzynki, cepa, żaren - traktuje folklor jako źródło inspiracji twórczych - potrafi nazwać elementy ludowego stroju z okolic Wielkopolski ( na przykładzie stroju szamotulskiego) - gromadzi informacje o potrawach regionalnych - wzbogacił swój języka o niektóre słowa i powiedzenia z gwary komornickiej - zna kilka rzadko dziś kultywowanych zwyczajów i obrzędów wiejskich ; rozumie ich symbolikę - zna słowa kilku dawnych ludowych piosenek do dziecięcych zabaw ze śpiewem - zna reguły kilku tradycyjnych zabaw dziecięcych ( np. Berek, Zabawa w chowanego, Ciuciubabka, Klasy, Pajac) - odnosi się z szacunkiem do wszelkiego rodzaju sztuki, w tym sztuki ludowej PROCEDURA OSIĄGANIA CELÓW Przy realizacji programu ważna jest współpraca z rodzicami, innymi nauczycielami, działaczami samorządowymi i społecznymi naszej gminy, oraz takimi instytucjami jak: TPZK, Ośrodek Kultury w Komornikach, Dyrekcja WPN, Muzeum Rolnictwa i Przemysłu Rolno – Spożywczego w Szreniawie, PTTK Oddział w Luboniu. Efektywna edukacja regionalna będzie możliwa dzięki zastosowaniu połączenia metod bezpośredniego poznania , metod aktywizujących i podających. W przedstawionym programie proponowanymi metodami i formami pracy są: • wycieczki, spacery, rajdy, zajęcia w terenie – obserwacje bezpośrednie • obserwacje pośrednie ( film, ilustracje, przewodnik ) • spotkania i lekcje z udziałem gości • wywiady • praca z mapą • tworzenie kart pracy • zbieranie i prezentowanie materiałów na określony temat • pogadanki, rozmowy • udział w uroczystościach, imprezach klasowych, szkolnych, regionalnych • lekcje muzealne • udział w konkursach wiedzy, konkursach plastycznych • działalność plastyczna i eksponowanie prac plastycznych o tematyce regionalnej PROPOZYCJE METOD OCENY OSIĄGNIĘĆ UCZNIÓW W ocenie osiągnięć uczniów oprócz kryterium zdobytej wiedzy z danego obszaru tematycznego, należy szczególny nacisk położyć na stopień zaangażowania dzieci w czasie prowadzonych zajęć, sposoby dochodzenia do wiedzy i umiejętności, a więc aktywność w zbieraniu potrzebnych materiałów i umiejętność ich prezentowania w formie ustnej, pisemnej, plastycznej, sporządzanie albumów tematycznych, gazetek, wystawek, czy też prezentowanie społeczności uczniowskiej i zaproszonym do szkoły rodzicom przygotowanych przez dzieci wystaw i programów artystycznych. Każda forma działalności powinna być przez nauczyciela dostrzeżona i pozytywnie oceniona. Podczas zajęć należy dzieci pozytywnie wzmacniać poprzez aprobatę, wyróżnienie, co wytworzy w ostatecznym efekcie silniejszą motywację i zachętę do pracy. EWALUACJA (MONITORING) PROGRAMU Ewaluacja ma na celu sprawdzenie przebiegu i wyników działań edukacyjnych i wychowawczych przewidzianych w ramach programu regionalnego. Pozwoli na wprowadzenie ewentualnych zmian i modyfikacji do programu. Jest ona procesem trudnym i złożonym, wymagającym czasu oraz ciekawych i adekwatnych narzędzi. Badanie efektów odbędzie się po trzech latach oddziaływania programem ( na zakończenie pierwszego etapu edukacji), natomiast przebieg prowadzonych działań monitorowany będzie na bieżąco. Osiągnięcia uczniów kontrolowane będą przede wszystkim w aspekcie motywacyjnym i praktycznym. Oprócz prowadzenia obserwacji bezpośredniej uczniów, nauczyciel będzie dokonywać analizy