Katalog

Agnieszka Jabłńska, 2013-05-14
Białystok

Biologia, Konspekty

KONSPEKT LEKCJI - Ośrodkowy układ nerwowy.

- n +

Czas zajęć: 45 minut
Uczestnicy: uczniowie klasy II technikum
Program nauczania i numer dopuszczenia: Program nauczania dla liceum ogólnokształcącego (w zakresie podstawowym i rozszerzonym), liceum profilowanego i technikum (w zakresie podstawowym) - Waldemar Lewiński, Jan Prokop, Grażyna Skirmuntt, wydawnictwo OPERON, DKOS–4015-5/02


Cel ogólny: zapoznanie z budową i funkcjami ośrodkowego układu nerwowego
Cele szczegółowe:
Uczeń:
- poprawnie wylicza części mózgowia na podstawie tekstu źródłowego
- poprawnie wylicza funkcje poszczególnych części ośrodkowego układu nerwowego na podstawie tekstu źródłowego
- poprawnie wyjaśnia w jaki sposób ośrodkowy układ nerwowy jest chroniony przed urazami mechanicznymi
- poprawnie określa funkcje płatów w korze mózgowej na podstawie tekstu źródłowego
- poprawnie ocenia związek pofałdowania mózgu z pełnionymi funkcjami na podstawie tekstu źródłowego
- poprawnie rozpoznaje części ośrodkowego układu nerwowego na modelu lub ilustracji
- poprawnie omawia budowę mózgowia i rdzenia kręgowego
- poprawnie ilustruje ułożenie kości czaszki i opon mózgowo-rdzeniowych
- poprawnie proponuje sposób obserwacji płynu mózgowo – rdzeniowego na podstawie już zdobytej wiedzy
- poprawnie dowodzi potrzebę ochrony mózgowia i rdzenia kręgowego
Formy:
- praca indywidualna
- praca zbiorowa

Metody:
- obserwacja modelu mózgowia
- pogadanka
- praca z tekstem źródłowym
- praca z podręcznikiem

Środki dydaktyczne:
- podręcznik: Biologia 2. Seria z tangramem. Teoria i ćwiczenia. B. Sągin, M. Skodowska, wydawnictwo: GWO
- tekst źródłowy
- model mózgowia
- foliogram budowa ośrodkowego układu nerwowego

Przebieg zajęć:

Czynności organizacyjne
Rozwinięcie:
1. Ochrona ośrodkowego układu nerwowego przed urazami mechanicznymi – pogadanka, foliogram
2. Budowa, funkcje i podział ośrodkowego układu nerwowego - praca z tekstem źródłowym, praca z podręcznikiem, pogadanka, obserwacja modelu mózgowia
3. Utrwalenie wiedzy - sporządzenie notatki w zeszycie.
4. Integracja – Zadanie: dopisanie do podanych funkcji części ośrodkowego układu nerwowego.

Zakończenie
1. Zadanie pracy domowej: Zadania 1-3 str. 48 z podręcznika
2. Ocenienie uczniów za pracę na lekcji.



Tekst źródłowy
Funkcje mózgowia i rdzenia kręgowego (ośrodkowy układ nerwowy).

