Katalog

Katarzyna Rembowska, 2013-06-13
Łódź

Religia, Ankiety

Ankieta o wierze

- n +

ANKIETA O WIERZE
W związku z obchodzonym obecnie w Kościele Rokiem Wiary (X.2012 – XI.2013)
przeprowadziłam wśród moich uczniów ankietę. Pytania do ankiety przygotowała moja koleżanka (katechetka i socjolog). Przeprowadziłyśmy tę ankietę – każda w swojej szkole. Ankieta dostarczyła mi wielu ważnych informacji o uczniach, zwróciła uwagę na problemy związane z wiarą, jakie pojawiają się u dzieci, a o których dzieci nie zawsze mówią otwarcie, zmobilizowała do dokładniejszych wyjaśnień niektórych zagadnień teologicznych na lekcjach religii. Pragnę podzielić się wnioskami płynącymi z ankiety, aby zachęcić innych katechetów do przeprowadzenia podobnej próby.
Uczę religii w wielkomiejskiej szkole podstawowej. We wszystkich klasach starszych, tzn. kl. IV-VI przeprowadziłam kilka lekcji związanych z rozpoczynającym się Rokiem Wiary. Wspólnie zastanawialiśmy się, jakie powody kierowały decyzją papieża Benedykta XVI, aby obecny rok liturgiczny poświęcić problemowi wiary we współczesnym świecie. Po obejrzeniu przygotowanej przeze mnie prezentacji „Rok Wiary” , zaproponowałam uczniom wypełnienie ankiety. Chciałam zorientować się, jak wiara jest postrzegana przez dzieci, jaki wpływ na ich wiarę mają rodziny, środowisko, w którym się obracają, jakie dostrzegają przyczyny wiary i niewiary wokół siebie. Dzieci miały za zadanie odpowiedzieć na cztery pytania otwarte:
1. Co to jest wiara? Co to znaczy wierzyć?
2. W Kogo wierzymy?
3. Wypisz osoby, o których wiesz, że wierzą w Boga.
4. Dlaczego wierzymy, a inni nie wierzą w Boga?
Zaproponowana forma pisemna miała zmobilizować uczniów do wysiłku, do refleksji nad wiarą własną i innych. Była to też pewna forma powtórzenia i utrwalenia wiedzy na temat wiary. Poprosiłam dzieci o szczere wypowiedzi, zaznaczając, że prace nie będą oceniane.
Okazało się, co było dla mnie miłym zaskoczeniem, że w pytaniu pierwszym, najwięcej dzieci (ok.40%) uznało wiarę za miłość do Boga, szacunek, wielbienie Go, bycie z Nim, także za pokładaną w Bogu nadzieję, ufność, że Bóg istnieje, że Jezus przyjdzie powtórnie na ziemię. Mniejsza grupa uczniów (13%) skojarzyła wiarę z czynnościami: modlitwą, chodzeniem do kościoła, przestrzeganiem przykazań, obchodzeniem świąt, spełnianiem dobrych uczynków, przyjmowaniem sakramentów świętych.
Najciekawsze, najpiękniejsze i najcelniejsze wypowiedzi moich uczniów , które mnie zachwyciły i wręcz wzruszyły to:
Wiara to: „ wielbienie Boga za to, że nas kocha”, „coś, bez czego człowiek czułby się samotny i opuszczony”, „bycie z Bogiem w trudnych momentach i w sukcesach”, „obcowanie z Nim”,
„chęć poznawania Boga” .
Wierzyć to: „chodzić po wodzie, chodzić za Jezusem, któremu oddajemy cześć”, „nie obawiać się niczego” , „powierzać Mu siebie”, „iść za Jego przykładem”, „ kochać, wielbić Boga”,„być Mu wiernym”, „być Mu oddanym”, „być z Nim”, „mieć przekonanie w sercu, wiedzieć, iż Bóg istnieje”.
Przy drugim pytaniu moją intencją było zwrócenie uwagi dzieci na osobowy wymiar wiary. To pytanie miało też na celu przypomnienie treści Wyznania wiary powtarzanego z uporem na ostatnich lekcjach religii. Najczęściej uczniowie pisali, że wierzymy w Boga, Jezusa, świętych, dalej w Matkę Bożą, Ducha Świętego, Trójcę Świętą. Zaledwie czworo dzieci wymieniło wiarę w aniołów i istnienie świata rzeczy niewidzialnych., a tylko dwoje – wiarę w „jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół”. Świadczy to o nikłym wciąż, mimo powtarzania na lekcjach, przyswojeniu sobie modlitwy „Wierzę w jednego Boga”.
W pytaniu trzecim ważny był fakt, kto towarzyszy dziecku na jego drodze wiary. Oczekiwałam również, że dzieci wymienią same siebie, jako osoby wierzące w Boga.
