Rozwijanie umiejętności korzystania ze słownika według Adriana Underhill i Gwyneth Fox wykładowców uniwersyteckich Wielkiej Brytanii specjalizującymi się w dziedzinie tworzenia słowników.


Umiejętności słownikowe w klasie czyli jak korzystać ze słownika.

Następujące wskazówki pomogą nam w zrozumieniu zagadnienia jakim jest rozwijanie umiejętności uczniów korzystających ze słowników klasie. Wskazówki są podzielone na trzy grupy:
• szukanie słów i znalezienie koniecznej informacji
• poszerzanie wiedzy o słowach i języku
• używanie dodatkowych informacji odnośnie słów i języka

W jaki sposób ułatwić sobie zadanie?

Wskazówka nr 1 Odnajdż układ liter

Nie zawsze jest łatwo odnaleźć dane słowo w słowniku, jakkolwiek istnieje wiele sposobów które mogą pomóc uczniom w ułatwieniu owego zadania . Następujące ćwiczenia mogą pomóc uczniom zapoznać się z układem liter oraz zaoszczędzić czas oraz niepotrzebne nerwy podczas wyszukiwania słów.
Nauczyciel demonstruje słownik uczniom trzymają go przed sobą. Następnie otwiera go i pyta uczniów by odgadli na jakiej literze jest on otwarty. Nauczyciel powtarza ćwiczenie kilka razy następnie zachęca uczniów do przeprowadzenia procedury w parach.
Nauczyciel może zadać kilka pytań takich jak:
*Jakie jest pierwsze słowo w słowniku?
*Jakie słowo jest ostatnim?
*Na jaką literę zaczyna się najwięcej słów w języku angielskim?
*Z ilu stron składa się słownik?

Powyższe pytania oraz ćwiczenie pomogą uczniom w prosty sposób zlokalizować słowa.
Wskazówka nr 2 Przypomnieć uczniom o słowie przewodnim
Uczniowie często ignorują dwa przewodnie słowa na górze każdej strony słownika. Ważnym jest by wskazać uczniom na fakt, iż te słowa mówią im jaki jest pierwszy i ostatni wyraz na danej stronie.

Wskazówka nr 3 Prześledż stronę słownika
Zachęcenie uczniów do szybkiego przeanalizowania całej strony słownika dla informacji pomoże w znalezieniu tego czego poszukują w sposób szybszy i efektywny. Również zmobilizuje ich to skupienia uwagi na jednym szczególnym elemencie strony.
Dla przykładu spójrz na stronę słownika nr 181 i znajdż następujące slowa:
• rodzaj sklepu
• słowo wykorzystywane w nauce
• słowo, które jest synonimem dla ‘intentionally’
• słowo, które zawiera menu

Wskazówka nr 4 Praca z przydługawymi wstępami
Często zbyt długie wstępy w słowniku sprawiają uczniom trudności, dlatego też leksykografowie ułatwili im to w następujące sposoby:
*poprzez wprowadzenie menu
*inne krótkie definicje wskazujące prawidłowe znaczenie
Następujące ćwiczenie ma na celu wyćwiczenie pracy z menu. Należy skupić uczniów na wstępie, a następnie odczytaniu na glos jednej krótkiej definicji. Nauczyciel pyta uczniów do jakiego numeru znaczeniowego powinni się odwołać aby odnaleźć pełną definicję.

Wskazówka nr 5 Skupienie się na wymową
Istotnym elementem języka jest zrozumienie sposobu wymowy jaki jest przedstawiony w słowniku. Należy ćwiczyć za pomocą symboli fonetycznych w formie zabawy. Oto kilka ćwiczeń ukazujących sposób w jaki można tego dokonać w klasie.
Uczniowie mogą pracować w grupach na trzech wybranych przez nich słowach, których nie znają. Grupy wybierają słowo i zapisują je na 3 sposoby fonetyczne, przy czym dwa z nich są niepoprawne. Kiedy już są gotowi, pytamy każdą drużynę o wypowiedzenie i zapisanie swoich słów jak gdyby wszystkie z nich były prawidłowe. Pozostałe drużyny próbują wydedukować lub odgadnąć prawidłową wymowę bez użycia słownika. Analogicznie, ćwiczenie można przeprowadzić pracując nad akcentem słowa.