ich prac i wytworów, analizy wyników sprawdzianów, testów o tematyce regionalnej, rozmów z uczniami i ich rodzicami. Przedmiotem ewaluacji przebiegu działań edukacyjnych i wychowawczych będą: • wykonanie map, albumów, drzew genealogicznych, prac plastycznych – eksponowanie ich w klasie i na korytarzu szkoły; • redagowanie różnych form wypowiedzi – ustnej i pisemnej; • prezentowanie wyników pracy w grupach; • organizowanie wystaw, prezentacji jako efektu końcowego projektów edukacyjnych • udział w organizowanych konkursach, turniejach • udział w festynach, imprezach szkolnych • gazetki tematyczne; • angażowanie się dzieci w przygotowanie występów artystycznych z okazji świąt rodzinnych, szkolnych, państwowych • wspomnienia i wrażenia z wycieczek, zajęć w terenie w formie pisemnej lub plastycznej • rozmowy z zaproszonymi gośćmi Przedmiotem ewaluacji końcowej będzie: • ankieta dla Rodziców • quiz dla uczniów na zakończenie pierwszego etapu edukacji Zakres i sposób przekazywania wyników ewaluacji : Wszystkie wyniki i wnioski dotyczące ewaluacji zostaną przekazane przez autorkę programu pani dyrektor . Wnioski posłużą mi do ewentualnej modyfikacji programu. Narzędzia badawcze: - ankieta dla rodziców klasy kończącej prace z programem – załącznik nr 1 - miniturnieje wiedzy o regionie w klasach 1 i 2 – załączniki 2 i 3 - quiz dla uczniów klasy 3 – załącznik nr 4 BIBLIOGRAFIA 1. Brzózka J. ( red.) : „ Program edukacji wczesnoszkolnej”, WSiP, Warszawa 2012r. 2. Chotomski W., „Legendy polskie”, Jaworski 2011r. 3. Czapczyk P., „Zwierzęta chronione w Polsce”, Wydawnictwo Publicat S.A. 2007r. 4. Dymara B., Korzeniowska W., Ziemski F.: „Dziecko w świecie tradycji”, Oficyna Wydawnicza Impuls, Kraków 2010r. 5. „Dziedzictwo kulturowe w regionie. Założenia programowe MEN” , Warszawa 1995r. 6. Fiedler B.: „ Ścieżka przyrodniczo - regionalna: Spacer po Komornikach” ( dostępna na stronie internetowej Szkoły Podstawowej w Komornikach ) 7. Gęsior E., Jankowiak I.: „Ścieżka turystyczno – krajoznawcza : Nurtem Wirynki” ( dostępna na stronie internetowej Szkoły Podstawowej w Komornikach) 8. D. Grabowska, „Dziedzictwo kulturowe w regionie. Założenia programowe”, Warszawa 1995r. 9. Jabłońscy S. i K., Kądziela H., „Poznań i okolice”, FESTINA, Warszawa 1999. 10. Janicka-Panek T. : Program nauczania dla I etapu – edukacji wczesnoszkolnej „Szkoła na miarę”, Nowa Era 2010r. 11. Nowak S.: „ Gwara komornicka. Część I : „Bedki”, GOK w Komornikach 2001r. 12. Nowak S.: „ Gwara komornicka. Część II : „Łabuzie”, GOK w Komornikach 2006r. 13. Nowak S.: „ Gwara komornicka. Część III : „Szuńdy”, GOK w Komornikach 2008r. 14. Odoj G., Peć A. ( red.) : „ Dziedzictwo kulturowe – edukacja regionalna(1). Materiały pomocnicze dla nauczycieli”, Wydawnictwo ALEX, Dzierżoniów 2000r. 15. Ratajczak J. (red.): „Wielkopolska. Słownik krajoznawczy”, Wydawnictwo KURPISZ, Poznań 2002r. 16. Walny M. ( red.) :” Program Ochrony Środowiska wraz z Planem Gospodarki Odpadami dla Gminy Komorniki. Tom I . Program Ochrony Środowiska”, ABRYS 2004r. 17. Wyczyńscy H. i J., „Wielkopolski Park Narodowy. Przewodnik kieszonkowy”, MULTICO Oficyna Wydawnicza, Warszawa 2004r. 18. www.polskatradycja.pl Wyświetleń: 2665
Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione. |