Najczęściej dzieci wymieniały tu swoich rodziców (91%), w tym mamę nieco częściej niż tatę, dziadków oraz kolegów i koleżanki z klasy (z imienia), znajomych – swoich i rodziców, dalszą rodzinę. Tylko 7% dzieci odpowiedziało, że wierzy w Boga ich siostra lub brat. To bardzo słaby wynik zważywszy fakt, iż rodzeństwo posiada zdecydowana większość uczniów. Wśród wskazanych przez dzieci osób, których wiara jest im znana, znalazły się osoby związane z Kościołem (księża, zakonnicy, siostry zakonne, papież, katecheci), a także „dobrzy ludzie”, „mądrzy, uczciwi, katolicy”. Siebie, jako osoby wierzące wymieniło tylko 21% uczniów - sądzę, że to nie z powody niewiary, ale po prostu nie przyszło im to do głowy. Kilkoro dzieci podało, jako znane im osoby wierzące w Boga, Maryję i Józefa, oraz postacie poznane na katechezie. Czytając odpowiedzi dzieci cieszyłam się, że największy wpływ na ich wiarę mają rodzice, że duża grupa dzieci zauważa również wiarę swoich rówieśników. Jednak z obserwacji dzieci, ich nikłego uczestniczenia w niedzielnych mszach świętych i nabożeństwach roku liturgicznego wnioskuję, że ten obraz religijności rodzin moich uczniów nie jest tak optymistyczny, gdyż wiara nie idzie w parze z praktykami religijnymi. Zdarzyło mi się niejednokrotnie usłyszeć od dzieci, że to ja byłam pierwszą osobą, która powiedziała im o Bogu!
Czwarte pytanie było okazją do zastanowienia się nad swoją osobistą wiarą. Z ilości powodów podanych przez dzieci wynika, że łatwiej im jest zauważyć przyczyny niewiary:
odrzucenie Boga – ( „bo ludzie chcą pokazać swą wyższość”, „bo są źli”, „odwrócili się od Boga”), wątpliwości co do wiary ( „bo nie dostrzegają znaków obecności Boga”, „nie są pewni, czy Bóg istnieje”), obojętność ludzi („nie kochają Pana Boga”, „nudzą się w kościele”, „nie czują potrzeby”). Innym powodem podanym przez grupę uczniów była też świadomość wyznawania innych religii (12% - głównie w klasie, w której są dzieci - Świadkowie Jehowy) oraz nieznajomość Boga (ok. 5%): („bo wychowali się w rodzinach niewierzących”).
Najbardziej interesujące były dla mnie odpowiedzi uczniów na pytanie: Dlaczego wierzymy w Boga? Wśród tych, którzy podjęli próbę zastanowienia się nad przyczynami swojej wiary przeważały bardzo mądre, przemyślane odpowiedzi: wyrażone z głębokim przekonaniem (24%) - „bo wybraliśmy wiarę”, „bo czuję Jego obecność”, „bo On nas kocha i my Go kochamy”, „bo wiara daje poczucie spełnienia”. Około 10% uczniów postrzega wiarę jako swoiste „zabezpieczenie się” („Bóg wynagrodzi nas”, „nie opuści mnie w potrzebie”, „chcemy mieć wsparcie”). Tylko kilku uczniów stwierdziło, że wierzą , „bo tak zostali wychowani”.
Ankieta była dla mnie nieocenionym źródłem informacji o dzieciach, które uczę. Pozwoliła mi lepiej poznać wychowanków, zaznajomić się z ich poglądami na temat wiary, przyczynami niewiary, a zwłaszcza poznać powody, które sprawiają, że dzieci wierzą w Boga. Dowiedziałam się, które z dzieci w danej klasie są postrzegane jako wierzące. Dzieci te, wymieniane z imienia przez kolegów, swoją postawą, pracowitością, kulturą osobistą dają świadectwo żywej wiary. Jest to bardzo cenne oddziaływanie na rówieśników. Miałam możliwość poznania, jakie problemy nurtują moich uczniów, zobaczyłam, jakie sprawy wymagają dodatkowego wyjaśnienia na lekcjach. Wiele wypowiedzi dziecięcych zaskoczyło mnie głębią przemyśleń, mądrością wiary, sposobem formułowania odpowiedzi. Ubogaciłam się nimi wewnętrznie.
Smutkiem może napawać fakt, że duża grupa dzieci nie miała ochoty zmierzyć się
z pytaniami ankiety. Odpowiedzi typu: „wierzyć, to wierzyć” lub stawiana kreska świadczą o tym, że wielu uczniów podchodzi do spraw wiary w sposób obojętny, bezrefleksyjny. Odzwierciedla to ich zachowanie na katechezie: brak aktywności, często nieumiejętność godnego zachowania się podczas modlitwy, nieznajomość katechizmu czy podstawowych modlitw. Mam nadzieję, że przeprowadzona przez mnie ankieta sprawiła, że nawet ci uczniowie, którym nie chciało się pomyśleć nad odpowiedziami, zdali sobie sprawę z faktu, że wiara nie jest sprawą prostą, że wymaga pewnego wysiłku i usprawiedliwiania we własnym sumieniu różnych postaw i decyzji. Wiem, że dzieci były żywo zainteresowane wynikami, gdyż na kolejnych lekcjach pytały mnie, „co wyszło z ankiety”. Po opracowaniu całości przedstawiłam dzieciom analizę otrzymanych odpowiedzi. Mogliśmy wspólnie podyskutować o wierze, o problemach związanych z niedostateczną wiarą i brakiem wiary.
Cieszy mnie, że dzięki ankiecie dzieci miały okazję do pogłębionej refleksji o wierze, zarówno swojej osobistej, swoich bliskich oraz koleżanek i kolegów, że miały okazję zapoznania się z wypowiedziami swoich koleżanek i kolegów, a także możliwość wyjaśnienia swoich wątpliwości i niejasności. Wiele dzieci dało piękne świadectwo swojej wiary.

Wyświetleń: 1252


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.