Wskazówka nr 6 Uczenie się wyrażeń i idiomów
Należy zwrócić uwagę uczniów na fakt iż słowa rzadko pojawiają się w izolacji i że słowik jest doskonałym źródłem wyrażeń i idiomów.
Można wyćwiczyć ten aspekt w następujący sposób. Uczniowie szukają wyraż, które znaczą ‘to decide that you want something very much’, ‘to not want to do something because it seems cruel’, ‘ to upset someone very much, especially by showing them tah you do not love them’.

Wskazówka nr 7 Wyszukiwanie czasowników frazalnych
Czasowniki frazalne sprawiają zazwyczaj uczniom trudności. Nie zawsze zdają sobie sprawę z ilości różnych znaczeń, które posiadają. Uczniowie patrzą na powszechny czasownik ‘come’ lub ‘give’ i dociekają, które z nich to czasowniki frazalne. Następnie, uczniowie szukają czasowników frazalnych dla czasownika ‘stand’ jednocześnie odpowiadają na pytania:
• ile innych znaczeń czasownik ‘stand’ posiada?
• Ile znaczeń jest dla tego czasownika?
• Które znaczenie czasownika ‘stand’ oznacza ‘to be much more impressive or important than others’?

Wskazówka nr 8 Poszerzanie zasobu słownictwa poprzez kolokacje językowe
Kolokacje pozwalają uczniom na używanie języka w sposób naturalny, czyniąc go jednocześnie łatwiejszym w zrozumieniu dla ludzi do których mówimy lub piszemy.
Wiele słowników wskazuję na kolokacje językową poprzez zaznaczenie kolokacji wytłuszczonym drukiem na wstępie.
Jako ćwiczenie, uczniowie pracują w parach lub grupach i tworzą listę wspólnych przymiotników, które pojawiają się w z rzeczownikiem ‘opportunity’, czasowniki z rzeczownikiem ‘contract’ oraz przysłówki z czasownikiem ‘listen’.

Wskazówka nr 9 Używanie przykładów.
W nowoczesnym słowniku, przykłady są wzięte z naturalnej angielszczyzny mówionej lub pisanej. Mogą one być użyte jako źródło gramatyczne lub leksykalne.
Jako ćwiczenie ułatwiające uczniom zrozumienie tego aspektu mogą wybrać dowolne słowo ze słownika do analizy, a następnie znaleźć przykłady, w których zobaczymy pozycję słowa w zdaniu.

Wskazówka nr 10 Skupianie się na często używanych słowach
Większość nowoczesnych słowników zapewnia dodatkowe informacje odnośnie takich aspektów jak: właściwe użycie, powszechne błędy, synonimy, metafory, różnice pomiędzy brytyjską i amerykańską odmianą języka angielskiego oraz informacje odnoście najczęściej używanych słów.
Jako ćwiczenie uczniowie wybierają trzy najczęściej używane słowa ze stron zaczynającej się od słowa prevailing aż do strony ze słowem priest.

Decydując się na zakup słownika do języka angielskiego powinieneś pamiętać, że dobry słownik powinien zawierać zapis fonetyczny słowa, akcent, wyrażenia i idiomy, czasowniki frazalne, kolokacje językowe, przykłady ilustrujące układ danego słowa, wyrażenia.

Literatura:
1. ‘Classroom tipsfor improving dictionary skills-Training wordmasters’, published In ‘EL teaching tips’, ELGazette, December 2001
2. Tipsters: Adrian Undrehill, author of the Macmillan English Dictionary Workbook and Gwyneth Fox.




Opracowała: mgr Karina Pieroń

Wyświetleń: 621