Katalog

Iwona Wysocka, 2012-06-18
Błenna

Zajęcia przedszkolne, Ćwiczenia

ZESTAW ĆWICZEŃ USPRAWNIAJACYCH JĘZYK DLA GŁOSKI [r]

- n +

Iwona Wysocka




ZESTAW ĆWICZEŃ USPRAWNIAJACYCH JĘZYK DLA GŁOSKI [r]



Język
Język to tancerz nad tancerze.
Każdy to przyzna i przyzna szczerze.
Bo ten języczek oj bez pamięci
To się wydłuża, kurczy i kręci.
Płaszczy, rozszerza – to w trąbkę zwija,
Raz jest jak jaszczur,
Raz jest jak żmija,
Raz jak igiełka,
to znów jak narty.
Długi, wypukły, wklęsły, rozwarty.
To w górę skacze, z powrotem spada,
Jak zręczny szermierz, co szpadą włada,
Jak sztukmistrz biegły,
Linoskok śmiały,
Tak ten języczek koniuszkiem
Małym wywija, cofa, skręca,
Zawraca, zadaje cięcia
Drga i kołata,
Żeby wyrzeźbić, wymodelować,
Malarskim pędzlem plastycznie podać
Tę wartość słowa,
Ten szczegół boski –
Co nosi nazwę małej spółgłoski.
(Elżbieta Maria Minczakiewicz „ Mowa – rozwój - zaburzeni - terapia”, Kraków 1997)






„R” jest spółgłoską przedniojęzykowo-dziąsłową, drżącą. Prawidłowa artykulacja tej głoski polega na bardzo szybkich i delikatnych uderzeniach czubka języka o wałek dziąsłowy przy jednoczesnym drganiu wiązadeł głosowych.
Przy wymowie „r” język jest szeroki, a jego boki dotykają zębów trzonowych. Środkowa a szczególnie przednia część języka jest bardzo ruchliwa i elastyczna. Ruchy języka są szybkie i płynne. Głoska powstaje w wyniku szybko następującego po sobie zamykania i otwierania rezonatora artykulacyjnego przy pomocy wibrującego języka (H. Rodak „Terapia dziecka
z wadą wymowy”, Warszawa 1992). Wargi są lekko rozchylone, a zamykające drogę do jamy nosowej podniebienie miękkie jest uniesione ku górze.

Układając zestaw ćwiczeń musimy wziąć pod uwagę fakt, że głoska „r” jest fizjologicznie trudna. Wibracja wymaga elastyczności narządu, szybkości jego ruchów, złożonego układu języka oraz krótkiego czasu trwania artykulacji, dlatego rezultatów nie przynoszą metody pasywne polegające na mechanicznym układaniu narządów mowy ( J.T. Kania „Szkice logopedyczne”, Warszawa 1992).











Ćwiczenia usprawniające:

1. Wysuwanie języka a następnie cofanie w głąb jamy ustnej przy jednoczesnym rozszerzaniu języka tak, aby jego brzegi dotykały zębów trzonowych.
2. Dotykanie końcem języka nosa i podbródka – na przemian, poruszanie językiem z lewa na prawo, dotykając czubkiem języka kącików ust.
3. Dotykanie językiem górnych zębów z wewnątrz i z zewnątrz, oblizywanie językiem zębów ruchem okrężnym przy zwartych wargach.
4. Lizanie podniebienia przy otwartych ustach, mlaskanie
i cmokanie.
5. Bardzo szerokie rozciąganie języka, delikatne nagryzanie jego brzegów zębami (masaż).
6. Zdmuchiwanie skrawka papieru umieszczonego na czubku języka; mocne dmuchanie na czubek języka do wałka dziąsłowego.
7. Brzegi języka ujęte miedzy zębami trzonowymi, a czubek języka należy unosić do wałka dziąsłowego i opuszczać go.
8. Szybkie potrącanie palcem wędzidełka języka w czasie wymawiania spółgłoski ż.
9. Wsuwanie czubka języka miedzy wargi i zęby w czasie parskania
- wywoływanie wibracji.
10. Wymawianie lekko i delikatnie sylab te - de, w których głoska
d artykułowana jest przy dziąsłach, a nie przy zębach. Samogłoska
e wymawiana jest cicho i krótko, wymawianie szeptem i bardzo swobodnie t – d.
11. Lekkie podbijanie brody podczas artykulacji głoski
l lub wymawianie ciągu le, le, le.



Można zastosować także ćwiczenia wstępne polegające na wyćwiczeniu tzw. dźwięków podpierających śpiewanych zaproponowanych przez
E. Jurneckovą (E. M. Minczakiewicz „Mowa – rozwój – zaburzenia – terapia”).

Do dźwięków tych nalezą: t, d, l. Dźwięki te należy łączyć
z samogłoskami – a, o, u, e w kombinowanych zestawach, np.

a) lalala – lalala – lalala
lelele – lelele – lelele
lololo – lololo – lololo
lululu – lululu –lululu
b) la la la ta la da la ta la
la la tu tu ta da da da la
da la da ta da da la laa do

Następnie można zastosować ćwiczenia trudniejsze, tj. wymawianie słów zestawionych w pary:

l – t lato – lotnik
l – d lada - lody
l - n len – kolano
t – t tata – tutaj
t – l Tola – hotel
d – l Adela – kundel
t – n tunel – ten
n – t nota - Aneta
Wyświetleń: 1622


Uwaga! Wszystkie materiały opublikowane na stronach Profesor.pl są chronione prawem autorskim, publikowanie bez pisemnej zgody firmy Edgard zabronione.