Mózgowie jest zbudowane z pięciu zasadniczych części: kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie wtórne, rdzeń przedłużony. Każda z nich pełni określone funkcje.
Największą część naszego mózgowia to kresomózgowie, które jest utworzone z 2 półkul mózgowych (lewa, prawa) połączonych spoiwem wielkim (ciałem modzelowatym).
W mózgu zachodzą procesy nazywane myśleniem, czuciem, uczeniem się, zapamiętaniem i doznawaniem emocji. Następuje tu odbiór i analizowanie informacji pochodzących z narządów. To dzięki mózgowi podejmujemy świadome decyzje i wykonujemy zamierzone czynności.
Kora mózgu dzieli się na płaty. Znajdują się w nich ośrodki, czyli skupienia komórek odpowiadających za określone funkcje. W płacie czołowym znajduje się ośrodek ruchu, płat ten steruje, myślami, emocjami, ruchem. W płacie ciemieniowym jest zlokalizowany ośrodek czucia. Płat ciemieniowy odpowiada za orientację przestrzenną, czucie temperatury, dotyku, bólu, rozumienie języka symbolicznego, pojęć abstrakcyjnych i geometrycznych. Ośrodek wzroku mieści się w płacie potylicznym, który odpowiada za widzenie, analizę koloru, ruchu, kształtu. Ostatni opisywany płat jest nazywany skroniowym. Odpowiada za mowę, , rozpoznawanie dźwięków i zapachów i pamięć słuchową. Znajduje się tu ośrodek słuchu i mowy.
Międzymózgowie również odgrywa istotną rolę. Zapewnia łączność z układem hormonalnym ponieważ podwzgórze produkuje i uwalnia liberyny i statyny kontrolujące przysadkę mózgową. Gruczoły dokrewne ( przysadka mózgowa i szyszynka) wydzielają hormony. Tu mieszczą się ośrodki regulacje temperaturę ciała, metabolizm białek, cukrów, tłuszczów, wody i soli mineralnych oraz ośrodek głodu i sytości, pragnienia, agresji i ucieczki. Wzgórze odpowiada za przekazywanie informacji czuciowych do kory mózgowej.
W śródmózgowiu (pień mózgu) znajdują się ośrodki wzroku i słuchu (reguluje odbiór wrażeń wzrokowych i słuchowych).
Tyłomózgowie wtórne (móżdżek) umożliwia utrzymanie równowagi i wyprostowanej postawy ciała ponieważ w korze móżdżku zachodzi integracja impulsów docierających z ucha wewnętrznego. Zapewnia prawidłowe napięcie mięśni szkieletowych. Zachodzi tu koordynacja złożonych ruchów np. podczas gry w siatkówkę.
Rdzeń przedłużony o kształcie ściętego stożka, zajmuje najbardziej z tyłu położoną część mózgowia. Łączy rdzeń kręgowy z móżdżkiem. Znajduje się tu wiele ośrodków nerwowych odpowiedzialnych za wiele istotnych funkcji odruchowych. Należą do nich: ośrodek oddechowy (nadzoruje pracę mięśni oddechowych), regulujący pracę serca i ciśnienie krwi, ssania, żucia, połykania, wymiotów, kichania, kaszlu, mrugania powiek, wydzielania potu. Uszkodzenie rdzenia przedłużonego niesie ze sobą poważne zagrożenie życia, paraliż.
Rdzeń kręgowy jest miejscem, gdzie bardzo szybko przebiegają informacje z różnych części ciała do mózgowia i z powrotem. Kieruje wydalaniem moczu i defekacją czyli procesami zachodzącymi niezależnie od naszej woli.



Zadanie
Do podanych funkcji dopisz (w miejsce kropek) części ośrodkowego układu nerwowego (kresomózgowie, międzymózgowie, śródmózgowie, tyłomózgowie wtórne, rdzeń przedłużony, rdzeń kręgowy).

…………………………….:
- występują tu ośrodki: regulujące temperaturę ciała, metabolizm składników odżywczych, głodu i sytości, pragnienia, agresji i ucieczki
- wzgórze odpowiada za przekazywanie informacji czuciowych do kory mózgowej
- podwzgórze zapewnia łączność z układem hormonalnym (produkuje i uwalnia liberyny i statyny kontrolujące przysadkę mózgową)
- przysadka mózgowa i szyszynka wydzielają hormony.

……………………………..:
- odbiór i analizowanie informacji pochodzących z narządów
- podejmowanie i wykonywanie świadomych decyzji
- zachodzą tu procesy: myślenie, czucie, uczenie się, zapamiętanie i doznawanie emocji

……………………………..:
- odpowiada za automatyzm czynności: nadzoruje pracę mięśni oddechowych, reguluje pracę serca i ciśnienie krwi, ssania, żucia, połykania, wymiotów, kichania, kaszlu, mrugania powiek, wydzielania potu

……………………………..:
- odpowiada za harmonijną współpracę mięśni i precyzje wykonywanych ruchów np. podczas gry w siatkówkę
-- umożliwia utrzymanie równowagi i wyprostowanej postawy ciała
zapewnia prawidłowe napięcie mięśni szkieletowych

……………………………..:
- występujące tu ośrodki: wzroku i słuchu regulują odbiór wrażeń wzrokowych i słuchowych

……………………………..:
- kieruje wydalaniem moczu i defekacją czyli procesami zachodzącymi niezależnie od naszej woli
- przesyła bodźce do mięśni
- przewodzi impulsy z i do mózgowia


Wyświetleń: 2534


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.